Nysa Antik Kenti | The Ancient City of Nysa | Walking Tour | GoPro | Sultanhisar | Aydın | Türkiye

Nysa Karia Bölgesi'nin önemli kentleri arasında yer almaktadır. Bölgenin ve Menderes Nehri'nin kuzeyinde, Cevizli / Aydın (Messogis) Dağlarının güneyindeki korunaklı yamaçta bulunmaktadır. Antik dönemde yoğun olarak kullanılan önemli bir ana yol, Anadolu'nun iç bölgelerinden gelerek Nysa'dan geçmekte ve buradan Karia ve İonia Bölgeleri›nin diğer kentlerine ulaşmaktadır. Dolayısıyla kent önemli ulaşım ve ticaret yolları üzerinde yer almaktadır. Kent Menderes Nehri'nin hemen kuzeyinde, nehrin oluşturduğu bereketli havzada kurulmuştur. Antik kaynaklardan Hellenistik Dönem'de, MÖ 3. yüzyılda kurulduğu öğrenilen Nysa, özellikle Roma Dönemi'nde oldukça gelişmiş bir kent haline gelmiştir. Strabon ve Bizanslı Stephanos’un anlattıklarından, kuruluşu hakkında bilgi edindiğimiz Nysa’nın ilk olarak Athymbra ismiyle kurulmuş olduğunu öğrenmekteyiz. Antik kaynaklar ışığında Nysa önemli bir eğitim ve kültür kentidir. Öyle ki, Amasya’lı ünlü coğrafyacı Strabon (MÖ 64 - MS 24), eğitimini Nysa'da sürdürmüştür. Strabon Coğrafya adlı eserinde (Geographica XIV, 649) kenti, hızlı akan ve derin bir boğaz oluşturan dereyle ikiye ayrılmış, çifte kent olarak tanımlayıp, kentteki yapıları anlatmaktadır.
Antik kentte gerçekleştirilen kazı ve araştırma çalışmaları sonucunda, alanda kalıntıları bulunan yapıların, Roma Dönemi'ne ait oldukları saptanmıştır. Kentin kuruluş dönemine ait Hellenistik Dönem yapıları, kentte ağırlıklı olarak görülen Roma ve Geç Roma Dönemi mimarisinin altında kalmıştır. Strabon’un sözünü ettiği yapılardan batı yakadaki Gymnasium, Tiyatro ve Stadion; ve doğu yakadaki Agora ve Gerontikon, ilk olarak Hellenistik Dönem’de inşa edilmiş yapılardır.
Menderes Nysa'sı olarak da adlandırılan kent, özellikle Roma Dönemi'nde eğitim ve kültür açısından oldukça ilerlemiştir. Kentte eğitim amaçlı kullanılan yapılardan biri genç erkeklerin eğitildiği Gymnasium, diğeri ise Efes Celcius Kütüphanesi'nden sonra, Anadolu'nun en iyi korunmuş örneklerinden biri olan (M.S. 2. yüzyıla tarihlenen) Kütüphane'dir. Bu yapıların yanı sıra Tiyatro ve Stadion da, Nysa kentinin gelişmiş kültürünün göstergesi olan yapılardır. Kentin politik, sosyal ve ticari yaşantısını ise Gerontikon / Yaşlılar Meclisi ve Agora yansıtmaktadır.
Topografyaya uyumlu bir şekilde inşa edilmiş yapıların çoğu, Roma Döneminin mimari ve mühendislik özelliklerini oldukça çarpıcı bir şekilde yansıtmaktadır. Vadi üzerine inşa edilmiş olan Stadion ile 3 adet köprü ve kenti ikiye ayıran derenin içinden geçtiği Tünel, Roma Dönemi mimarisinin görülmesi gereken örneklerindendir.
Kentin 3 km batısında, iki katlı tonozlu yapılardan oluşan bir mezarlık alanı (Nekropolis) ve daha da batıda yer alan bir kutsal alan (Akharaka / Pluton ve Kore Tapınağı) bulunmaktadır.
Geç Roma ve Bizans Dönemlerinde, MS 12. yüzyıla kadar, kentte yaşamın devam ettiği, kentte ortaya çıkarılan kalıntılardan anlaşılmaktadır. MS 13. ve 14. yüzyıllarda Aydın Bölgesi›ne Selçuklular ve Anadolu Beylikleri›nden Menteşe ve Aydınoğulları Beylikleri hakim olmuş, 15. yüzyıldan itibaren ise Nysa terkedilerek, güneyindeki günümüz modern yerleşimi olan Sultanhisar'da yaşanmaya başlanmıştır.
aydin.ktb.gov....
www.free-stock...