Мухаммед Кыргыз. Кыргыз урууларынын биригиши.

  Рет қаралды 36,132

Кызыктуу тарых.

Кызыктуу тарых.

Күн бұрын

Пікірлер: 174
@bolathanbolathan3238
@bolathanbolathan3238 Жыл бұрын
Қазақ пен Қырғыз тариқта талаи қан маиданда иқтасып жаумен шаиқасқан баурлас тамырлас елдер
@PopYoi-me8jl
@PopYoi-me8jl 9 ай бұрын
ТУУРА АЙТАСЫЗ,ЭНГЕЧЕР БОЙЛУУ ЭРЕШИМДИН КУЧАКТАШКАН ДОСУ КОКУМ БИЙ КЫРГЫЗ КАЗАКТЫ БИРИКТИРИП ТАШКЕНДЕН,ОРТОАЗИЯДАН КАЛМАКТАРДЫ КУУП ЧЫГЫШЫП,ТАШКЕНТ ОН ЕКИ КАПКА ЩААРДЫ ТЕН ЕКИГЕ БОЛУП АЛТЫ ШААРДЫ КОКУМ КЫРГЫЗГА,АЛТЫ ШААРДЫ ЩАПЫРАШТЫ КАРАБАЙТИККЕ БИЙЛЕТКЕН,ХАНОРДОНУ КАТАГАНДЫН ХАН ТУРСУНГА ИЩШЕНИП,КАЛМАКТЫ КУУП,КАШГАРДЫН КАРАШААРЫ,АНДАН АРЫ КУБАЛАП,ОЙРОТТУН ЖЕРИНЕ КИРИП КЕТИЩЕТ,АСКЕР БАШЧЫСЫ КОКУМ БИЙ БОЛОТ.ХАН ТУРСУН ЕРЕШИМ КЕЧИККЕГИНЕН,КАЛМАКТА ОЛДУ ДЕП КАСТАНДВК ЖАСАП,ЭРЕШИМДИН ЕЛИН ЧААП КОРДУК КОРСЛТОТ,МУГУ ЧАБАРМАНДАН УГУП АСКЕРИН КОКУМ БИЙГЕ ТАБЫЩТАП,АРТЫНА КАЙТАТ,ЖОЛДО ЗООРУГУН НЕЧЕ ТУР АРГЫМАКТАРЫ ОЛОТ,КЫРГЫЗДЫН ТУГОЛ БАЙЫ ЕРЕШИМГЕ ТАРТУУЛАГАН ШАРПКУЛА. АТЫ ЕРЕШИМДИ КОЗДОГОНУНО ЖЕТКИРЕТ,СООДАГЕРДИН КИЙИМИН КИЙИП ТУНУ ОРДОГО ЕИРИП, ТАНГА ЖУУК ОРЖОНУ БАСЫП АЛЫП ХАНТУРСУНДУ ЭЛДИН АЛДЫНДА ДАРГА АСТЫРАТ,СОГУШ БУТОТ,БИР ТУУГАН КАОЫНДАЩЫ САБЫРКАНДЫ ЕР ЕШИМ ДОСУ КОКУМГО КЫРК ЕУН ТОЙ КЫЛЫП,КАЛЫНЫН АЛЫП,КААЖАСЫН КЫЛЫП БЕРЕТ,МУГУ КОРОАЛБАГАН ШАПЫРАЩТЫ КАРА БАЙЬИК ОН ЖЫЛДАН КИЙИН ОЙОТКОЛДУН ЖЭЭГИНДЕ ЕС АЛЫП ЖУРУЩКОНДО КОКУМДУН ТАМАГЫНА УУ САЛЫП КОЙОТ,КОКУМ. ДЕНСООЛУГУ МЫКТЫ УЧУН ДАРОО ОЛБОЙТ,БИР АЙ ООРУП,ТАШКЕНДИН ЧЕКЕСИНЕ БОЗУЙ ЬИКТИРИП,БЕЕГИН СУТУН ИЧИП ЖАТАТ,АЯЛЫ САБЫРКАН ЕРЕШИМГЕ КАРАБАЙЬИКТИН КАРАОЗГОЙЛУГУГ АЙТАЙЫН ДЕСЕ КОКУМ БААТЫО АЙТЬЫРБАЙ Т 8:09 ЫЙЫП КОЙОТ ,ЕКИ ЕЛДИН ОРТОСУНА ДОО КЕТПЕСИН ДЕП,КОКУМ БУЛ ДУЙНОДОН УХАП КЕТКЕНДЕ ЕРЕШИМ КАМЧЫСЫНА ТАЯНЫП БОЗДОП ОКУРГОН ДЕЩЕТ,СООГУН КАРЛЫГАЧ ИАЗАРЫНА КОЙДУРУП,КЛК ЕУМБОЗ САЛДЫРЫП,ЗВЙНАТЫН ОТО БИЙИК ДАРАЖАДА ОТКЛРГОН,КОКУМДОН КАЛГАН БАЛА ТЕЙИШТИ ОЗ БАЛАСЫ ЖААНГИР МЕНЕН ТЕНОСТУРУП КИЙИН ТАШКЕНДИН АЛТЫ КАПКАСЫНА ХАН КЫЛГАН ТЕЙИШТИ ЖЕЕНИН.КОКУМДУН КОК КУМБОЗУ УШУЛ ЕУНДО ТАШКЕНДИН ЩЕЙХАНТУР РАЙОНУНДА КАРЛЫГАЧ МАЗАРЫНДА АЗЫР ДА БАР,АЛ МАЗАРДА КАЗАКТЫН БИЙЛЕРИ,ТОРОЛОРУНУН ДА. СООКТОРУ ЖАТАТ, ТОЛЕБИЙ ЖАНА БАШКАДВРЫ,ХАНТЕЙИШ РОМАНЫН КЫРГЫЗДЫН ЖАЗУУЧУСУ АСАНБЕК СТАМОВ ЖАЗГАН,УШУЛ РОМАН КАЗАК ЬИЛИНЕ КОТЛРУЛСА,КАЗАК КЫРГЫЗ ЖАШТАР Ы ОКУСА, ИНТЕРНЕТТЕ ТЫТЫЩПАЙТ ЭЛЕ,АТАЛАРЫБЫЗДЫН ЖООНУ БИРГЕ ЖООЛАШЫП,ДООНУ БИРГЕ ДООЛАШЫП ИЙИНДЕШИП ЖУРГОНДОРУН.😊😊😊😊
@taalaibek1854
@taalaibek1854 7 ай бұрын
Ээ БАУРЫМ кыргыз казак эзелтен бир тууган калк 🇰🇬🇰🇿💪✊. Нечендеген тарыхыбызды бурмалап бизди кайраштырып казыркыга чейин ортого бүлүк салып келишет. Неге дегенде биз Барсбек кагандын, Султан Бейбарстын,Хан Манастын, Аттила бабабыздын, нечендеген айтылбай калган баатырлардын урпактарыбыз. Бизди бириктирүүдөн коркушат себеби бириксек Орто Азияда башкача түзүлүш болушу мүмкүн. Алга Кыргызстан Алга Казакстан🇰🇬🇰🇿💪✊ Айта берсек сөз көп.
@RinatYerezhepov
@RinatYerezhepov 2 ай бұрын
Иә бауырым тура дұрыс айтасың қазақ қырғыз бауырлар бір біріне тарихта жәрдем беріп байырғыдан бір біріне сүйеу болған. Сол туралы келер ұрпақтарға көп айту керек деп ойлаймын.
@PopYoi-me8jl
@PopYoi-me8jl 7 күн бұрын
​@@RinatYerezhepovТуура айтасыз,ЭрМанас менен ЭрКокчонун жолун улаган,Шыгай баатыр менен саруунун Кобок баатырдын достугу,Енгечер бойлуу ЭрЭшим менен багыш Кокум баатырдын доступу,кыргыздын Кайдоол баатыры менен Жангир дин доступу,калмакка,катагандын хан Турсунун кантип быт чытын чыгарганы,атабабабабыздын санжыралврында аьтылып журот.
@jonibayaman4380
@jonibayaman4380 8 ай бұрын
Тагай Бий Алайда торолгон Ыссык Колго Ислам динин туура жеткирген салымы чоон мен дагы Алайдан болом Колго Ассалому алейкум ❤️
@bratan05mm91
@bratan05mm91 6 ай бұрын
Алейкум салам Алайга Тагай бий атабыздан тараган жалпы бугу уруусунан, Адыгине Тагай бир тууган болгон экен
@kyrgyzkaganat
@kyrgyzkaganat Жыл бұрын
Ата-бабабыздын жигердигинен улам, биздин эгемендуулугубуз сакталып калды
@КлараСабаева-ю9б
@КлараСабаева-ю9б Жыл бұрын
Кыпчак найман кесек кыдырша булар кыргыздын ичкилик урууларыле болгон
@Кыргызтан-л1у
@Кыргызтан-л1у 2 жыл бұрын
Аягына чейин койуш керек эле Бизге чейинки тарыхты кутобуз
@НурланСулайманов-х5ч
@НурланСулайманов-х5ч Жыл бұрын
Оркалча Кадырбай уулун оку Могулистан арыстандары ошондо аягына чейин билесин
@Quandyq.Mukhtar
@Quandyq.Mukhtar 5 ай бұрын
Казак элинде Кыргыз уруусы бар.Тагай биидин уругу Солтодан тараган
@navigatorkg4006
@navigatorkg4006 Жыл бұрын
✊🏼🇰🇬⚔️
@ЖазгулСулайманова-к6ы
@ЖазгулСулайманова-к6ы Жыл бұрын
Ооба уругу багыш болгон
@Нура-в7щ
@Нура-в7щ Жыл бұрын
Ийгилик, сонун чыгарылыш болуптур
@Айганыш-п6ч
@Айганыш-п6ч 7 ай бұрын
Алга кыргызым
@argenargo9874
@argenargo9874 Жыл бұрын
Тагай бийдин баласы Кылжыр Кылжырдын дагы Бир аты Маметбек болгон Коншу олколор Мамет Кылжырдф Мухаммад Кыргыз деп таанышкан Бул дагы кыргызды башкарган баатыр Адам болгон
@Нуралы-й8х
@Нуралы-й8х Жыл бұрын
Чын аты Мухаммад тагай деген эл тактагы Агай айтып жүрүп Тагай болуп калган
@Токтогулакын
@Токтогулакын 5 ай бұрын
Чынында Тагай бий болгон, Мухаммед кыргыз деп такка олтурган да койгон
@ZorKgZor
@ZorKgZor Жыл бұрын
эн сонун
@МирланЖусаев
@МирланЖусаев 2 жыл бұрын
Жарайсың ишиңизге ийгилик!
@НукураКыргыз-с4е
@НукураКыргыз-с4е Жыл бұрын
Спасибо большое и низкое поклон русскому народу от всех кыргызов. Всех кыргызов научили мыться стирать писать читать. Избавили от чумы от туберкулёза от всех вирусных заболеваний. Избавили от зоофилия от инцеста. А главное дали территорию землю страну. Спасибо огромное русские от всех кыргызов 🇰🇬🇷🇺🇰🇬🇷🇺🇰🇬🇷🇺
@АзатИманалиев-ж8д
@АзатИманалиев-ж8д Жыл бұрын
​@@НукураКыргыз-с4ене все Кыргызы
@janibekkulanov7955
@janibekkulanov7955 Жыл бұрын
Сонун малымат
@AnaraBoronchukyyza
@AnaraBoronchukyyza 2 ай бұрын
❤❤
@alphaboru2741
@alphaboru2741 Жыл бұрын
Фильм тартып таратпаса азыр виртуалдык система менен оңой жетет
@hifsi-p5o
@hifsi-p5o 11 ай бұрын
TÜRKİYEDEN SELAM UUUUUUUU.......TURANNNNNNN........
@BEKow-m6w
@BEKow-m6w 9 ай бұрын
Бугу урулар
@БалэмирКаимов-ь8г
@БалэмирКаимов-ь8г 2 жыл бұрын
Бул теорияэлык фактылар.
@АлижонМаматов-м7р
@АлижонМаматов-м7р 20 күн бұрын
Бобур мениуйимдан 10 километр тепада ахсикентда яшаган
@nurbekkonokbaev9135
@nurbekkonokbaev9135 7 ай бұрын
Тагай бий урпактарыбыз ажода
@ЫсманКурманбаев
@ЫсманКурманбаев 7 ай бұрын
Ошондо ажо багышбы
@UlanDuisheev
@UlanDuisheev 2 ай бұрын
Туура эмес тарых го.
@BEKow-m6w
@BEKow-m6w 9 ай бұрын
Бугу
@nurbekkonokbaev9135
@nurbekkonokbaev9135 2 ай бұрын
Тагай бийдин урпагымын алга
@timekgz
@timekgz 2 ай бұрын
@@nurbekkonokbaev9135 Мухамед Кыргыз деген аты менен Тагай бий атабыз Ташкент, Сайрам, Кашгар, Тараз, шаарларын сапырган , орусча айтканда переворочивал эти города верх дном.
@НургазыАсанов-в3ы
@НургазыАсанов-в3ы 3 ай бұрын
Ичкилик Кыргыздар эч жакта келген эмес месный.
@timekgz
@timekgz 2 ай бұрын
13 кылымда килик, киликтер деген ат менен азыркы түндүк чыгыш Казахстан территориясында өмүр сүрүп жүргөн дешет кебирки тарыхтары.
@ЬвллылтиуЛвллпззклофой
@ЬвллылтиуЛвллпззклофой 2 ай бұрын
Туура айтасын, ичкиликтер тарыхта кыргыз болгон эмес, 1936 жылы орыстар кыргыздын уруусыга азыркы ичкилик уруусын кошкон. Ичлилик уруусы уйгур, өзбек, кыпчак урууларыдан топтолгон. Тарых ар даим бурмаланган.
@Aidarjoldosh
@Aidarjoldosh 3 күн бұрын
Кыпчактар
@antoniominbaev
@antoniominbaev 2 жыл бұрын
Кайдагы тарыхты таап алдын озбектердин озун батырларын даназалан китебин окудунго сен кыргыздын тарыхында санжырасында мындай богон эмес китеп деп эле чыгара бербей кыргыз каганы азияный жарымын элеп Турган кашкар уйгурлардын каганаты монголдор баскан убакта казак озбек урусу пайда Боло Элек кезинде болон
@Таалайибраимов-к6ш
@Таалайибраимов-к6ш Жыл бұрын
Алайлыктар кучтуу
@Таалайибраимов-к6ш
@Таалайибраимов-к6ш Жыл бұрын
Алайлыктар кучтуу
@ЫсманКурманбаев
@ЫсманКурманбаев 7 ай бұрын
Тагай бий деген китепти окуугула суранам,ютубта аркимин аркайсыны айтып тантып каша кылып жатасынар
@AliAliyev-wz4gp
@AliAliyev-wz4gp 2 ай бұрын
Ўзларингча Ўзбекни тарихи ёқ дер эдинг Энди ўзингни қариндошин Муҳаммад Шайбонийхон деса гапинг Ёлғон экани билиниб қолдими😂😂😂
@Interesting__videoss-l1w
@Interesting__videoss-l1w Жыл бұрын
🔥🔥🔥
@KG-mg2jy
@KG-mg2jy Жыл бұрын
Сол канаттар Шейбани хан менен келген Жайыктан(Уралдан)
@timekgz
@timekgz 2 ай бұрын
@@KG-mg2jy Мухаммед Кыргыз Тагай бий , Шейбанилер менен согушкан экен , анан дос болгон дешет.
@Sheralibai
@Sheralibai 24 күн бұрын
Баары жалган ептеп еле бал топтош учун жашелекен суйлогон ептеп алдайт
@СаматБокоев-л8я
@СаматБокоев-л8я 2 ай бұрын
90 процент турамес чалса билим
@АсанҮсөн-в9х
@АсанҮсөн-в9х Жыл бұрын
Өзбаклар силердин Тарыхыңар болгон эмес, кайсы кылымда пайда болгонуңардыда билбейсиңер?
@alphaboru2741
@alphaboru2741 Жыл бұрын
Бизге окшоп оруска кул эмес булар тилин бербейт намыстуу эл бизчи ойлонуп жаз орускул
@ИшенгулТулпарова
@ИшенгулТулпарова 4 ай бұрын
Кереги не
@НиязбекДоолотов
@НиязбекДоолотов 2 жыл бұрын
Тура емес тарых бу
@DhdjdjHsjdj
@DhdjdjHsjdj Жыл бұрын
Тарыхта калган аадам
@ТткТтк-я8с
@ТткТтк-я8с Жыл бұрын
МУКАНБЕТ .
@omuralijumahunov8819
@omuralijumahunov8819 Жыл бұрын
Ошондо кыргыздар качан исламды кабыл кылышкан?
@timekgz
@timekgz Жыл бұрын
11-12 кылымда 1100-1200 жылдары
@alphaboru2741
@alphaboru2741 Жыл бұрын
Талас согушунан кийин
@AliAliyev-wz4gp
@AliAliyev-wz4gp 2 ай бұрын
​@@alphaboru2741талас жангида қирғизлар бўлмаган Қарлуқлар яъни Ўзбеклар бўлган☝️ 751 да қирғизлар Алтай енисейда яшаган
@miki27960
@miki27960 2 ай бұрын
Анда дагы кыргыздын баары эмес, ичкилик Кыргызстандын аймагында жашаган ичкилик уруулары кабыл алышкан болушу мумкун. Ошол себептен ичкилик болуп аталып калышкан. Ичкилик уруулар Кыргызстандын аймагында ошол убакта эле жашашкан. Калган уруулар кийинчерээк кочуп келип, отурукташып калышкан. Ага чейин нары кочу (алтайга), бери кочуп ( жерге тал, тибет жактарга чейин) турушкан.
@НиколайЯкубов-х9ы
@НиколайЯкубов-х9ы 11 ай бұрын
Тарихти билмасанг нима киласан гапириб бобир узбек уригидан болади кыргызда мухамед юолмаган
@БакеНизомов
@БакеНизомов 10 ай бұрын
ДЕРЖАВАСЫ 😅😅😅😅😅😅😅
@НурбекКутуке
@НурбекКутуке 4 ай бұрын
Мухаммед Кыргыз Тагай емес, тарыхты туура изилдеп анан чыгарыш керек.
@timekgz
@timekgz 2 ай бұрын
ким анан?
@КыргызстанКыргызстан-ч9к
@КыргызстанКыргызстан-ч9к Жыл бұрын
Ичкилик кыргыздары кыпчак найман аваат кесек канды нойгут дагы башка уруулар кокондбир кундо алмаштырган жонундо емне учун соз жок туура емес кыргыз кыпчак найман булар уруу емес ел болгон
@Каззон-с8ж
@Каззон-с8ж Жыл бұрын
Төлөгөн Касымбековдун тарыхый романында кыргыз -кыпчактар Кокон хандыгынын башкарган.
@дизел-з2ь
@дизел-з2ь Жыл бұрын
​@@Каззон-с8ж1917 году киргизы заваевали Россию и к власти Россие перевели Ленина, а до этова киргизы заваевали среднюю Азию победили с начала харезм шаха потом бухарскую Эмираты, потом Бабура киргизы выслали из Андижана на Авганистан потом заваевали какандскую ханство, казахи мыли ноги киргизам они очень боялись киргизов, ибин сино, мирзо Улугбек, навои, амур Тимур, мирзо бабур, ал харезм, имам бухари, ойбек Александр македонский, пророки тоже были киргизами то что пишут что все пророки кроми М. С. С. Алейхи васалам были киргизами а не евреями а были киргизами ты почему про это в этом книге пропустил, хахахахахахихихихи историки афигет
@miki27960
@miki27960 2 ай бұрын
Кыпчактан чыккан Мусулманкул саруудан чыккан Нузупбийди олтуртуп, тактыга Шералихандын баласы Кудаярханды алып келип, ага аталык болуп, бийликте бир аз убак эле болгон. Анан азыркы Анжияндагы Былкыллама деген жерде кыпчак кыргыны болгон. Интернеттен " Былкыллама, Кыпчак кыргыны, же бидай окуясы ' деп издесен чыгат. Ошол кыргында Мусулманкул жана миндеген кыпчактар олтурулгон.
@ШарипТургунал
@ШарипТургунал 4 ай бұрын
Айтып чыкаң адам тура так окуп чыксанар жакшы болмок атин
@Bak346
@Bak346 3 ай бұрын
Автор а дегенде сен державасы деген сөздү кыргызчага которуп анан тарых жөнүндө сүйлө.
@timekgz
@timekgz 2 ай бұрын
Держава Дөөлөт болот
@fivetwos555
@fivetwos555 2 ай бұрын
Зооруктор. Жуда жакшы билесинерби тарыхты. Менин кумонум бар ошол силердин билгенинерге. Бул географиялык картанда жарымы кыргыздыкы эмес деп койупсун. 800 Жыл мурда кыргыз озбек казак каракалпак эли Бир Эл болгон. Тарыхчы болсонор Оз элинер учун тарыхты бурмаласан да сооп болот. Же корсотпой эле койгула зооруйбой. Силердейди чыккынчы душман десе жарашат.
@НурбекТашбаев-ш6н
@НурбекТашбаев-ш6н Жыл бұрын
Өтө жакшы баян , бирок сиз баяндаган инсан бул Тагай хан болгон .Чындыгында Мухаммед кыргыз Тагай Хандан кийин 1 кылымдан кийинки хан болгон .
@TWIXXEXE-b5o
@TWIXXEXE-b5o Жыл бұрын
Тагай Мухамад кыргыз бир эле инсан.
@Гулия-э5ы
@Гулия-э5ы 4 ай бұрын
Озбек сен жонундо соз жок вес мир о кыргызов говорят так что молчи пака тебе слова не дано
@AliAliyev-wz4gp
@AliAliyev-wz4gp 2 ай бұрын
Сени весь мир танийдими😂
@rjusubalievrj
@rjusubalievrj 2 жыл бұрын
Автор карталарыны неге кичирейтип корсотур атасын коншулардын тилин узартып
@lolaibragimova9708
@lolaibragimova9708 2 жыл бұрын
я не понимаю кыргызский язык но уже чувствую что это хорошая сочинненная сказка кыргызы что бы не сказали город ош принадлежал нам узбекам эта наша земля и мы когда нибудь возьмем обратно наш город ош
@ЬвьвььчьчБбвбяббчбч
@ЬвьвььчьчБбвбяббчбч 2 жыл бұрын
баракалла
@alatoo
@alatoo 2 жыл бұрын
А мы построим Коканд. И правим объединенный средню азию
@ЬвьвььчьчБбвбяббчбч
@ЬвьвььчьчБбвбяббчбч 2 жыл бұрын
@@alatoo Гап болиши мумкун емас
@Кара-Кыргыз
@Кара-Кыргыз 2 жыл бұрын
Анжиян, Баргана (Фергана) принадлежал нам кыргызам мы скоро возьмём
@lolaibragimova9708
@lolaibragimova9708 2 жыл бұрын
@@Кара-Кыргыз уда скобелев киргиз булган эканда хрень тебе с маслом а не фергана 1.5 миллион халкинг билан 37 миллионга карши чикмокчимисан тожиклар атака килди чичиб куйдиларингку киргизди тожиклар олиб куйишига озгина колди келинглар шу бахона ошни кайтариб оламиз
@Торонтоиоттава
@Торонтоиоттава 2 жыл бұрын
Империя тамерлан Это настоящая А это сказка
@ulanaskarbekov9560
@ulanaskarbekov9560 Жыл бұрын
🤣🤣🤣🤣
@AliAliyev-wz4gp
@AliAliyev-wz4gp 2 ай бұрын
​@@timekgz қўйсангчи темур Тузукларини ўқиб кўр
Чынгыз хан жана Енисейдик кыргыздар. II болум.
10:57
Кызыктуу тарых.
Рет қаралды 23 М.
Талас (Атлах) согушу, 751-жыл
21:21
ТЕЛЕСКОП КАНАЛЫ
Рет қаралды 707 М.
Крутой фокус + секрет! #shorts
00:10
Роман Magic
Рет қаралды 29 МЛН
哈哈大家为了进去也是想尽办法!#火影忍者 #佐助 #家庭
00:33
Кыргыздардын байыркы ата журту.
8:10
Кызыктуу тарых.
Рет қаралды 111 М.
БАЙБАРС - КУЛЧУЛУКТАН СУЛТАНДЫКА ЖЕТКЕН ПАДЫША!
28:47
ТЕЛЕСКОП КАНАЛЫ
Рет қаралды 161 М.
Улуу Кыргыз каганаты. Кыргызстан тарыхы.
7:01
Кызыктуу тарых.
Рет қаралды 72 М.
Черик уруусу
1:00:49
КЫРГЫЗ ЭЛ САНЖЫРАСЫ
Рет қаралды 19 М.
Кыргыз-казак мамилелери. "Ормон опуза".
7:31
Кызыктуу тарых.
Рет қаралды 68 М.