Julia Culp - de wereldberoemde Groningse zangeres - Beno’s Stad 38 (6-10-1999)

Op de geboortedag van Julia Culp werd in 1999 een aflevering Beno’s Stad over de ooit wereldberoemde Groningse zangeres Julia Culp uitgezonden. Beno Hofman vertelt over haar leven en carrière. In de Folkingestraat, waar ze in 1880 werd geboren, werd haar muziek teruggevonden. Het programma werd voor Hofman de aanleiding tot het schrijven van een biografie over haar. #BenosStad
► Beschrijving
De Groningse Julia Culp behoorde tot de beroemdste zangeressen ter wereld.
Ze trad op in Berlijn, Boedapest, Sint Petersburg, Parijs en New York.
Maar tachtig jaar geleden op het hoogtepunt van haar carrière hield ze er ineens mee op.
Julia Bertha Culp werd op 6 oktober 1880 geboren in de Folkingestraat.
Haar grootouders waren met hun zeven kinderen in 1862 uit Oude Pekela naar de stad gekomen.
Opa Simon was schoenmaker maar noemde zich spoedig artiest.
Alle kinderen volgden zijn voorbeeld en kozen hetzelfde vak.
Drie van hen werden muzikant in het orkest van De Harmonie.
Zo moet Julia ongeveer hebben geklonken als tweejarige.
Haar moeder zei tegen haar vader: ‘dat kind Bernard krijgt nog eens een mooi stem’.
Juultjes onderwijzer op de lagere school was minder enthousiast over haar stem.
Hij verbood haar tenminste om mee te zingen omdat ze de rest van de klas nogal overstemde.
Julia’s ouders vonden dat ze net als alle familieleden maar een instrument moest leren bespelen.
En op zevenjarige leeftijd kreeg Julia Culp een viool in de handen gedrukt.
En als elfjarige kraste Julia al haar eerste concertje.
Op de Rijks-hbs aan de Grote Kruisstraat werd Julia Culp door de vrouw van directeur Groneman ontdekt als zangtalent.
En op 13 december 1893 debuteerde de dertienjarige Julia als zangeres in de De Harmonie.
Er volgden meer concerten en na de middelbare school ging ze naar Amsterdam naar het conservatorium.
De Duitse musicus WIlhelm Berger die getrouwd was met een Gronings meisje, hoorde Julia eens in Groningen zingen.
Enthousiast sprak Berger: ‘fräulein Culp sie werden eine große künstlerin. Sie haben das richtige gefühl’.
Hij organiseerde voor haar in oktober 1901 in Berlijn een concert.
De kranten waren vol lof en de beroemde zanglerares Etelka Gerster, de Hongaarse nachtegaal, bood haar aan om twee jaar op krediet zangles aan haar te geven.
Maar alleen als Julia beloofd in die twee jaar niet op te treden want daarvoor was ze volgens frau Gerster nog niet goed genoeg.
In 1903 zaten Julia Culps lessen erop.
Ze vroeg haar vier jaar jongere zus, Betsy naar Berlijn te komen om haar te begeleiden.
Jarenlang zou Betsy Culp haar vaste begeleidster zijn.
Zo begeleidde ze Julia ook in het paleis van de Duitse keizer Wilhelm, waar ze meerdere keren optraden.
Julia Culp verdiende in het begin nauwelijks.
Haar vader was in die tijd haar zakelijk begeleider en soms had vader Culp ook nog iets anders te doen.
Zo moest hij in 1904 bij een concert in een stampvol Gronings zaaltje de muziekbladen omslaan.
Nu was vader Culp nogal zwaarlijvig en toen hij middenin het concert op het punt stond weer een blaadje om te slaan toen zakte hij met veel kabaal door het podium.
Om het concert niet nog meer te verstoren kwam vader Culp maar niet meer te voorschijn daarna.
Het in 1905 gesloten huwelijk van Julia en met de Duitse industrieel Erich Merten mislukte omdat zij voortdurend op reis was.
Na Europa veroverde ze tussen 1913 en 1917 ook Amerika.
Ze trad er op met de beroemde Caruso die haar ook tekende.
En er verschenen 78-toerenplaten van haar.
Julia Culp was ooit wereldberoemd maar het gekke was dat ze helemaal niet zo’n bijzondere stem had.
Voor een concertzangeres had ze eigenlijk een veel te klein stembereik.
Daar stond echter tegenover dat ze de paar tonen die ze beheerste heel mooi kon laten klinken.
Een collega zei eens: ‘wie ist es möglich das sie mit ihren bisschen stimme so weit gebracht haben’.
Volgens Julia Culp kwam dat vooral dat ze haar beperkingen zo goed kende.
Ze zong bijvoorbeeld nooit opera en alleen liederen.
Door die beperkingen was zo ook altijd erg onzeker.
Zo had ze altijd plankenkoorts en hoopte dat de zaal waar ze moest optreden van tevoren zou afbranden.
Toen ze in 1919 een nieuwe liefde vond in de Tsjechische industrieel Wilhelm Ginzkey stond haar besluit dan ook vast.
Lees verder
www.oogtv.nl/u...
► Bekijk de afspeellijst van Beno's Stad om alle afleveringen te bekijken
• Beno's Stad - de gesch...
► Wil je meer nieuws en verhalen over Groningen? Abonneer je (gratis) op ons kanaal!
www.youtube.co...
► Volg OOG ook op onze andere kanalen:
Website - www.oogtv.nl/
Instagram - / oogtv
Facebook - / oogrtv
Twitter - / oogtv
OOG Groningen
Elke dag het laatste nieuws, verhalen, foto’s, video’s en meer over en voor Groningen!
#OOGGroningen #Groningen

[@janklaas6885]

©️5:45

[@chrismohlmann2961]

En dan had er iemand voor bij moeten lopen met één vinger in beide oren hahahahaha 🥶