İnsan Toplumlarının Genetik Akrabalığı ve "Irklar"

"Irk" kavramı, özellikle insanlar söz konusu olduğunda tarihsel, toplumsal ve bilimsel nedenlerle çok zor bir konu olmuştur. Ancak biyolojik perspektiften bakıldığında tanımlaması ve araştırması çok temel, çok basit bir konudur.
Bu videoda Nature'da 2016 yılında çıkan bir makaleden yola çıkarak, insan toplumlarının birbiriyle olan akrabalık ilişkisine bir bakış atacağız.
İyi seyirler!
• Makaleyi okumak için: www.nature.com/articles/srep2...
• Irklar ve İzolasyon: Biyolojik Olarak Irk Nedir? (www.evrimagaci.org/fotograf/54...)
• Soru: İnsan türü tek bir ırk mıdır? (www.evrimagaci.org/soru-cevap/26)
• İnsanlarda Irkların Olmadığını Kanıtlayan Bulgular Nelerdir? (www.evrimagaci.org/fotograf/65...)
***
Daha fazla içerik üretebilmemiz için Evrim Ağacı'na maddi destekte bulunan izleyicilerimiz arasına katılın:
Türk Lirası ile tek seferlik veya aylık düzenli destekte bulunmak için: kreosus.com/evrimagaci
Patreon destekçilerimiz arasına katılmak için: / evrimagaci
Bilim tişörtleri, kitaplar ve diğer ürünlerimizden satın almak için: pazar.evrimagaci.org/
IBAN numarası, kriptopara veya PayPal yoluyla destek olmak için: dar.vin/MaddiDestek
***
Müzik: Bu videoda kullanılan müzikler AudioHero (www.audiohero.com/) sitesinden alınmıştır.
Video: Bu video içinde alıntı yapılan tüm video kaynakları video içinde belirtilmiştir. Kaynağı belirtilmeyen tüm videolar Pixabay (pixabay.com/videos/) sitesinden alınmıştır.
İkonlar: Bu videoda kullanılan ikonlar Flat Icon (www.flaticon.com/) sitesinden alınmıştır.
***
En son yüklediğimiz videoyu izlemek için: dar.vin/SonVideo
En popüler videomuzu izlemek için: dar.vin/EnPopuler
***
Kanalımıza abone olmak için: dar.vin/EAKZbin

[@evrimagaci]

Aziz Sancar hocamızın laboratuvarından ve Evrim Ağacı'nın saygıdeğer destekçilerinden olan sevgili Dr. Ogün Adebali ufak ama önemli bir hatamızı düzeltti arkadaşlar bu videodaki, sizlerle de paylaşalım: 23:19'da gösterdiğimiz iki daldan hangisinin Türkler'e daha yakın olduğunu bilmenin bir yolu yok. Evrimsel akrabalığı/yakınlığı izah etmek ve örneklendirmek için hatalı dalı göstermişiz. Yani: İtalyan, Fransız ve Romanyalılar gibi grupların bulunduğu dal ile; Almanlar, İngilizler, Polaklar gibi grupların bulunduğu dalın hangisinin bize daha yakın olduğunu sadece bu ağaca bakarak anlayamayız, çünkü iki dal da aynı noktada birbirinden türleşiyor ve araştırmacılar, çizim sırasının neye göre yapıldığını belirtmemişler. Ancak mesela o gruplardan her ikisi de, bize onların hemen altında bulunan İranlı, Makrani ve Kalaşi gibi gruplara göre daha yakınlar. Eğer o dalı gösterseydik, evrimsel akrabalığın yakınlığı/uzaklığı doğru örneklendirilmiş olurdu. Bu düzeltme için sevgili hocamıza yürekten teşekkür ediyoruz. Düzeltmeyi yaptığı sıradaki kibarlığı ve öğreticiliği içinse ekstradan teşekkürü borç biliyoruz. Sevgiler.

[@ibrahimgonza]

Keşke bugün ırk olarak tanımladığımız popülasyonların fenotipleri arasındaki farklardan ve bu popülasyonların gruplaşma sürecinden yani kökeninden de bahsetseydiniz. Evet aradaki farklılık çok az fakat bizi biz yapan yani insanları birbirinden ayıran da çok daha ufak bir genetik farklılık değil mi? Bu gruplaşma bahsettiğiniz gibi basit bir kültürel ayrıma küçültülemez. Grupların burun yapılarında, çene yapılarında, saç renklerinde, boy uzunluklarında bariz şekilde gruplarının özellikleri yansıtılıyor. Bugün kültürlü bir insan istisnalar dışında önüne konan Rus'u, İngiliz'i, Alman'ı, Türk'ü, Kürt'ü çok rahatlıkla birbirinden ayırabilir. Antropolojiden bahsetmemişsiniz, grupların belirli tipik özellikleri olduğundan bahsetmemişsiniz. Anlıyorum, hümanistsiniz; insanları bir arada tutma isteğiniz var fakat bilimin amacı Türkiye'deki ırkçılığı, bölünmeyi yok etmek kesinlikle değildir. Ben ırkçı bir insan değilim yani bu soruları ideolojime kulp aradığım için sormuyorum. Gerçekten ulusların evrimdeki yerini merak ettiğim için soruyorum. Bir Türk ile Kürt'ü karşılaştırdığınızda çene yapılarında konuşma biçimini etkileyecek derecede (k harfinin söylenişi) fark olduğunu görebilirsiniz. Ayrıca pek bilgim olmasa da sarı ırk, beyaz ırk gibi çeşitli ırk gruplandırmalarında da bilgi vermenizi beklerdim. Hümanist insani yönünüzü bir kenara bırakıp tamamen bilime yönelmenizi umuyorum. Videoya göre geç bir yorum oldu fakat umarım cevap gelir. Cevap gelmesi için sizin yorumunuza cevap olarak da atacağım kusura bakmayın :)

[@esertirins8520]

Çağrı Mert hocam ben tarih bölümü mezunuyum. Bu çizelgede sirkülasyon çok fazla görüldüğü kadarıyla. Türk genetiği ve dil çizelgesi hakkında şöyle birşey söylemek istiyorum. Bahsedilen çizelgede aslında Türklerden kasıt Anadolu popülasyonu. Ben öyle tahmin ediyorum. Orta Asya'dan göç ile sadece kimlik değişimi oldğunu söylemek bence mantıklı olur. Yani yönetici vasıflara sahip bir insan grubunun bu çoğrafyaya gelerek zamanla yönetimi ele alıp Anadolu'da ki diğer grupları Türkçe konuşturması. Anadolu'nun otokton halklarını incelediğinde farklı farklı halklar var. Özellikle Doğu Karadeniz'de. Ben Doğu Karadeniz çalışmıştım. Karışım aşırı fazla yani Transkafkasya özelliği taşıyor. Buraya gelen kabileler zamanla Türkçe konuşuyor. Aslında burada dilin taşınması denirse doğru olur zaten sizde videoda bahsettiniz. Türklerin tarih sahnesine çıktığı bölgeyi göz onune alırsak Greek, Kürt, Gürcü vs. bu insan popülasyonlarıyla yakınlığı bu kadar fazla olamaz diye düşünüyorum. Daha çok İran'ın dogusunda bulunan insan popülasyonlarıyla aynı çizelgede yer alması gerekiyor. Okuduğum Orta Asya Tarihi kitaplarını düşünerek sonuç böyle çıkıyor. Bu çizelge güzel mantıklı yanlış anlaşılmasın karşı çıkmıyorum. Orada ki Türk ibaresinden kasıt Anatolia. Sonradan Avrupalılar Türk ismini veriyor. Ben böyle düşünüyorum. Saygılarımla.

[@onurozcicek3590]

Evrim Ağacı süper iş çağrı emeğine sağlık minnettarım 🙏🙏

[@nurettinaslanturk6615]

Türklerin Anadolu'da 7 bin yıldır var olduklarına dair güçlü deliller var. Hatta bir iddiaya göre Türkler Anadoluda 12 bin yıldır varlar. 12, 7 veya 5 bin yıl önce Anadolu'da olan Türkler Orta Asya'ya Anadolu'dan gittiler, sonra 1000 yıl önce bir kısmı geri geldiler. Geri geldiklerinde Anadolu'da hâlâ Türkçe konuşan halklar vardı. (Bizans ve Macar kaynaklarında bu durum geçmektedir Anadolu'ya Türkiye demektedirler) Yunanlılar, Malazgirt'te yenilmelerini ordularındaki Türkler'in Selçuklu tarafına geçmesine bağlarlar. Türkmenistan'da 3 bin yıl önce yaşamış olan ve Türk oldukları kesin olan halkın mezarları, eşyaları, gömme şekilleri ve kullandıkları desenlerin neredeyse aynı örnekleri Anadolu'da 5 bin yıl önce de vardı ve daha eski oldukları için ilk Türkler'in Orta Asya'ya Anadolu'dan ve Kuzey Mezopotamyadan gittikleri anlaşılmaktadır. (Bkz: Urmu Teorisi)

[@suikastcgenc7716]

Evrim Ağacı Burda baz alınan Türkler anadolu yerlileri kırma Rumların Türk olanları baz alınmış, gerçek Türkler genetik açıda orta asyalıdır, yani Kürtlerle Ermenilerle orta asyalıların pek bi bağı yok

[@Can-xx2ns]

"Biyoloji insanları birleştirir, siyasetçiler ayırır" mı olmalı önermemiz? :)

[@0Tengiz0]

Coğrafya ve Biyoloji insanları ayırır. Siyasetçiler bu ayrımı kendi çıkarları için kullanırlar.

[@bilinmiyen-vh9qp]

Bazen de çok farklı yerlerden gelmiş insanlar bir arada toplanır bu zamanda biyoloji insanları ayırır.örneğin siyaset üst kimlik oluşturarak insanları bir arada tutar.nasıl bi politika izlediğine bağlı

[@ozgundemir]

Din ayırır da olabilir

[@osmanada358]

@@ozgundemir Bildiğim kadarıyla neredeyse her din insanların kardeş olduğuna, birlikte iyi geçinmemiz gerektiğine dikkat çeker.

[@mukankudai5371]

@@osmanada358 Hayır.Dinler der ki"Bana inanmıyorsa siktir et" bu da ayrımdır.Laikliğin tersi olan,dogma olup"Sadece ben doğruyum,sadece bana inananlar doğru" diyen inanışların hiçbiri kardeşliği falan öğütleyemez.Eğer öğütleseydi tarihteki savaşların %90'ı din savaşı olmuş olmazdı.

[@sezensayar5351]

Bilgiyi okullardan değil, kendi çabalarımızla sizlerden öğreniyoruz maalesef. Minnettarız evrim ağacı👍🏼

[@nestorapz-yandex]

@Merve Şevval Bal kim peki?

[@nestorapz-yandex]

@Merve Şevval Bal :)) ikisi de

[@ozkancayr2931]

@Sailmoya İkiside çaba harcıyor. Biri ögretmek biri öğrenmek için. Her ikisi de çok değerli.

[@mustafaok8107]

Okul okumak bu ülkede en gereksiz şeylerden biri benim için

[@sezensayar5351]

@bal tatlım istesem berkcan damla izlerim ama buradayım. Benim algılar çalışmıyor anlamıyorum dersen de anlayış gösteririm 😘

[@guneslawguneslaw]

Halkın vergileri ile finanse edilen TRT'de o saçma sapan tipleri ve programları göreceğimize, keşke sizin bu çok yararlı videolarinizi izkesek! Elinize emeğinize sağlık ve yüreğinize sağlık!

[@biglebowski9205]

Yakov Kleinbaum TRT için söylediklerin de son derece haklısın ama TRT2 kanalı bence memlekette ki en iyi kanaldır şu an bir bakmanı öneririm

[@bu.r4304]

TRT belgesel hiç izlememişsin ozaman neresi saçma git TRT belgesellerini izle aşırı kaliteli artık

[@ismimvarm4061]

TRT belgesel bence kaliteli.

[@kenz-ihafiye2456]

Hangi tip?

[@hellboyhell5323]

Ne oldu Gocundunmu

[@sevvalserifeyldz7805]

keşke okulda böyle anlatsalar da ders dinlesem

[@orhanyasak5454]

idrisss14

[@hasantahsinertugrul6323]

Umuyorum ve diliyorum ve inanıyorum ki çocuğum o günler de gelecek, sizler gibi aydın fikirli insanlarla.

[@haymatlos9139]

Okulda böyle anlatmamıza izin vermiyorlar

[@berkenagr2471]

@AlperP şerefsizin teki boşver zaten kızda ciddiye almamış adi it ulan bide kız arkadaşım neden bu kadar korumacısın diyor baksana böyle itlerin zihniyetine bunlar dışardan iyi gözüküp kız arkadaşıma yavsayan tipler Bitlis li bir aileden geldiğimiz için kadın icin can alır can veririz bana yaratıcına tap dediler kadınıma taptım

[@hdraknc434]

Size okul da umetçilik. Anlatılır bir de arabın dinin i öğretir ler

[@mehdiuren2176]

öncelikle video için defalarca teşekür ederiz. bu güne kadar ki hiç bir videoda hiç bir kesimin (dini,milli,kültürel,ideoloji,siyasi) kalbini kırmadan, küçümsemeden, dışlamadan ve olumsuz eleştirmeden kısaca taraf tutmadan sadece ve sadece bilgi vererek işinizi yaptınız.bilim insanları olduğunuzu açıkça gösteriyorsunuz. ben bir kürdüm hiç bir zaman kendimi ırk olarak türklerden ve başka milletlerden ayrı görmedim ama arkadaşlarım bu düşünceme-bilmedikleri için- katılmıyorlardı.gerçi ben de işin bu bilimsel yanını bilmiyordum ben daha çok meseleye galiba sosyalizm açısından baktığım ve farklılıkları sadece kültürel olarak ele aldığım için belki farkında olmadan bilimle uyumlu düşünmüşüm ama her şeyi boş verelim de siz işinizi çok güzel yapıyorsunuz bee. not : bir ateist olmama rağmen-olduğum halde- sizin bu evrim olayını dinlere bağlaMAMAnız o kadar güzel bir fikir ki harika ötesi.

[@zaferakabs2107]

bunu okullarda birinci siniftan ogretin teror biter

[@harunakcay1]

zafer akabs Ne alaka? Terörün asıl sebebi dindir

[@sezarkurd4843]

Ben Kurdum hemde milliyetçi ama Aslen Tacikistanli ciktim Baba tarafım 30.000 yıl once ordan gidip pakistana goc etmiş ordan hindistana ordan dogu irana ordan bati iraninin Kurdistan eyaletine orda atalarım plan yapmış Asuri imparatorlugunu yıkmak icin yikmislar ve biz once van a ordan malatyaya ordan mardin'e gelmişiz 500 dolar daha verdim daha net kesin sonuclar gelecek :)

[@sezarkurd4843]

Family Tree DNA@ahmet eroğlu

[@AhmetKurt-dm2fr]

@TheKolxeti Ama sence de bir topluluğun iyi bir iletişim için ortak bir dili olması gerekmiyor mu ?

[@baranzane6797]

@@AhmetKurt-dm2fr hayır kesinlikle hayır. Millet tek dil konusacak diye yüz binlerce insanı asimile, soykırım ve göç e zorlandı. Almanya, Fransa, İsviçre, Belçika, İngiltere'de o kadar farkli dil ve lisan konuşuluyor fakat bunlar Dünya'nın en büyük ve güçlü devletleri.

[@yavuz2638]

Yine çok bilgilendirici,yerinde mesajlara sahip bir video.Bu yeni seri çok sağlam gidiyor.Teşekkürler Çağrı bey ve bütün Evrim ağacı ekibi.Dünyayı kurtarırsa bilim ve sanat kurtarır.

Ya bu evrim ağacı ne güzel bir kanal olmus böyle. Sizi zaten internet sayfanizdan takip ediyordum. geçen sene de bir KZbin kanaliniza bakayım demiştim ancak çok az video oldugu için abone olmamistim. Şuan tekrardan keşfettim ve müthiş şeyler yapmışsınız lütfen böyle devam edin evrim agaci gibi kanallara ihtiyacımız var

[@evrimagaci]

Çok çok teşekkürler, elimizden geleni yapıyoruz! :) Sevgiler!

[@alibak5537]

Bu tarz araştırmalar genelde çok farklı sonuçlar veriyor ve kesinlikle etno-kültürel sınıflandırma ile genetik sınıflandırma arasında tutarlı ilişkiler kurulamıyor. Örneğin Batı Anadolu'daki bir popülasyondan örneklem alındığında bunlar Yunanlılarla yakın görülürken Toroslar'dan bir örneklem alındığında bunlar Sibirya yerlileriyle yakın çıkıyor. Ama hangi Yunanlılar diye de sormak lazım çünkü aynı anda Girit'deki bir Yunan'a ait gen Afrika'ya yakın çıkarken Atina'daki bir gen İtalya'ya yakın çıkıyor. Bunlar arasında ilişki kurmanın imkanı yok. Sosyolojik kategorizasyonu biyolojiyle açıklamaya çalışmak ciddi bir hata ve ilerde doğabilecek yeni hatalara sebebiyet vermesi açısından da tehlikeli.

[@0Tengiz0]

Toroslarda sibirya çıkması doğaldır çünkü toroslarda anadolunun tek ve son orjinal Türkleri olan Yörükler yaşar. Batıdan Yunan çıkması doğaldır çünkü burası eski bir Yunan kolonisiydi. Ortada karışık bir şey yok sadece anadolunun etnografik tarihinden habersizsiniz.

[@turkturan6828]

@@0Tengiz0 Toroslardan yorugum esenlikler.

[@SuatTurgut]

Doğru noktadan bakıyorsunuz.

[@erseneris8210]

Neden türk irkiniz çöktü diyemi

[@alibak5537]

@@erseneris8210 fakat içini rahatlatması açısından Türkiye'nin Y kromozomu gen haritasına göre en çok rastlanan haplogrup J2'dir. Bu gen en fazla Kafkasya, Azerbaycan, İran'ın batısı ve Kuzeydoğusu, Türkmenistan, Tataristan, Doğu Türkistan, Balkanlar, Kırım, Kuzey Irak ve Suriye gibi Türkçe konuşan nüfusun bulunduğu yerlerde görünür. Bunun yanında Güney İtalya, Endülüs, İsveç, Pakistan, Lübnan ve İsrail gibi coğrafyalarda da sıklıkla rastlanır. Pakistan ve Lübnan tarihte Türklerin egemenliğinde kalmış coğrafyalar oldukları için bu açıklanabilir. Fakat Güney İtalya, İspanya ve İsveç'te görülmeleri ilginçtir. Ayrıca daha ilginç olan Aşkenaz Yahudilerinin büyük oranda J2 genine sahip olmalarıdır. Bu da tarihçilerin sıklıkla tartıştığı Hazar-Aşkenazi tezini düşündürüyor. Tabi burada işin içine arkeoloji ve tarih bilimleri giriyor. Yoksa salt gen haritaları çıkarmak bugünün sosyolojisini açıklayamıyor.

[@eqinuox3192]

Son dakikalarda verilen mesaj çok hoş.Araştıran bilen insanın zihniyeti ne farklı değil mi ? Teşskkürler Hocam bu bilgiler için Ellerine Sağlık

[@adilaltas4098]

Her Evrim Ağacı videosundan sonra yaşanan aydınlanma ve bilgilenme hissi paha biçilemez.

[@aenginaydin]

Okullar da ders olarak gösterilmesi lazım, ama Türkiye de eğitim bitti maalesef.

[@frogGUAG]

Volkan Gökçay adam haklı öğrenememişki

[@serhatyuksel3224]

ahmet Engin AYDIN türkiye bitti siktir boktan Ortadoğu ülkesi oldu

[@nightcore5083]

Dünyada da bu eğitim verilmiyor

[@osmanada358]

Eğitimin bitmesi için önce eğitim olması gerekir. Türkiye'de hiç eğitim olmadı ki.

[@musabyigiter7963]

@@serhatyuksel3224 zaten Ortadoğu ulkesiydi

[@zeisah8087]

Moleküler biyoloji ve genetik 1.sınıf öğrencisi olarak burada türkçe kaynak sunmanızı ve basite indirgeyerek anlatıp aynı zamanda uygun yorumlar yapmanızı çok değerli buluyorum. Üniversiteye başlamadan önce de bu kanalı takip ediyordum fakat bölüme geçtikten sonra benim için çok kıymetli bilgiler içerdiğinin farkına vardım. Bu hem alanımı ve alanımdaki yeni gelişmeleri daha iyi anlamamı sağlıyor hem de fikir edindikçe ileride ne üzerine çalışmak istediğim konusunda karar vermemi hızlandırıyor. Bu kadar kaliteli içerikler sunduğunuz için çok teşekkürler.

[@makarnalisalca]

Bitti mi

[@furkandalyan6718]

Müthiş video, kitaplarınız da kanalınız da Türkiye’de bilimin topluma inmesini, özerk olmaktan çıkmasını sağladığı için kendi adıma minnettarım. Emeğinize sağlık iyi ki varsınız

[@ahmetsucubas567]

Gerçekten çok faydalı bir video. Evrim ve genetiğe merak sarmış biri olarak ayrıntılı olmayan yüzeysel anlatıma ihtiyacım vardı. Diksiyon ve anlatımınız da çok iyi. Teşekkürler

[@alik.5990]

Gerçekten ilgilendiğim bir konuydu iyi ki bu videoyu çekmişsin 👍

[@Nikola.Tesla369]

Şuana kadar kullanmış olduğunuz en güzel intro sanırım, bu video da olandı. Tekrar bu tarz bir şeyle başlarsa çok daha güzel olur sanki.

[@elifturkay2516]

Yayınlarınızı yeni keşfettim ve büyük bir beğeni ile videolarınızı izliyorum. Bu yayınlar ile ufkumu açıyorsunuz. Yıllar önce iş için gidip bir süre yaşadığım Özbekistan'da, bir Rus arkadaşımıza "Bizim bu insanlarla doğru düzgün bir benzerliğimiz yok ama şüphesiz konuştuğumuz dil buradan gelmiş" demiş ve bir bilimsel dayanağı olmayan bu yorumum hayretle karşılanmıştı. Bugün bilimsel çalışmaların benim yalnızca gözleme dayalı bu fikrimi destekliyor olması beni ayrıca mutlu etti. Bilim insanlarının yaptığı biyolojik insan ırkı tanımı ile sıradan insanın ırk tanımı ne yazık ki aynı şey değil. Sıradan bir insanın ırk olarak düşündüğü, konuştuğu hatta kavga ettiği tanım aslında konuştukları, dil, din ve davranış tarzını içeren "kültür". Göstermiş olduğunuz biyolojik ve dil evrim ağacı da bunu net bir şekilde önümüze koyuyor. DNA analizi yaptıran kişi sayısı arttıkça da bu resim daha da net ortaya çıkacak sanırım.

[@llamathedrama1454]

Kaç gündür bu videoyu arıyorum. Evrim ağacının izlediğim ilk videosuydu, böyle tanıştım sizinle. Eski günler :")

[@hayrettinbulut1771]

Bu çalışmaların için çok teşekkür ederim. Sayende bilgileniyoruz.

[@ulvigulusoy326]

Çox möhtəşəm video. 1 aydır kanalınızı izləyirəm. Çox gözəl işlər çıxarırsınız. Əllərinizə sağlıq!

[@ulviyyafarziyeva8777]

Yaxşı edirsiz)

[@gez-ye-oku]

Emeğinize sağlık! 🙂

[@sezergozutok9546]

İzlemek çok keyifliydi. Sondaki mesaj da oldukça yerindeydi. Teşekkür ederim bu güzel video için:)

[@bipedalrobot]

Süpersiniz, çok değerli bir paylaşım, çok güzel anlatım..

[@readymoviego]

İyi ki ülke sizin gibi kanalları izdivaç programlarına tercih ediyorda reyting rekorları kırıyorsunuz , iyi ki varsın koca sakallı adam

[@canbarzan2145]

Paralel evrende evrim agaci mi diyon

[@aycacelik8340]

Hehhehe

[@yakupkozan2058]

Kullandığımız türkçe yarısından fazlası kürtçe ve farsçadan alınma da ondan ural altay türkçesini uygur türkleri kullanıyorlar gen olarakta uygurlar türk türkiyedeki türkmenler ve yörükler ve kürtler gen olarak akrabadır.

[@alierturk7451]

Gerçekler saklanamıyor. Sadece insanın insanla değil ağaçla bile evrim birlikteliği var. Emeğinize dilinize ve bilginize teşekkür ediyorum. Şu dinlere verilen önem ve bütçeler sizler gibi aydınlık geleceği ışık tutan bilim insanlarına verilse. . Umudumuz hala var. Karanlık bitmeye mahkumdur.

[@ibrahimuzunca7528]

Muhteşem bir program yapmışsınız elinize emeğinize sağlık, noktasından virgülüne katılıyorum.

[@pierpaolo1212]

arkadaşlar, genetik olarak ortadoğu halklarıyla akrabayız, çünkü bin yılı aşkın süredir bu coğrafyadaki komşularımızla ürüyoruz. ancak dilimiz orta asya'dan henüz göçmeden şekillenmeye başladığından filolojik olarak o bölgedeki komşularımızla yakınız. zira bu diller oluşurken bu halklar birbiriyle sürekli veri alışverişi halindeydi. bu makale 200'ü aşkın başka makalelerden gelen verilerle, ve daha pek çok özgün araştırmalar sonucunda ortaya çıktı. kendi kasaba dedikodularınızı bilimsel verilerle kıyas etmek, en hafif tabiri ile dalkavukluktur. bu bilgilendirici güzel video için evrim ağacı ekibine teşekkür ediyorum.

[@koseku3]

katılıyorum kısmen ama türkiye gen olarak çok karmaşık yapıya sahip, trakyadakiler ile güneydoğudakiler arasında çok fark var, türkiye için genelleme yapmak yanlış bence

[@aknakcam4677]

Bin yılı aşkın süredir bu coğrafyadaki komşularımızla ürediğimiz için genetik olarak Avrupa ve Ortadoğu halklarına daha yakın olmamız mantıklı ama anlamadığım bir nokta var. Videonun başında haritanın Afrika'dan başlamasının sebebinin insanların Afrika'dan başlayıp Amerika'ya doğru yayılmasından olduğu söyleniyor ve anladığım kadarıyla gen haritası da tarihsel süreçte insanların yayılmasına göre ilerliyor(gen haritası da yine Afrika'daki ilk insanlardan başlıyor). Hatta ÇMB aynı noktadan birçok dala ayrılmasının sebebinin bu ayrımın çok net zamanının bilinmemesi olduğunu söylüyor. Bu evrim ağacı tarihsel süreçte insanların yayılmasına göre hazırlanmışsa Türkler'in Asya'dan da önce Anadolu topraklarında ortaya çıktığı gibi bir yanılgıya düşmemize sebep oluyor.

[@yusufsekerci7897]

''ancak dilimiz orta asya'dan henüz göçmeden şekillenmeye başladığından'' kısmına katılmıyorum dostum. Çünkü anadoludaki Türk izleri orta asyadan min. 3.000 yıl daha eskiye dayanıyor.

[@cybelekilic7131]

Türkler daha çok Balkan ve Kafkas halklarıyla yakın genlere sahiptir www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0166218X08003661

[@cybelekilic7131]

akın akçam Türkiye Türkleri orjinal Turkic insanlar değil daha çok Selçuklu fethiyle islamlaşmayla türkleşmiş Bizans unsurlarıdır

[@ibrahimibrahimr202]

Abi iyi ki varsın ! KZbin da aktiv olmanıza ayrıca sevindim.

[@polats.505]

Çok güzel bir video teşekkürler ❤

[@aslierdemir8065]

Başarılı içerikleriniz için teşekkürler. Emeklerinize sağlık.

[@evrimpekaslan]

Müthiş kapsamlı ve anlaşılır, teşekkürler 👏🏻👏🏻👏🏻💐💖

[@vitocorleone7224]

Bu videoyu tüm dünyanın izlemesi gerek hepsini izledim bıkmadan , teşekkürler.

[@seyitnusretozturk3493]

Çünkü Anadolu Türk halkı sadece Orta Asya'dan gelenlerden değil, aynı zamanda Anadolu'da bulunan kadim halklardan da gen almıştır.

[@muratergin5532]

türkler anadoluya geldiklerinde buradaki Rumlari oldurmeyip onlarla karistilar, rumlarda kendilerinden once anadoluda olan kurtleri yani medleri oldurmeyip onlarla karistilar, bos toprak kimsenin isine yaramiyor, sonucta hepimizin genleri karismis, kardesiz yani

[@harunresit3482]

@@muratergin5532 rumlar hiç bir zaman medlere üstünlük sağlamamıştır medler yani irandiler tarih boyunca hep üstünlük sağlamıştir rumalara

[@luthiennn777]

Genetik açıdan yarı Oğuz'uz yarı antik anadoluluyuz. Anadolu denilince de ne Kürdüz ne Ermeni ne de Yunan. Bitinyalıyız, Lidyalıyız, Frigiz, Galatız, Traklarız... yaşadığımız toprağın sahibiyiz. Bize Moğolistana gidin diyenlere de "mağarana dön" diyoruz.( Selçuklu Oğuzlarının genetik örneklerini henüz bilmediğimiz için tam net bilmiyoruz yüzde kaç Türk genine sahip olduğumuzu. Ama yine de Hun, Göktürk DNA sı bile anadolu Türklerinde yaygın inanışın aksine fazla çıkıyor.)

[@harunresit3482]

@@luthiennn777 ggsjgugighgggghhdgxfydyf frigyalılarin eski ermeniler olması ve hititlerden dolayı göç etmeleri

[@muratergin5532]

@@luthiennn777 traklar, frigler, lidyalılar, hepsi farslardan ve rumlardan önce biz geldiğimizde rumlar vardı, rumlardan önce de biz fars diye biliyoruz ama asıl kürtler vardı, sonucta hepimizin genleri karismis, kardesiz yani ayrıca hiç kimse orta asya ya dön diyemez çünkü bu toprakta eskiden yasayan yunan ve kürtlerin torunları da biziz artık.

[@tezcanhncal472]

Şimdi tarihi ve sosyolojiyi yeniden değerlendireceğim.Aynen katıldığım insan türünün en önemli görevi,kendi türünü ve diğer tüm canlıları korumaktır.Zaten bilim insanları birleştirir.Uzay çalışmalarında da bunu izliyorum.Tekrar bilginize emeğinize sağlık

[@muslumanbiradam8493]

En zor ne söyleyeyim ilk afrikada çıkıp afrikayı sömüren dünya knk

[@edanurbuyuktuna3773]

çok faydalı bir video olmuş harikasınız :)

[@Ahmetfaruk355]

sende

[@deylemli]

Bende anlattığını anladığım kadarıyla kendi bilgi ve de düşüncelerimi katarak şu yorumu yapmak istiyorum. Genler dediginiz gibi üreme yolluyla devam eder. Ama diller kültürel etkileşim sonucu değişebilir, tamamen yok olabilir, başka bir türünü ortaya koyabilir. Bu yüzden diller ve ırklar bir birileriyle uyuşmayabilir. Verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim.

[@ahmetcankarakadilar7721]

emeklerine sağlık, daha ne denir bilemiyorum. çok teşekkürler.

[@babacop5268]

Çok ilginç bir video olmuş. Teşekkürler

[@powerandaxiology]

Çok güzel bir video olmuş. Acaba bütün canlı türlerini, alt türlerini ve ırklarını tek bir fotoğrafta toplayabilirmiyiz ?

[@issizplays2187]

Çağrı: Irk konusuna girmek istiyorum biraz Çomarlar: So you have chosen death

[@ezgiaates]

Muhteşem bir video olmuş teşekkürler :)

[@kasimkurtak5544]

Harikasınız muhteşem bilimsel verilerle insanlığı ve gerçekliği yansıtmaniz tebrikler

[@elfypc06]

Hep merak ettiğim ama tembelliğimden araştırmadığım birşeydi , çok teşekkürler 🤗🤗

[@yalom64]

Teşekkürler ediyorum hocam, emeğinize yüreğinize sağlık...

[@Mergen-kp8yq]

Biz bu videoyu neden bu kadar erken gördük

[@jurassicwordparkdunyas3235]

Çok iyisiniz hocam harika sunum harika bir konu ve bilgilendirici teşekkürler.

[@erentarlac3145]

Çok güzel bir videoydu, emeğinize sağlık.

[@evrimagaci]

Eski introyu unutun arkadaşlar, hele 30 dakikalık bir videoda... :) Video içeriğine odaklanmak daha sağlıklı ve işlevsel yorumlarla sonuçlanacaktır. Sevgiler.

[@alpers.6068]

Evrim Ağacı İntro gayet güzel. Arkadaşlar oyun videosu falan çektiğinizi varsaydığı için uzun buluyor olabilir. Gayet kaliteli, bir televizyon showu statüsünde videolar bunlar. 30 saniyelik bir intro böyle videolar için gayet uygun. İsteyen o kısmı direk geçebilir tabii, tercih meselesi.

[@malpigicisimcigi1485]

Evrim Ağacı arkanızdaki görselim gerçekle alakası varmı? yani türkler anadoluya girdiğindd yunanlar vardı türkler kürtlerle çok geç tanıştı ve toplum olarak ta biyolojik olarak da arkanızdaki görsel doğru değil gibi geldi. bu arada intro oldukça güzel olmuş uzun olduğunu düşünenler ileri alabilir.

[@alpers.6068]

ecthelion yanlış, anadolunun her yeri rumlara/yunanlılara ait değildi. Kürtler İran sınırındaydı. Dolayısıyla Türkler ilk Kürtlerle etkileşime girdi.

[@malpigicisimcigi1485]

Gregor Pastafarian türklerin kürtlerden yunanların türklerden köken aldığını gösteren şemaya nazaran söylemiştim. aslında anadolu komple rum çünkü roma hakimiyeti altında.

[@alpers.6068]

ecthelion kürtler çok sonradan yerleşmedi anadoluya kaldı ki bizler anadoluya girmeden önce de kürtlerle etkileşimimiz vardı. en büyük örneği harzemşahlardır. ve tabii burada orta asya türkleri değil, anadolu türkleri, yani şu an ki türk popülasyonu kastediliyor. orta asya türk toplumundan ayrıldıktan sonra 1200 yıl civarı İranî halklarla etkileşimimiz oldu. bu yeni bir popülasyon/nesil yaratmak için çok çok yeterli bir süre.

[@nedimaydn4165]

Çağrı Hocam, Sentinel Adası ve Kabilesi ve Aborjinler hakkında bir video yapabilir misiniz? Veya düşünceleriniz nelerdir?

[@metinbaykal363]

+1

[@Ur_Momwq]

Çok güzel ve aydınlatıcı bir sunumdu, hepimiz akrabayız sevsekde sevmesekde, teşekkürler evrum ağacı👏👏

[@umay117]

Iyiki varsın Evrim ağacı, seni seviyorum 👍❤🙂

[@omerrr6364]

Efsane bir video olmuş kafamdaki soru işaretleri gitti. Türkiyede ırklar siyasi anlamda kullanılıyor birde örnek olarak kırgızlar yada herhangi bir orta asya türk grubu sanki türkiyedeki türklerle aynı genlere sahipmiş gibi lanse ediliyor. Ancak türkiyede yaşayan türkler genetik olarak kürtlere veya yunanlara herhangi bir ortaasya grubuna göre daha yakın. Zaten yüzlerdende anlaşılıyor. Bence bu videonun güncel hali tekrar çekilmeli. Efsane video olmuş.

[@ismailcemarslan6707]

Alakası yok sarı torba ya girenlerin fotoğraf larına bak bir de şehit askeri larimize bak başka bir ırk olduğu çok açık

[@cankfy]

Çağrı, sen ve Barış Özcan gibi insanların, ülkemiz de çoğalması dileğiyle.

[@gozdekara9886]

Çağrı kim

[@togrulagayev9612]

@@gozdekara9886 Videodakı adam.

[@ciwanacar4678]

@@zgrpro aynen nasaci baris ozcan baya bos utopik videilar atiyor

[@Benden-izler1-2-3]

İşte pompacı gibi bir şey 😀

[@Kareysarli]

Zevkle izliyoruz emeğinize sağlık

[@aysegul_5656]

Hocam dikkatimi çekti bu videosunda sakin sakin konuşuyorsunuz.ses rahatsız etmiyor. Bu şekilde videolarınızı daha iyi buldum.saygilat

[@nuh3208]

Oh be sonunda konu hakkında türkçe video buldum. :D

[@edipyuksel]

Çok güzel ve yararlı bir sunum olmuş. Teşekkür.

[@jasonbecker8893]

Vayy edip bey buralarda takılırmıydınız?

[@alii8921]

Edip adamın kralı

[@ada699ata]

Saatlerce dinleyebilirim ben normalde belgelseler sıkıcı geliyor ama siz dinledikçe dinlesim geliyor sesine emeğine sağlık 😊😊😊

[@tahaberkarslan1845]

Yeni intronuz kesinlikle muhteşem

[@mehmetates9439]

Sınıfta öğretmenimizin beni dinlediğiniz için teşekkür ederim dediğini düşünün. Ne kadar naif. Biz teşekkür ediyoruz. Ve sizi desteklemek için elimizden ne gelirse yapacağımıza ben kendi adıma söz veriyorum. Çok teşekkürler. Başarılar diliyorum. İyi ki varsınız.

[@dimesseftali]

Neyy

[@mehmetates9439]

Videonun sonunda teşekkür etmesi diyorum çok naif bir davranış diyorum. Bizlere bilgi verebilmek için çalışan insanlar diyorum desteklenmeyi sonuna kadar hakediyor diyorum. Bende desteklemek için elimden geleni yapacağım diyorum. Anlıyor musun? Kullanıcı adına yakışır davranmalısın. Gerçekten onu içselleştirmiş olsan alaycı bir uslup yerine daha medeni davranabilirdin. Gerçi oksimoron kelimesi tamda bizim ülkeye göre bir tabir. "Mütevazılık bizim gibi toplumlarda asla bir üst değer olmamıştır. Bir toplulukta mütevazı olursanız saygı hemen azalır. Bunu hemen anlarsınız."

[@Caelo1984]

@@mehmetates9439 Zahmet edip güzel de bir cevap yazmışsınız. Böyle yorumları ben ciddiye almıyorum. :) Yazdıklarınıza katılıyorum. Bu kanalın verdiği bilgilere hayranım. Kanalı çok da başarılı buluyorum.

[@sarpataman455]

Türkçe’nin ural altay ailesi üzerinden fince, japonca bağının , Anadolu toprakları üzerindeki insanların avrupa-mezopotamya genine yakın olması arasındaki gariplik uzun yıllardır karmaşık geliyordu. Bu çalışma bunu çok güzel özetlemiş. Olay tabiki birlikte yaşama, sonra kavga etme, sonra din değiştirme, sonra yeni devlet kurma derken insanın fikir değiştirip siyasi olarak bir ileri bir geri gitmesi bu topraklarda.

[@sarpataman455]

@Ali Kılıç sen de istediğin taraftan anlamışsın. Ural altay ne olacak?

[@sarpataman455]

@Ali Kılıç İkimizde bilimsel yaklaşmıyoruz. 60’larda popüler olan ural-altay dil ailesine yakınlığı artık geçerli değildir tezi popüler olmaya başladı. 50 yıl sonrada başka bir tez popüler olur. Önemli olan neyin popüler olduğu değil neyin gerçek olduğu. İnsan ve dil karmaşık şeyler. Ural-altay dil ailesinin ortak yönleri olduğu gerçek. Türkçe’nin bu dil ailesine yakın öğeleri de gerçek. Katagori oluştururken başka dillerle ortak yönleri sebebiyle farklı ailelere de çekebilirsiniz. Dediğim bu.

[@sarpataman455]

@Ali Kılıç tebrikler

[@gizem7983]

Ben farklılığın nedenini hala anlayamadım. Dil sonuçta bir topluluğun coğrafi olarak nereden başlayıp kimlerle etkileşime girip, fiziksel olarak hangi yönde ilerlediğini gösterir. Tarihsel olarak düşününce bu haritayı kafama oturtamadım. Zamanın olursa bana kısacık bir özet geçebilir misin:)

[@BabaRonaldo]

@@gizem7983 Anatolidler yani anadolunun yerli ırkı Türkçeyi benimsemeden önce yunanlar tarafından asimili edilmişti Türkler geldikten sonra tekrar asimili oldular.

[@mevan1399]

Yüreginize Saglik güzel bilgeler veriyorsunuz ,

[@oguzguner139]

EMEĞİNİZE SAĞLIK .

[@halil5310]

bu ağaç geçmişi değil günümüzü yansıtıyor , gelecekte değişebilir bazı arkadaşlar yanlış anlamışı

[@Abeheshti]

Zenci aşağılık bir terim değildir. Bu nereden çıkmış anlamış değilim.

[@evrimagaci]

Bu, son dönemde yükselişe geçen kültürlere daha saygılı yaklaşma eğiliminin ülkemizdeki bir yansıması. Zenci, dilimizde doğrudan karalama amaçlı kullanılmamış olsa da, deri rengi farklı olanlara takılan bir isim; sonuçta beyazlar için deri renginin adından başka bir kelime kullanmıyoruz (bkz: "beyaz" vs. "siyah" yerine "beyaz" vs. "zenci"). Bu nedenle zenci sözcüğünden uzaklaşmakta bir sakınca yok. Ülkemizde siyah/beyaz çatışması ve eşitsizliği çok büyük veya bilindik bir problem olmadığı için, ABD'deki ve diğer ülkelerdeki kadar hassasiyet yok dil konusunda. Gene de farkında olmak iyi niyet göstergesi olarak görülebilir.

[@Abeheshti]

Evrim Ağacı fakat aynı zamanda ülkemizde olmayan bir problem yaratıyoruz. Zenci Arapça kara demekken siyah İran dilinde kara demek. Buna birde dilimizde olmayan ek getirip siyah-i kara renge ait olan anlamı katıyoruz. Türkçe olan "kara" kelimesini kullanır istekte bu sefer tam olarak hakaret etmiş sayılıyoruz her nedense. Durum sadece hangi dilde onlara siyah-kara dediğimiz ile alakalı. Üç kelime de eş anlamlı. Daha çok Amerika Birleşik Devletlerinde hakim olan siyasi doğruluk olayının bizim ülkemizde uygulanması çok yanlış çünkü tarihsel açıdan çok farklıyız. Oralarda bile bazen aşırı abartı olabiliyor ve orada bile bu durumun karşıtı çok insan var. Ülkemizin yeterince sorunu varken hatta ırkçılık sorunu da bunların başını çekerken yepyeni bir sorun çıkarmak bizi çözümden uzaklaştırır. Bu yüzden tepkimi belirttim cevap için teşekkürler.

[@caglayesimoglu1107]

@@evrimagaci ''daha aşağılayıcı bir terim olarak zenciyi kullanırsak'' demişsiniz. e o zaman kullanmayın tabi :) ama türkiye'de zenci bir aşağılama kelimesi değil zaten. arap olabilir belki dengi, zamanında afrikalıları da arap olarak kodlamalarından dolayı...oldukça verimli bi video olmuş emeğinize sağlık, sevgiler

[@karanlikofficial84]

@@evrimagaci cidden bu sefer dil konusunda sıçtınız. Bence sadece evrim videoları çekmeye devam edin , yorum yapmayın . Zenci ve siyahi kelimelerinin , eş anlamlı olduğunu nasıl idrak edemezsiniz? Kibar olacağım derken özenti olmanıza gerek yok. ABD'deki nigga teriminin içeriğiyle zencinin arasında niteleme dışında hiçbir bağıntı yoktur. Zenci demek aşağılamakta değildir , sadece karşıdakini ilk görüş esnasında diğerlerinden ayırmak amacıyla niteler. İnsanlar kendisinden farklı olanı nitelemek zorundadır. Ancak farklılığın ayırtına niteleme yoluyla varabilmektedir. Bu niteleme karşı tarafı rencide etmediği ve tutarlı olduğu sürece kabul edilebilirdir. Zenci terimi de tıpkı çekik gözlü sarı ırka asyalı , beyaz tenli ırka kafkasyalı dendiği kadar normal bir terimdir. Bu terimin bu yola girmesinde en büyük suçlu yine bunun duyarını yapan kişilerdir. Kısacası bütün bu bahsettiğimizin yegane suçluları ; emperyalist ve sömürgeci avrupa,amerika ve de onun uşaklarıdır.

[@kisiselgelisim6755]

Zenc arapçada Negro ile aynı anlamda. Zenc olanlara Zenci denir. Nigga demek gibi bir şey.

[@ikrag]

Yine muhteşem..💕

[@sahrases]

Harika bir insansın sana ve emek veren herkese selam olsun evrim ağacını seviyoruz

[@ozlemdemir7407]

Bu videodan anladığım kadar kimse havalanmasin hepimiz aynı dünyanın larcivetiyiz 😃😃😃😃😃🏹🏹

[@zehranazcan1223]

Çağrı abi bişey merak ettim gösterdiğin filogenetik ağaçta yandaki kareler ve grili siyahlı renklenmeler neyi ifade ediyor?

[@atillakiraz8163]

Zehranaz Can ten renkleri

[@sultanozen5499]

bu güzel bilgiler için çok teşekkür ederim.

[@Seher68]

Öncelikle emekleriniz için teşekkürler. Bu konuyu açık bir şekilde anlatan bir kitap öneriniz olabilir mi.?

[@albayrakrahim]

ben bu haritaya katılıyorum ve artı bir fikir olarak şunu söylemek istiyorum insanlığın başlangıcında ekvator bölgesindeyken yayılmanın nedeni dünyanın iklim değişikliğiyle alakası var yani ekvator bölgesindeyken verimli alanlar bu bölgelerdeydi zamanla iklim sıcaklığı nedeniyle verimli alanlar kuzey ve güneye kaymaktalar nufusun artması birinci faktör olsada bu faktörde olduğunu düşünmekteyim

[@Qrale_Delal]

hocam 28. dakikada anlattığınız yani "türk olmayıp türkçe konuşan millet" tanımını söylersek yanlşlık yapar mıyız ?

[@serdaracar155]

Bilimi güzel sunduğun tşk farkındalık yarattın

[@diiotv4372]

son söylediğiniz bizleri bir araya getirecek şey çok basit olduğu kadar zor da. basit olması enerji ne zaman sürekli bir enerji sağlayabilirse yani demek istediğim örneğin güneş enerjisini yararlı şekilde kullanabilirsek tüm dünya medeniyetine yetecek şekilde ondan faydalanırsak işte o zaman bir arada olunabilir. zor olması bu işin ne zaman gerçekleşeceği konusunda, kısa sürede dünya nüfusuna yetecek kadar güneşten faydalanamayabiliriz.

[@pubgoyuncusu679]

Gerçekten Çok başarılı buluyorum kanalı ve videoları umarım hep böyle sürekliliği devam eder ve daha da gelişir büyük bir aile olmak dileği ile☺ #evrimsizinleolsun Teşekkürler.

[@yavuzsensei6458]

9:08 Uçağa atlayıp çiftleşmeye gidilecek ülke örneğini rastgele verirken akla ilk Rusya gelmesi... :D

[@isimsizadam]

Çağatay reis de baya hızlıymış :)

[@doctorwhat779]

genetik kodumuza işlenmiş

[@bu.r4304]

@@doctorwhat779 sapıklığı genetikle karıştırma

[@doctorwhat779]

@@bu.r4304 sadece şaka yapıyordum sakin ol lütfen.

[@adsz1340]

@@isimsizadam Adamın adı "Çağrı".

[@maryanoztekin1045]

Hocam çok güzel ve çok bilgilendirici bir video olmuş,ben derginin bu kısmına nasıl erişebilirim?

[@mustafatanacioglu7251]

Final konuşmana bayıldım be hocam

[@tugcenur9088]

Boşuna hepimiz kardeşiz demiyoruz...

[@asiye408]

Halbuki ben genetik olarak da uzak doğuya daha yakınız sanıyordum. Ama biz Orta Asya'dan geldik deniliyor. Fakat Avrupa'da ve Orta Dogu'da yine insanlar vardı. Demekki biz Türk'ler Orta Asya'ya da sonradan gitmisiz sonra geri donmusuz gibi geldi şuan.

[@alpdoganbaran7042]

Daha ayrıntılı ve uzun versiyonu gelecek mi ?

[@mustafasahillioglu1433]

Ağzına sağlık ve emeğinize sağlık

[@korik.7]

hocam harika bir çalışma.

[@evrimagaci]

Çok teşekkürler! ♥

[@kingright7355]

Abi vidyolarını beğenerek izliyorum, benim merak ettiğim bazı laboratuvarların gen haritası çıkraması kişiye özel, gönderilen dna örneği ile çıkartılan gen haritaları güvenilir mi? Bu firmaların yeterlilikleri hepsinin aynı mı firma fark eder mi? Siz hangi gen haritası çıkaran firmayı önerirsiniz?

[@luthiennn777]

Turkish DNA 'yı ziyaret edin size yardımcı olacaklardır.

[@tezcanhncal472]

Bilginize emeğinize sağlık ama iki de bir videoyu durdurup not almak zor olsa da..Cankoçak hoca gibi aralıklarla anlatılanları metin olarak gösterseydiniz.Şema ve haritaları daha geniş görülebilir olsaydı notlarım için çok iyi olacaktı.Yine de bilginize ve emeğinize sağlık.

[@furjinal]

Mü-kem-mel bir video olmuş

[@leviheyko]

Turkiyedeki eğitim sistemine rağmen boyle guzel yutub kanallarinin olmasi cok iyi

[@musarami4687]

insan evriminin afrika dan gerçekleştiğini anlatmama rağmen inanmak istemeyen arkadaşlarım var onlara genetik araştırma niteliğinde bulgular göstermem gerekiyor sizde böyle bir araştırma bulgusu varsa bana yardımcı olabilir misiniz hocam, ya da özellikle bu konuya yönelik bir video hazırlarsanız çok seviniriz, teşekkür ederim

[@elisairem2482]

ya bu intro çok güzel insanı yükseltiyor bunu tekrar getirseniz mi🥺

[@blackman498]

introyu kim yapti acaba? Çok beğendim,bu konulara ilgim var kendisini takip etmek istiyorum.

[@evrimagaci]

Yeni videolarımıza ve Evrim Ağacı ile yan oluşumlarının düzenli harcamalarına maddi destekte bulunmak için Patreon üzerinden bizi destekleyebilirsiniz: www.patreon.com/evrimagaci Patreon'un nasıl çalıştığını merak ediyorsanız veya nasıl kullanacağınızdan emin değilseniz: www.evrimagaci.org/fotograf/48/7230 Video anlatım için: kzbin.info/www/bejne/r4aTh4dqd9lqiK8 Paypal üzerinden destek olmak için: www.evrimagaci.org/fotograf/48/4105 IBAN kullanarak bir banka aracılığıyla bağışta bulunmak isterseniz, gerekli bilgileri edinmek için lütfen [e-mail] adresinden bize ulaşınız.

[@furkantan250]

Bahsetmekte fayda gördüğüm bir diğer şey de otozomal meselesi. Bu sizin genetik tarihlendirme ve bunu bir popülasyonla ilişkilendirme noktasında "tutarlı" bir bakış veriyor. Ayırca Türklerin Genetik Tarihi adlı vikipedi sayfasını Türkçe ve İngilizce olarak okumanızı tavsiye ederim. Bu kafanızda daha oturaklı bir tahayyül canlandıracaktır.

[@revolution1326]

mükemmelsiniz.

[@farukakcaoglu9500]

Harikasınız .

[@xmstrxtrx]

Çocuklar saçma sapan oyun kanalları yerine şöyle kanalları takip etseler bu ülke uçar. Not: bir de videolar mümkün olduğunca 20 dakikayı geçmesin lütfen :) anlaşılabilirlik önemli. uzadıkça çorba oluyor videolar.

[@VATANDAS.]

Musti TR saçma sapan oyun kanalı derken inşallah sadece harbi saçmalardan bahsediyosundur yani hepsinden değil ben de çocuğum ve oyun kanalları takip ediyorum ama o Enes Batur gibi özürlüleri değil ve böyle videolar da izliyorum

[@Kenan-qx8fi]

Tabi kısa olması daha iyi olur ama böyle bi konuyu yarım saatte anlatması bile bence iyi

[@VATANDAS.]

Osman Gül dost kayaoğlunun incelemelerini öneririm

[@isimsizadam]

Arada eğlence de lazım yoksa beyinde çorba oluyor. Ama beyni daha da çorbalaştırcak eğlenceler değil.

[@neoldugubilinmeyenanonim9849]

@Osman Gül enis kirazoğlu orhun kayaalp takmadığınız şeyler hakkında yorum yapma

[@ozanyldz8739]

Her ne kadar videoda bahsedilen konu bu olmasa da bir filolog olarak bir nüansa değinmek istiyorum; zenci kelimesi aslında aşağılayıcı veyahut ırkçı bir anlam içermemekte buna karşın bir genelleme ve coğrafik tanımlama içermektedir. Zenci kelimesi Arapça kökenli olup ''Zencli'' gibi bir anlam taşımaktadır. Şöyle örnekleyeyim; Farsi, Arabi, Rumi gibi kelimeler ile aynı fonksiyondadır. Yani nasıl Farsi, Fars'a mensup, Fars'a yönelik gibi bir anlam taşıyorsa Zenci de benzeri bir anlam taşımaktadır. Peki ''nedir ya da neresidir bu Zenc?'' diye soracak olursak aslında cevap basit; Zanzibar... Svahili dilince Zanzibar ''Zenc Şehri'' anlamına gelebilmekte olup İngilizce Zanj diye adlandırılan ve Afrika'nın Güneydoğu bölgesinde yer alan Zenj Sahilinden gelmektedir. İngilizler Zanji, Araplar ise Zenci şeklinde almıştır bu kalıbı. Peki ''buradaki genelleme nerededir?'' diye soracak olursak Arap toplumları Sahra-altı toplulukların tamamına Zenci demiştir buna benzer olarak ortaçağ Avrupası da bir dönem gördükleri her Müslüman'a Türk demişlerdir, bu genelleme örnekleri daha uzatılabilir.

[@evrimagaci]

Çok ilginç, çok teşekkürler! ♥

[@ozanyldz8739]

@@evrimagaci Rica ederim, ayrıca dil aileleri kısmında Altay dil ailesinde her bir dilin kenarında daire olması yani durumun muallakta olmasının nedeni aslında Altay dil ailesinin varlığının hiçbir zaman kanıtlanamamış olması, yani Ural dil ailesinde bulunan Fince ve Macarcanın dilsel olarak akrabalığı kanıtlanmış olmasına karşın Japonca ve Türkçe'nin dil akrabalığı şu ana kadar hiç kanıtlanamamıştır. Benzeri durum diğer Altay dilleri için de geçerlidir. Video için tekrar teşekkürler!

[@kawa-ben]

Zenci Kürdce bir kelimedir ve ses ile ilgilidir!

[@gamzekarakss7055]

Keşke giriş hep böyle olsa mükemmelll

[@mustafagozen9228]

Hocam Güney Amerika nüfusu hakkında nasıl düşünmeliyiz? Dünyada sadece doğal seçilim olmamış ki! Ya da Moğol istilası sonucu yaşananları... Dünya ne yazık ki öjeni tarihi... Ne yazık ki. Ama anlatımınızı değerli buluyorum. Teşekkürler...