Paleis het Loo

Geschiedenis[
Stadhouder Willem III, achterkleinzoon van Willem van Oranje, kocht in 1684 het middeleeuwse kasteel Het Oude Loo aan, om ernaast een nieuw jachtverblijf op te trekken. Het terrein leent zich bijzonder goed voor een tuinaanleg met waterwerken vanwege de natuurlijke wateraanvoer vanuit de heuvels. De stadsmeestertimmerman van Leiden, Jacobus Roman (1640-1716) die in 1689 hofarchitect zou worden, ontwierp een vierkant hoofdgebouw (corps de logis) in classicistische stijl, met aan weerszijden ervan zijvleugels. Hoofdgebouw en vleugels waren met elkaar verbonden via halfronde colonnades.
Nadat Stadhouder Willem III koning van Engeland was geworden, liet hij het paleis van 1691-1694 uitbreiden met vier paviljoens (een binnen- en een buitenpaviljoen aan weerszijden van het hoofdgebouw) die het hoofdgebouw met de zijvleugels verbonden. De colonnades werden daarbij verplaatst naar de nieuw aangelegde tuin. De paviljoens bevatten de koninklijke appartementen van stadhouder Willem III en Mary Stuart, evenals de eetzaal, paleiskapel en schilderijengalerij. Het interieur werd ontworpen door Daniël Marot. De plafondschilderingen zijn van de hand van Johannes Glauber en Gerard de Lairesse. Dirk Valkenburg werkte volgens Jan van Gool rond 1700 aan de verfraaiing met vogels- of jachttaferelen.
Restauratie
Het paleis was de zomerresidentie van de Nederlandse stadhouders en koningen van 1686 tot 1975. Het werd voor het laatst bewoond door prinses Margriet.
Van 1977 tot en met 1984 vond een ingrijpende restauratie plaats van het paleis en de tuinen. Het doel was om beide terug te brengen in de oorspronkelijke 17e-eeuwse toestand. Daartoe werden enkele aanbouwen uit de 19e en 20e eeuw verwijderd, waaronder de grote eetzaal en de bad- en kleedkamers aan de tuinzijde van het hoofdgebouw. Verder werd de witte pleisterlaag van het paleis verwijderd, zodat de oorspronkelijke baksteen weer tevoorschijn kwam. Ook werd de in de 20e eeuw aangebrachte verdieping op het hoofdgebouw verwijderd. In het paleis werden plafond- en marmerschilderingen uit voorgaande perioden vrijgelegd en zo nodig geretoucheerd. Bij de inrichting werden de stadhouderlijke appartementen van Willem III en Mary II op hun oorspronkelijke plaats op de eerste verdieping teruggebracht. De overige vertrekken werden gewijd aan verschillende voormalige bewoners, waarbij voor de bezoekers een chronologische volgorde is aangehouden. In de oostelijke paviljoens ligt de nadruk op de stadhouders en hun familie, terwijl de westelijke paviljoens vertrekken van de koningen en koninginnen bevatten, evenals hun echtgenoten.
De oorspronkelijke tuinen werden in de periode van 1980 tot en met 1984 hersteld. Uitgangspunt hierbij waren bewaard gebleven ontwerptekeningen, evenals opgravingen ter plaatse. In 2009 is het uitzichtplatform met twee rustbanken aan het eind van de tuin (dus nog achter de colonnades), zoals ooit door stadhouder Willem III aangelegd, herbouwd.
Paleis[
Het interieurontwerp is goeddeels van Daniël Marot. Verbouwingen vonden plaats in de 19e en 20e eeuw. Het paleis is na restauratie in de jaren 70 sinds 1984 ingericht als museum. In het museum krijgt men een indruk hoe de opeenvolgende Oranjes in dit paleis leefden. Ook is in de stallen bij het paleis een grote collectie rijtuigen uit het bezit van het Koninklijk Staldepartement te zien. De stallen en koetshuizen bevinden zich direct bij de hoofdingang. In de oostvleugel van het paleis is de collectie binnenlandse en buitenlandse ordetekenen van het Museum van de Kanselarij van de Nederlandse Orden te zien. De westvleugel bevat regelmatig wisselende tentoonstellingen en ruimtes voor zakelijke ontvangsten
Stadtholder William III, great-grandson of William of Orange, bought in 1684 the medieval castle to the old Loo to, next to it a new hunting lodge. The terrain lends itself particularly well for a gardening with water work due to the natural water supply from the hills. The city master carpenter of Leiden, Jacobus Roman (1640-1716) which would be in 1689 court architect, designed a square main building (corps de logis) in Classicist style, with wings on either side of it. Main building and wings were connected by semicircular colonnades. After William III had become King of England, he left the Palace of 1691-1694 expand with four pavilions (an indoor and an outdoor Pavilion on either side of the main building) that the main building with the side wings. The colonnades were moved to the newly designed garden. The pavilions contain the Royal apartments of William III and Mary ...