Sedat Anar - Sessiz Bir Ağıt

Sedat Anar: Beste,lavta,santur
Uğur Önür: Iklık
'Sessiz Bir Ağıt'
Kâbil’in eli, hâbil’in kanına bulandığı günden beri,
adem’in çocuklarının damarlarındaki kanda,
acı düşmanlık zehri dolaşmaya başlayalıdan beri,
insanlık öldü!
adem diri olsa da…!
kardeşleri, yusuf’u karanlık kuyuya atalıdan beri,
baskı, zulüm ve kan arttığından beri,
insanlık ölmüştü!
sonra dünya insanlarla doldu…
ve bu değirmen döndü, döndü döndü…
Adem’in ölümünden sonra asırlar, asırlar geçti.
yazık!
insanlık bir daha geri dönmedi!
asrımız,
insanlığın ölüm çağıdır!
dünyanın sinesi iyiliklere kapalıdır!
özgürlükten, doğruluktan, vefadan… söz etmek aptallıktır.
Musa’dan, İsa’dan, Muhammed'ten söz etmek yersizdir?!
asrımız,
insanlığın ölüm çağıdır!
ben, bir gül dalının solmasından,
hasta bir çocuğun sessiz bakışından,
kafesteki bir kanaryanın inleyip sızlamasından,
zincirlere, prangalara vurulmuş birinin üzüntüsü yüzünden
idam sehpasında asılmak üzere olan bir katilin bile
gözleri yaşlı, kızgınlığı boğazında düğümlenen biriyim.
bir yaprağın kurumasından bahsetmiyorum.
ah, yazık; ormanları çöle çeviriyorlar!
kanlı ellerini,
halkın gözleri önünde saklıyorlar!
bu namertlerin insana reva gördüklerini,
hiçbir hayvan diğerine yakıştıramaz!
bir yaprağın solup pörsümesinden bahsetmiyorum.
kanaryanın kafeste can verişinin ölüm olmadığını farz et.
dünya üzerinde bir gül dalının bile yetişmediğini farz et.
ormanların ta yaratılıştan beri çöl olduğunu farz et.
bütün bu musibetlere, sabırla direnen insanlar arasında,
sevginin ölümünden, aşkın tükenişinden söz edilmektedir.
dillerde dolaşan, insanlığın ölümüdür!
(Feridun-i Müşhir)
Sessiz bir ağıt adlı bestemde Türkiye’de unutulmaya yüz tutulmuş iki kadim çalgıyı bir araya getirmek istedim. Dostum Uğur Önür bu isteğimi geri çevirmedi ve bana ıklık ile eşlik etti. Ortaya güzel bir ahenk çıktı.
Iklık ile rebap birbirine çok benzeyen iki çalgıdır. Aslında ıklık, rebabın halk musikisindeki adıdır. Osmanlı saray müziğinde her iki çalgı da kullanılmıştır. Batı ve Güney Anadolu halk musikisinde Teke yöresi ve Toroslar’da hâlâ kullanılan ıklık bugün “kabak kemane” gibi adlarla anılıyor. Rebap, 18. yüzyılın ilk yarısında hâlâ gözde bir çalgıydı, ancak aynı yüzyılın ikinci yarısında gözden düştü. Daha sonra yerini sinekemanı (viola d’amore) ile Batı kemanına bıraktı.