Рет қаралды 64,713
Diriliş Ertuğrul ve Muhteşem Yüzyıl gibi dizilerle Osmanlı Devletinin kuruluş ve yükseliş devirlerine olan ilgi arttı fakat Osmanlı neden dağıldı? Tarihin gördüğü en büyük devletlerden olan Osmanlı imparatorluğu Fatih Sultan Mehmet Yavuz Sultan Selim Kanuni Sultan Süleyman devirleri en parlak devirleri olarak kabul edilir. Diğer eğitim videolarımız için:
Türklerde Bozkurt Simgesi ve Atatürk: • Türklerde "Bozkurt" Se...
Osmanlı Türk Devleti miydi? :
• Osmanlı Türk müydü? - ...
Osmanlıda kardeş katli : • Video
Fatih ve üç Unvanı : • Fatih Sultan Mehmet Ha...
Ünlü sosyolog ve tarihçi İbni Haldun’a göre devletler kurulur, gelişir ve ömrünü tamamlayınca da yıkılırdı. Osmanlı uleması arasında bu bilginden etkilenenler olmuş fakat çoğu Osmanlıyı bir istisna olarak görmüş ve yıkılacağına inanmamıştır. Duraklama döneminde Katip Çelebi Osmanlının artık olgunluk dönemini aştığını ve devlete zarar verebilecek ani hareketlerden kaçınılması gerekliliğini arz etmiştir. Tarih Katip Çelebiyi haklı çıkarmıştır. Onun bu sözlerinin üzerinden fazla zaman geçmeden İkinci Viyana kuşatılması harekâtına girişilmiş, ardından 16 yıllık savaş sonunda imzalanan Karlofça Barış Antlaşması imzalanmış ve Osmanlının gerileme dönemi başlamıştır. Osmanlı Devleti; Avrupa’nın yaşadığı coğrafi keşifler, aydınlanma çağı ve belki de en önemlisi Sanayi devrimini ıskaladı. Batı ülkeleri coğrafi keşifler ve sanayi devrimi ile refaha kavuşurken, Osmanlı onlarla rekabet edemez duruma, en sonunda da yarı sömürge haline geldi. Osmanlının beylikten cihan imparatorluğu haline gelmesinde ekonominin payı nasıl büyükse yıkılışında da etkisi öyledir.
Osmanlının çöküşünü hazırlayan olaylardan bir diğeri de devletin İslamlaşmasıdır. Bu cümlede kastedilen İslamın geri bir din olması değil, dinin tutucu bir hale getirilmesi ve din adamlarının devlet yönetimini ele geçirmeye çalışmış olmasıdır. Fatih Sultan Mehmed İstanbulun fethinden sonra ki icraatlarıyla ulema sınıfının tepkisini çekmiş, şeriatın dışına çıktığı iddia edilmiştir. Ulema sınıfı Fatihten intikamını vefatından sonra tahta varis olarak gösterdiği Cem Sultan’ı değil de İkinci Bayezid’i çıkararak almıştır. İkinci Bayezid babasının el koyduğu toprakları vakıflara geri vermiş, eski düzeni tatbik etmiştir. Bu yüzden devrin tarihçileri onun dönemini “Şeriata dönüş” olarak tanımlamışlardır. Yavuz Sultan Selim ise ulema sınıfını devlet işlerinden uzak tutmak istemiştir. Doğrusu Yavuz Sultan Selim tabiatı itibarıyla iktidarına ortak kabul edecek bir padişah değildir. 8 yıllık saltanatı başarılarla geçmiş ve devlet hazinesini doldurmuştur.
Kanuni Sultan Süleyman dönemi ise devletin en ihtişamlı dönemi olmakla birlikte çöküşün başladığı devir olmuştur. Onun meşhur şeyhülislamı Ebussuud efendi ile kardeş gibi olduğu, ona ne kadar değer verildiği Muhteşem Yüzyılda bile işlendi. Ebussuud efendi devlet yönetiminde etkili olan bir din adamı olmuş ve ondan sonra gelen şeyhülislamlarla bu gelenek devam etmiştir.
Devletin tamamen dağılmak üzere olduğu İkinci Abdülhamid zamanına bir bakalım; Onun döneminde Ermeni, Rum, Bulgar gibi ecnebi azınlıklar çocuklarını modern eğitim veren kendi okullarına yollamaktaydı. Yine modern eğitim veren birçok misyoner okulları vardı. Varlıklı Türkler bile çocuklarının iyi eğitim alabilmesi için onları yabancı okullara yolluyordu. Bu yüzden Sultan Abdülhamid döneminde eğitime oldukça önem verilmiş Anadoluda devlet birçok okul açmıştır. Kız çocuklarının da okula gitmesi için uğraşılmıştır.
Sonuç olarak Osmanlı devletinin yıkılmasının nedenleri arasında ekonomi ve bilime gereken önemin verilmemesi bizce en büyük iki nedendir. Fatih Sultan Mehmed gibi ilime, sanata önem verilen padişahlar döneminde her yenilik batıdan ya da doğudan olsun alınmıştır. Fatih’in Latince başta olmak üzere bildiği diller, resim heykel gibi sanatlara düşkünlüğü, askeri teknoloji bilgisi bugün bile hayranlık uyandıracak cinstendir.
Osmanlının ufak bir aşiretten cihan devletine dönüşmesini ise ayrı bir videomuzda işleyeceğiz, videoya yorum yapmayı ve beğenmeyi aynı zamanda kanalımıza abone olmayı lütfen unutmayın. Takipte kalın, hoşçakalın!
Bize ulaşabileceğiniz hesaplar:
/ yigitalpaksular
/ kitabadairhersey1