Önbellek

Önbellekler işlemci başarımını oldukça artıran yapılardır. Bu derste önbelleklerin nasıl tasarlandığını, önbellek yapısı oluşturulurken göz önünde bulundurulması gereken sorunları anlatıyoruz.

[@ayb-brawlstars472]

ABİ YANLIŞLIKLA ÖNBELLEK VİDEOLARINI SİLDİM BİŞEY OLURMU NOLUR OLMASIN YA ABİ CEVAP ACİL!

[@kedislerakaa]

Hocam gerçeği çok basit bir şekilde anlatiyim onbellek o anda gosterilen menülerin butonlarını ozelliklerini vs tutar yani bir butonun hazirda beklemesini saglar ne kadar çok buton o kadar çok önbellek ihtiyaci doğurur mesela Minecraft ta ekranda bulunan cevredeki her bir blok + ekranda bulunan butonlarin ozellikleri klavyede atanmis her bir tuşun basildiginda cagirilmasi gereken ozellikler etraftaki canlılar ve internetteki her bir paket vs yada 3d tasarım uygulamalarinda vs butonlarin iceriklerini hazirda bekletmesidir bunlarin hizlica yer degistirmesini saglayan da islemcinin cekirdekleridir bu sayede yeni özelliklere bir anda hazir olmus olur yani önbellek yetersiz geldiği zamanlar mesela ekranda olan seyleri l1 arkaplanda halihazirda calisanlara l2 arkaplanda hazirda bekleyenlere de l3 atanır bu sayede arkaplandaki onlarca uygulamada binlerce butonu hazirda bekletir okuduğunuz için teşekkürler oyuncular için en önemlisi l1 tasarimcilar için en uygunu da l3 hangisi coksa islemci o konuda daha efektif calisir ama cekirdek çoğalırsa önbelleği 2.plana atar 4 cekirdekli islemci 12 mb onbellegi tasiyabilirse 1 saniyede 8 cekirdekli islemci yarim saniyede yapar milisaniye duzeylerinde suan islemci cekirdekleri 2 milisaniye de 10 mb onbellek tasiyabilen islemciler var suan çok çekirdekli olması bunu daha çok arttırıyor performans cekirdekleri l1 e ve l2 ye calisirken verimlilik çekirdekleri tamamen l3 e calisiyor oyuncular için performans cekirdekleri çok önemli iken tasarımcılar için verimlilik cekirdekleri onemli birde bu cekirdeklerin governorlari var bir işi hangi sekilde calistiracaklarini belirliyor mesela küçük isleri gormezden gelen governor verimlilik cekirdeklerine veriliyorken küçük işleri en öne getiren islemci de performans çekirdeğine verilir bu sayede 2 farkli islemi ayni anda yapabilir hale gelir buda insanin algilamasini engeller hersey aninda oluyormus gibi olur aslinda olan performans ve verimlilik cekirdekleri ayni anda calisiyor mesela ekrandaki küçük pariltilari vs verimlilik çekirdeği tasirken karakterin hareket etmesini saglayan motor gibi büyük işleri performans cekirdekleri yürütür eger oyununuzda pariltilari vs çok gormek istiyorsaniz oynanis çok onemli olmasin diyorsaniz lol gibi oyunlarda verimlilik çekirdeği çalışır genelde bu arada effect dediğimiz gorselleri tasiyan verimlilik çekirdeği iken bunlara hareket saglayan performans çekirdeği yani bir bilgisayarda 1 verimlilik 1 performans çekirdeği olmaz ise duz aninasyonsuz oyunlar oynanir solitrite gibi kart oyunları vs yada satranç gibi videolari oynatan şey tamamen pixeller olduğu için ve pixeller sadece değiştiği için hareket etmediği için animasyon dedigimiz seyleri barindirmadigi için bilgisar için bunlar sadece verimlilik çekirdeği ile calisabilir ama bir oyun için veya mausun hareketi icin verimlilik cekirdegi kullanilirsa bu iş çekirdekleri inanılmaz yorar ve yipranma dediğimiz şeye gelir islemcinin devreleri inanilmaz ısınır yani önbellek yetersiz geldiği durumda islemci calismayi bıraktığı için yavaslar ve diger parçaları bekler ama önbellek aşırı fazla ise işlemci sürekli calisacagindan yuksek isilara ulaşır ve islemcinizin ömrü hızlıca kısalır yeni cekirdekler geldikce islemcilerde isinma olayi azaliyor genede önbellek az olursa bu sefer bilgisayar verileri sürekli diger parcalardan çekeceği için bu sefer hazirda bekleme dediğimiz olaya girer bilgisayar ve surekli her islemde hesaplaniyor yazisini görürsünüz yeni nesil oyun telefonlarini ele alirsak islemcileri muazzam ısınıyor çünkü onbellekleri çok yüksek ve islemci nefes alamayacak kadar çok çalışıyor birazcık kıssalar ısı düşecek aslinda da işte deneme yanilma yaparak yapmalari lazim yani bilgisayarlarin onbellekleri tam kararinda olmasi lazim bunu da intel sonunda basarabilmis amd ise yuksek onbellekler ile ömrü kısa islemciler üretiyor dikkat edin yüksek onbellekleri olan işlemcileri çok calistirmayin ama düşük onbellekleri olan islemcileri de bos bırakmayın tabi bunu çoğu durumda farketmeyebilirsiniz zamanla islemcideki teller isinmaktan telleri aşınır ve işlemcinin kapasitesi çok hızlı düşmeye başlar benim hesapladıgim ve test ettigim en verimli onbellek performans cekirdegi basina 2mb verimlilik çekirdeği basina 1-2 mb onbellek yani 4 performans 6 verimlilik cekirdegi olan islemciye en uygun onbellek 14-20 mb teşekkür ederim ❤❤bendeki işlemci şuan intel

[@Cengiz.Gungor]

Hocam ağzınıza sağlık.

[@drbalontotis2474]

harikasınız hocam 👑

[@Voidd32]

C kodu üzerinde son bahsettiğiniz şeyi denedim ve "row major order" 5 kat daha hızlı çalıştı ( Peki bu durum önbelleğe göre değişir mi yoksa tasarımlar hep bu şekilde mi yapılıyor ? ) .

[@oguz_ergin]

Önbelleğe göre değişmez. Bu durum derleyicinin kodu bellekte nasıl sakladığına göre değişir. Sistemle ilgili bir tanımlama olduğu için önbelleğin yapısına bağlı değildir.

[@Voidd32]

@@oguz_ergin anladım hocam sağ olun cevap için .

[@seyhmusdemir8498]

bu slaytları bulma şansımız var mı

[@oguz_ergin]

oynatma listesindeki ilk videonun altına bağlantı koydum.

[@omer1862]

Hocam fazladan bit ekleyince bu bit adamların o kadar çok canını sıkmış ki "dirty bit" demişler. Bilgisayar tasarımcıları fazladan donanımı hiç sevmiyorlar. :)

[@mertipek7562]

Hocam 1:01:18 de anlatmaya başladığınız örnekte en başta (0,0) ı bulamamasının nedeni önbellekte bulunmadığı için (0,0) ı önbelleğe yazıp (0,0) dan sonra sırasıyla (0,1) (0,2) ... gelir diye yazdığından dolayı mı (0,0) a erişirken bulamıyacak ama geri kalanların tamamını önbellekte bulacak?

[@ibrahimberatyavas2196]

Verinin tekrar kullanılıp kullanilmayacagini veriyi belleğe yazarken bilemiyoruz, bunu nasıl belirleyeceğiz? Yazilim sırasında buna düşünerek mi yazacağız? Sanırım donanında bunun icin bir şey yapamayız?

[@Cengiz.Gungor]

Evet donanım, her okunan bellek adresinin tekrar kullanılacağını varsayar. Yazilan adresin tekrar kullanılacağını da siz kodunuzda farkeder veya akıllı derleyicilerle performansınızı arttırabilirsiniz.