پرگار: امیرکبیر که بود و چه کرد؟

در تاریخ ایران کم تر دولتمردی می توان یافت که در خوشنامی به پای امیرکبیر برسد. میرزا محمد تقی فراهانی که بود و از او چه برجای ماند؟
صدراعظمی که سرپرستی آموزش محمدتقی را به عهده گرفت نوشت، "این پسرخیلی ترقیات دارد و قوانین بزرگ به روزگار می گذارد. باش تا صبح دولتش بدمد." زمان چندانی نگذشت که دولت میرزا محمدتقی دمید. نامش بزرگ شد و حیطه ی قدرتش وسیع. اما عمر دولت امیرکبیر کوتاه بود و حیات او ناگهان سرآمد. به رغم این احوال کوتاه، امیرکبیر چنان مهری بر تاریخ ایران زده و به چنان اسطوره ای تبدیل شده که پرسش در مورد چند و چون دولتمداریش را دشوار می کند. رابطه ی امیرکبیر با ناصرالدین شاه قاجار چگونه بود؟ او در نامه ای به شاه می نویسد با این طفره رفتن ها و امروز و فردا کردن ها و به این هرزگی نمی توان سلطنت کرد، نامه ای که نشانه ی روابط پرتنش صدراعظم و شاه است. آیا می شد با درایت بیشتر، بیش از سه سال صدارت کرد و منشا اثرات عمیق تر شد؟ آیا می شد از سرکوب و کشتار بابیان حذر کرد؟ آیا ایجاد نهادی چون دارالفنون را ممکن بود با تحول در آموزش عمومی تاثیرگذارتر کرد؟ پاسخ به این پرسش ها گرچه دشوار است اما می تواند ما را در فهم نوع حکومتداری امیرکبیر و اهدافی که داشت یاری دهد.
مهمان های برنامه: محمد امینی، ایرج اشراقی و سعید پیوندی
اینستاگرام: / bbcpersian
فيسبوک: / bbcpersian
وبسايت ما: www.bbc.co.uk/persian/
توييتر: / bbcpersian