Paczków - Kościół Parafialny p.w. św. Jana Ewangelisty

Monumentalny kościół góruje ponad miastem i zwraca uwagę potężną wieżą i charakterystycznym wykończeniem dachu w formie tzw. „jaskółczych ogonów“. Ta potężna budowla uchodzi za najsłynniejszy kościół warowny w Europie Środkowej i książkowy przykład gotyckiej architektury sakralnej.
Kościół, jak głosi tradycja, zbudowano w miejscu rozebranej drewnianej świątyni. Budowę rozpoczęto w 1350 roku (trwała ok. 30 lat), a jej promotorem był najprawdopodobniej biskup Przecław z Pogorzeli, panujący w latach 1341-1376.
Obecny kształt kościoła jest wynikiem przekształceń w stylu renesansowym, barokowym i neogotyckim. W XV wieku do prezbiterium od południa dobudowano dwuprzęsłową kaplicę pw. Najświętszej Marii Panny. Wieża, częściowo rozebrana w 1429, została odbudowana w 1462 r. Wówczas utworzono również jej górną kondygnację.
W XVI wieku, w obawie przed tureckimi najazdami, kościół przebudowano i ufortyfikowano, nadając mu funkcje obronne - przekształcono dachy i dobudowano mury tarczowe zakończone attyką. W południowej nawie postawiono okrągłą kamienną studnię, którą w XIX wieku zwieńczono żelazną nadbudową. Według podań, w studni tej - zwanej „tatarską” - mieszkańcy nie tylko czerpali wodę, ale również, w razie ataku wroga, mogli znaleźć w niej schronienie.
Wewnątrz świątyni zachowały się cenne zabytki rzeźby (m.in. dzieła dłuta Wita Stwosza), neogotycki ołtarz i XIX-wieczna ambona. Szczególną uwagę zwracają także sklepienia świątyni, które znakomicie ilustrują bogactwo gotyckich rozwiązań różnorodnych form i typów. Główną nawę przesklepiają formy gwiaździste, nawy boczne posiadają sklepienia trójpodporowe, a w prezbiterium występują rzadko spotykane na Śląsku sklepienia sieciowe. W jednej z kaplic znajduje się bardzo rzadki wariant sklepienia gwiaździstego. Przegląd ten uzupełniają także kolebkowo-krzyżowe sklepienia w kruchtach.