Рет қаралды 1,454
Σάββατο 4 Ιανουαρίου 2025. Η δεύτερη μέρα του Χειμερινού Πoλυφωνικού Καραβανιού ολοκληρώνεται με την επιστροφή των συνταξιδιωτών του από την Πoλύτσανη στη Δερβιτσάνη και την επίσκεψή μας στο σπίτι των Μιλτιάδη και Βασιλικής Κυριάκου, αγαπημένων μας οικοδεσποτών σε κάθε μας επιστροφή στο κεφαλοχώρι της Δερόπολης. Και πόσα δεν έχουμε ζήσει σε αυτό το σπίτι, με τη δική μας "αυλή των θαυμάτων" και ένα σαλόνι που μεγαλώνει κάθε φορά για να υποδεχθεί νέους συνταξιδιώτες, για τα ανταμώματά μας με την υπέροχη οικογένεια Kυριάκου.
Η Βασίλω είχε και τούτη τη φορά φροντίσει να μας φιλέψει ό,τι πιο όμορφο, πίτες, γλυκά, τσίπουρο, ρόδια για την καλοχρονιά και, κυρίως, την αγάπη της. Μέχρι και παραδοσιακή κοτόπιτα με φλουρί φρόντισε να ετοιμάσει και ήταν η πρώτη πίτα που κόψαμε με το Καραβάνι το 2025! Με το φλουρί να πέφτει σε ένα διαχρονικό συνταξδιώτη, εκ των κυρατζήδων εδώ και χρόνια, Χρήστο Δίπλα. Κάποια στιγμή, με παρακίνησή μας, η Βασίλω με την οικογένειά της, τον σύζυγο της και οικοδεσπότη Μιλτιάδη, τη μάνα της Αγαθή Δέδε, την κόρη Μαριάννα, την εγγονή Χρυσαυγή, αρχίζουν να μας φιλεύουν και τραγούδια υπέροχα, από τα αγαπημένα της Δερβιτσάνης.
Κι ήρθε η ώρα να μοιραστούμε κι εμείς με τη σειρά μας ένα τέτοιο τραγούδι και μαζί του μια εικόνα από όσα ζούμε στα Χειμερινά Πολυφωνικά Καραβάνια, όταν επισκεπτόμαστε αγαπημένους βιωματιτικούς ερμηνευτές στα σπίτια τους και δοκιμάζουμε να τους κρατήσουμε το ίσο και να χαρούμε το τραγούδι τους. Μια ανεκτίμητη εμπειρία για όλους μας αυτό το σμίξιμο, μια από τις πιο μεγάλες μας προσμονές σε κάθε μας ταξίδι. Εδώ τραγουδάμε παρεΐστικα ένα τραγούδι συνυφασμένο μέσα μας με ερμηνείες πολυφωνικών ομίλων από τη Δερβιτσάνη, το 'Ψες βγήκα να σεργιανίσω", τραγούδι που έχουμε δημοσιοποιήσει και άλλες φορές στο κανάλι μας.
Ο αείμνηστος πρ. Χρήστος Mάτσιας από τα Κτίσματα, στη συλλογή του "Πωγώνι Δερόπολη, Ήθη κι έθιμα", συμπεριλαμβάνει την ακόλουθη στιχρουργική εκδοχή του τραγουδιού:
Ψες βγήκα να σεριανίσω - μωρ’ Βασίλω,
ψες στο Γιουλ - μπαξέ μωρή - Βάσω και Βασιλική.
Βρίσκω κόρη που κοιμόταν - μωρ’ Βασίλω,
στα τριαντάφυλλα, μωρή - Βάσω και Βασιλική.
Κι έσκυψα να τη φιλήσω - μωρ’ Βασίλω,
δεν με δέχτηκε, μωρή - Βάσω και Βασιλική.
Άνοιξε τα δυο της μάτια - μωρ’ Βασίλω,
και με κοίταξε, μωρή - Βάσω και Βασιλική.
Και το διαμαντένιο στόμα - μωρ’ Βασίλω,
και μου μίλησε, μωρή - Βάσω και Βασιλική.
Ξένε πούησουν τόσα χρόνια - μωρ’ Βασίλω,
και που γύριζες μωρέ - Βάσω και Βασιλική.
Κι όσα είχες καζαντίσει - μωρ’ Βασίλω,
σε ποιον τα ‘στείλες μωρέ - Βάσω και Βασιλική.
Ξένος ήμουνα στα ξένα - μωρ’ Βασίλω,
ξένα δούλευα, μωρή - Βάσω και Βασιλική.
Κι όσα έχω καζαντίσει - μωρ’ Βασίλω,
όλα τα 'φερα, μωρή - Βάσω και Βασιλική.
Ξένε πούησουν το χειμώνα - μωρ’ Βασίλω,
όπου κρύωνα, μωρέ - Βάσω και Βασιλική.
Κι ήρθες τώρα καλοκαίρι - μωρ’ Βασίλω
που ζεσταίνομαι, μωρέ - Βάσω και Βασιλική.
Μια στιχουργική παραλλαγή αλλιώτικη συναντάμε στη συλλογή του Δεροπολίτη δασκάλου Νικόλαου Δημητρίου "Βόρειος Ήπειρος, τραγούδια και χοροί" (εκδόσεις "Τροχαλία"):
Ψες βγήκα να σεριανίσω, μωρ’ Βασίλω,
μέσα στον μπαξιέ, μωρή καπετάν Βασιλική,
την αγάπη μου γυρεύω, μωρ’ Βασίλω,
δεν πάω να τη βρω, μωρή καπετάν Βασιλική.
Τη γυρεύω την χαλεύω, μωρ’ Βασίλω,
σαν η μάνα το παιδί, καπετάν Βασιλική.
Ψες την είδα στο πηγάδι, μωρ’ Βασίλω
που ‘παιρνε νερό, μωρή καπετάν Βασιλική.
Της εζήτησα λιγάκι, μωρ’ Βασίλω,
κι αυτή μου ‘δωσε πολύ, καπετάν Βασιλική.
-Που ‘σουν πέρσι το χειμώνα, μωρ’ Βασίλω,
που αρρώστησα, μωρή, καπετάν Βασιλική.
Πρόπερσι το καλοκαίρι, μωρ’ Βασίλω,
Που θερμάθηκα, μωρή καπετάν Βασιλική.
Στα ξένα ήμουν ο καημένος, μωρ’ Βασίλω,
ξένα δούλευα, μωρή, καπετάν Βασιλική.
‘Όσα άσπρα καζαντούσα, μωρ’ Βασίλω,
σ’ ένα τα ‘στελνα, μωρή καπετάν Βασιλική.
Σ’ έστειλα γυαλί και χτένι, μωρ’ Βασίλω,
και χρυσή σόγια, μωρή, καπετάν Βασιλική.
Το χτένι για να χτενίζεις, μωρ’ Βασίλω,
τα ξανθά μαλλιά, μωρή, καπετάν Βασιλική,
το γυαλί για να γυαλίζεις, μωρ’ Βασίλω,
τα πρόσωπα σου, μωρή, καπετάν Βασιλική.
Το σογιά για να ξεφλίζεις, μωρ’ Βασίλω,
το χρυσόμηλο, μωρή, καπετάν Βασιλική.
Το τραγούδι έχει δισκογραφηθεί με την οικογένεια Δέδε σε εκδόσεις του Αρχείου Eλληνικής Μουσικής, στη σειρά "Έλληνες Ακρίτες" της FM Records, σε επιμέλεια του αείμνηστου Γιώργου Κωνστάντζου. Δισκογραφήθηκε, επίσης, από την "¨Απειρος" (Πολυφωνικό Καραβάνι) στην έκδοση "Φωνές της Πέτρας", πάλι με ερμηνεία πολυφωνικού ομίλου από τη Δερβιτσάνη.
"Άπειρος" Πολυφωνικό Καραβάνι
Καλή Πρακτική Διαφύλαξης Άυλης Πoλιτιστικής Κληρονομιάς
-UNESCO 2020
apiros@otenet.gr, www.polyphonic.gr
www.polyphoniccaravan.gr