ประวัติหลวงปู่ขาน อินทปัญโญ เทพเจ้าแห่งเทือกเขาดงเย็น อ.เมือง จ.มุกดาหาร

ประวัติพอสังเขป
ประวัติพระครูสุทธิสิริคุณ(หลวงปู่ขาน อินทปัญโญ)เจ้าอาวาสวัดศรีสะอาดและเจ้าสำนักสงฆ์ปฏิบัติธรรมท่าวังน้ำบ่อหนองอ้อ ตำบลดงเย็น อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร
ชาติกำเนิดเกิด
หลวงปู่ขานถือกำเนิดในสกุล ดีดวงพันธ์ บิดาชื่อนายลาน มารดาชื่อนางยอน ดีดวงพันธ์ ท่านเมื่อวันอาทิตย์ ที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ 2479 ที่บ้านดงเย็น อำเภอมุกดาหาร จังหวัดนครพนม (ปัจจุบันคือจังหวัดมุกดาหาร)
ชาวบ้านดงเย็นสืบเชื้อสายมาจากชาวไทญ้อ ครอบครัวของเด็กชายขาน ดีดวงพันธ์นั้นมีใบหน้าและจิตใจงดงาม เพราะครอบครัวเกิดในพื้นที่ที่เจริญด้วยธรรมทั้งผู้คนรอบข้าง จิตใจของเด็กชายขาน ดีดวงพันธ์จึงมีแต่ความรักและความเมตตาต่อทุกผู้คนและบรรดาสัตว์ผู้ต่ำกว่าทั้งหลายไม่ว่าหมู หมา แมวและวัวควาย เด็กชายขาน จะให้ความรักและเมตตามาตั้งแต่เด็ก ๆ ไม่เคยเบียดเบียนสัตว์ทุกชนิด พูดจาอ่อนหวาน นอบน้อมและมีน้ำใจ
ท่านเป็นคนรูปร่างเล็ก ขณะที่หลวงปู่ยังอยู่ในช่วงวัยรุ่นท่านก็มีความประพฤติเรียบร้อยอุปนิสัยใจคออ่อนโยน เยือกเย็นทั้งยังมีความขยันหมั่นเพียร อดทน ต่ออุปสรรคหนักเอาเบาสู้ คอยช่วยเหลืองานในครอบครัวของพ่อแม่และญาติพี่น้องทำนา ทำไร่ โดยไม่เห็นแก่ความลำบากยากเย็นใดๆทั้งสิ้นเลย
ครั้นเมื่ออายุได้ 22 ปี ตรงกับปี พ.ศ.2502 ท่านมีความต้องการที่จะบวชเป็นอย่างยิ่งจึงอำลาบิดามารดาขอปวดท่านทั้งสองเห็นความตั้งใจมุ่งมั่นเช่นนั้นก็อนุญาตตามประสงค์
ปีพศ. 2502 ตรงกับอายุ 22 ปีได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุ พระครูเขมกิจโกศล เจ้าคณะอำเภอเลิงนกทา จังหวัดอุบลราชธานี(ปัจจุบันคือจังหวัดยโสธร) เป็นพระอุปัชฌาย์ พระแสน คันโท เป็นพระกรรมวาจาจารย์ พระทา ปัญญาวุฑโท เป็นพระอนุสาวนาจารย์ มีฉายาว่า ‘อินทปัญโญ’ แปลว่า ผู้มีปัญญาอันยิ่งใหญ่ เมื่อบวชแล้วได้จำพรรษาที่วัดหลินซิ่ว ตำบลบุ่งค่า อำเภอเลิงนกทา จังหวัดอุบลราชธานี จำพรรษา 1 พรรษาแล้วกลับมาจำพรรษาที่วัดศรีสะอาดแล้วกลับไปตั้งวัดขึ้นใหม่ที่บ้านห้วยกลอย เพราะญาติโยมที่นั่นมีความศรัทธาเลื่อมใสหลวงปู่ อยากจะสร้างวัดถวา ยหลวงปู่ก็เลยเดินทางไป สร้างวัดขึ้นที่นี่เพื่อเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวบ้าน อยู่ที่นี่ประมาณ 2 ปีแล้วหลวงปู่ก็ได้ย้ายไปอยู่วัดเกาะแก้ว บ้านคึมชาด ตำบลสวาท อำเภอเลิงนกทา หลวงปู่จำพรรษาอยู่วัดนี้เพื่อศึกษาพระปริยัติธรรมเพื่อหวังอยากสอบได้เปรียญธรรมเป็นพระมหา เหมือนพระภิกษุรูปอื่นบ้างแต้ก็ไม่มีวาสนาสอบได้ หลวงปู่อยู่วัด เกาะแก้วประมาณ 3 พรรษา พอดีช่วงนั้นอาจารย์ผู้สอนองค์เดิมได้ลาสิกขาบทไปทำให้ขาดอาจารย์ผู้สอน หลวงปู่จึงได้รับหน้าที่สอนนักธรรมแก่พระภิกษุ-สามเณรที่วัดเกาะแก้ว จากนั้นเมื่อปีพ.ศ 2509 กลับมาอยู่ที่วัดศรีสะอาด บ้านดงเย็น ตำบลดงเย็น อำเภอเมือง จังหวัดมุกดาหาร หลวงปู่ได้มีการพัฒนาวัดด้านต่างๆ มากมายอย่างต่อเนื่องตั้งแต่หลวงปู่เข้ามารับตำแหน่งเจ้าอาวาส ไม่ว่าจะเป็นการก่อสร้างวิหารบูรพาจารย์ ซุ้มประตู กำแพงวัด สมกับท่านเป็นพระสงฆ์นักพัฒนา เป็นนักเผยแผ่ศาสนาพุทธ และนักปฏิบัติธรรมที่มีลูกศิษย์ลูกหามากมายและท่านยังเป็นที่เคารพนับถือของบรรพชิตและคฤหัสถ์ทั่วไปในจังหวัดมุกดาหารและจังหวัดใกล้เคียงกันอีกด้วย
และเมื่อปีพศ 2534 ได้ จัดงานฉลองอุโบสถวัดศรีสะอาดหลวงปู่จึงย้ายออกมาจากวัดแห่งนี้ก่อนเพื่อถือเคล็ดว่าการสร้างโบสถ์ สร้างวิหาร สร้างศาล าสร้างกุฏิเสร็จแล้ว ให้ออกมาจำพรรษาอยู่ที่อื่นก่อนครั้นหลวงปู่จะไปอยู่จำพรรษาณวัดในตำบลดงเย็นหรือวัดใกล้เคียงก็เกรงใจพระ เณรต่างๆ ด้วยเราเป็นถึงเจ้าคณะตำบลจึงไม่อยากสร้างความยุ่งยากวุ่นวายให้กับพระเณรและญาติโยม ท่านก็เลยย้ายออกมาอยู่วัดเก่า ซึ่งเป็น ป่าดงพงไพรซึ่งเป็นวัดที่มีอายุนานมากพอสมควร เพื่อมาตั้งสำนักสงฆ์เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน ในปีนั้นเกิดไฟไหม้ศาลาและกุฏิมีคนบอกว่าสร้างศาลาหรือกุฏิขวางทางพญานาค ครั้งหนึ่งมีพญานาคขึ้นไปนอนกับหลวงปู่อีกด้วยได้ข้ามห้วยหนองคลองบึงมาจากที่หลวงปู่บอกเล่า
มุ่งหน้าเข้ากรุงเทพเมืองหลวงเพื่อศึกษาพระธรรมวินัยหรือเข้าวิปัสสนากรรมฐานที่คณะ 5 วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ กรุงเทพฯ กับท่านเจ้าคุณพระเทพสุทธิโมลี เจ้าคณะภาค 10 อยู่ที่นั่นเพื่อจะสอบพระอุปัชฌาย์ด้วยและเข้าปฏิบัติธรรมกรรมฐานด้วยแต่หลวงปู่เห็นว่าการสอบพระอุปัชฌาย์นั้นยุ่งยากมีหลายขั้นตอน
หลวงปู่ก็เลยปฏิบัติธรรมกรรมฐานอย่างเดียว นั่งสมาธิ เดินจงกลม พอกลับมาที่วัดก็ปฏิบัติธรรมเอง หลวงปู่เล่าให้ฟังว่าได้ไปเล่าเรียนศึกษาวิชาอาคมตำราหนังสือก้อมหรืออักษรธรรม อักษรขอมจากตำราใบลานเก่าจากฝั่งซ้าย หลวงปู่เก่งทางด้านไล่ผีปอบเป็นอย่างมากเนื่องจากสมัยก่อนดงเย็นแห่งนี้และใกล้เคียงมีผีปอบเยอะมากๆมีคนทำคุณไสยเยอะ ชาวบ้านเดือดร้อนแต่ละครั้ง โดนปอบเข้าแต่ละทีโดนของ โดนคุณไสยก็มักจะมาหาหลวงปู่เพื่อให้หลวงปู่ก็จะทำพิธีปัดเป่าไล่ผีปอบ ไล่สิ่งชั่วร้ายเหล่านี้ออก หลวงปู่บอกว่าไม่เกิน 7 วัน หายแน่นอนผีเข้าผีปอบก็ดี
หลักธรรมคำสั่งสอนของหลวงปู่ ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ดีมีถมไป ทำดีมีที่ไหน ทําชั่วได้ดีมีถมไป ก็คือทำชั่วได้ดีอยู่แต่ไม่จีรังยั่งยืนมั่นคงทำดีมีที่ไหนก็คือมีที่จิตใจเราเกิดความสุขจากใจเราเกิดขึ้นกับใจเรานั่นเองทำแล้วสบายใจและสั่งสอนตามหลักธรรมขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ให้ละทิ้งความโกรธ คนเราถ้าไม่โกรธเสียอย่างเดียวรับรองไม่มีความทุกข์ ท่านว่า คนเราต้องมีขันติมีความอดทน อดกลั้น ละทิ้งโทสะ โมหะ ความโกรธ ความโลภและความหลงให้ได้ พวกนี้เป็นกิเลสตัวสำคัญของมนุษย์มากทีเดียว ต้องอดทนต่อสิ่งเหล่านี้ให้ได้ ฝึกทำจิตให้สงบ เมื่อจิตสงบแล้ว อะไรมากระทบก็ไม่กระเทือน และที่สำคัญ ต้องตั้งใจที่จะปฏิบัติธรรม รักษาศีลห้าเอาไว้ให้มั่นและหมั่นภาวนาทั้งยามหลับยามตื่น ท่านว่าคนเรานั้นหากมีสติทุกขณะจิต ภยันตรายก็จะไม่มีมากล้ำกราย ไม่ว่าจะขับรถ ขับเรือ ขึ้นเขาลงห้วยเข้าป่า มีสตินึกรู้เท่าทันทุกขณะย่างก้าว รับรองว่าปลอดภัย