ภาพเก่าเล่าเรื่อง : วังสงัด เมืองอุบลฯ Wang Sangad at Ubon Ratchathani province,Thailand

ภาพเก่าเล่าเรื่อง : วังสงัด เมืองอุบลฯ Wang Sangad at Ubon Ratchathani province,Thailand
แก้ไขนามสกุล จำปาศักดิ์ เป็น จัมปาศักดิ์ครับ
ตำหนักวังสงัด หรือที่คนทั่วไปรู้จัก เรียกสั้นๆ ว่า "วังสงัด" ตั้งอยู่ทิศเหนือ ถนนพโลรังฤทธิ์ ทิศตะวันออกเฉียงเหนือของทุ่งศรีเมือง อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี (บริเวณสามแยกถนนผาแดงบรรจบกับถนนพโลรังฤทธิ์ ทิศเหนือทุ่งศรีเมือง อุบลราชธานี) วังสงัดมีเนื้อที่ 7 ไร่ ลักษณะวัง เป็นอาคารไม้สักและไม้เนื้อแข็ง มี 3 ชั้น มีมุขกลางซึ่งกว้างมาก มีบันไดกว้างประมาณ 7 เมตร มีบันไดประมาณ 15 ขั้น มีห้องโถงชั้นที่ 2 และชั้นที่ 3 กว้างขวางมาก หลังคามุงด้วยสังกะสีอย่างหนา ตัวอาคารเป็นสีน้ำตาล ห้องบรรทมอยู่ทางทิศตะวันออก มีบันไดเวียนอยู่ทางทิศตะวันตก มีประตูหน้าต่างมากมาย อากาศถ่ายเทได้ วังสงัดนั้นตั้งอยู่ใกล้ค้อย กกมะแงว (เนินต้นลิ้นจี่ป่า)
ตำหนักวังสงัด สร้างขึ้นเมื่อ ร.ศ.112 เป็นที่ประทับของพลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์และหม่อมเจียงคำ ชุมพล ณ อยุธยา ตลอดระยะเวลาที่ประทับอยู่ที่เมืองอุบลราชธานี เป็นเวลา 17 ปี ก่อนที่จะนิวัติคืนสู่กรุงเทพมหานคร จนกระทั่งสิ้นพระชนม์ ทำไมจึงได้ชื่อว่า ตำหนักวังสงัด ก็เพราะว่าเป็นที่สงบเงียบ อากาศดี มีต้นไม้นานาพันธุ์ สวนผลไม้มากมาย และตั้งอยู่ใจกลางเมืองอุบลฯ ด้วย ผลไม้ที่อยู่รอบบริเวณวังสงัด อาทิ ต้นมะม่วง, ต้นกระท้อน, ต้นมะพร้าว, ต้นไผ่ตง ต่างๆ ผลไม้เหล่านี้ ท่านโปรดให้เก็บและแจกญาติ พี่น้อง ลูกหลานได้ทานกันอย่างทั่วถึง หม่อมเจียงคำ ชุมพล ณ อยุธยา ได้ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 20 ตุลาคม 2481 ที่บ้านพักของคุณพระวิภาคย์พจนกิจ ถนนพิชิตรังสรรค์ ใกล้กับวัดป่าน้อย
ที่ดินบริเวณวังสงัด จำนวน 7 ไร่นี้ เป็นกรรมสิทธิ์ของท้าวสุรินทร์ชมภู (หมั้น บุตโรบล) ซึ่งเป็นบิดาของหม่อมเจียงคำ ชุมพล ณ อยุธยา วังสงัดเป็นสถานที่ประสูติของหม่อมเจ้าบุญจิราธร จุฑาธุชที่ประสูติเมื่อวันที่ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2440 เป็นพระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้าชุมพลสมโภช กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ ประสูติแต่หม่อมบุญยืน ชุมพล ณ อยุธยา เมื่อแรกประสูติมีพระนามว่า “หม่อมเจ้าจิรบุญนี ชุมพล” ครั้นเสด็จเข้ามาประทับในพระนคร พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระนามใหม่ว่า "บุญจิราธร" ในเวลาที่ทรงพระมหากรุณาเปลี่ยนพระนามใหม่พระราชทานนั้น ได้ทรงแสดงพระราชจริยาให้ประจักษ์ว่า ไม่ได้ทรงเพ่งเล็งแต่จะให้ไพเราะ แต่ทรงเรียกปฏิทินมาตรวจอย่างถี่ถ้วนแล้ว จึงตกลงพระราชทานนามว่า "บุญจิราธร”
หม่อมเจ้าหญิงบุญจิราธรโดยละเอียดอีกครั้งเพราะท่านเป็นผู้มอบที่ดิน 16 ไร่ 23 ตารางวา เพื่อก่อสร้างวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สรรพสิทธิประสงค์ จังหวัดอุบลราชธานี เมื่อกรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์และหม่อมเจียงคำ ชุมพล ณ อยุธยา และพระโอรส ได้เสด็จนิวัติกลับกรุงเทพฯ พระองค์ท่าน ได้มอบหมายให้คุณพระวิภาคย์พจนกิจ (เล็ก สิงหัษฐิต) เป็นผู้ดูแลเก็บผลประโยชน์ ต่อมาในปี พ.ศ.2478 อาจารย์ A.P. เอเบิล ฝรั่งมิชชันนารี ได้มาขอเช่าเพื่อจัดการศึกษาระดับประถม เรียกว่า โรงเรียนมิชชัน มีนายเปรย โทณะสุต เป็นครูใหญ่ ค่าเช่าเดือนละ 500 บาท ต่อมาประมาณปี พ.ศ.2483 เกิดสงครามอินโดจีน โรงเรียนมิชชันจึงเลิกราไป
อุบลฯในขณะนั้นมีโรงเรียนราษฎร์เกิดขึ้น เป็นโรงเรียนราษฎร์ระดับประถมศึกษา ตั้งขึ้นเมื่อประมาณ พ.ศ. 2480 สถาน ที่ตั้งคือ บริเวณบ้านเจ้าศรีรัฐ ณ จัมปาศักดิ์ ถนนพิชิตรังสรรค์ อำเภอเมืองอุบลราชธานี (ปัจจุบันคือ “ บ้านกมลชนก ” เลขที่ 486 ถนนพิชิตรังสรรค์ ใกล้สี่แยกสำนักงานที่ดินจังหวัดอุบลราชธานี โรงเรียนแห่งนี้มีชื่อว่า “ โรงเรียนราษฎร์วิไล ” ที่มีชื่อเช่นนี้ เพื่อระบุให้ชัดเจนว่าเป็น “ โรงเรียนราษฎร์ ” ไม่ใช่โรงเรียน ส่วน คำว่า “ วิไล ” ต่อท้ายนั้นเป็นเป็นชื่อของ “ เจ้านางวิไลพรรณ ณ จัมปาศักดิ์ ” ครูใหญ่โรงเรียนนี้ซึ่งเป็นเจ้าน้องของเจ้าศรีรัฐ ณ จัมปาศักดิ์ ผู้เป็นเจ้าของและผู้จัดการโรงเรียนราษฎร์วิไล..........
............................
Playlist bit.ly/3C5ZGHc