Skąd pochodzą Sumerowie? - 170 lat badań nad starożytnym ludem z Mezopotamii

Temat pochodzenia Sumerów jest tak stary jak... Sumerowie?
No może nie do końca. Minęło 170 lat od odkrycia i zrozumienia, że na terenie Mezopotamii żył kiedyś tajemniczy lud, posługujący się tajemniczym językiem. I choć po prawie dwóch stuleciach wiemy o nich nieco więcej, tak kwestia ich etnogenezy nadal pozostaje nierozwikłaną zagadką.
Rozdziały:
00:00 świat Sumerów
02:07 170 lat badań
08:08 Dlaczego tak mało wiemy?
14:47 Posłowie
► Zostań patronem: patronite.pl/Skryba
► Sprezentuj mi kawę (lub koktajl): suppi.pl/skryptorium
► Subskrybuj po więcej: / @skryptorium .
►Autorzy:
Robert Euvino
-Two Mandolins
-Under an old tree
Div Kid
-Empty moons of Jupiter
@SUNDRIEDTOMATOESBraydenOlson
Hurrian Hymn To Nikkal / No. 6 (1400 BCE)
Treści udostępniane przez Skryptorium nie są w żaden sposób powiązane z Firefly Studios
►Muzyka użyta w tym filmie jest oryginalna i wykorzystywana na podstawie licencji Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License: creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/ .
►Wykorzystane gry
Stronghold
►Źródła
Mc. Loud (2020) The Sumerian Hypothesis
Al-Zahery & Others (2011) In search of the genetic footprints of Sumerians: a survey of Y-chromosome and mtDNA variation in the Marsh Arabs of Iraq
Michalowski, P. (2006). The lives of the sumerian language.
Kramer, S. N. (1963). The sumerians: Their history, culture and character.
Whitaker, G. (2005) The Sumerian Question - Reviewing the Issues
Bottero, J. (2001) Everyday life in ancient mesopotamia
Rubio, G. (1999) On the Alleged "Pre-Sumerian Substratum"
Postgate. J (2015) Early Mesopotamia
Collins P (2021) The Sumerians
►Autorzy fotografii:
Anthony Huan, ALFGRN: creativecommons.org/licenses/...
tobeytravels Bjørn Christian Tørrissen, Fæ, Rama, Jolle: creativecommons.org/licenses/...
Osama Shukir Muhammed Amin: creativecommons.org/licenses/...
Ponadto użyto elementów wizualnych i dźwiękowych z gry Stronghold na podstawie:
fireflyworlds.com/youtube-policy/
#sumer #mezopotamia #starożytność

[@marekluka6326]

Sumerowie to potomkowie Słowian a krótko mówiąc Polaków i tyle w temacie

[@mareklakomski]

spierdalaj ! jestes zerem i kretynem.

[@Wadek-xd2mp]

jestem twoim idolem

[@mareklakomski]

Kto i kiedy nasral ci do pustej glowy buraku ?

[@mareklakomski]

Kto i kiedy nasral ci do pustej glowy , buraku ?

[@longinp8677]

co ty pleciesz!! sumerowie to czarnogłowi czego nie można powiedzieć o słowianach!!

[@sirchristian1222]

Prosimy o więcej filmów na temat Sumerów. Pochodzenie, życie. Co tylko się da!

[@blackate24]

Podpinam się

[@hannakonador9478]

...ješli to Sumerowie pisali, że "czarnogłowi przybyli ze wschodu" - rozumiem, iż Sumerowie nimi nie byli ??? Dżyngis-Chan i jego poratymcy zdecydowanie czarno na głowach mieli...i obyczaje też z piekła rodem...

[@wscbpl2702]

Tak samo kocham temat epoki brązu i późnego neolitu

[@nordycja3377]

​@@hannakonador9478z tego co pamiętam to siebie samych tak nazywali

[@miceliusbeverus6447]

Niestety - nie żyją! Wiem, że nic nie wniosłem. 😅

[@akkaknight1130]

Dajcie więcej sumerów. Skryba wytrzyma!

[@Khorinis2]

Ja proszę o więcej materiałów o sumerach i teoriach o ich pochodzeniu. Ten film jest bardzo ciekawy, pozdrawiam.

[@machal9024]

To już chyba materiał na "Kosmiczne Opowieści"

[@Skryptorium]

Sumerowie mają stałe miejsce w skryptorium :)

[@Khorinis2]

@@machal9024o ile odróżniasz teorie od faktów to niekoniecznie 🙂

[@wulfilarast2895]

W czasach Sumeru klimat był o wiele wilgotniejszy i Bliski Wschód był zielony. Prawdopodobne jest, że przodkowie Sumeryjczyków, pochodzili z Zatoki Perskiej, która przed zalaniem, była rozległą żyzną kotliną...

[@Kalashnikov_SR1]

to by tłumaczyło dlaczego sumeryjski przemysł (chociażby w mieście ur) opierał się głównie na rolnictwie

[@LeszyBor]

Podkład ten sam co w podkaście Mroczne Wieki. Jeden i drugi kanał pierwsza klasa.

[@Skryptorium]

Tak, tak mi się ten track spodobał, że sam go używam, gdy akurat soundtrack z twierdzy mi nie leży.

[@niniel73]

Dwa najlepsze kanały na polskim YT

[@kaboolchuck]

Bardzo dziękuje, super film jak zwykle. Proszę o więcej filmów o pochodzeniiu sumerow

[@WikusOwO]

Nie ma to jak nowy materiał wideo od mojego ulubionego skryby!

[@gregory3108]

Programy i prelekcje naszego Skryby są super interesujące, łatwe do słuchania no i nic na niby☝️

[@mariaraciniewska2992]

Już dawno wielu fizyków mówiło, że wszechświat istniał zawsze, co normalnie dla człowieka jest nie do przyjęcia. Ale w matematyce jest tzw. nieskończoność. Tak naprawdę jest ona niezrozumiała dla nas obserwatorów i chyba nigdy nie będzie, ale to samo w sobie jest fascynujące.

[@Gen.Margulis]

Dla mnie hipoteza o początku wszechświata zawsze była poroniona. Gdy dowiedziałem się o fizykach, którzy rozszerzanie i skórczanie materii we wszechświecie upatrują w formie cyklów, a więc tego co występuje w oceanach i jest udziałem pewnych meduz - od razu przyjąłem to do wiadomości. Z resztą ostatnio słyszałem, że teoria wybuchu ma pewne problemy z utrzymaniem, bowiem obserwacje dalszego wszechświata nie pokrywają się z przewidywaniami teorii. A z drugiej strony, teoria wybuchu nie przeczy teorii wiecznego wszechświata.

[@noxnivis7402]

Muszę przyznać, że robisz kawał dobrej roboty ❤ niezwykle przyjemnie się to słucha, pozdrawiam cieplutko ❤

[@ArhidrasPL]

Rozpieszczasz nas Panie!!! potrzebujemy wincyj

[@Sarumanolsz]

Super odcinek!!! W końcu coś o wczesnych cywilizacjach. Tak sobie pomyślałem, że pierwsze ludy osadnicze, z przed 8 tyś lat miały względnie sielankowe życie. Wioski powoli się rozrastały, każdy był równy, jedzenia raczej nie brakło, czuć było więzi i wspólnotę, nie było wojen, bo i terenów dużo. To mógł być złoty czas dla każdego człowieka.

[@ewastelmach9970]

Wojny były zawsze !!!!

[@tymion2470]

Tak, poproszę materiał o hipotezach oraz teoriach o pochodzeniu Sumerów!

[@myczek1]

Fahny film. Temat nadzwyczajny i warty bardzi dokladnej analizie.

[@gregory3108]

☝️ wielkie dzięki naszemu Skrybie, historia w pigułce nie tylko cieszy ale jest łatwa do zapamiętania 👍

[@ksaveriusz]

Z Piątnicy, no bo skąd!?

[@marekd6763]

Chętnie bym usłyszał inne teorie 🙂

[@vae_victis-historical_warfare]

Koniecznie kontynuuj ten temat! Ja od siebie dorzucę tradycyjne teorie: przybycie z Bahrajnu (raczej będącego przystankiem na drodze Sumerów do Międzyrzecza niż ich matecznikiem), przybycie z rejonu Kaukazu/Azji Przedniej, Doliny Indusu, a nawet współczesnego Wietnamu. Nie można także pominąć teorii autochtonicznej (choć jest ona chyba najmniej prawdopodobna). Pozdro!

[@JanekR-nt4fb]

Mnie się w sumie najbardziej podoba ten Wietnam

[@vae_victis-historical_warfare]

@@JanekR-nt4fb faktycznie, jest to intrygująca teoria, choć osobiście nie za bardzo w nią wierzę :(

[@JanekR-nt4fb]

@@vae_victis-historical_warfare Ja też 😉

[@Skryptorium]

Mnie szczerze mówiąc najbardziej intryguje praojczyzna na Kaukazie, ale najbardziej prawdopodobna wg mnie to zejście z gór i wyparcie tych z doliny (czyli coś co się zdarzało w Mezopotamii wielokrotnie)

[@vae_victis-historical_warfare]

@@Skryptorium no właśnie - praojczyzny Sumerów przez półtora wieku szukano daleko, a pewnie prawda jak zwykle okaże bardziej prozaiczna ;)

[@kn364]

Jesteś przekotem, słucham już od paru dobrych miesięcy, i za każdym razem odcinek lece od deski do deski. Niektóre pare razy. No i ten głos - poprostu iidealnie pasuje. Nie myślałeś o wstawianu odcinków w wersji podcastów na ytmusic i spotify? Bo szczerze zawsze używam odcinków jako słuchowisk i myśle że zbierze to audiencję na innych platformach. Keep up the good work! mega

[@Skryptorium]

Na YT music jestem, bo prawie każdy odcinek wchodzi do jednej z dwóch playlist. Tak samo Spotify. Tym drugim się jednak szczególnie nie chwalę (jest w banerze kanału), bo też i na Spotify wrzucam zupełnie pro-bono. YT płaci za reklamy, Spotify nie. Miło, że Ci podchodzi mój głos. Potrzebowałem takich słów :D. Ja im dłużej siebie słucham to coraz bardziej krytycznie do siebie podchodzę. No ale nie każdy mieć barwę jak Tomasz Knapik.

[@longinzaczek5857]

Dość dużo materiałów na temat Sumeru i bardzo dobrej jakości jest na kanale "Historyczny Top" - ale w tym przypadku warto posłuchać i tego i tamtego kanału. Temat pokazany jest z dwu różnych perspektyw.

[@Arturo-xg6rb]

Świetnie się Ciebie słucha. Dzięki

[@zmija6]

Robisz lepszą reklamę dla asyriologii niż nasze uczelnie, które powinny sie martwić żeby ten kierunek nie umarł. Cieszę się niezmiernie, że algorytm łaskawie podpowiedział mi twój kanał :D

[@PominReklamy]

Skoro do dzisiaj nie umiemy ustalić skąd pochodzą języki baskijski czy etruski to można założyc, że sumeryjski to jakiś język przedpotopowy

[@JanekR-nt4fb]

Wszystko można, tylko wciąż będzie to jedna z wielu teorii i oficjalnie równoważna z pozostałymi.

[@dawidciacho7590]

XD

[@jakubhusak1624]

Akurat my umiemy :) Etruski czyta się po prostu litera po literze, wystarczy znajomość alfabetu i południowych słowiańskich narzeczy. Polski też dużo pomaga. Ireneusz Ćwirko przeczytał słynne złote tabliczki z Pyrgi - jest to poradnik medyczny na różne przypadłości.

[@PominReklamy]

@@jakubhusak1624Wielka Lechia ?

[@jakubhusak1624]

@@PominReklamy Raczej wielka wspólnota językowa, o której wszyscy piszą, że była, ale nikt nie wie jaka, bo nie szukają wśród języków słowiańskich, nie rozumiejąc ich.

[@GokuRoman008]

Siemka, Tygrys i Eufrat to jedne z najciekawszych rzek świata 😉😊

[@JanekR-nt4fb]

O ciekawy temat poruszyłeś.

[@maciejadamczyk8033]

Ja bym bardzo chętnie posłuchał o teoriach i hipotezach dotyczących Sumerów. I wiem, że nie tylko ja :D

[@bonus8818]

Już jakiś czas temu słyszałem tą teorię że Sumerowie mogli przybyć z Tybetu. Za argument za tą teorią (oprócz podobieństw w języku) podawano sposób budowania świątyń który to miał przypominać tarasy pod uprawy w tamtym rejonie świata.

[@Skryptorium]

Taak, dokładnie, też to gdzieś słyszałem ale nie wiem gdzie :D

[@mareklakomski]

@@Skryptorium w dupie !

[@thefutureisnow8767]

@@Skryptorium : W książce "Sumerowie" (seria "ceramowska").

[@karolkp5015]

Czy przypadkiem w czasach Sumerów klimat nie był dużo łagodniejszy w tamtym rejonie swiata?

[@ka302]

Naprawdę dobry materiał stary. Jestem zajarany tą epoką historii/prehistorii i naprawde dobry materiał merytorycznie zrobiłeś

[@Skryptorium]

Yike. Dzięki za dobre słowo!

[@M1cler]

Oni zdecydowanie wygladaja na twardzieli :D, haha super material dziekujemy

[@lukastrojak]

Film na jakikolwiek temat w Twoim wykonaniu będzie super!

[@bozydartegospust]

Ciekawy byłby taki materiał przedstawiający teorie o Sumerach i ich pochodzeniu, najlepiej pogrupowane w kolejności od najbardziej prawdopodobnej/-ych aż po te szurskie; krótki zarys, przedstawienie za i przeciw. Choć wyobrażam sobie, że taki materiał wymagałby sporo pracy

[@Skryptorium]

Sam to zaproponowałem :) teraz tylko zrealizować i nie pominąć co ważniejszych hipotez.

[@inajaszzacharjasz1644]

Najlepszy kanał, pozdrawiam i dużo żywności Ser

[@Skryptorium]

Moj panie!

[@zen-hf8bl]

Świetny materiał jak zawsze 😀 ja poprosze o materiał z teoriami pochodzenia Sumerów, nigdy o żadnej nie słyszałem więc chętnie się dowiem co tam wymyślono w tej kwestii

[@JanekR-nt4fb]

Zetknąłem się kiedyś z tą że pochodzili z Indii, a niedawno że sobie zeszli z pobliskich gór Zagros.

[@sawekgowacki8348]

Super 👍👍👍👍👍👍👍👍👍✌️✌️✌️✌️✌️✌️✌️✌️✌️✌️🫡

[@saladyn1000]

Jak zawsze git materiał

[@senator967]

super! dziękuję

[@niestworzonoscrzeczy]

odpowiadam: z Sumeru, pozdrawiam. A tak serio, fajny materiał

[@zbychu5464]

Moim skromnym zdaniem Sumerowie wiedzieli skąd pochodzą. Jak pisali że ze wschodu to tak było. Tylko wschód to duży obszar. Ale z drugiej strony cały naród raczej przez pół Azji nie wędrował. Więc raczej nie było to zbyt daleko.

[@kosmoWRC]

Wielkie dzięki i oczywiście zgadzam się na więcej z tej tematyki

[@Comebacktotheback]

Jeśli chodzi odkrycia to myślę , że lud z Gobekil Tepe mógł wytworzyć o wiele starszą cywilizację

[@Skryptorium]

Tu wracamy do dyskusji na temat tego co uznajemy za cywilizację i jak wielkie odchylenie od standardowej definicji jesteśmy w stanie zaakceptowac

[@cezaryczech3817]

A mnie imponuje to, że w połowie IVw.pne. czyli w czasach wczesnego Sumeru, na terenie środkowej Europy w tymobecnej Polski też była nieźle rozwinięta cywilizacja. Mówię o tzw. kulturze pucharów lejkowatych. Zaprzegi wolu, wozy kolowe, zrębowe domy pietrowe, regiony produkcji narzędzi i broni, megalityczne grobowce, duża gęstość zaludnienia. Niestety cywilizacja z drewna, nie z kamienia, więc pozostalo niewiele śladów.

[@Skryptorium]

To prawda. Chyba zasługują, żeby coś o nich więcej powiedzieć :)

[@ZygmuntKiliszewski]

Panie Cezary, bardzo mocno proponuję dokonać analiz książki Pana Janusza Bieszka pt. "Starożytne Królestwo Lehii II. Zapomniane Dowody", Wydawnictwo Bellona. Zgodnie z badaniami genetycznymi Ariowie - Sławianie są zdefiniowani haplogrupą ojcowską - Y R1a1. Pierwszym Władcą był Sarmata (XXI wiek przed naszą erą)! Natomiast ostatni to Kazimierz III Wielki. Autor prezentuje także brakteaty i medale (!). Genetyka jest największą miarą oceny pokrewieństwa. Wynika, że jesteśmy jedną z najstarszych kutur na Ziemi. Analizy jezykoznawców także potwierdzają tę tezę. Bardzo proszę nie nabierać się na tzw. określenie "turbosłowian" mające za cel obniżenie rangi Naszej Kultury (!). Pamiętajmy, że SLAVIA Empire (Leh Empire) jest przedstawiana na licznych mapach przez Rzymian i Greków. Należy podkreślić, że Pan Prof. Henryk Samsonowicz zaakceptował badania Pana Janusza, za co Autor podziękował w przedstawionej książce (!). Życzę udanej lektury oraz jej rozpowszechnienie (!). Serdecznie pozdrawiam i gratuluję celnych uwag w Komentarzu 💖👋.

[@Falkenberg1938]

@@ZygmuntKiliszewski To jest pisane na serio? XDDDDDD

[@tomasz363]

Zajebiste są twoje filmy!

[@martaw5502]

Świetny film

[@dejankujundzic2386]

Dobry temat. Świetnie ci idzie z tymi materiałami.

[@Ganto94]

Skryba zawsze na poziomie

[@Zwanek]

Co prqwda jeszcze się na taką nie natknąłem, ale idę o zakład że istnieje teoria wywodząca Sumerów od Lechitów

[@JanekR-nt4fb]

Pewnie Artur Lalak się tym zajął 😂

[@grzegorzlagut8917]

😂😂😂😂😂😂

[@longinzaczek5857]

Istnieje - jeśli trafisz na ruskiego trolla "marekegirski" to jego podpytaj. Otrzymasz bardziej ruski bełkot niż teorię, ale można się trochę pośmiać

[@grzegorzlagut8917]

@@longinzaczek5857 Wiem o kogo chodzi - on podpisuje się mark egirski, a nie marek, a przecież to jest po angielsku czyli germańsku, a to turbosłowianin, więc powinien cenić słowiańskie nazwy i imiona!

[@longinzaczek5857]

@@grzegorzlagut8917 To jest ruski troll zaczerpnął to nazwisko z jakichś książek z czasów PRL, które dają im do czytania, żeby się uczyli polskiego. Czasem w nich były takie trochę fikcyjne nazwiska.- chociaż bywają też nazwiska prawdziwe, jak np. Jery Edigey (bodajże nazwisko z Węgier), który pisał kryminały osadzone w starożytności - polecam, bo to jednak kawał wiedzy historycznej mimo zabawowej fabuły.

[@averagepolishguy]

Oj, teraz to czekam na odcinek o turbo-magiaryźmie

[@janrudnicki6111]

Wencej takich filmów

[@piotrkaminski9153]

Tak tak tak chce

[@antysynteza777]

No elo, co do Madziarów - Sumerowie przybyli ze wschodu, a Madziarzy też, może częściowo z bliskiego, bo mówi się przecież, że Węgrzy nie stanowią też jedności etnicznej, tylko są jakimś stowarzyszeniem o różnorakim pochodzeniu. Czekam na materiał o turboMadziarach.

[@longinzaczek5857]

Osobiście obstawiałbym taki scenariusz - w południowej Mezopotamii do IV tysiąclecia pne była ludność miejscowa, która osiągnęła zaawansowany poziom rozwoju w czasach przedsumeryjskich. Do Mezopotoamii w IV tysiącleciu pne migrowali Sumerowie, górale z Iranu - najpierw pewnie za chlebem jako migracja zarobkowa lub jako niewolnicy, a potem w momencie kryzysu tej przedsumeryjskiej cywilizacji Sumerowie mogli dokonać najazdu i zdominować etnicznie Sumer w III tysiącleciu pne (chronologię dokładniejszą można sobie zobaczyć na kanale Historyczny Top). Potem następuje rozkwit Sumeru w III tysiącleciu pne, a następnie w II tysiącleciu pne obszar Iranu najeżdżają ludy Indo-Irańskie (Indoeuropejskie) wymazując pierwotny język sumeryjski z gór Iranu. Dodatkowo na przelomie IV i III tysiaclecia mogła się zdarzyć jakaś katastrowa naturalna której ślad znajdujemy w micie o Potopie, która ułatwiła Sumerom przejęcie resztek wcześniejszej przedsumeryjskiej kultury. Ale to tylko gdybanie jak każde inne. Na pewno warto zestawić różne hipotezy w osobnym skryptorium

[@JanekR-nt4fb]

W sumie logiczne, podobnie jak później na Mezopotamię następowały najazdy Gutejczyków a następnie semickich Amorytów- i tak mamy motywy sumeryjskie w całym żyznym półksiężycu. Hipoteza górali pasuje też do praktyki budowy Zigguratów, wcześniej kontakt z bogami był powiedzmy "ułatwiony" bo wystarczyło się wdrapac na pobliską górę, na wybrzeżu zatoki i w międzyrzeczu gdzie gór nie ma trzeba było sobie ją usypać sztucznie. A od kopca do budowli z cegły już niedaleka droga. Tylko nie bardzo mamy na czym się oprzeć by znaleźć tę cywilizację przedsumeryjską.

[@Skryptorium]

To co mówisz jest bardzo bliskie moim osobistym przekonaniom. Scenariusz z plemionami atakującymi z gór a potem adaptujacymi kulturę w Mezopotamii powtarzał się tam wielokrotnie. Może tym razem po prostu kultura najeźdźców była silniejsza?

[@longinzaczek5857]

@@Skryptorium Próbuję sobie te puzzle od dawna poukładać, w tym szukając po archeologii sąsiednich regionów, ale prawda jest taka, że prawie nic nie wiemy. To co na pisałem to raczej bazuje na wiedzy o tym jakie przemieszczenia ludności barbarzyńskiej z peryferiów powoduje cykl koniunkturalny w tzw. krajach cywilizowanych, czy jak to mówią ekonomiści w gospodarczym centrum. Ale to też wiele nie daje poza może świadomością, ze jeśli Sumerowie byli ludnością napływową (jak podają ich legendy), to trzeba ich szukać blisko południowej Mezopotamii. Migracja ze zbyt daleka przed upowszechnieniem się koni oraz wozu/rydwanu nie była możliwa, bo etnos dokonujący inwazji musiał być w zasięgu handlu upadającego pre-sumeryjskiego centrum. Czyli dość blisko. Dopiero w następnym tysiącleciu pojawia się dalekie migracje Indoeuropejsczyków na wozach i rydwanach.

[@JanekR-nt4fb]

@@longinzaczek5857 Do hipotezy górali pasowałoby wznoszenie Zigguratów, ludzie przyzwyczajeni do miejsc kultu wysoko w górach gdy znaleźli się na terenach równinnych zaczęli wznosić sobie substytuty gór by znaleźć się bliżej bogów, usypując czy z czasem wznosząc specjalne budowle.

[@droniarz1590]

@@longinzaczek5857 polecam poczytać w takim razie Księgę Urantii, część III

[@krzynium]

Wydawało mi się, że Sumerowie sami wyjaśnili na glinianych tabliczkach skąd pochodzą.

[@kafarkajtek1431]

Uwielbiam takie filmiki moze cos nagrasz o mahomecie?

[@Skryptorium]

O Religii w sumie dawno nie było :), ale nie obiecuję!

[@joannanachya9129]

Proszę o teorie pochodzenia sumerów. Batdzo fajny odcinek ❤

[@marcinadamkiewicz5810]

Poproszę zestawienie teorii o pochodzeniu Sumerów🤗 Ja słyszałem, że przybyli z Wyżyny Tybetańskiej. To by miało wyjaśniać zamiłowanie do gór i raczej mongonoidalną budowę ciała🤔

[@slogo4186]

Fajne rozkminy

[@KarolOzga-ql9wb]

Super temat, moja Dziewczyna jest Irakijka i temat starożytnego Iraku jest dla mnie bardzo ważny💗👍🏻

[@polishedstacker]

Wiecej na temat sumerów i pre- sumerow

[@evagiovannasayduda4509]

A słyszeliście o kulturze Annunaki ??? Oni przybyli na Ziemię około 450.000 lat temu w poszukiwaniu złota, srebra, uranu i innych minerałów. Zmodyfikowali uwczesnego człowieka , który żył w jaskiniach, zmieniając im DNA, aby był mądrzejszy i nadawał się do ciężkich prac w kopalniach. Ci Annunaki nie byli okrutnymi istotami, wręcz przeciwnie, długo uczyli poszczególne plemiona ludzi na całej ziemi jak budować domy, jak zbierać owoce , jak uprawiać jarzyny, jak oswajać zwierzęta, w tym krowy, kozy , kury, itd. W czasie 450.000 lat kiedy tu mieszkała ich mała grupa też mieli swoje siedziby, swoje jedzenie i ludzie cały ten długi czas spędzali z nimi, pracowali dla nich, ale też się uczyli od nich. Oni byli podobni do ludzi, ale o wiele wyżsi, to tak , jakby teraz spotkać mężczyznę o wysokości 2- ch m. Podobno wielu z nich rozmnażało się z ludzkimi kobietami, a im tak było dobrze na ziemi że już wielu zostało. Lecz oni żyli bardzo długo, ich przewodnik Anki aż 200 lat, inni 150 lat. Około 10.000 lat temu większość z nich odleciała statkami kosmicznymi. Wtedy ludzie musieli radzić sobie sami i stworzyli kulturę znaną jako Sumerowie. Obszary rzek Eufrat i Tygrys, były wtedy bardzo urodzajne, z czasem dopiero zrobiła się tam pustynia. Sumerowie też wędrowali na inne tereny, umieli konstruować wielkie łodzie i płynęli do obecnej Italii, na Sardynię i przenosili się w różne miejsca. Tak powstały różne plemiona, Egipcjanie, Babilończycy, Hebrajczycy i te wymienione w Starym Testamencie. Dodam jeszcze, ze piramidy wybudowali Annunaki , a nie Egipcjanie.

[@mariaraciniewska2992]

Bardzo prawdopodobne. Wiele na to wskazuje.

[@-Maciej]

Sitchina się dobrze słucha do poduszki, ale jego hipotezy mają raczej niewielką wartość.

[@chlejepan1735]

Generalnie zgoda tylko z tymi piramidami to pojechałeś

[@mandala2003]

@evagiovannasayduda4509 AN to niebo a KI to ziemia , ktoś to połącz w jedno ,czy te nunataki to może ci giganci nawet w Biblii jest wspominana walk Goliata / Giganta /z Dawidem

[@szurnietymedrzec2796]

Czytałem artykuł o nie wiem badanu, o zauważalnym zwiększeniu się roślinności w Andach, pod artykułem ktoś skomentował, że klimat na ziemi dla danego regionu nie jest stały, że cywilizacja Azteków? Majów? (nie jestem pewny, musiałbym go znaleźć) upadła, ponieważ w rejonie And zmienił się klimat, tak samo jak wtedy w Europie. Teraz mamy na ziemi żyny pas uprawny rozciągający się od US\Kanady po Syberię i ten klimat się zmienia, są też przeprowadzane prace mające na celu go utrzymać choćby zasiewanie chmur (Patrzcie na Dubaj xd) Nie ma dziwnych teorii, są fakty i argumenty będące za i przeciw (oraz fantastyka ale niech rzuci kamieniem ten, kto nie lubi sobie jej poczytać), każdy zasługuje na wysłuchanie bez oceniania

[@rafalg1578]

Fajnie ale krótko. Cieszę się że podjąłeś te temat bo mimo że jest to jedna z najciekawszych kultur mało jest informacji na temat starożytnego Sumeru. a co jest ciekawe: Tak naprawdę skąd pochodzą i jak to możliwe że od razu ta cywilizacja była tak rozwinięta? Która była pierwsza: Sumeryjska czy Egipska? Może coś o tym że Bibilia pełnymi garściami czerpała "literatury" z Sumeru i takie opowieści jak potop, czy stworzenie świata mają swój pierwowzór (zaskakująco podobny jeśli nie identyczny) właśnie w Sumerze. Mimo wszystko mało wiemy o Sumerach więc każda informacja jest ciekawa. Jeszcze raz dziękuję za Twój film :-)

[@Skryptorium]

Ja się po prostu lepiej czuje w krótkich formach. Temat będzie kontynuowany pewnie. Natomiast o korelacji mitów babilońskich i Biblii to myślę że prof. Majewski zrobił filmy. Serdecznie polecam jego kanał. Tworzy też dłuższe filmy więc myślę, że Ci będzie odpowiadać. Pozdrawiam!

[@rafalg1578]

@@Skryptorium tak prof. Majewski jest super. Bardzo go lubię i cenie. :-)

[@user-rx9bq9ih7o]

Bardzo dobra robota

[@Lajon78]

Moze coś o wierzeniach Sumerów kogo nazywali bogami. Na tabliczkach sumeryjskich o tym jest napisane

[@romannacht]

Przed kilkoma laty przeczytałem gdzieś, że zespół etnologów badał języki kilku plemion Brazylii )nad Amazonką?). Napotkali na plemię, którego język był nieznany dla sąsiadów, ale jeden z badaczy zdziwił się, że cos niecoś rozumie; jego matka była Węgierką...

[@Skryptorium]

To prawda, jeśli pojechać na Syberię. Tamtejsze ludy (dziś już niestety w regresji i na wymarciu ze względu na dominację rosyjskiego) rzeczywiście przedstawiają jeszcze jakieś podobieństwo z węgierskim. Węgrzy podróżujący na Ruś w xiii wieku twierdzili, że znajdowali tam ludy mówiące po węgiersku. Tamci 'wegrzy' zniknęli jednak po wielokrotnych najazdach mongołow.

[@bostwosplendoru8640]

Zostałem zmuszony z pistoletem do mojej skroni by polubić filmik i dać komentarz ❤

[@waldiolsztyn]

OPisz te teorie, o kosmitach też możesz jakąś dorzucić :)

[@kukumuniu5658]

"Summertime and the livin' is easy" Sumerowie pochodzą z albumu Ella Fitzgerald and The Paul Smith Quartet - Summertime

[@bremus8740]

jak chcesz, to zrob material. chetnie obejrzalbym taki material

[@marcello6592]

Czekamy na film o Turbomadziarach 😉

[@rmgsk6214]

Nie wszyscy wiedzą, ze Sumerowie wymyślili lato

[@user-up9nb9ix5q]

Znane są szczątki kostne Sumerów, choćby z grobów królewskich z Ur. Wydają się więc możliwe badania DNA i na tej podstawie porównanie z innymi ludami.

[@mo55yoak]

super byłby odcinek o samym piśmie sumerów i akkadów. Polecam serdecznie książkę "tajemnice glinianych tabliczek" autorstwa Antoniego Mierzejewskiego (iskry, 1981)

[@miceliusbeverus6447]

<a href="#" class="seekto" data-time="523">8:43</a> - nareszcie! Zaginiony dowód na istnienie Muminków! 😀

[@susannekomor9166]

Prwadopodobnie były 4 rzeki. Eufrat, Tygrys, Pichon, Gichon. Co ty na to ? Pozdrawiam i dziękuję za informację.

[@mikoajmiscicki3774]

Czy ktoś już rozmawiał w tej sprawie z Donną Summer? Może ona coś wie? A mówiąc poważnie- doskonały materiał, brawo!

[@sirax94]

a moze cos o zwiazku potopu (ktory mial miejsce w legendach plemion i cywilizacji na calym swiecie) a pojawieniem sie sumerow? Wedlug tych historii ludzie przezyli chroniac sie na statkach lub na szczytach wysokich gor, co mogloby sie pokrywac z tym ze ludnosc summeru przybyla z tybetu od razu po potopie

[@ZygmuntKiliszewski]

Proponuję, aby Skryptorium dokonał rzeczowej analizy książki Pana Janusza Bieszka pt. "Starożytne Królestwo Lehii II. Zapomniane Dowody", Wydawnictwo Bellona. Gratuluję i serdecznie pozdrawiam każdego Badacza minionych wieków 💖👋😀.

[@maci1797]

W Holocenie istnieje cykl okresów ciepłych i zimnych. Okresy ciepłe występują co ok. 1000 lat. Teraz mamy okres ciepły, tysiąc lat temu średniowieczne optimum klimatyczne, dwa tysiące lat temu rzymski okres ciepły. 5 tysięcy lat temu był też okres ciepły, dużo cieplejszy niż obecnie. To oznacza że było dużo wilgotniej (zieloni komuniści nie znają praw fizyki) i istniała bujna wegetacja.

[@fideasu3690]

Odnośnie myśli z początku filmu: czy można zaryzykować hipotezę, że tak gwałtowny rozwój cywilizacji nastąpił akurat tam, nie pomimo, ale wręcz dlatego, że życie tam było relatywnie trudne? W końcu nic tak nie stymuluje rozwoju, jak ograbiczenia, które trzeba przezwyciężyć. Jak choćby cięższe warunki dla rolnictwa - trteba było opracować nawadnianie, wykopać kanały, do tego pewnie też jakieś zapory i zbiorniki. Dużo nowych rzeczy do wymyślenia, a w trakcie wpadnięto pewnie przy okazji na masę innych, mniej lub bardziej powiązanych z głównym przedsięwzięciem 🤔

[@Skryptorium]

Ciekawe podejście muszę przyznać :D

[@Mrkrzyh]

nie sądzę by to była pierwsza cywilizacja - ta może jest pierwsza w czasach po katastrofie epoki lodowcowej

[@machal9024]

Z tego co wiem to pochodzenie Sumerów jest jasne. To Enki ich stworzył z gliny

[@Skryptorium]

I fajrant. Zagadka rozwiązana :D

[@faara663]

<a href="#" class="seekto" data-time="688">11:28</a> wyszukałam te figurki i powiem, że ludzie z kultury Halaf to ludzie kultury 😎

[@Skryptorium]

Bimbaliones :DDDDD

[@MrVilgefortz]

aaa, Jaszczuroczłek z Herosów!

[@Skryptorium]

Człowiek kultury :')

[@danutakruppik-exler1973]

Dziekuje za filmik. Duzo ciekawych informacji. Szkoda tylko ze dokladany jest bardzo bledny tekst IT

[@KamiJ-xx6qm]

Myślę że mogli przywędrować z jakiegoś kawałka ziemi, który został stopniowo zatopiony po epoce lodowcowej, coś jak doggerland, tylko bliżej Sumeru. Poproszę więcej Sumeru :)

[@PLkamil1982]

Tak, wyrażam taka chec :)

[@ktosiek4604]

Hmm...przeczytalam, ze Do 19 wieky nie bylo vzegos tajiego hak Sumerowie...byli Chaldejczycy....i nagle ..pyk.. i zamienili jedno na drugie....po co? Wie ktos cos o tym ?

[@arturpapiernik700]

Czarnogłowi pochodzą z kroplówki. Chaldejczcy zrobili ich by im służyli. A skąd pochodzą Chaldejczcy przybyli z gwiazd na Vimanach. Pozdrawiam serdecznie 🙂

[@slawomirslyk]

Skoro czarnogłowi ze wschodu to może mieli coś wspólnego z Indiami? Tam też powstały bardzo wczesne cywilizacje a i fenotyp temu nie zaprzecza.

[@jerzygutowski3170]

Z zakopanego

[@1991jerzy]

No i teraz już wiem skąd pochodzą Sumerowie! Dzięki serdeczne!

[@Skryptorium]

Panie Jurku, niech się pan podzieli wiedzą :D

[@1991jerzy]

@@Skryptorium Ironia

[@faara663]

Kiedy coś o Inkach? 😎

[@JanKowalski-dj8qb]

Słowo Sumer pochodzi od łacińskiego słowa SUMA a oznacza wiele cywilizacji archeologicznych zbitych w jedno.

[@szatanserduszko2137]

A moze coś o teorii rasy dynastycznej we wczesnym Egipcie? No wiesz ze niby sumerowie zalozyli egipt itp

[@Skryptorium]

Moze kiedyś :) historyczny top już spoko film zrobił na ten temat

[@Marcadam-ismynick]

"Sar mat" znaczy "król" po akadyjsku (jak podaje Autor w <a href="#" class="seekto" data-time="421">7:01</a>) to może stąd pojęcie Sarmata.

[@Skryptorium]

Šar oznacza 'władający, panujący` natomiast mat to ziemia. Podobieństwo pomiędzy polskim jest uderzające jednak jest przypadkowe. Podobieństwo wygląda mniej atrakcyjne w starciu z greckim saramatai czy pierwotnym sanksryckim terminem sairima. Porównywanie współczesnego terminu z jakimś starożytnym kierując się wyłącznie przeżuwaniem pokrewieństwa wyrazów to atrakcja paronimiczna, czyli bardzo zeufemizowane określenie etymologii naiwnej

[@E-rrorA]

No ciekawe czy sama ziemia w dawnym numerze wyglądał tak jak mniej więcej teraz, samą Sahara 10 000 lat temu była lasem

[@djakmalinakot8568]

Między 10 000 a 6000 są 4000 lat różnicy

[@Skryptorium]

Tak wprowadza 'nieco literacko' w starożytna Mezopotamię Kramer. Jeśli zobaczymy choćby na mapki z zasięgiem zatoki perskiej w 5-3k pne to faktycznie klimat był nieco łagodniejszy :)

[@waltanmari7135]

Moim zdaniem Kaukaz. Rysy twarzy z posągów są podobne do rysów obecnych mieszkańców Armenii. Zaokrąglone, łagodne rysy, łuki brwiowe w kształcie półksiężyców.

[@barihong5629]

Istniało pare hipotez pokrewieństwa języka sumeryjskiego - np: że spokrewniony z językami japonicznymi, kaukaskimi, itd. Sumeryjski był wkładany do wielu nadrodzin

[@Crovaify]

Znalazłem bład. Mylnie zakładasz, że tysiace lat temu w Mezopotamii był klimat podobny do dzisiejszego. 4500 lat temu w Mezopotamii i Egipcie klimat był znacznie wilgotniejszy niż dziś. Wystepowała tam wtedy pora deszczowa, która mocno podnosiła wydajność prymitywnego rolnictwa.

[@Skryptorium]

Wstęp to nieco literacko rysowana wizja przez Kramera, tho mogłem poprawić. Soruwa :/

[@arkadiojeziorowski5381]

Też tak uważam, w tamtym czasie Antarktyda nie była całkiem pokryta lodem