Рет қаралды 9,063
سوم تا پنجم دیماه ۱۳۶۵، روزهایی هستند که یکی از تلخترین وقایع ۸ سال جنگ عراق و ایران رقم خورد؛ روزهایی که عملیات کربلای ۴ شروع و به فاصله کوتاهی از آغاز، دستور توقف و عقبنشینی نیروها صادر شد.
پس از عملیات موفق والفجر ۸ در زمستان ۱۳۶۴ که منجر به دستیابی و تصرف منطقه فاو از سوی ایران شد، سپاه یک عملیات بزرگ سالیانه خود را برای اجرا در زمستان ۱۳۶۵ طراحی کرد.
پیشنهاد سپاه عملیاتی در منطقه شلمچه، امالرصاص و جزیره مینو بود و هدف از آن نیز، تصرف منطقه ابوالخضیب در شرق بصره بود. نام عملیات هم در ادامه کربلاهای اجرا شده، «کربلای ۴» شد.
در روایات و گفتهها و مصاحبههای مسوولان جنگ، مشخص شده که این عملیات از رده به کلی سری لو رفته و عراق هوشیارانه در انتظار آغاز عملیات نیروهای ایرانی بوده است.
عملیات کربلای ۴، در شامگاه سوم دیماه ۱۳۶۵ با وجود شک و تردیدهای زیاد در میان برخی فرماندهان میانی آغاز شد. در همان ساعات ابتدایی عملیات، نشانههای زیادی از لو رفتن عملیات وجود داشت که نهایتا منجر به دستور توقف عملیات و عقبنشینی نیروها از سوی فرماندهی عملیات یعنی محسن رضایی فرمانده کل وقت سپاه شد.
این اقدام به دلیل کشف محورهای اصلی پیشروی توسط ارتش عراق بود؛ با این حال، از ۲۲۰ گردان موجود، ۵۰ گردان عمل کردند و ۱۷۰ گردان وارد نشدند.
سردار عبدالمحمد رئوفینژاد فرمانده لشکر ۷ زرهی ولیعصر خوزستان نیز در همان مستند «شلمچه» پیرامون کربلای ۴ گفته «یک عملیاتی (بود) که همهچیزش لو رفته بود. همه فرمانده یگانها در جلسات میگفتند بابا اینجا همه چی لو رفته است؛ ۴۸ ساعت قبل از عملیات به برادر محسن گفتیم اینجا مثل شب عملیات است و ما چطور به این خط بزنیم؟ مگر میشود به این خط زد؟ گفتند نخیر عملیات باید انجام شود.»
در مستند «جزیره ماهی» ساخته رضا اعظمیان، می بینید که بر حسین خرازی و نیروهایش در عملیات کربلای چهار چه گذشت و چه شد که در برابر اصرار مقامات بالاتر برای ادامهی عملیات در شب دوم، گفت که دیگر فرماندهی لشکر امام حسین نخواهد بود.
این مستند ابعاد تلخی از این عملیات مهم جنگ را به تصویر میکشد.
این فیلم، که یکی از مهمترین مستندهای جنگ ایران و عراق است، در کنار روایت تلخیها و ضعفهای فرماندهی در هدایت عملیات، عظمت رزمندگان ایرانی را به تصویر کشیده شده است.
انتشار اولیه: 3 دی 1402، کانال اتاق آینده، جعفر شیرعلینیا