Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) Hakkında Her Şey! - Belirtileri, Tanısı, Tedavisi ve Daha Fazlası

Bu videoda, Çocuk Psikiyatrisi Uzmanı Dr. Gresa Çarkaxhiu Bulut, otizm spektrum bozukluğu (OSB) hakkında merak ettiğiniz her şeyi açıklıyor. Otizmin ne olduğunu, belirtilerini, tanı sürecini, tedavisini ve aşı ile olan ilişkisini detaylı bir şekilde anlatıyor. Ayrıca, otizm ve uyaran eksikliği arasındaki farkı da açıklıyor.
.
#otizm, #otizmspektrumbozukluğu, #osb, #osbbelirtileri, #osbtanısı #osbtedavisi #uyaraneksikliği, #çocukpsikiyatrisi, #özeleğitim #DrGresaÇarkaxhiuBulut
Otizm spektrum bozukluğu (OSB) nedir?
Otizm, iletişim ve etkileşim kusurlarının ön planda olduğu, sınırlı ilgi alanları ve tekrarlayıcı davranış örüntüleri ile kendini belli eden nörogelişimsel bir bozukluktur. Nörogelişimsel bozukluk ise, anne karnından itibaren sinir sistemi gelişiminde yaşanan bir sorunun ilerleyen yıllarda gelişim üzerine olumsuz izdüşümü olarak tanımlanabilir. Bu tanımlar epey karışık oldu farkındayım ama birazdan örneklerle açmaya çalışacağım.
Otizm nasıl bir hastalıktır. Belirtileri nedir?
Belirtiler 2 ana kümede sıralanmaktadır. “İletişim ve etkileşim kusurları” belirtilerinin yer aldığı küme ve “kısıtlı-tekrarlayıcı davranış, ilgi ve etkinlikler” belirti örüntülerini içeren küme. Unutmamak gerekir ki otizm tanısı için saydığımız belirtilerin tamamının bulunmasına gerek yoktur.
İletişim ve etkileşimi sürdürmek adına çocuğun gelişim düzeyine göre yeterli dil ve dil dışı (nonverbal) iletişim araçlarının uygun yer ve dozda kullanılmasında zorluklar-yetersizlikler vardır. Göz teması (başlatma ya da sürdürme) sorunları, beden dili ve jestleri anlama ya da kullanmada yetersizlik, dolayısıyla karşılıklı diyalog başlatma ve sürdürmede sorunlar ön plandadır. Duyguları anlama ya da ifade etme yetersizlikleri eşlik edebilir.
Ek olarak stereotipi olarak isimlendirilen tekrarlayıcı veya basmakalıp motor hareketler ya da konuşma tekrarları (ekolali/palilali) eşlik edebilir. Rutine yoğun bağlılık ve değişime direnç ya da “geçişlerde zorlanmalar, aynı yemek-aynı yol vs” aynılıkta ısrar yine bu kümede yer alan belirtiler arasındadır. OSB’li bireyler belirli konularda yoğun, sınırlı ve sabit ilgiler gösterebilmektedirler. Bunlara ek olarak bazı duyularda yoğun hassasiyet ya da duyarsızlık sergileyebilirler.
Peki spektrum derken neyi kast ediyoruz?
Otizmde tek tip bir tablodan söz etmek mümkün değil. Temelde 2 ana kümede yer alabilecek belirtilerin yaşama yansıması bireyden bireye değişkenlik göstermektedir. Örneğin kimi vakada dil becerileri hiç gelişmemiş ve takıntı düzeyinde tekrarlayıcı davranışlar hakimken kimileri ise belirgin davranışsal problemleri olmayan, dil becerileri görece gelişkin ancak etkileşimde tuhaflıklar barındıran, duyguları tanıma ya da ifade etmekte zorlanan bireyler olabilmektedir. Belirtilerdeki sayıca ve yoğunluk açısından rastlanan bu yoğun çeşitlilik nedeniyle yelpaze/spektrum kavramı kullanılmaktadır.
Kavramları tartışalım. Farklı isimler var, neden?
2013 yılından itibaren güncel olarak kullanılmakta olan psikiyatride tanı sınıflandırma sistemi, Eskiden Yaygın Gelişimsel Bozukluk ana çatısının altında yer alan otizm, atipik otizm, rett, asperger ve dezintegratif bozukluk gibi kavramlarda değişikliğe giderek, klinik tabloyu OSB genel başlığı ile anmayı önermiştir.
Yani günümüzde sadece OSB ismi kullanılmakta; hastalığın derecesi ise mevcut belirtiler zemininde, destek gerekliliğine göre belirlenmektedir. Devamı videoda...