آشنایی با موسیقی اصیل ایرانی ، قسمت نهم - آواز دشتی

در تازه‌ترین برنامه‌ی «گوشه‌نگار» که «موزیک خوب» با هدف آشنایی مخاطبانِ عام‌تر با دستگاه‌ها و آوازهای ایرانی تهیه کرده است، این بار «امیر اثنی‌عشری» خواننده‌ی موسیقی اصیل ایران درباره‌ی آواز دشتی توضیحانی داده و نمونه‌هایی را نیز اجرا می‌کند.
-------
آواز دشتی یکی از آوازهای موسیقی ایرانی است و از ملحقات دستگاه شور دانسته می‌شود. آواز دشتی احتمالاً برگرفته از منطقهٔ دشتستان است (که امروزه در استان بوشهر قرار دارد و با استان فارس مجاورت دارد). با این حال برخی از گوشه‌های این آواز شباهت‌های فراوانی با موسیقی شمال ایران و به ویژه گیلان دارد.
از بین آوازهایی که جزء متعلقات دستگاه شور تلقی می‌شوند، دشتی بیشترین نزدیکی را با این دستگاه دارد. در آواز دشتی بر درجهٔ پنجم دستگاه شور تأکید می‌شود و این نت را نت شاهد آواز دشتی به حساب می‌آورند. این نت همچنین نت متغیر است و گاه یک ربع پرده بم‌تر می‌شود که سبب تمایز آواز دشتی از گوشهٔ حجاز (که در آواز ابوعطا به کار می‌رود) می‌شود. درجهٔ سوم شور، نت ایست آواز دشتی دانسته می‌شود و خاتمهٔ آواز دشتی نیز معمولاً در نت پایه شور است.
در برخی ردیف‌ها گوشهٔ عشاق به عنوان اوج آواز دشتی ذکر شده‌است، اما از دید برخی، عشاق متعلق به دستگاه نوا است و استفاده از آن در آواز دشتی نوعی پرده‌گردانی تلقی می‌شود. بسیاری از ترانه‌ها و لالایی‌های محلی در ایران در آواز دشتی هستند. این آواز به‌طور سنتی بسیار غم‌انگیز است و حتی گوشه‌ای به نام «غم‌انگیز» نیز در ردیف این آواز وجود دارد. از این آواز در تعزیه بسیار استفاده می‌شود که هم به دلیل حس غم‌انگیز آن و هم به دلیل گوش‌آشنا بودن دشتی در فرهنگ موسیقی محلی ایران است. با این حال در دوران معاصر، قطعات زیادی در دشتی ساخته شده‌اند که حالت غم‌انگیز و سوزناک ندارند و برعکس وجدآور یا حماسی هستند که سرود مشهور ای ایران از جملهٔ آن‌هاست.

[@mariamtagizade5008]

❤❤❤❤❤❤❤❤❤ سپاسگزارم

[@rezarahmatiyan1383]

عالی❤❤

[@elaherahroniya]

برنامه‌ای پربار و دربرگیرندهٔ ریزه‌کاری‌های بسیار سودمندی بود. گذشته از تدوین زیبا و هنرمندانه. دستمریزاد 🔥🍷🍎

[@Mamkurdnjad]

جالب بود ولی زود تموم شد.

[@pegah7432]

مرد جوان و هنرمند ؛ از زحمتى كه ميكشيد ، و اين برنامهء آموزنده را تهيه ميكنيد ، بسيار سپاسگزارم 🙏

[@ErfanBehkar]

کیفیت ساختتون عاااالیه

[@halarundle1372]

Moohebate elahi. Mamnoon ke in ra dar ekhtiare ma gozashtid.

[@mablekhami7321]

Thanks 🙏🏿

[@یاسیننیکگو]

دستگاه دشتی خاستگاه شهرستان دشتی استان بوشهر منطقه مسیله

[@mostafaasadi4941]

سلام وخیلی ممنون از زحماتتون اون تصنیفی که برای گوشه ی غم انگیز اجرا کردید نت خاصی داره یا توی کتابی هست که بشه پیداش کرد؟

[@alimozafari1897]

با سلام یه توجه به گوینده عزیز که دشتی تا دشتستان 100 کیلوتر فاصله دارند ولی از یه استان از هر نظر همه چیز تموم که مطمعنم شیراز تو جیب خودش میزاره و تا حالا تو هیچ دستگاه و گوشه ای اسم شیراز ندیدم لطفا یه هنر بخرج بدید و یه گوشه برای خودتون بسازین تا لازم نباشه منکر هنر دیگران بشین و بخواین گوشه دشتی رو مصادره کنید

[@elaherahroniya]

نخست اینکه درباره چیزی که آگاهی ندارید اظهار نظر نکنید. گوشه بیات شیراز از معروف‌ترین گوشه‌های موسیقی ایرانی است. دوم اینکه این گوشه‌ها و نام‌ها در درازای زمان این نامها را گرفته‌اند. ما گوشه حجاز هم داریم که مکانی در عربستان است و هیچ ربطی به ایران ندارد! کسی چیزی را مصادره نکرده. مهم این است که این موسیقی ایرانی است و از هر کجای ایران باشد همانقدر ارزشمند است. با این دعواهای کودکانه تنها حرمت‌ها را می‌شکنید و بجای پرداختن به اصل وارد جاهایی می‌شوید که در شان موسیقی و فرهنگ ایران نیست.

[@drakhaghani]

دشتی ازدشتسان شیرازگرفته شده وشبیه بیات ترک شیراز است .بوشهر وسعت موسیقی نداشته.

[@alimozafari1897]

با سلام یه توجه به گوینده عزیز که دشتی تا دشتستان 100 کیلوتر فاصله دارند ولی از یه استان از هر نظر همه چیز تموم بوشهر که مطمعنم شیراز تو جیب خودش میزاره و تا حالا تو هیچ دستگاه و گوشه ای اسم شیراز ندیدم لطفا یه هنر بخرج بدید و یه گوشه برای خودتون بسازین تا لازم نباشه منکر هنر دیگران بشین و بخواین گوشه دشتی رو مصادره کنید

[@setstar1379]

مگه شیراز دشتستان داره؟ فک کنم منظورش دشتستان خوده بوشهره