Niewidoczny obóz śmierci. Dolnośląskie Tajemnice odc. 136, Opowiada Joanna Lamparska

Niewidoczny obóz. Dolnośląskie Tajemnice odc. 136, Opowiada Joanna Lamparska
Pomysł i scenariusz: JOANNA LAMPARSKA
Kamera i montaż: RADOSŁAW BUGAJSKI
Lektor: GREGOR NIEGOWSKI
Kierownik produkcji: Dariusz Wieczorkowski
Produkcja: Redakcja Nowych Mediów Radio Wrocław
radiowroclaw.tv, [e-mail]
2023
AL Fünfteichen - niemiecki obóz pracy (Arbeitslager; AL), największa z filii KL Groß-Rosen, działający w Fünfteichen (dzisiaj Miłoszyce w gminie Jelcz-Laskowice) od 1 października 1943 roku do 21 stycznia 1945.
Męski obóz pracy powstał 1 X 1943 z inicjatywy koncernu Kruppa jako filia obozu koncentracyjnego Groß-Rosen. Jego zadaniem było dostarczać niewolniczej siły roboczej dla należącej do Kruppa fabryki zbrojeniowej Berthawerk w Markstädt (Laskowice Oławskie). Za więźniów Krupp płacił comiesięcznie SS, której podlegał Gross-Rosen i która utrzymywała w obozie swoich strażników[3]. Obóz wznosili od sierpnia 1943 głównie więźniowie żydowscy z obozu pracy Markstädt (Laskowice Oławskie), a rozbudowę po otwarciu prowadzono siłami własnych więźniów.
Obóz ulokowany został na obszarze 42 ha, przy linii kolejowej, która prowadziła do Wrocławia Głównego. Wzdłuż torów od strony Jelcza stało rzędem 6 bunkrów wartowniczych. Dookoła, w regularnych odstępach, stały na przemian drewniane wieże strażnicze i murowane bunkry wartownicze, w których załoga obozowego SS chowała się w trakcie nalotów. Obóz otoczony był dwoma rzędami płotów z siatki drucianej. Wewnętrzny płot był podłączony pod wysokie napięcie. Od środka ogrodzenie było wzmocnione zasiekami z drutu, a od zewnątrz rozwieszone były na siatce maty maskujące, które zakrywały obóz od środka. Do obozu można było dostać się dwiema bramami: jedną główną i drugą tą, którą więźniowie wychodzili do pracy. Między nimi ustawiono wartownie, a dalej 2 bloki dla esesmanów oraz większy dla komendanta obozu, którym był Otto Stoppel.
Po zakończeniu rozbudowy były w obozie 32 baraki mieszkalne dla więźniów[1]. Każdy barak więzienny miał 40 m długości i 8 m szerokości. Były to parterowe budynki przeznaczone dla 200 więźniów każdy. Pośrodku każdego było miejsce na jadalnię. Po bokach znajdowały się sypialnie dla 100 osób każda. Liczbę więźniów ocenia się na minimum 7 tysięcy, głównie Polaków, ale byli także Żydzi i przedstawiciele innych narodów.
Obozu pod koniec istnienia pilnowało ponad 400 esesmanów i 30 blokowych. Na rewir przeznaczono najpierw 4 bloki a potem dodatkowo 2.
21 stycznia 1945 zwołano w obozie ostatni apel więźniów. Rozdano im po kawałku chleba i kiełbasy[potrzebny przypis]. Trzystu więźniów pozostawiono w szpitalu, a 6 tysięcy więźniów zmuszono do wymarszu do obozu Groß-Rosen. W trakcie tzw. "marszu śmierci" Niemcy zamordowali około tysiąca więźniów, a ogólną liczbę śmiertelnych ofiar obozu szacuje się na 2000.
Arbeitslager Fünfteichen został wyzwolony 23 stycznia 1945 r. około godz. 11 przez grupę zwiadu Armii Radzieckiej. Po ewakuacji grupy chorych byłych więźniów został on zamieniony przez Rosjan na obóz dla niemieckich jeńców wojennych, który funkcjonował do 1948 r. Ze względu na niedostępność jego terenu dla polskich mieszkańców, bliższych informacji na ten temat brak.
Teren obozu obecnie
Dzisiaj niewiele zachowało się z tego obozu. Blok komendantury obozu przy torach zamieniono na mieszkania, pozostałości baraku SS pełnią rolę budynku gospodarczego dla mieszkańców. Resztki żelbetowych bunkrów pozostały w polach, ale są mocno zniszczone. Widoczne jest 6 murowanych piętrowych baraków (ruiny siódmego są trudno dostrzegalne - został on wysadzony niewypałem bomby lotniczej przez miłoszycką młodzież w końcu lat 50.), zrujnowane 2 baseny przeciwpożarowe i ledwo widoczne ruiny kuchni obozowej. W niektórych miejscach widoczne są pozostałości żużlowych dróg obozowych.
Dzisiaj niewiele zachowało się z tego obozu. Blok komendantury obozu przy torach zamieniono na mieszkania, pozostałości baraku SS pełnią rolę budynku gospodarczego dla mieszkańców. Resztki żelbetowych bunkrów pozostały w polach, ale są mocno zniszczone. Widoczne jest 6 murowanych piętrowych baraków (ruiny siódmego są trudno dostrzegalne - został on wysadzony niewypałem bomby lotniczej przez miłoszycką młodzież w końcu lat 50.), zrujnowane 2 baseny przeciwpożarowe i ledwo widoczne ruiny kuchni obozowej. W niektórych miejscach widoczne są pozostałości żużlowych dróg obozowych.

[@lechitka1484]

To jest przeszłość, ale przeszłość się powtarza, dlatego ani się ważyć zapominać o nauce z przeszłości, bo dostaniemy korepetycje MOCNIEJ

[@grawa1072]

Dzięki za przekazywanie i odkrywanie nowych miejsc .

[@ewanowok2304]

Nie bójcie się zglaszajcie wszystko. Nie wolno o tym zapomnieć nigdy

[@hanisz15]

W Bolesławcu też była filia obozu GrossRosen przy ul.Staroszkolnej. Jeszcze parę lat temu stały tam baraki i pamiątkowa tablica informacyjna. Tablicę z 4 lata temu zabrano niby do renowacji co mi od samego początku jakoś nie pasowało. W chwili obecnej wszystkie baraki są wyburzone a teren wygląda jak przygotowany do sprzedania komuś. Pozdrawiam

[@czesawmalag3774]

Czuć tam wpływy piątej kolumny!

[@rozalka2898]

Niemcy i żydzi rzadza

[@kamilmaurycy]

Łapka w leciała 👍👍 Pozdrawiam 👋👋😃

[@RemoLeb]

Niemcy uważają że wszystko jest spoko.

[@mariusz5005]

Dziwne że, do dzisiaj nie powstała nawet żadna oficjalna tablica informująca o obozie i ich ofiarach, tylko pasjonaci "zwiadowcy" zadbali o pamięć. Duży szacunek dla Pani jak i dla chłopaków.

[@monaliza121]

A kto ma to zrobić?

[@piotrwisla8082]

Świetnie ta pani opowiada. Można ją słuchać godzinami. Osobiście nazwałem tą Panią WolSzanskA w spódnicy. Super materiały historyczne.

[@dariuszklos8939]

Włos się jerzy na głowie i ciarki przechodzą po plecach jakie katusze przechodzili ludzie w obozach . Chwała ludziom - pasjonatom którzy dbają i nie pozwalają nam o tej jakże krwawej historii zapomnieć na i często na nowo jej tajniki odkrywają . Oczywiście podziękowania dla Ciebie Joasiu i całej ekipy że pokazujecie takie historie i ludzi którzy nią się pasjonują s dzięki nim możemy poszerzyć często nie znane nam historie👍👍👍

[@romualdulanowski8485]

A na banderowskiej ukrainie faszyzm rasizm rozwija się w najlepsze i prawie nikt tego nie widzi

[@nashirdwa2290]

@@romualdulanowski8485 a w Polsce to nacjonalizmu nie ma,prawda?

[@ericahase3063]

O Wolyn sie upominaja a swojefo pod nosem nie. widza !!!

[@ericahase3063]

Wolyn , Wolyn ! A pod nosem nie widziec ? Ludzie !

[@ryzszardpapiez7773]

p

[@krzysztofr.r2521]

Problem tych wszystkich miejsc kaźni polega na tym że po 45 roku przywieziono tu wagonami ludność polską a po 47 ukraińców którzy nie mieli pojęcia co tu było i co tu się działo!!!Brali materiały budowlane i wyposażenie do swoich domów i tak rozgrabili to do zera!!! Proszę prześledzić historię obozu macierzystego Gross Rosen w Rogoźnicy.Po zajęciu go przez sowietów zrobili sobie z niego obóz przejściowy dla wszystkich żołnierzy którzy przeszli na stronę niemców oraz wszystkich jeńców.Pod koniec 1947 roku opóścili obóz.Baraki i kasyno podpalili.Tak,to nie Niemcy zniszczyli ten obiekt (Niemcy wysadzili tylko krematoria!!!)Ludność okoliczna brała co chciała jak sowieci odeszli: meble,talerze porcelanowe ,całe okna i drzwi wymontowywali.W1986 kupiłem za dwa wina kufel i widelec ze swastyką od pijaczka co go wyszabrował z obozu.Mam je do dzisiaj.

[@tadeusz9723]

Zawieź to do szwabow na licytację dobrze zapłacą!

[@wojciechsokoowski5530]

Pani Joanno jak zwykle pięknie opowiedziane, a dla chłopaków za super pomnik i dążenie do odkrywania tych tajemnic szacunek 👍

[@StarozytnaPolskaSowianie]

Mam pytanie do Pani Joanny, moze zobaczy mój komentarz. Czy zachowała się jakaś lista więzniów? Szukam dalszych losów mojego pradziadka. Wiem ze zabili go Niemcy i zginął w Gross Rosen, moze był w tej filii. Jeśli ktoś coś to byłbym bardzo wdzięczny.

[@gwlprzezlas]

Witam. A co się dzieje z Pana kanałem?

[@aneta8920]

Dziękuję Pani. Takie rzeczy trzeba mówić ludziom.

[@magdalenao4229]

To niedopuszczalne, że w nikt tych szczątków nie usunął z tych pól i nie pochował. Tym ludziom należy się pamięć.

[@mistyk6701]

Bo to są polskie szczątki jakby znależli choć jednego żyda czy banderowca już byłby pomnik, tablica oraz cała hagada zmyślona o mistycznej męczeńskiej śmierci jak to wciskają nam w Muzeum Polin wystawionym za 500 mln zł polskich od polskich podatników bo mistyczni żydzi naród wysrany do wszystkiego doszli cudzymi rękoma cudzym cierpieniem a oni żyją jak w Raju innym gotując Piekło na Ziemi jak w getcie palestyńskim od 70 lat trwa eksterminacja mimo wyroków skazujących Izraelskich nazistów za zbrodnie wojenne.

[@mariaannad.1252]

Trudne tematy, z którymi MUSIMY się mierzyć. Pani Lemparska ma rację. Dziękuję tum młodym, bardzo zaangażowanym ludziom z "Lokalnej Grupy" za ich pracę. To jest bezcenne. Dziękuję też za program. Pozdrawiam z Berlina

[@marekgusciora49]

znajac ich to gdzies jest dokumentacja tego obozu,niemiaszki lubia dokumentacje

[@magdaw1844]

Dziękuję Pani Joanno pozdrawiam wszystkich serdecznie -dzielnych chłopaków również

[@violettawegrzynowska6517]

Wychowalam sie w Boleslawiec sl , nigdy o tym nie wiedzialam . Od Roku 1987 mieszkam w USA . Jakie to przykre ze do tej pory znajduja tam ludzkie kosci. Tam powinno byc Muzeum - pamiec . Dziekuje za tak wazny historyczny film . Ogladalam z corkami I Duzo sie dowiedzialysmy 😢

[@konradszymanski627]

Tak zgadza się powinno się uszanować te ofiary i tą ziemię przesiąkniętą nie ludzkim cierpieniem.

[@rozalka2898]

Tak chorej zydowskiej lewackiej władzy nie zależy na żadnych upamietnieniach

[@barbarakrysztofiak9647]

Okropna tragedia 😥😥😥 . I co tu więcej komentować ... 🤔🤔🤔 . Pozdrawiam serdecznie 🤗 całą ekipę twórców i panią Joannę 🤗🤗🤗

[@pitrk2499]

Zapraszam Panią i całą ekipę do też filii obozu zagłady Gross-Rosen może mało znanej w Gruszeczce koło Milicza,otóż tutaj pracowały głównie kobiety z Powstania Warszawskiego przy kopaniu rowów przeciwczołgowych pozostałości po tym obozie są do dziś widoczne w pobliskim lesie

[@joannadarc6861]

Dziękuję, że Pani o tych ludziach pamięta!🙏♥️👍

[@kasias.1854]

Dziękuję za całą robotę, jaką wykonało SLGZH i Pani - Pani Joanno dziękujemy za ten film, dziękujemy za pomoc, za mowę o tym co tak długo nie istniało, albo miało nie istnieć.

[@ddd32169]

DOBRA ROBOTA !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! A CIEMNY LUD ROBOCZY DALEJ NA NICH ZAPIERDALA !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

[@Aniela459]

Polacy nie potrafią wyciągnąć nauki z historii i nadal jeżdżą do Niemiec i yam

[@ddd32169]

@@Aniela459 👍👍👍👍👍👋👋👋👋

[@mjr.zapora3968]

Dziękuję za odkrywanie historii

[@tjustice2904]

Dobra robota proszę Pani, dziękuję.

[@lkszkck]

W dzierżoniowskiej filii ,,Sportschule'' właściciel terenu także trzyma zwierzęta, natomiast w bielawskiej ,,Langenbielau'' są urządzone mieszkania i nie każdy mieszkaniec wie gdzie tak naprawdę mieszka. Pozdrawiam serdecznie i zapraszam w moje okolice bo jest tu wiele historycznych ciekawostek ;)

[@Aniela459]

Moje esemesy się blokuje

[@dorotaadamska1478]

Niesamowicie ciekawa historia , czekam na dalszy ciąg, pozdrawiam 🙂

[@Mar-exMar-ex]

Pani Joanno zawsze pani ciekawe tematy porusza..Pozdrawiam

[@Kolarstwo_Szosowe_I_MTB]

Wielka szkoda, że tylko takim pasjonatom zależy na tym aby nasza historia nie została zapomniana. Politykom polskojęzycznym na tym wcale nie zależy. A nawet napisze że mają to głęboko w czterech literach. Jak tak dalej pójdzie to będziemy przepraszać Niemców i Żydów za II wojnę światową.

[@kayailetisin8339]

Dziekuje i pozdrawiam Pania, Pani Joanno 🤗❤️, bardzo ciekawie.

[@ewaziob4699]

W 1942 roku na terenie Ludwikowic Kłodzkich, przy ul. Wiejskiej, założono obóz pracy dla polskich Żydów, prowadzony przez niemiecką organizację "Organizację Schmelt". Około 600 więźniów zatrudnionych było w fabryce amunicji urządzonej na terenie nieczynnej kopalni. W 1944 r. obóz w Ludwikowicach stał się filią KL Gross-Rosen. Powstał też drugi obóz złożony z 50 baraków. Przebywało w nim prawie 1500 więźniów, którzy pracowali w fabryce amunicji w Miłkowie, a prawdopodobnie wykorzystywano ich również przy budowie ogromnego kompleksu podziemnych sztolni w zboczu Gontowej i Włodyki. Do dzisiaj nie jest znany los więźniów z obozu męskiego. Jest domniemanie, że mogli zostać wymordowani i zasypani w którymś z wyrobisk

[@karolinabajka4844]

Na co czekamy ? Sxukajmy tych kosci nie depczmy po nich ,xlozmy je do jednej ogromnej mogily .Nie depczmy swojej historii .Szczatki tych ludzi nafal czekaja na godny pochowek .wydajmy te fakty na swiat ,ktory nie zna naszej prawdy albo nie chca znac

[@krzysztofmrowiec3923]

Dziękuję za ten film

[@ewagrabska1608]

Ciekawe, dlaczego, skoro hołdujemy historii i martyrologii, nikt z przedstawicieli państwa polskiego nie zainteresował się, ani nie zajął tym miejscem?

[@rozalka2898]

Władza ma to głęboko w de...

[@szymonnowak2064]

to chyba najstraszniejsze ale nawet w amerykańskich materiałach library of congress i w jad waszem izraelskim nie ma wielu informacji o Gross Rosen. Jakby nie było tego obozu i setek jego filii w historii wojny. Niemcy zarobili na tej niewolniczej pracy tyle, że bogaci są do dzisiaj. Dziękuję za materiał.

[@papiulek7513]

Dziękuję i pozdrawiam😊

[@FastenerPG]

Odkąd już nie ma History Hiking przestałem oglądać tematy o tej treści ( Pani była na 2 miejscu ) Jestem bardzo zadowolony . To dzięki Wam odwiedziłem Dolny Śląsk . Miałem tylko 7 dni na zamku Książ i okolice . Zamek , mimo że spałem obok zwiedziłem jako ostatni

[@atolia1537]

History Hiking ma się dobrze

[@agneszkahupp2506]

Wiecej takich filmow to nasza zamazana historia Polski zjednej strony niemcy a z drugiej rosja i tak zwana chora polityka a my zwykli ludzie chcemy prawdy o tamtych jak koszmarnych czasach pozdrawiam cieplutko

[@karolinabajka4844]

Niemieckich obozow smierci w Polsce nie zatrze tej prawdy nikt ,prawda zawsze bedzie prawda

[@krystynarakowiecki2558]

Jak zawsze łapka w górę. Temat solidnie przygotowany. Chwała Wam za to, że odkłamujecie historię.

[@martamichalska5783]

Dziękuję Realizatorom za rąbek prawdy, szok to mało

[@tvwhitewolves]

Dzień dobry .Bardzo ciekawy film- jak zwykle oczywiście. Ostatnio natrafilem na filie Gross- Rosen środku lasu, niedaleko miejscowości Gruszeczka na Dolnym Śląsku.Pozdrawiam . kzbin.info/www/bejne/e5Szooyja7SpnM0

[@zbigniew.8261]

Pozdrawiam serdecznie panią Joannę 👋

[@izolda4563]

Chcą podporządkować sobie l LUDZKOŚĆ na niewolników. Będą manewrować STRACHEM.

[@Swierku]

Dziękujemy Asiu 🤩👌

[@monikaremington1367]

Wroclaw, Księże Małe - zakład chemiczny - wzdluz mur ( obok trasy tramwajowej) . Przechodziłam obok tego muru i tej fabryki wiele razu. I raz jak czekałam na kogoś obok muru dojrzałam mala tabliczkę: " tu w czasie wojny mieścił się oboz pracy przymusowej dla Polaków" - wytwarzane tam było mydlo. Ciarki mnie przeszły..... Rodzice mojego taty byli przymusowo wywiezieni do niemiec na roboty. Oboje po powrocie ( ucieczce) chorując na raka zmarli mając ok.45 lat najpierw ojciec, potem może po roku, 2 matka. Mój tata został osierocony mając 14 lat . B.inteligentny - musiał iść do magazynu odzieżowego do pracy w zastępstwie swojej mamy, a potem zmuszano go do picia alkoholu tam i stał się alkoholikiem...... Niemcy zapłaciły za wieloletnie wykorzystywanie = ... 5 euro. Mam kwit. 5 euro.......

[@aurora83111]

Pozdrawiam serdecznie 👋🤩

[@krystynabodzioch985]

Mój brat miał tylko 19 lat i był w tym obozie do końca wojny nigdy nie dowiedzieliśmy się co się z nim stało Rosjanie jak weszli do tego obozu strzelił jak szło na oslep osoba z moich okolic opowiadała mi że brat był w tym czasie pytałam jak się mu udało z tego piekła wydostać ale każdy jak mógł to się ratował ni patrzył na innych pisałam do tego obozu ale odpowiedź była taka że nie ma go w rejestrze więzieniuw

[@mariuszp2983]

Dobry dokument👍

[@monaliza121]

Może powinniście zgłosić to miejsce prezydentowi co uzbraja wojnę u sąsiadów Niech zrobi porządek dla zabitych i zapomnianych u siebie

[@Roza58]

Pani Joanno proszę przyjechać do Strzelina

[@JohnSmith-uu3gg]

Gross Rosen - 800kcal dziennie. Tyle dostawali wiezniowie.

[@FastenerPG]

Idealny obóz dla modelek - teraz są nawet takie diety ; )

[@bartekhornik5685]

Ciekawy Odcinek Filmu Pozdrawiam Autora.!!!,

[@OłowianyObiektLatający]

Jak zwykle materiał przyjemny do oglądania natomiast ostatnie zdanie nie powinno wybrzmieć. To nie my musimy się mierzyć ze swoją przeszłością, a naród niemiecki, który nawet nie do końca jest świadomy tego co robili ich przodkowie i skąd wielu z nich ma swoje majątki.

[@magorzatahermenegildajanas4498]

Świetny odcinek.Najgorsze,że potomkowie oprawców mają się świetnie latają na Seszele na wakacje i jeżdżą wypasionymi BMW i Mercedesami,dlaczego żaden niby polski rząd nic z tym nie zrobił,nawet nie ma pomnika czy płyty pamiątkowej.

[@krystynarakowiecki2558]

Bo to były i są niby polskie rządy.

[@karolinabajka4844]

Czy powielamy te prawde ? Czy historia prxydaje nam Polakom rad ,wskazowek chyba nie na naszych oczach jak bumerang wraca

[@cezarycezary5119]

bardzo interesujace. wiecej i jeszcze raz wiecej faktow

[@beatak1434]

To nie jedyne miejsce o którym zbrodniarze chcą zapomnieć i zatrzeć ślady.Udaje im się tylko dlatego że mają tu sieć pomocników którzy im w tym pomagają.Pozdrawiam serdecznie wszystkich którzy chcą upamiętnia zdarzeń i ludzi którym się to należy. Dziękuję

[@robertzakowski2221]

Droga pani Joanno to jest tragedia że do tej pory państwo Polskie nie zadbało o pamięć tych którzy tam zginęli dziękuję za materiał pozdrawiam serdecznie panią i radio Wrocław Robert 👍👍👍👍🖐️🖐️🖐️

[@krystynarakowiecki2558]

Pytanie, czy to było jeszcze państwo polskie.

[@1freehead]

Wielki szacunek dla panów. Niesamowity materiał. Gratuluję i dziękuję.

[@lidiarompler2949]

gdyby bylo zbadane sfotografowane dziesiat lat wstecz byloby bardziej czytelne .Tyle darmozjadow panstwo utrzymuje korym mozna bylo dac zadanie uczniow studentow angarzowac w wakacje ,,,hanba zaniechania,SWO

[@pawelpuchala2777]

W moich okolicach są niby dwa bunkry, ale jakoś dziwnie zabetonowane, Nikt się tym nie inetesuje, a warto to coś dla was, pracuje w lasach i zauważyłem, pytałem leśników nie wiedzą co to jest

[@karolinabajka4844]

Historia jest nasza tozsamoscia ,ktora starali cd .nam ja zatrzec .Co widac wszedzie poczawszy od szkól po ksiazki klamliwych autorow itd ..Prawda lezy a arcyfaktach ,koronnych swiadkach i zapisach ich szerokich wypowiedzi

[@sabasonia8431]

W Warszawie istnial, założony w 1943 r. obóz koncentracyjny KL Warschaw. Zamordowano ok 300 tys. ludzi

[@jacogast]

Pani jest najlepsza !

[@marcinm8554]

Pozdrawiamy. RUCH DOBROBYTU i POKOJU.

[@romualdulanowski8485]

Pozdro

[@abc5456]

Czemu nie pokazaliście jak wyglądają baraki od środka?

[@rozastolarczyk3836]

Takich miejsc jest więcej - moim mieście teren po dawnym podobozie to teraz - sad - nie ma śladu, choć jeszcze w latach 60 - tych były widoczne ślady po barakach. Dziś nikt nie wie co tam było. Najciekawsze jest to, ze więźniowie codziennie chodzili do lasu - nie prowadzili wyrębu i nic nie budowali.

[@waldekwaldi7802]

Super p Joanno szkoda że pani nie wspomniała że tam trzymano obrońców Waszego Wrocławia

[@beataperkiewicz8395]

Mój dziadek był w Gross- Rosen

[@StarozytnaPolskaSowianie]

a mój pradziadek i dziadka brat, szukam wiecej informacji na ten temat

[@rozastolarczyk3836]

Z takimi tematami zmierzyć się nie chcemy - wciąż pokutuje przeświadczenie, ze to "poniemieckie", ale też najczęściej w niwelowaniu takich miejsc brali udział mieszkańcy - być może nieświadomi tego co robią, ale teraz przyznać się do tego jest bardzo trudno.

[@IQIkar]

Ok. 50 000 Gornoslonzakow wywieziono do Rosii. Malo kto wrocil.

[@karolinabajka4844]

To przeklety teren .W uszach potrafie slyszec te jeki skowyt a przed oczami mam obraz tych meczarni ludziej

[@dorotalutka587]

😥😭serce pęka.

[@Motomanek]

13:14 TIELSCH-ALTWASSER to porcelana wałbrzyska po Polsku nazywała się PORCELANA WAŁBRZYCH

[@BJudyta]

Aż dziwne , że nie było tak badań !!!

[@klaudiamarkiewicz3199]

Bardzo ciekawy cykl reportarzy. Dzięki pasjonatom historii szerszy krąg widzów moze zdobywać wiedzę o ll wojnie światowej. - Szkoda,ze tak wiele miejsc męczeństwa niszczeje i jakby kompletnie nie obchodziło to lokalnych władz... Wstydzcie się włodarze!

[@mistyk6701]

Od wieków w Polsce obowiązuje zasada że nasze władze wspierają obce interesy i inne nacje a swoich tylko mają do dojenia, roboty i na wojnę. Poza tym Polacy zawsze musie się sami wspierać, składać sie na swoich rodaków i fundować im pomoc oraz utrzymywali ze zbiórek zabytki, cmentarze i pomniki miejsc tragicznych za to polsce politycy lekką ręką do dziś fundują Muzea Polin, remonty cmentarzy, pomników i Bożnic żydowskich z naszych podatków a w Jerozolimie żydzi podnoszą podatki na Kościół Katolicki do 400 % i zakazują nosić krzyż na szyi bo to ich kraj i ich zasady.

[@katarzynagraczyk7633]

Niesamowicie ciekawe są Pani filmy, o mnóstwie przekazywanych przez Panią informacji nie mamy bladego pojęcia , nie znany historii własnego kraju- dziękuję🧡

[@atolia1537]

Dlaczego nie uczyli tego w szkole?

[@vendetta7428]

Celowo nie uczą historii. Dla własnych celów podłych.

[@i.m.history]

Właśnie dlatego należy pamiętać o tych ludziach i ich cierpieniu, bo to im się należy, chociaż tyle i aż, i pamiętać, że robili to niemcy i austriacy a na wschodzie ukraińcy, nie można o tym zapomnieć.

[@teresaszmigielska4601]

Jaka to byla Polska że dopiero teraz się o tym.piszee.

[@pppandziobakable]

To mogły być latryny, nie piwnica na warzywa.

[@markrenton86]

Też tak myślę

[@kingabios3276]

Czasem dopada mnie ból, i z pewnością wielu z nich cierpiało zimno głodno i chłodo i do robty. Jezusie naród wiedzie prym w świecie ludzie maja do nich respekt. No więc Putin idzie ich śladem? Przerazające

[@teresaszmigielska4601]

Słyszałam że na terenach. wykopywano dużo biżuterii ze srebra.

[@wiesawnwk.1537]

Dziękuję Pani za informacje o tym robili niemieccy ludobójcy w czasie ll wojny światowej.

[@Matthias_SZL]

Potrzeba wrogów, aby rządzić ciemnym narodem 😂

[@Kamila-lv6uk]

Wojna jest straszna. To co Niemcy robili z ludźmi jest niewyobrażalne. Powinniśmy cały czas informować o takich miejscach, tak jak robią to Żydzi, nie dają zapomnieć o swojej ogromnej krzywdzie. A przecież inne narody też cierpiały. Ich potomkowie powinni też mieć szansę na honorowanie swoich przodków. Pamięć o takich miejscach nigdy nie powinna ustać. Żeby nikt za 10,20,50 lat nie podważał ich istnienia.

[@patrycjaxxx2550]

Tyle że żydzi nienawidzą Polaków a nie niemców. Roszczenia mają do Nas ,nie do niemców.

[@Kamila-lv6uk]

@@patrycjaxxx2550 dlatego trzeba mówić o takich miejscach, tak głośno i często jak oni to robią.

[@krystynarakowiecki2558]

@@patrycjaxxx2550 Dokładnie. To jest tzw chichot historii. Inaczej mówiąc całą przewrotność narodu obrzezanego, za ratowanie którego Pilacy i ich rodziny byli zabijani. Nigdzie na innych terenach europejskich podbitych przez niemcow nie było kary śmierci za pomaganie zydom. Tylko na terenach polskich.

[@krystynarakowiecki2558]

POLACY.

[@nashirdwa2290]

@@patrycjaxxx2550 Skąd czerpiesz takie informacje?pytam poważnie,chciałbym to sprawdzić...

[@dorotarotter3676]

Dobra robota , dziękujemy!

[@elgae515]

Dziekuje.

[@TheFranekMaly]

Jest Pani ponad podziałami

[@gnbandi5663]

Życia nikomu nie wrócisz.Lepiej martwić się by to nie nastało znowu.

[@mistyk6701]

Dlatego trzeba pamiętać i czcić pamięć naszych lekcji historii, pogromów i rzezi Narodu polskiego zeby znowu następne pokolenie nie zostały uśpione i wykorzystane przez naszych okupantów chazarskich do swoich geszeftów i wojny przeciw Rosji bo oni od wieków są mistrzami w prowadzeniu swoich wojen obcymi rękoma.

[@PrzemekBadi]

Pani Joanno prosze o wiecej filmow :) najlepiej codziennie :)))

[@MCPOLI-KADEWU83]

Zapraszam Do Kudowy Zdrój

[@b.k.2804]

A na pisarze sprawdzaliscie jak wygląda teren? Pod Gdańskiem był oboz karny też w zasadzie niewiele widać,ale lidar doskonale odsłonił układ kompleksu

[@b.k.2804]

Na pisarze miało być nie pisarze🙂

[@b.k.2804]

Na lidarze poprawiacz pieprzony

[@gagagaggagaga9659]

Tchenk You. Super. Ładnie i ciekawie. Pozdrawiam.

[@sylwiadykier7982]

Super byloby miec napisy po angielsku

[@emilkaem7879]

Straszne że nic z tym nie robią

[@mijamoog7157]

i tak właśnie dbamy o własną historię...wyciąć,zakopać,zapomnieć....

[@karolinabajka4844]

Bylam w tam kiedy tylko kilka fundamentow sterczalo..

[@teresakapiec9219]

Thank you... bless you..... It's true life history life

[@janapoppenburg961]

Prosze ujawnic. Imiennie osoby. Hamujace. Ujawnianie. Polskiej. Przeszlosci ?!!!dziekuje♥️🦉🇵🇱

[@januszgrusiecki1639]

Prawda historyczna i tylko taka jest bezcenna, bo oparta jest na faktach, naocznych świadkach i ich opowiadań, zapisach historycznych, zdjęciach i budowlach byłych obozów i krematoriów bądź ich pozostałości w ruinach. To zgroza co ludzie potrafią zrobić innym ludziom. Niech te ofiary spoczywają w pokoju i niechaj pamięć o nich nigdy nie zaniknie. Nigdy więcej takiej okrutnej przemocy, stworzonej przez człowieka dla człowieka. To już jest nawet więcej niż barbarzyństwo.

[@annahejnicka4867]

A gdzie pan du... duś...i reszta łosci🤔🤔,bo historyków i arhholog....już mietła wymietła🤔

[@kibol1961]

Kilka poprawek. Po pierwsze nie był to obóz śmierci tylko obóz pracy. O czym powinni Panią poinformować lokalni „znawcy" tematu. Ta grupa to nie są to historycy ! jak podane w materiale tylko amatorzy interesujący się historią. W materiale zabrakło bardzo wielu informacji na temat samego obozu. Materiał promujący lokalna grupę ? Najważniejsze pytanie z kąd pani teza na temat wyzwolenia obozu Fünfteichen przez 12 jeźdźców? Z jakich źródeł taka informacja? W Jelczu-Laskowicach miała ostatnio miejsce promocja książki na temat obozu Fünfteichen. Proszę poszukać Ośrodek Edukacyjno-Historyczny „Ogniwo" w Jelczu-Laskowicach. Pozdrawiam.

[@teresakowalska3635]

Wielkie podziękowania dla ludzi którzy interesują się Historia swojego kraju.