Nörobilim Profesörü Hoffman: "Algılarımızın bize ilettiği şey gerçeklik değil"

Nörobilim profesörü Donald Hoffman; gerçeklik algımızı bilgisayar oyunu benzetmesiyle açıklıyor:
"Beş duyu organımız bize gerçekliğin değil, yalnızca kullanıcı arayüzünün bilgisini veriyor."
Çeviri: İlker Kocael

[@ercumentkahya6454]

Bu videonun hazırlanıp, bizim izlediğimiz noktasına gelene kadar emeği geçen herkesin ellerinden öpüyorum. Çok teşekkür ederim.

[@ismailaytekin252]

Kesinlikle

[@ihsanersoy2383]

İlker, Çok teşekkürler kardeşim 🙏

[@conatus_]

Elbette gerçeklikle ilgili deneyimimiz dolaysız değil ve sinir sistemimizin yarattığı zihinsel temsillere dayanıyor.Örneğin dış dünyada kırmızı diye birşey yok,sadece belirli dalga boylarında ışınlar var.Kırmızı imgesini üreten şey evrimle gelişen bir sinir düzeneğinin arka plandaki işleyişi sadece.Bilincimizden bağımsız olduğunu varsaydığımız bu gerçekliğe doğrudan temas edemiyorsak da onunla pratik bir ilişkiye geçebiliyor ve bu sayede hayatta kalmayı başarabiliyoruz.Yani zihnimdeki bu dünya temsilinin doğruluk değeri olmasa bile pratik bir değeri var.

[@aliokatan5391]

Hengri bergson algının gerçeklige bişey eklediğini (renkler vs.) değil aksini gerçeklikten birşey eksilttiğini söylüyor.

[@huseyindogan910]

Efsane bir zihin açıcı ve derin düşüncelere sevk eden bir çeviri olmuş.Emeği geçenlere teşeklkürü borç bilirim.

[@hurkanayvaz]

Muhteşem bir kanalsınız. Çeviriler için teşekkürler!

[@simulatte]

"Nesneler gerçekliğin ara yüzleridir" fikri çok ufuk açıcı. Çeviri için çok teşekkürler.

[@mesutzafer7366]

Sorgulayan herkes için çok önemli,değerli,faydalı olmuş çeviri.Teşekkürler.Gerçek için her şeyden vazgeçmek mi yada bir hayal,rüya,sanal alem (her ne ise) için gerçeklik'ten vazgeçmek mi.Bütün mesele bu.Böyle sorunca cevap çok kolay gibi ama bence dünya'nın en cesaret gerektiren kararı çünkü "gerçek" çok acı olabilir ve acaba insanlık bunu bilinç altında da olsa biliyor mu.

[@Mustafa-ou8lh]

Biliyordur ama ying Yang insanın kötü tarafıda vardır

[@burakgercekk1760]

adama aşık oldum resmen çok sarih bir biçimde anlatmış. sinirbilimciler bana genel olarak saçmalıyor ve olayları abartıyor gibi geliyor. ancak bu adam görelilik teorisini filan işin içine katarak disiplinler arası çok güzel bir iş yapıyor. en harika noktası da kuramını anlattıktan sonra bir ütopya vaad etmemesi, işini ucuz ve medyatik matrixvari bir işe çevirmemesi. sanki alın bir şey buldum ve bununla yaşamak zorundasınız demiş gibi

[@recepd466]

algılarımız dışında bir şeyler varsa görmemiz mümkün değil. gördüklerimizi makinelerin gördüklerini tanımliyoruz ve bu bile bize similasyon fikrini veriyor. bir de goremediklerimizin algısını düşünün. korkunç bir yapının içindeyiz.

[@semihcakr8522]

Profesör Hoffmana ve size teşekkür ederiz. Yayın çok faydalı ve ufuk açıcı, ama ben şuna takıldım, eğer bakmadığımızda bir nesne yok olsaydı ayak parmağımızı sehpanın kenarına asla vurmazdık ya da araba fark etmediğimiz bir çukura düşmezdi diye düşünüyorum.

[@muratyumusakkaya888]

Çok değerli tespitler . Teşekkürler

[@hafakanruhu1153]

Hoffmann bu çok karmaşık gerçekliği epey bir kavramış gibi. Hakikati kavrayamayacak durumda olanlar havuçlarla oyalanırken, kavrayabilecek olanlara da "siz de havuca bakın, yoksa kaybedersiniz" diyor gibime geldi. Böylece hakikati sadece Hoffmannlar bilecek ve tabii oyunu yani arayüzü onlar kurgulamış olacaklar. Tasarlayabildiğimiz bir oyunda sınırsız havuç üretebiliyorken, niye 3-5 havucun peşinde koşalım ???

[@besirfuat838]

Sizden ricam lütfen marquezin Nobel konuşmasını çevirin dinlemek istiyorum ama bulamıyorum hiç bir yerde

[@hakanakyuzkal4765]

çeviri için teşekkür ederiz. Algı açan bir sohbet

[@muratyumusakkaya888]

Bu dünya hayatı ancak bir eğlence ve oyundan ibarettir. Ahiret yurduna gelince, işte gerçek hayat odur. Keşke bilselerdi… *** Ankebut Suresi 64.ayet

[@TheAbdulkadir]

Allah, gökleri ve yeryüzünü gerçek olarak yarattı; şüphe yok ki bunda, inananlara deliller var elbet. -Ankebut Suresi 44 Ayet

[@aysegultarm7440]

Çok garipti , aslında biraz Platon’un mağara metaforuna benziyor.Orda da gördüğümüz şey yansımadan ibaret ve gerçeklik mağaranın dışında , dışarıya bakabilsek gerçeğin başka olduğunu görebiliriz ama ellerimiz ,ayaklarımız ve boynumuz prangalı olduğu için bakamıyoruz.

[@omerfarukcan7022]

Ayşegül Tarım Benim de videoyu seyrettiğimde ilk aklıma gelen bu oldu.

[@MilkyWay-bf3gk]

gerçeğin yanasıması yani hologramı, çok ilginç

[@farukkocdemir2038]

aslında pek bir alakası yok. mağara alegorisi daha çok akılla kavranan dünyayı gözle görülen dünyadan daha gerçek sayan bir yaklaşımla birlikte, platon'un her nesnenin gerçek formunun bulunduğunu savunduğu idealar dünyasına bir göndermede bulunur aslında. burada bahsedilen ise insanın hakikati, yani nesnel dünyayı objektif olarak kavramasının imkansızlığı, platon'un aksine hakikat kavranamaz diyor yani. algıladığımız gerçeklik dış dünyaya ait yalnızca kendi algı süzgecimizden geçirdiğimiz bir temsildir diyor.

[@h.kahraman]

@@farukkocdemir2038 platon da hakikat kavranamaz demiyor mu? mağara alegorisi ile bilgisayar oyunu örneği birebir örtüşüyor. mağaradan kimse çıkamaz dolayısıyla da gerçeği göremez.

[@farukkocdemir2038]

@@h.kahraman @Bilal Karaca kavranamaz değil de, yalnızca akılla düşünülen bir şeydir diyor hakikat için. yani bir nesneye asıl varlığını veren, onun özünü oluşturan şeye yalnızca düşünerek erişebilirsin diyor, hatta gerçek filozofların mağaradan çıkarak hakikate vakıf olan insanlar olduğundan ve bunu insanlara(mağarada hapis olan) anlatmakla yükümlü olduğundan bahsediyor

[@ebrugumus2235]

Nörobilim ya herşeyin anahtarı beynimiz ne kadar boyut olarak kücük fakat içi de bi o kadar geniş ve derin dipsiz kuyu...

[@senemgorcekdevamoglu5159]

Bu video için çok teşekkürler. Elinize, emeğinize sağlık.

[@robinesar]

Çeviriler için teşekkürler, emeğinize sağlık.

[@ozanunlu4052]

İlk dedikleri ile son soruya verdiği cevaplar çelişiyor.

[@Penoelo]

Bu başlığı okuduğum an aklıma Erich Fromm’un narsisizm üzerine söyledikleri geldi. :) Çeviri için teşekkürler, emeğinize sağlık.

[@ahmetcecen5018]

Nasıl bir bağlantı acaba inceleyeceğim ama sizin yorumunuzu da duymak isterdim.

[@sametaydn6268]

Doğu medeniyetinde ki gerçeği anlamaya çalışmak, düşünmek, tefekkür etmek üzere kurulu oturma/ durma( under ' standing) kültürü ve bunun batıda olmaması, insanların haldır haldır fitness payoff's için çalışmaları , linear gelişimcilik üzerine kurulu bir medeniyyet tasavvurunda , teknolojik , ekonomik öncüllüğü, bunun karşısında kültürü, dini ve bir noktada yaşamın gerçekliğini sorgulamamak. Biz hep oturup düşünüp tartıştığımız için , salt fitness payoff ların peşinde koşmadığımız için kaçırdık o treni belki zamanında, gelişmek ve hayatta kalmak için gerçekliğin ötesinde bir çıkarcılık üzere mi yaşamak gerek, homo economicus mu olmalıyız. Söylenicek çok şey var, ama güzel bir video , felsefik olarak düşündüğümüz her şeyin bilimsel ve matematiksel olarak açıklanıyor oluşuda ayrı bir hoş olmuş :)

[@doguhanerol7013]

Nietzsche nin ust insani ve son insanina bak zihninde bir isik yakabilir bu konuda. Ancak tanri ve anlam arayisini bir koseye koyarak bak cunku senin ihtiyacinin olmasi gercek oldugu anlamina gelmez.

[@dolunay1128]

Daha çok hoffman gelsin Bilinç nedir diye bir videosu var onu da yapar misiniz

[@fridmmmdov3143]

Kitabını okumamışım. Bu videoya bakarak bu kanaate geldim ki, bu kendini çürüten bir teori gibi gözüküyor. Zaman ve mekanı biz yaratıyorsak evrim nerede gerçekleşdi? Gerçekleri görmeyecek şeklinde gözlerim nerede evrimleşti?Gözlerim simgeyse, görme eyleminim kendisi nasıl oluyor? Zaman ve mekandan bağımsız fiziksel bir şey ola bilirmi? Eğer gördüğümüz şeyleri kesinle biz yaratıyorsak başka zihinler kesinlikle yoktur. Bu teoriden bu sonuç çıkıyor. Bilinçli varlıkları özel bir yere koymağı bu teori nasıl başara bilir anlamıyorum. Solipsizm kaçınılmaz gözüküyor. Bilgisayarında oluşturduğu simülasyonlara neden inanıyor? O da bir simge değilmi? Tüm deneyleri de simge değilmi? Neden kendi teorisine inanıyor? Zaman ve mekanı kabul etmiyorsak bilim nasıl yapıla bilir? Bilimsel teori nasıl ola biliyor?

[@bmyfc5858]

Kardeşim evet kendisiyle çelişiyor ama adamın mantıklı söylediği şeyler de var her şeyin içten dışarıya yansıma fikrine bende katılıyorum mesala bir aralar sürekli uzun boylu insanları düşünürdüm inanır mısın ne zaman sokağa çıksam uzun uzun insanlarla karşılaşıyordum sürekli karşılaştığım için baya şok olmuştum. Gerçekten biz içten dışa doğru yaşıyoruz buna artık tamamen inandım.

[@psikadan2029]

kullanıcı arayüzü metaforunu, amerikan pragmatizminde boğmazsa, yürütülebilir bir kavramsal mekanizma olabilir. burada "fayda", önemli bir şekilde seçicilik (indirgeme) yaparak algının yönelimini, bilince kendi ile ilişik sunan boyutlardan biri sadece... gerçekliğin bilincinde olmak ile gerçekliğe (zihinden bağımsız) sahip olma farklı şeylerdir. özne algılamadan önce, algılarken ve algıladıktan sonra da "gerçekliği" kurar.

[@wryyyy5343]

''simülasyonlar sonunda gördük ki gerçekliği gören organizmaların soyu tükendi'' tükenelim bakalım gerçekliği görmeye çalışırken

[@Doeir877]

videonun devamı bana eski bir düşüncemi hatırlattı "tüm insanlar aynıdır, hepimiz her bilgiyi aynı şekilde algılayabilme yetisine sahibiz bu sebepten tüm insanların aynıdır, şöyle bir örnek vereyim 2 insan 2 bilgiyi aynı şekilde anlayabilir ve bu sadece 2 insan için değil tüm insanlar için geçerlidir."

[@SertacBakr]

çeviri için teşelkkürler de, tüm video boyunca holografik bir evrenden ve bizim algılarımızın cismin yüzeyselliğini yorumlamasından bahsetti durdu, ne bileyim biraz fazla klasik ve bilindik bir yaklaşım değil mi bu? daha derin bir bakış açısı beklerdim, bunu bir çok insanın düşündüğüne eminim çünkü. Tabi ben bunu deyince adamın bunu matematiksel ifadelerle ispatlamasında üstün beceriyi de hesaba katıyorum, sadece bu sonuca ulaşmak adına bu kadar matematik gerekli midir, yoksa ispatlanan şey daha fazlasını mı vaad ediyordu? Bana ikincisi gibi geliyor. Bir de esas soru şu: gerçeklik dediğin şeyin tanımı mühim.Sonuçta dünyayı bilgisayar oyununa benzetip durmuşlar, sen de bu bilgisayar oyununda bulunduğun için pekala ki algın bununla sınırlı olacaktır, esas soru gözlemcinin ne şekilde bunu dışına çıkabileceğini, keşke biraz bu irdelense. algılama dediğimiz beynin bir analizi ve dönüşümünden ibaretken bunu nasıl o gerçek dediğimi şeye, sistemin dışımna çıakrabilirize yönelmek lazım, nasılını ben de ne yazık ki bilemiyorum. bence bu değerli bilim adamı da bilmiyor ama araştırma duygusu onu cezbediyor.

[@resadilyasov4354]

Peki bahsedilen gerçeklik nedir yani bizim bakış açımızdan çok farklı ise eğer nedir bundan bahsedilmiyor

[@altugileri4093]

Gerçekliğin ne olduğunu sorgularken, gerçek olabilecek şeyler hakkında çeşitli tasvirler yaparken acaba hiç soruyor muyuz kendimize: Gerçek veyahut gerçeklik de neyin nesi? Algıladığımız şeylerin gerçeklikle alakası var mı yok mu buna karar vermeden önce gerçeklik dediğimiz şeyin de aslında bizim, o gerçekliğini sorguladığımız algısal şeylerden biri olduğunu düşünmemiz gerekmez mi?

[@kerembaskoy.]

Kesinlikle. Ayrıca evrimin bize sunduklarıyla gerçeğin alakası yok diyebilmek için gerçekliğin ne olduğunu tasvir edebilmesi gerekir ki karşılaştırma yapabilsin. Ancak gerçeği olduğu gibi göremeyecek organizmalar olduğumuzu söylüyor aynı zamanda. O zaman karşılaştırılacak bir gerçek tasviri olamaz yani bahsettiği kavram aslını yansıtmıyor. Gerçek tasvirini de oyun örneğiyle yani önceden var olan bir şemayla yapıyor. Ama gerçek(reality) kavram olarak insandan ve fenomenlerden bağımsız olmayı gerektirir. Aslında bahsettiği olgu gerçeklik değil hakikat(truth) olmalıydı. Ayrıca gerçeği sadece sınırları bile belli olmayan "bilince" hatta insan bilincine indirgemesi dogma bir varoluşçu inancı olduğunu gösteriyor. Elbette solipsizm bile bir ihtimaldir (o solipsist olmasa bile) veya algılarımızın gerçekle hiçbir bağlantısı olmaması bir ihtimaldir ama yanlışlanamaz bir hipotez ortaya atmanın kendini tatmin ihtiyacından başka bir işlevi olamaz.

[@euphorme]

Rene Descartes "Fıtrî/Tabîi Işıkla Hakikatin Araştırılması" başlıklı eserinde "düşünüyorum, öyleyse varım" şeklindeki kalıplaşmış ifadesini ilk kez kullanır ve tam da bahsettiğiniz meseleyi ele alır. Okumanızı şiddetle tavsiye etmekle birlikte kısaca kendi yaptığım çıkarımlar vasıtasıyla yüzeysel bir şekilde özetleyecek olursam, duyularımızla algıladığımız "şey"lere güvenemeyeceğimizi ve onlardan son raddesine dek şüphe etmemiz gerektiğini, çünkü hakikate ulaşmanın yegane yolunun şüphe duymaktan geçtiğini anlatır, ve der ki, "Şüphe ettiğinizden de şüphe edebilir misiniz?" Şüphe ettiğime göre, şüphe ediyor olduğumdan şüphe edemeyecek bir varlık olduğumu söyler. Şüphe etmenin aynı zamanda düşünmek olduğunu, düşünmeden şüphe edilemeyeceğini varsayarak ilave eder, "Düşünüyorum, öyleyse varım." Varım, çünkü düşündüğümü biliyorum, var olduğumu bilerek ve bu var olduğum gerçeğine güvenerek "şey"lere karşı hipotezlerde bulunabilirim. Metnini sonlandırırken şu fikre de yer verir, karşına çıkan herhangi bir şeyden var olduğundan kesin olarak emin olduğun kadar emin olamıyorsan, içinde biraz bile şüphe uyanıyorsa, onu "doğru" kabul etme, ve yalnızca var olduğundan emin olduğun kadar emin olabileceğin, onu bildiğin ölçüde bilebileceğin şeyleri kendine ilke edin. Metninde özellikle Epistemon karakteriyle yaptığı diyaloglarda bu "gerçekliğin gerçekliğinden şüphe etme" durumu kapsamında onunla çatışmaktadır ve bu tür düşüncelerin bizi hakikate yaklaştırmak yerine onun yolundan daha da saptırdığını, septisizmde olduğu gibi içinden çıkılmaz düğümlere soktuğunu belirtir. Ayrıca Descartes "Dünya ya da Işık Üzerine Deneme" isimli eserinde maddenin korunumu yasasının önemini vurgulayarak "sürekli yaratım"dan bahseder. Ona göre Tanrı her şeyi bir anda yaratıp kenara çekilmemiştir, her an yaratmaya devam etmektedir ve bir saniye önce var olan bir şey bir saniye sonrasında kendiliğinden var olmaya devam edemez, sürekli yaratılışa gereksinim duyar, izlediğimiz videoda anlatılan "zaman ve mekanın bizden bağımsız mevcut olmadığı" iddiası da bu yasa tarafından doğrulanmaktadır. Yazının bu aşamasına dek okuduysanız teşekkür ederim.

[@euphorme]

++Ah belirtmeyi unutmuşum, hoffman zaten anlatımında gerçekliği yanlış anımsamıyorsam "reality" şeklinde tanımlamıyor, "truth" şeklinde yani daha çok "hakikat" manasında tanımlıyordu. Çeviri aşamasında gerçeklik olarak yansıtılmış diye kalmış hatırımda.

[@hguler4382]

Merhaba çeviriniz ve emeğiniz için teşekkürler. Sadece telefonu tam ekran yapınca altyazılarrın bir kısmı görünmüyor. Bütün videolarınız da aynı sorun var.

[@burakaybar629]

çok teşekürler bu video için devamı inşallah gelir

[@atlasmorgan2985]

Tartışma konusu : eğer söylendiği gibi gerçekliği görmeyecek şekilde evrimleşmiş isek gerçekliği gören ve aynı zamanda arayüzü gören tıpkı bir oyun yapımcısı gibi bir anamoli bir canlı var oldu mu?

[@dr.ibosv2652]

oldu ama yok oldu yüksek ihtimal çünkü adam hayatta kalamıyorlar diyor mantıklı da çünkü öyle bir varlık herhalde hiçbir şey yapmazdı. Oyunu keşfeder ölür ve biterdi.

[@galibkaan]

çeviri ve alt yazı için teşekkürler...

[@gulayogansoy7044]

Teşekkürler…👍🏻♥️

[@aliokatan5391]

Evren bir simülasyon evet. Ama bu simülasyonu doğrudan aklımız yaratıyor. Aklımız gerçeklik ile doğrudan temasımızı engelliyor. Gerçeklik ile dolaylı bir temas kuruyoruz. Gerçekliği görmek istiyorsan aklı kaldırmalısın. Bunun da yolu felsefeden değil mistisizmden geçiyor. Uygarlık mistisizmin değerini yeniden anlamaya başlıyor. Acaba mistisizmi tıpkı eski şaman toplulukları gibi merkeze koyarak yeni bir uygarlık kuracak mıyız ?

[@bmyfc5858]

Gerçekten spiritüalizm gibi dinler zamanın da hayatla ilgili bir şeylerin farkına varmışlar.

[@burakgercekk1760]

şamanlar genellikle psikoz, şizofreni atağı geçiren insanlardı. Hakikati kavramak istiyorsak akıldan ziyade beden yani felsefe yerine mistisizm bana da daha mantıklı geliyor ancak şamanların kavradığı gerçeklik de hakikat değil sadece onun indirgenmiş hali. Yani aynı bokun laciveri oluyor. bence insan aklı ve bedeniyle hakikate ulaşmak imkansız

[@doguhanerol7013]

Kendini kandirarak anlam ariyorsun. Anlam yalnizca senin yasamak icin ihtiyacin olan birsey.

[@emreozcan2511]

Schopenhauer felsefesine giriş

[@fatihankt]

Hoffman çelişkili ve dayanaksız açıklamalar yapıyor (?) Nesnelerin zaman ve mekanda tezahür etmesinin nedeni bizim arayüzümüz (bir anlamda bilincimiz/şeyleri idrak biçimimiz) bu noktada haklı. Ancak, bu noktada açıklanmayan bir husus var: Eğer zaman ve mekan, ve dahi onda tezahür eden nesneler benim bilincimin/arayüzümün eseriyse evrenin yaklaşık 14 milyarlık bir geçmişinin olduğu dahil evrim kuramı gibi birçok kuramın bir anlamı kalmaz, "efsaneye" döner. Böyle olduğunda da varlığımı açıklamak için ortaya atılan "hayatta kalmak, üremek, uyum" gibi savların hemen hepsi puff diye uçup gider. Meseleyi biraz daha açayım: Hoffman diyor ki, simgelerle oynamalı, onların ne'liklerini merak edip peşlerine düştüğünüzde oyunu kaybedersiniz. Kısaca bilincimiz karşımıza bir oyun sergiliyor; oyunu oynayıp kazanmamız gerekir diyor. Ne kadar saçma bir çıkarım. "Hayatta kalmak, üremek vs." zaten bu sümülasyanun bize sunduğu bir durumsa o oyunda başarılı olsan da olmasan da sonuç değişmiyor ki. Nihayetinde oyunu oynasan da oynamasan da bitiyor. Ee böyle saçma şey mi olur. Ayrıca şunu da düşünmek gerekir: Zaman ve mekan kurgularının içinde bu alem önümüze seriliyorsa idrakimiz de bu kurgunun içinde mi şekilleniyor; yoksa onu aşan bir ciheti de var mı? Asıl önemli olan bu. Hocanın dediği açıdan bakarsanız piksellere, oyunun yazılımına dalıp gitmeyle; oyuna dalıp aşamaları geçmek arasında hiçbir sahici fark bulamazsınız. Bir diğer husus da şudur: bilinçde tezahür eden şeylerin kaynağı ne? Buna hiç değinilmemiş. Bilinçten bağımsız bir gerçeklik mi; yoksa bilincin kendisi mi? İkincisi imkansız. İlkiyse bu durumda bizden bağımsız gerçekliğe göre uyarlanmamız gerekir. Şayet böyleyse her iki tarafı kuşatan bir varlık tarafından "uyumlaştırılmak" gerekir. Bunlara ilaveten solipsizme karşı verdiği cevap keyfi/dayanaksız bir cevap. Benim bilincimi aşan bilinçlerin varlığını kabul ediyorum diyor, hepsi bu. İyi de bunu edip etmemizi sağlayacak makul bir gerekçe sunmak gerekmiyor mu? Belki de kitabında tüm bunlara tatminkar bir cevabı vardır.

[@bozkurtgraf8307]

Bence eksik kalan şey şu: Gerçeklik neyin gerçek olduğuyla ilgili değil, bizim neyi gerçek olarak kabul ettiğimizle ilgili bir şeydir. Yani siz arayüzü gerçeklik olarak kabul etmişseniz, evrende bundan başka bir gerçeklik yoktur. Bu arayüzden şüphelenip ardında başka bir gerçeklik olmalı fikri geliştirirseniz, sizin için gerçeklik buna göre şekil alır. Kimse size bu gerçeklik öbüründen daha gerçektir diyemez. Sonuçta herhangi bir bilgisayar oyununu bitirmenin birden fazla yolu olabilir. Ve en gerçek yol benim yolumdur diyemezsiniz. Zira gerçeklik sizin neyi gerçek olarak kabul ettiğinizle alakalı bir şeydir. Bir bilgisayar oyununu bitirmenin birden fazla yolu olabilir demiştik. Bu tamamen oyun firmasının tercihine kalmış. Fakat bizim yaşam dediğimiz oyunun hangi sayıda yol içerdiği bir muamma. Sonsuz olabilir. Zira evren kaotik bir yapı. Sizin de söylediğiniz gibi o zaman evrenin 14 milyar yıldır var olmasını neye göre açıklayacağız? Fakat burada hoca şunu iddiasına ekleyebilir. Belki benim şu an oynadığım oyun 14 milyar yıldır var olan bir evrenin olduğunu düşündüğüm bir şekilde kurgulanmış. Yani yeni bir oyuna başladığınızda, oyunun size verdiği önermeleri doğru kabul edip, mesela orta çağda bir şovalye olarak oyuna başlarsınız. Dolayısıyla gerçekliğiniz, yani oyun bu biçimde şekillenecektir. Bu durumda bir oyun firmasından başkası size bu yönergeyi veremez. Yani bu da sizden bağımsız bir oyun firmasının varlığını gerekli kılıyor. Hocanın bu kısa röportajda bunu nasıl açıkladığını göremedik. Ama belki kitapta detaylıca açıklanıyordur söylediğiniz gibi. Hoffman bunlara girmeden sadece önümüzdeki yaşam denen şeyin sandığımız şey olmayabileceği konusunda yoğunlaşıyor. Diyelim ki öyle. O zaman yine bu önermesinin getireceği yeni bir oyun tipiyle, oyun içinde oyun mantığıyla yüzleşmekten yani aslında bunun dahi bir başka oyun olabileceği gerçeğinden kaçamayacağını görüyor olmalı. Yani sadece üremek ve var olmakla ilgili evrim oyununun bir level üstünde başka bir oyun kurguluyor. O noktada ona bunun evrim oyunundan ne farkı olduğunu sormak lazım? Öyle ya, o da bir oyunsa, senin onun bir oyun olduğundan şüphelenenip derinliğini kurcaladığın başka bir oyunun içinde olmadığın ne malum? Bu durumda senin arayüzdeki sembollerden çok, o sembollerin pixellerini görüyor olmanın oyunun içindeki başka bir level olabileceğinden de şüphelenilmesi gerekmiyor mu? Elbet gerekiyor. Bir bilginin gerçekliği sadece pratik hayatta sınanabilir. Yani hayatta sana herhangi bir karşılık sunmayan bilgi sadece yüktür. Eğer gördüğümüz gerçekliğin aslında göremediğimiz üst gerçeklikleri perdeleyen bir arayüz olduğunu iddia ediyorsan, bu bilginin pratikte nasıl doğrulacağını da kurgulaman lazım. İşte işler bu noktada karışmaya başlıyor zaten. Oradan sonra gelsin tarikatlar, öğretiler, kültler, nefesçiler vs. vs. :)

[@fatihankt]

​@@bozkurtgraf8307 Hoffman bir sınır çekiyor. Anladığım kadarıyla bu sınırı matematik ve nörobilimsel olgu ve olaylardan yola çıkarak yapıyor. Dediğim gibi hocanın kitabını okumadım, sadece videodaki söylemlerine odaklanarak yapıyorum bu yorumu. Sınır çekmekten kastım şu; eğer biri "yaşadığımız olaylar, duyumsadığımız tüm bu nesneler bir arayüzün temsil ettiği dünyadan ibaret, gerçeklik hiç de böyle değil" derse haliyle gerçeklikle temsil olunan arasında bir sınır çekmiş olur. Peki gerçeklik ne? Bir sınır çekildiğine göre sınırın her iki yanının da bir şekilde biliniyor olması gerekir. Ancak bu demek değildir ki sınır çekerken her iki yan da tam anlamıyla bilinecek. Tıpkı uzaktan görülen bir nesnenin ne olmadığına karar vermek gibidir; gördüğüm nesne ağaç değil ama şudur da diyememek. Dolayısıyla gerçeklik şudur diyemiyor hoca, ama gerçekliğin bu olmadığını söyleyebiliyor. (Esasen felsefenin zor meselelerinden biridir bu ve felsefi açıdan da benzer sonuçlara çoktan varılmış. Yalnız felsefede bu mesele ele alınırken biraz daha kapsamlı ve derinlikli incelemeler yapılabilir. Söz gelimi, arayüzün mahiyeti, nasıl bir mekandır ki burası temsiller açığa çıkıyor vs. Hoffman yetersizliği diyorum buna. Bu meseleyi ele alan felsefeciler var, biri de Türkiye'den bir hoca, Ahmet Ayhan Çitil Matematik ve Metafizik 1 kitabı. Ayrıca bu kitabın yaza da bir aksilik olmazsa 2.si çıkacak.) Her ne kadar arayüzün temsil ettiği bir dünyada yaşıyor olsak da, bir başka ifadeyle pikseller üzerinde cereyan eden durumlara muhatap olsak da buranın da kendine has varlık statüsü/ontik bir durumu vardır. Buranın da bizim bir gerçekliğimiz olduğu noktasındaki yaklaşımınıza katılıyorum. Dediğiniz gibi olayı İnception vari bir duruma indirgemek de yanlış olur ki zaten o işin içinden de çıkmak imkansız. Sonuçta felsefe tarihinde Bertnard Russel'ın daha açık bir belirttiği gibi, duyumun dışına çıkıp duyumsamak mümkün olmadığından her daim duyumsanan olgu ve olaylara muhatap olmak zorunda kalacağız. Matrix filmindeki "gerçek dünya"nın gerçek olduğunu belirlemek için şayet yine duyumsamaya mecbursak bu kısır döngüye neden olur. Bu noktada Hoffman'ın dediği gibi oyuna dalıp gitmek iyi bir alternatif değil. Üç açıdan değil, birincisi böylesi bir temsiller dünyasından varlığın tamamına dair anlamlı ve doğru yargılara varmak mümkün mü? Sonuçta idrak meleklerimiz de mevcutlardan bir mevcut, aklımız da öyle. Eğer böyle bir kuşatıcı bakış açısı yakalanıyorsa elimizdeki idrak araçlarını en iyi şekilde kullanmış ve doğru bir iş yapmış oluruz kanaatindeyim. İkincisi daha önce dediğim gibi arayüzün mahiyetini ve mekanını analiz edecek yaklaşımlar var mı buna bakmalıyız ve bunlar bizi "ne yapmalıyız" konusunda ne tür sonuçlara vardırır, bunları görmek gerekir. Üçüncüsü, madem idrak melekelerimiz mevcutlardan bir mevcut ve önümüze böylesi bir dünya seriyor, temsiller dünyasının-piksellerin içindeki dünya gerçekten Hoffman'ın veya başka diğerlerinin dediği gibi mi "yapmamızı, eylememizi" gerektirecek tarz da mı? Ben buna Hoffman yanılgısı diyorum. Dinin, felsefenin insanın amaçsallığını, anlam arayışını daha tatminkar cevapladığını, üstelik bunu yaparken de matematiği ve bilimsel verileri kullanarak yaptığını, ki bu aletler Hoffman'ın da aletleridir, hatırda tutmak gerekir.

[@VolkanG07]

Kitabı okuma fırsatınız olursa daha rahat anlaşılacağını düşünüyorum. Hoca gerçeğin ne olduğunu ile ilgilenmiyor zira kurgusal gerçeklik üzerinden bir gerçeklik tanımı yapmak, birincil kurgunun içeriğini oluşturmaktan başka bir şey değildir. O bunun farkında. Hocanın ilgilendiği asıl nokta şudur: Gerçeğin ne olmadığı. Bunu kurduğu modellemeler üzerinden anlaşılır kılmaya çalışıyor.

[@TheHtRay]

Sorduğunuz sorular felsefi ve meta düzeyde geldi bana. Tanrı var mı gibi cevabını bilmenin mümkün olmadığı şeyler. Hoffman bilinci matematikle ölçmeye çalışıyor asıl önemli olan kısım bu. Algımızın beynin ürünü olduğunu zaten biliyoruz bunun çok doğal bir sonucu olarak söyledikleri çok da radikal değil. Cevaplanmayan sorular zaten felsefi düzeyde, bilim ancak yeni gelişmeler ışığında cevap verebilir.

[@KenanGuvenc]

Çok teşekkür..

[@Doeir877]

güzel video fakat gerçek bir şeyi algılamamız bizim için verebileceğimiz sonsuz nedenlerden dolayı hep bir kusur olduğu için imkansızdır

[@killananadam]

baba bu videolarıbir sürü seslendirmeci arkadaş var onalara seslendirtsek ve onların burdaki reklamlarınıda yapsanız daha kullanışlı olmazmı bu videolar..tişekkürler..

[@kudretbey9522]

westworld dizisi bunu işliyor işte

[@MrSafaozturk]

Peki gerçekliği görüp görememe ya da buna yönelme olayı ne ile ilgili ? Yüksek zeka mı düşük zeka mı merak mı ? Kendisi mavi hapın sıkıcı olduğunu söylüyor. Yani eğlenmek mi olay ?

[@bedirhansezer6431]

orada bir yerde ulaşabileceğin bir bilgi varken bundan vazgeçip elindekiyle yetinmek bir huzursuzluk yaratıyor. Burada kritik soru şu aslında: Gerçeği görmek pahasına mutluluğunu feda edebilir misin? Her şey bu soruya evet demekle başlıyor.

[@hvvlsn9237]

👌

[@muratyalcn1344]

Geleneksel ramazan ayı sorusu : hocam beyne su kaçarsa oruç bozulur mu?

[@volkanakbyk5516]

Nasıl?

[@yunusyasar1180]

Teşekkürler kitabi birisi turkceye cevirse iyi olur 😀😀

[@Avsgroupofcompanies]

Slmlar

[@tostoyevskiye335]

Fizikteki holografik prensip gibi

[@MilkyWay-bf3gk]

evet madem gördüklerimiz gerçek değilse holografik evrende yaşıyoruz demektir

[@uchihashion6281]

'Amerikanın falanca üniversitesinin profesörü tipi'

[@semihtorunlar]

Vahdet-i Vücut

[@enisguersoy]

11:00 - 11:09 Then he is wasting his time.

[@Anp567]

Felsefe mi bilim mi?Felsefe ile bilim karıştırılabilir mi?Ortaya çıkanı kendileri bile anlamamış .Bunun adı robot felsefesi olabilir.Random.

[@bedirhansezer6431]

felsefe bir bilgi kaynağı değil, eldeki bilgilerin sistematik yorumlanışı ve kavranışı. bu yüzden bilim ve felsefe birbirinden ayrılmamalı, her ikisi de geliştirilmeli.

[@nscyln]

Hoffman bey İslam'ı bulmuş, keşke farketse.

[@yakupozturk5966]

Buradaki düşüncelerin cioranın düşünce sistemine ne kadar baglantili olduğunu gördüm belki kaybedenler gerçekten gerçekleri arayanlar olduğunu görüyorum nichenin de dediği gibi yaşamayı bilmeyenleri seviyorum zira onlar asanlardır

[@andromedaldunyal3611]

Vauvv

[@emirganioglu-tbbadair..5915]

He is talking more than Hoffman. . Be quiet man. We come here for listening him not you.

[@ikrakbaba]

Aşırı saçma gerçekten materyalist aciklamalar

[@TmihiW]

lan alt yazı müellifi sen var yok musun sen he la yoksun pardon