ตามรอยกำเนิดเมืองศรีเทพ ปีนเขาเข้าถ้ำถมอรัตน์ ชมพัฒนาการชุมชนสู่มหานครI ประวัติศาสตร์นอกตำรา EP. 165

เมืองศรีเทพ คือ เมืองโบราณอันรุ่งโรจน์ขนาดมหึมาที่มีหลักฐานปรากฏให้เห็นถึงพัฒนาการจากชุมชนก่อนประวัติศาสตร์ กลายเป็นมหานครอันยิ่งใหญ่ บนพื้นที่เกือบ 3,000 ไร่ ของอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ เต็มไปด้วยโบราณสถานขนาดใหญ่เล็กมากกว่าร้อยแห่ง โดยที่โบราณสถานขนาดใหญ่นั้น นับเป็นร่องรอยสำคัญที่บอกให้เราเห็นถึงความมั่งคั่งทางโภคทรัพย์และทางอารยธรรม เนื่องด้วยทั้งโบราณสถานและโบราณวัตถุที่พบเจอ เต็มไปด้วยร่องรอยของนานาอารยธรรมที่รวมกันอยู่ในเมืองศรีเทพ ยิ่งไปกว่านั้น ยังมีโบราณวัตถุชิ้นสำคัญในยุคโบราณอย่างในช่วงสมัยของทวาราวดีที่กำลังบอกกับเราว่า เมืองแห่งนี้ “ไม่ธรรมดา” และเป้าหมายของประวัติศาสตร์นอกตำราก็คือ ค้นหาคำตอบว่า “ความไม่ธรรมดา” ของที่นี่ คืออะไร?

[@user-pn1ke5ty9r]

วันที่ 19 กันยายน 2566 ในการประชุมองค์การ UNESCO ณ กรุงริยาด ประเทศซาอุดิอาระเบีย ได้มีการประกาศรับรอง เมืองโบราณศรีเทพ เป็นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรมแล้วนะครับ

[@user-tx3uq6ls1b]

ผมอยู่โคราช ปู่ย่า ตายาย เล่าต่อกันมา ว่า ศาสนาผีอันเป็นศาสนาดังเดิม บอกว่า ขวัญ เจตภูติ มี สีขวัญ ใหญ่ๆ หมาคือ สื่อพาขวัญ นำทางขวัญไปสวรรค์ หมาสามารถมองเห็นขวัญ (วิญญาน) ได้ โบราณ จะฝังหมาไปกับผู้ตาย เพื่อนำทางขวัญไปสู่ทางสวรรค์ ยุค พศ 2500 ยังเคยเห็นขุดศพญาติขึ้นมาเผา เจอ ซากหมาด้วย

[@user-tf6uh2tb6j]

หมาอยู่กับคนมานานมากก ตั้งแต่เมื่อไรนะ

[@user-ri2kq7wy9v]

@@user-tf6uh2tb6j ราวๆ 1 หมื่นปีถึง 2 หมื่นปีครับที่หมาอยู่ร่วมกับคนมา

[@goptoy2548]

อย่านี้ เวลามีคนตาย ก็ต้องฆ่าหมาให้ตายตามไปด้วย เพื่อให้นำพาขวัญไปสู่สวรรค์ 😅กรรมของหมาแท้ๆ

[@user-dn2sv5on5y]

​@@goptoy2548หมามันซื่อสัตย์บางตัวเจ้าของตายมันก็ซึมเศร้าไม่กินข้าวกินน้ำจนตายตามเจ้าของ

[@NuclearCellKK]

ขวัญ ภาคเหนือก็สู่ขวัญเหมือนกันครับ เสริมอายุต่อชะตา

[@dalwinda]

เป็นสารคดีเกี่ยวกับเมืองโบราณศรีเทพ ที่เต็มอิ่มที่สุดเท่าที่เคยดูมา ขอบคุณช่อง ประวัติศาสตร์นอกตำรา มากๆ ที่จัดทำ ep นี้

[@sumintrasoison8178]

ผมคิดว่าที่นี้น่าจะเป็นรากที่เเท้จริงของชาวสยามน่ะ จากรูปทีข้างกำเเพงนครวัด เนะสยามกุก น่าจะมาจากที่นี้(ศรีเทพ)จากบันทึกของโจวต้ากวนด้วยว่าสยามต้องเดินทางจากตะวันออกของพระนครไปทางตะวันตก มันน่าจะมีการติดต่อกันมานานเเล้ว เเถวบ้านเเม่ผม อ.ลำสนธิ มันมีเส้นทางโบราณ น่าจะใว้ข้ามไปมาระหว่างศรีเทพกับพิมาย(ลำสนธิ-ด่านขุนทด) ชาวบ้านเรียกว่าสะพานหิน เลยจากสะพานหินมาทางฝั่งลพบุรีประมาณ2กม.ก็จะเจอปราสาทหินชาวบ้านเรียกปรางค์นางผมหอม(เหมือนปรางค์ศรีเทพมาก)สร้างในพุทธศตวรรษที่16-17 น่าจะเป็นศิลปะบาปวน ก่อนที่จะมีนครวัดเกือบ200ปี เเถวนั้นมีเส้นทางนํ้าโบราณด้วยเจอเรือตะเคียนโบราณด้วยคับ อยากให้นักโบราณคดีลองไปศึกษาดู จะได้เติมเต็มประวัติศาสตร์ชาติก่อนจะมีสุโขทัย-อยุธยา นี้เป็นเพียงเเค่ความสงสัยของผม เเต่หลักฐานที่ผมพูดไปทุกอย่างมีจริง เเละยังมีตำนานนางผมหอมอีก ซึ่งเป็นการดองกันระหว่างราชวงศ์ศรีเทพ กับ พิมาย

[@interphone5275]

ในเมื่อพวกไทยเป็นพวกหลังสุดที่ขึ้นมามีอำนาจ แล้วพวกไหนกันที่สร้างเมืองศรีเทพนี้ขึ้นมา ?

[@sumintrasoison8178]

@@interphone5275บรรพบุรุษของเราคงไม่ได้พูดเเค่ภาษาไทยหรอก เเต่เพราะผู้ปกครองเป็นคนไท สุดท้ายก้อต้องใช้ต้องพูดไทย สมัยนู้นผมคิดว่าเเถวๆศรีเทพอาจจะพูดภาษามอญโบราณน่ะ

[@sumintrasoison8178]

@@interphone5275 ช่วงก่อตั้งอยุธยาสมัยอู่ทองอาจใช้ภาษาขอมพอมาช่วงราชวงศ์สุพรรณภูมิ คนไทจากตอนบนของประเทศเข้ามามีบทบาทในราชสำนักเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เริ่มกลืนกันไปกลืนกันมา เเละท้ายสุดก้อรับภาษาไทยมาใช้ร้อยเปอร์เซน น่าจะช่วงราชวงศ์สุโขทัยมั้ง ประชาชนเป็นเเค่ไพร่ ถูกกวาดต้อนมาจากหลายๆที่หลายๆเมืองหลากหลายภาษา มารวมที่อยุธยา เมื่อกษัตริย์ใช้ภาษาไทย ไพร่ก้อต้องใช้ตาม มอญโบราณ+ขอมโบราณ+คนไท =คนอยุธยา เเละคนอยุธยาจากที่เหลือจากสงครามกับพม่า+คนมอญ+คนเขมร+คนเเขกต่างๆ+คนลาวต่างๆ+คนจีน ก้อรวมตัวกันมิกซ์กันจนกลายเป็นเราในทุกวันนี้ คนไม่ได้หายไปใหนถูกกวาดต้อนไปมาเปลี่ยนภาษาไปเรื่อยๆ คนไทยเก่งมากในการพลิกเเพลง เรารับวัฒนธรรมอื่นๆได้ตลอด เเล้วมาประยุกต์ใช้ในเเบบของเรา จนเราเป็นเราไง

[@godusopp4440]

​@@interphone5275 ก็พวกไทยนี้ละสร้าง ไม่ไทยสร้างใครจะมาสร้าง

[@kyykk4317]

@@interphone5275 มอญ

[@user-jl5cv1qk5u]

กลับมาชมอีกรอบ ในวันที่จะได้เป็นมรดกโลก ขอบคุณประวัติศาสตร์นอกตำราครับ

[@aunaun5441]

เมื่อก่อนผมได้ไปช่วยชาวบ้านขุดของเก่าในทุ่งนาที่ห่างจากแม่น้ำป่าสัก พบโครงกระดูก หม้อไห ของเก่า เพราะเจ้าอาวาสวัดบอกมีคนมาเข้าฝันว่าให้ไปขุดตรงนี้ ไม่น่าเชื่อมีจริงๆ ตำแหน่งหมู่บ้านผมอยู่เขตอ.วิเชียรบุรี มีแม่น้ำป่าสักกั้นแบ่งเขตกับ อ.ศรีเทพ สมัยนั้นคงเป็นเขตชุมชนเก่ายุคโบราณ และน่าจะมีอีกมากมายที่ฝังไว้ที่ยังไม่ถูกค้นเจอ

[@naphap8073]

ศรีเทพเป็นที่รู้จักขึ้นมาแล้ว ก็อยากให้ประวัติศาสตร์นอกตำราปังไปด้วย เป็นสารคดีที่ดีและน่าติดตามมากค่ะ อยากให้เป็นรายการที่มีคนรู้จักเยอะ ๆ และมีผู้สนับนุนนะคะ

[@Isaraworld]

อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ เคยไปครั้งเดียวน่าจะประมาณ 15 ปี เมื่อผ่านเข้าไปยังภายในอุทยานแล้วเหมือนหลุดเข้าไปไปในโลกยุคโบราณ เงียบสงบและสงัด โบราณสถานบอกไม่ถูกเหมือนถูกสกดเป็นอุทยานประวัติศาสตร์ที่ขลังมากๆ รับรองได้นักท่องเที่ยวจากทั่วโลกเข้าไปแล้วต้องมนต์ทุกคน และต้องติดตราตรึงใจไปตลอด ทุกวันนี้ยังนึกถึงตลอดจะต้องกลับไปให้ได้อีกครั้ง

[@aonvho4995]

เจรงขับ บรรยากาศไม่อุทยานอื่นๆปกคลุมด้วยต้นไม้ คือพื้นที่อุดมสมบูรณ์มาก

[@user-cd7fy7dc2e]

ทางไปอุทยานศรีเทพ จะมีหมู่บ้านและคลองคั่นกลางระหว่างหมู่บ้านซึ่งเป็นคลองขุดแต่สมัยโบราณ ซึ่งภายในบริเวณ ก่อนเป็นอุทยานก็ไม่ชาวบ้านอาศัยอยู่ ตอนเด็กๆผมเห็นชาวบ้านเอาวัวเอาควายไปเลี้ยง ประจำแถวนั้นครับ และเคยเดินเล่นประจำตอนเด็กๆครับ แต่ผมไม่ใช่คนในหมู่บ้านนั้นจะอยู่ใกล้กันครับ

[@pimchanoklaongjan9077]

เที่ยวงานปรางค์สมัยเรียนสนุกมากผมคนหล่มสักมีเพื่่อนบ้านอยู่หน้าโรงเรียนเดินข้ามคูนำ้ไปเที่นวงานตอนนั้นไม่มีไฟแสงจันทร์ตื่นเต้นมากกลัวผี555

[@manochkumtha5473]

จริงครับเกิดความรู้สึกแบบนั้นเลย

[@chantanachanbanchong1442]

ยิ่งใหญ่ค่ะ …. ไปมาแล้ว ก่อนโควิดระบาด น่าสนใจมากค่ะ อยากให้สำรวจเมืองไพศาลี และเมืองโบราณแถวนครสวรรค์ เช่นเมืองบน แถบต้นแม่น้ำเจ้าพระยาด้วย ว่ามีความเชื่อมโยงกันหรือไม่ อย่างไร และเชื่อมโยงกับเมืองพิษณุโลก (เมืองพระวิษณุ) ในยุคทวารวดีที่ยังไม่มีการศึกษากันด้วยหรือไม่ ช่วยกันต่อจิ๊กซอว์นะคะ

[@indyko-qx6tr]

อาจารย์ควรใช้คำว่า เชื้อสายขอม มากกว่าเชื้อสายเขมร เพราะทำให้เกิดความคลุมเครือ

[@treetong148]

และศิลปะขอมโบราณ แทนศิลปะเขมรโบราณด้วยครับ 5555

[@DaraGaming860]

​@@treetong148ขอม.เขมร เดี่ยว😂

[@treetong148]

เขมรคือชนเผ่าทาสแรงงานครับ ขอมคือกษัตริย์ปกครองครับ55555555 @@DaraGaming860

[@muaimuai4718]

เป็นคนจังหวัดเพชรบูรณ์ค่ะ ไม่เคยรู้เลยว่า เมืองศรีเทพ จะเป็นเมืองที่มีประวัติศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ และ มีขนาดใหญ่โตมากขนาดนี้...เขาถมอรัตน์ ไม่เคยขึ้นไปเลย ขอบคุณรายการประวัติศาสตร์นอกตำรา ที่จัดทำสารคดีเรื่องเมืองศรีเทพนี้ ช่วยทำให้เรารู้จักบ้านเราได้ในอีกมุมหนึ่งที่น่าภาคภูมิใจมาก

[@wy6880]

รัฐมันไม่โปรโมตหรอก เดี๋ยวไปยิ่งใหญ่เก่าแก่กว่าสุโขทัย

[@dddd3612]

​@@wy6880เลอะเทอะ

[@sanhawatchaiwong1144]

คงไม่ใช่มั้งครับ ผมคิดว่ามันขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่างนะครับ มันอาจมีหลักฐานไม่พร้อม แต่พอมาตอนนี้ดังเลยครับ มีโอกาสจะไปเที่ยวครับ@@wy6880

[@puppy22.22]

คนเพชรบูรณ์เหมือนกันค่ะ ได้ยินพวกตำนานกษัตริย์จากปู่ย่าตายายมาบ้างแต่ไม่คิดว่าจะเป็นนครรัฐที่ใหญ่ขนาดนี้

[@choosakchoosak5208]

กษัตริย์ขุนนางคงยิ่งใหญ่อำนาจมาก

[@ironbullpost8078]

อีกที่นึงคับ..บ้านน้ำพุ ต.น้ำพุ อ.คีรีมาศ จ.สุโขทัย อยู่หลังเขาหลวงสุโขทัยทางด้านทิศตะวันตก มีวัตถุโบราณมากมายที่ถูกพวกล่าสมบัติขุดจนวินาศไปหมด โดยที่กรมศิลป์ไม่เคยเหลียวแล ทั้งที่ภาพถ่ายทางอากาศของทหารเคยถ่ายไว้หมู่บ้านเล็กๆแต่ปรากฏว่ามีวัดโบราณต้องห้าแห่ง ตอนนี้กลายเป็นที่ไร่ที่นาไปหมดแล้ว..พระกรุต่างๆก็ถูกขุดหากันอย่างวินาศสันตะโรโดยเฉพาะกรุคลองวังเงินทางไปน้ำตกสายรุ้ง

[@plekunnika7246]

ใช่ครับ ในจังหวัดสุโขทัยยังมีของเก่าอีกเยอะ บางที่พังทะลายและบางที่ก็ยังจมดิน

[@pornsawanchansuwan1555]

เคยไปเมืองไพศาลีเห็นความเก่าแก่โบราณในพื้นที่ในจุดต่างๆได้พบครกตำข้าวหินแต่ชาวบ้านนำไปไว้เป็นส่วนตัวแล้วสมควรเร่งสำรวจด่วน

[@pornsawanchansuwan1555]

พระพุทธบาทไพศาลีเป็นปารวารเจดีย์ในไทยชัดเจนเหมือนปิรามิดที่ทรุดตัวน่าที่จะเร่งบูรณะให้คงรูปเดิ มโดยเร็ว

[@sugoivlog9944]

เรื่องราวน่าสนใจมาก ขอให้นักโบราณคดีทำงานกันเต็มที่ กระทรวงศึกษาธิการ ควรจัดทำเรื่อง ทั้งหมด เข้าเป็นแบบเรียน วิชาประวัติศาสตร์เพิ่มเติม

[@user-bz8rb1yp1n]

ไปชมมาแล้ว ใหญ่มากสำหรับเขาคลังนอก เมื่อขุดค้นอย่างสมบูรณ์ คงค้นพบข้อเท็จจริงอีกมากมาย เสียดายมากวัตถุโบราณที่หายไปจำนวนมาก แต่เขาถมอรัตน์ยังไม่ได้ขึ้นไปชม

[@surasakpunaudom8866]

จากคนที่เคยไปเยี่ยมเยี่ยน ศรีเทพยิ่งใหญ่จริงๆ คับ

[@onlylove5794]

กษัตริย์สมัยก่อนที่นานกว่า 2,000 ปีก็ยังรักและทำเพื่อคนไทยจริงๆ 🙏 รากเหง้าของเราคือที่สุดแล้ว

[@SuperRedbamboo]

ยุคนั้นไม่มีคนไทยครับ คนไทยถูกนิยามขึ้นในยุคคณะราษฎรโดย จอมพลแปลก พิบูลย์สงคราม ก่อนหน้านั้นมันมีสารพัดเชื้อชาติอยู่บนแผ่นดินสุวรรณภูมิ บนแผนที่เส้นทางการเดินเรือสำเภาค้าขายทั่วโลก เขาเรียกคนบนพื้นที่แถบนี้ว่าชาวเสียม(สยาม)

[@khamkoensriraksa2796]

อาณาจักรขอม,

[@muhammadjesus-ny3is]

​@@SuperRedbambooคนไทมีมา​ตั้งแต่​อยุธยา​ คุณไปอ่านบันทึกของลาลูแบร์สิ

[@muhammadjesus-ny3is]

​​@@khamkoensriraksa2796ศรีเทพเป็นกลุ่มมอญทราวดี

[@-sealai3390]

​@@SuperRedbambooขอมโบราณ​ที่เชื่อกันว่าเป็นเขมร​โบราณ​ จริงๆ​แล้วคือชาวเสียม​

[@Narentara]

ดินแดนสุวรรณภูมินี้ มีทองคำจริงๆครับ หลายจังหวัดที่เราพบทองคำได้ทั่วไป ตามแม่น้ำลำธาร ในใต้ดินที่เราเหยียบย่ำอยู่ ในหลายๆพื้นที่โดยที่เราไม่รู้ ถ้านำดินหรือทรายมาร่อนๆดู เราก็จะพบทองคำได้ทั่วไปครับ จะมากน้อยแล้วแต่พื้นที่ตามสายแร่ทองคำที่พาดผ่าน มีสายแร่แถวจังหวัดเลย หนองคาย อุดรธานี พิจิตร นครสวรรค์ ลพบุรี ปราจีนบุรี สระแก้ว ชลบุรี ฉะเชิงเทรา และจังหวัดระยอง จันทบุรี ราชบุรี ยะลา และพาดผ่านจังหวัดทางเหนือเชียงราย อุตรดิตถ์ สุโขทัย เพชรบูรณ์ ลำปางและจังหวัดตาก ส่วนพื้นที่อื่นๆที่พบทองคำกระจัดกระจายอยู่ทั่วไป มีจำนวนมาก เช่น จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ จังหวัดนราธิวาส จังหวัดแพร่ และจังหวัดกาญจนบุรีครับ ดินแดนเราถูกตั้งชื่อว่า "ดินแดนแห่งทองคำ" ถูกต้องแล้วครับ

[@sheet789]

ไม่ใช่ความหมายอย่างนั้น ความหมายคือ ผลไม้เมื่อสุกจะมีสีเหลืองเหมือนทองตัวอย่างเช่นมะม่วงเป็นต้น ประเทศไทยไม่ได้มีมาแค่สองสามพันปีนี้มันมีตั้งแต่เกิดต้นกัลป์และเกิดต้นคน และเกิดกัลป์ไหนๆก็มีอยู่แบบนี้แหละตลอดกาล ที่น้ำหนาวก็เคยเป็นเมืองหลวงมีท่านผู้บอกท่านเคยครองแผ่นดินนี้มานานไปอ่านพระไตรปิฎกจะเข้าใจกับคำว่าการเกิดกัลป์ และการเกิดมาของมนุษย์ สัตว์อื่นๆบนโลกนี้

[@kyykk4317]

หมายถึงทองคำจริงๆค่ะ ทองคำทุกวันนี้เหลือน้อยลง เพราะอินเดียขนไปเยอะ สมัยนั้นคนอินเดียติดต่อค้าขายกับยุโรป กษัตริย์โรมันเขาไม่ให้นำทองออกนอกประเทศ คนอินเดียก็เลยหาแหล่งทองคำแห่งใหม่ ก็แถวนี้แหละ(ไทย) จึงเรียกว่าสุวรรณภูมิ

[@muhammadjesus-ny3is]

นั้นถือว่ามีน้อย​ ของจริงต้องมีเป็นเหมือง​ ไทยมีกี่เหมือง

[@Kikkie427]

คิดถึงเสียงในคริปตอนเปิดประวัติศาสตร์นอกตำราอีพีแรกๆ และดนตรีกลิ่นอายของวัฒนธรรมตามอีพีนั้นๆเป็นสิ่งที่ชะโลมใจดีมากเลยค่ะ อีพีหลังๆมากลิ่นอายเดิมที่จดจำได้หายไป หรือปรับเปลี่ยนใหม่ทั้งชุดการนำเสนอและดนตรีที่สื่อถึงวัฒนธรรมที่นำเสนอหรือคะ 😢😢

[@ggmummong2874]

เมืองศรีเทพเป็นเมืองที่รวมพลช่างเยอะมาก.เมืองน่าค้นหาสุดๆที่ยังหลงเหลือ

[@user-ot7so3wy5b]

จริงครับ

[@---wut---6926]

ดีใจจัง ถึงศรีเทพ ซักที รอบก่อน พนมรุ้ง บุรีรัมย์บ้านเกิด รอบนี้ศรีเทพ บ้านแฟนอยู่วิเชียรบุรี ได้อยู่ใกล้แหล่งโบราณคดี ทั้งสองที่เลย ศรีเทพ คนมาเที่ยวไม่มาก (เขาคลังนอกอยู่อีกฝั่งของถนนนะครับ เผื่อใครอยากมาเที่ยว เมือก่อนเขาคิดว่าเป็นเนินดิน)

[@erth7365]

ไช่ครับเมื่อก่อนเป็นเนินดินภูเขาก่อนที่นักโบราณคดีจะขุดค้นพบ

[@banchaamulet6497]

เมืองศรีเทพมีอาณาเขตถึงเมืองซับจำปา อ.ท่าหลวง จ.ลพบุรี ในปัจจุบันด้วยไหมครับ

[@rajamani8509]

ผมมองว่า เมืองโบราณสำคัญใน อาคเนย์ ไม่กล้าตั้งเมืองริมแม่น้ำใหญ่ๆ แต่หนีลำน้ำใหญ่ๆม่อยู่ลำน้ำเล็กกว่า เช่น นครวัด พิมาย ศรีเทพ ละโว้ สุพรรณภูมิ สุโขทัย เชียงใหม่......แนวคิดตั้งเมืองริมน้ำใหญ่ เริ่มที่อยุทธยา พนมเปญ การอยู่ลำน้ำใหญ่ ต้องจัดการเมืองในฤดูน้ำหลากได้ ซึ่งยุคโบราณน่าจะกลัวการท่วมของลำน้ำใหญ่

[@torkuna2551]

เป็นไปได้ครับ ย้อนไปปลายยุคน้ำแข็ง 11000-14000 ปีก่อน ละแวก SEA ยังเดินเท้าจากไทยไปถึงอินโดได้อยู่เลย เพราะฉะนั้น ตลอดช่วงประวัติศาสตร์ที่ผ่านมาบรรพบุรุษของพวกเราพบเจอกับภัยพิบัติเกี่ยวกับอุทกภัยและการเพิ่มขึ้นของระดับน้ำทะเลมาโดยตลอด จะสังเกตุได้จากนิทานปรัมปราในแถบนี้มักจะเกี่ยวกับน้ำท่วมซะเยอะ

[@pupoopp6533]

แต่เทวสถานส่วนมากก็อยู่บนเขาสูงนะ อยู่ที่สูงๆ มากกว่า การอยู่อาศัยปกติของคน อยู่ริมแม่น้ำเป็นส่วนมาก เป็นที่อยู่อาศัยของคนมากกว่าการตั้งของศาสนสถานโบราณ และค้บพบกระดูกมนุษย์มากกว่า บริเวณศาสนสถาน ยกเว้นเสียจากมนุษย์บรรดาศักดิ์สูงจะได้ถูกฝังใกล้บริเวณศาสนสถาน ศาสนสถานส่วนมากไว้เคารพบูชา ทำพิธีทางศาสนาสมัยก่อนอาจจะทำไว้ที่สูงๆเพราะได้ใกล้สวรรค์มากกว่า เหมือนพุทธ ฮินดูในอินเดีย มักสร้างในเขา มันเป็นความเชื่อ แต่ศรีเทพ คิดว่าการวิถีชีวิตและศาสนาอยู่บริเวณเดียวกันและใกล้กัน

[@phurithatsingse2706]

ศรีเทพก็เป็นคำขวัญของ..จังหวัดเพชรบูรณ์มานานแล้วคับ ...เมืองมะขามหวาน... ...อุทยานน้ำหนาว... ...ศรีเทพเมืองเก่า... ...เขาค้ออนุสรณ์... ...นครพ่อขุนผาเมือง.. ผมคนเพชรบูรณ์..ภูมิใจเช่นกัน.บ้านป่าเมืองเถื่อนของเรา..เป็นทึ่รู้จัก..โด่งดังมากเเล้ว เขาค้อ..ภูทับเบิก..ศรีเทพ..ต่อไป..โปรโมท..อุทยานเเห่งชาติ..น้ำหนาวนะ...ยิ่งใหญ่..ไมแพ้ที่ไหนแน่นอน

[@FishoMobile-em5pr]

ชุดนี้ฟังแล้วทำให้คิดถึง โครงกระดูกที่ถูกค้นพบ สันนิฐานมีอายุน้อยอยู่พวกเขาเสียชีวิตเองหรือเป็นพิธีกรรมบางอย่างในอดีตจริงสำหรับโครงกระดูกสุนัขผมคิดแบบชาวบ้านอาจจะเป็นสุนัขตัวโปรดตัวที่หวงมากเลยฝังไว้ใกล้กันครับ

[@saraDD7884]

ขอแสดงความยินดีกับมรดกโลกศรีเทพ ผังเมืองระบบน้ำก็ต้องมีคู่กับเมือง

[@readwrite1815]

ชื่อเมืองศรีเทพ (Si Thep) มาจากภาษาสันสกฤต श्री देव (Sri Dev) หมายถึง "เทพ" หรือเมืองแห่งทวยเทพ

[@sukelertmesuke1889]

ชื่อศรีเทพนี้มีอยู่คลิปหนึ่งว่าตั้งในสมัยรัชกาลที่ 4 หรือ 5 นี่เอง ไม่ใช่ชื่อเดิม

[@SASENish]

ชื่อเก่าคือเมืองอภัยสาลี

[@user-kb9zn2gl4w]

ชื่ออภัยสาลี มีจารึกไว้บ้างไหมครับ

[@-sealai3390]

​@@user-kb9zn2gl4wต​่อให้บันทึก​ใว้​ ฝรั่งมันก้อแปลมั่วกันอ่ะ​ จับแพะชนแกะ​ไปเลื่อย​ ไม่ใช่ก้อจะให้ใช่​ แล้วเราก้อเรียนต่อ​เค้ามา​ รอหลักฐาน​และนักวิชาการ​รุ่นใหม่​ที่ไม่ถูกครอบคลุม​ด้วยความรู้เก่า

[@panthitakaewsai5560]

ดูแล้วเหมือนเป็นเมืองศูนย์กลางการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรม และริเริ่มการค้าขาย การผลิตและกระจาย ศิลปะไปที่ต่างๆๆ ❤

[@user-py6wf6me8d]

ตอนเด็กๆนั่งรถถีบกับเพื่อนๆไปเที่ยวเมืองเก่าศรีเทพ ..เขาถมอรัตน์..สนุกมาก..มะขามหวาน.ผลไม้..กุ้ง..หอย..ปู.ปลา.ก็เยอะไม่ได้ซื้อเลย..ทุกวันนี้กลายเป็นความทรงจำไปแล้ว..คิดถึงอดีตที่ผ่านมา..

[@tawanwongnin]

ขอบคุณรายการประวัติศาสตร์นอกตำรา ที่นำเรื่องราวเมืองศรีเทพมาให้ฟัง อย่างสมบูรณ์ ผมไปมาแล้ว23ครั้งจำได้ไม่ลืมเพราะบ้านอยู่ไม่ไกลมาก ไปครั้งไหนมีความผูกพันเหมือนเคยอยู่ที่นั่นมาก่อนเลย พอเข้าไปมันสงบ ร่มรื่น น่าไปพักผ่อนมากๆ ใครยังไม่เคยมาเที่ยว ต้องบอกว่าครั้งหนึ่งในชีวิตมาเที่ยวดูสักครั้งน่ะครับ รับรองไม่ผิดหวัง

[@samritns4974]

ต้องมีเวลามากด้วยครับ

[@madtanad-123]

เคยไปมาแล้ว 2-3 ครั้ง จริงต้องมีเวลา

[@user-bm1bo3iz6b]

❤😊 /ไไไไฟชชชช

[@pre-production383]

นำเสนอ บันทึก กเบื้องจาน ให้ประชาชนได้รู้บ้างครับ

[@user-co1xk3tq7t]

พท.กว้างมากๆต้องบริหารจัดการดีๆไม่ให้การท่องเที่ยวไปเปลี่ยนแปลงสภาพเดิมของโบราณสถานและสำคัณคือนายทุนต่างๆจะหลั่งไหลเข้าไปจับจองดังนั้นต้องประกาศพท.ควบคุมให้ชัดเจนเด็ดขาดไปอย่าให้เหมือนเมืองอยุทธยา,ลพบุรีมันถูกนายทุนทำลายสภาพเดิม

[@user-dw5qz7yu6m]

นักวิชาการที่มีชื่อเสียง เขาก็รู้อยู่เต็มอกอยู่เเล้ว ว่าเมืองศรีเทพนี่เเหละคือ ทวารวดี ส่วนภาพสลักเสียมกุม ที่ปราสาทนครวัด ส่วนตัวคิดว่า เป็นกลุมชนทางเชียงเเสน ไม่งั้นก็ เวียงจันทร์ หรืออาจจะเป็น ศรีเทพนี่เเหละ (พระถ้าดูจากภาพสลัก ในภาพคนเหล่านั้นจะดูตื่นตาตื่นใจ เหมืนไม่เคยเห็นมาก่อน ส่วนคนลุ่มน้ำเจ้าพระยา ก็เป็นที่ทราบกันดีอยู่เเล้วว่าเป็นเครือญาติกับเขมรอยู่เเล้ว

[@user-pl3cl4hp4y]

เสียมก๊กครับ

[@user-jt6mj3fq7o]

จำไว้ขอมคือไทยลาวขะแมร์มันเป็นพวกจามเป็นได้แค่ทางขอมสยามเรา

[@jonathanstephie38]

เครือญาติอะไรก่อน ไม่ใช่ละ ยิ่งภาษานี่คนละตระกูลเลย ควรจะเป็นเผ่าลาวมากกว่าไหม

[@anothaipichaikamol7754]

ไม่ใช่มั้ง..ลุ่มเจ้าพระยามีแต่คนไทยเชื้อสายจีน , มอญ , จีนแท้จีนผสม ไม่มีคนเชื้อสายเขมรเลย พอมีคนอีสานมาทำงาน , แต่งงานกับคนภาคกลาง ..

[@nutpim7478]

​@@jonathanstephie38ยุคแรกๆนะใช่ครับเป็นเชื้อสายของเขมรละโว้ที่ร่วมกันกลับอาณาจักรสุพรรณภูมิสร้างอโยธยาขึ้นมา

[@flowernamee]

ขอบคุณรายการมากค่ะ เป็นคนศรีเทพแท้ๆ สมัยเรียนก็ต้องทำรายงานบ่อยๆ แต่นี้เป็นครั้งแรกที่ได้เรียนรู้ประวัติศาสตร์ศรีเทพอย่างละะเอียด และเข้าใจมากขึ้น

[@san-fy9jj]

ดีแล้ว ทั้งการนำเสนอ การบรรยาย ภาพและเสียงก็ชัดเจนดี เมืองโบราณพันปีนี้ คงต้องขุดค้นไปเรื่อยๆ อีกนาน เมื่อพบข้อมูลและโบราณวัตถุใหม่เพิ่มเติม น่าจะมีการเสนอตอนใหม่ๆ อีก .. ประเด็นที่น่าสนใจคือ (1) ทำไมหรืออะไร เป็นเหตุให้ศรีเทพกลายเป็นเมืองร้าง (2) คนในเมืองนี้ อพยพโยกย้าย หายไปไหน (3) บริเวณเมืองศรีเทพนี้ เริ่มมีคนปัจจุบันเข้ามาอยู่ตั้งแต่เมื่อไร มาจากไหน .. (จากภาพยนต์ ดูเหมือนสมัยสมเด็จพระนเศวร ยังมีขุนศรีถมอรัตน์ นัยว่าเป็นเชื้อสายเขมร มาข่วยอยุธยารบกับพม่าด้วย)

[@suwitthayamungkung8901]

เมืองศรีเทพ เกิดในสมัยทวาราวดี ทวาราวดี ก่อร่างสร้างตัวนับตั้งแต่ พระเจ้าอโศกมหาราช ส่งพระสมณะฑูตออกเผนแผ่พระพุทธศาสนาตั้งแต่พุทธศตวรรษที่3แล้ว เสาหินอโศก และศิลารูปธรรมจักร นิยมสร้างเป็นสัญลักษณ์แสดงถึงวัฏสงสารเวียนว่ายตายเกิด ในสมัยพระเจ้าอโศก และส่งต่อมาในสมัยทวาราวดี ทวาราวดีรุ่งเรืองในฝั่งเมืองมอญ และฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา ที่เมืองคูบัว เมืองอู่ทอง เมืองละโว้ เมืองหริภุญชัย เมืองศรีเทพและในดินแดนภาคอีสานของไทย เป็นเวลาหลายร้อยปี จนถึงพุทธศตวรรษที่16ก็ล่มสลายด้วยการทำลายของพวกขอมเจนละ ที่นับถือพราหมณ์ ขอมเจนละรับศาสนาพราหมณ์มาจากอาณาตักรฟูนัน ที่เคยปกครองพวกขอมเจนละมาก่อน

[@user-gi7kb4ox7w]

ไม่เกี่ยวเขมรครับลองหาอ่านดู เป็นเจ้าเมืองเพชรบูรณ์

[@puppy22.22]

คนไม่ได้หายไปหรอกค่ะ สิ่งที่หายไปคือความรุ่งเรือง คนธรรมดาก็ใช้ชีวิตกันไปเรื่อยๆนั่นแหละค่ะ แค่ไม่ได้มีใครที่มีกำลังมาสร้างโบราณสถานเหมือนช่วงที่เจริญเลยไม่รู้ว่าตอนนั้นศรีเทพมันเป็นยังไง ก็เลยถือว่าหมดยุคไปค่ะ

[@hunsachannel279]

ขอเสนอความคิดเห็นนะครับ ในคลิปน่าจะทำแผนที่ประกอบตำแหน่งแต่ละโบราณสถานที่ว่าอยู่จุดไหนของเมืองบ้างครับ เพื่อให้เข้าใจมากขึ้นครับ

[@pimchanoklaongjan9077]

เดินเข้าไปหลงคับมันกว้างมากจริงๆ

[@outdoorlife7082]

ผมชอบรายการนี้อยู่แล้ว ดูเรื่องราวเมืองศรีเทพแล้ว ทำให้อยากไปศึกษาเลยครับ. อ้อ เรื่องความสูงของเขาถมอรัตน์ไม่น่าจะใช่ 1,800 ม. เขาหมายถึงระยะทางที่เดินขึ้น ไม่ใช่ความสูง เพราะเขาลูกนี้ไม่ได้สูงขนาดนั้น ส่วนถ้ำอยู่ที่ระยะเดินทางมาถึงในระยะ 1,500 ม.

[@maleficentsati501]

เป็นคนเพชรบูรณ์ สนใจเรื่องราวศรีเทพมาตลอด และคลิปสารคดีนี้ก็เป็นประโยชน์ ข้อมูลแน่นมากค่ะ

[@user-zq8rt9vu2w]

ผมเคยเกิดเปนนาคดุเเลทีีเมืองนี้มาก่อน ผมเคยนิมิตรเห็นปรางคุ่ ผมอยุ่ดุเเลตรงนั้นมาก่อนก่อนเมืองนี้เกิด ถึงมีพระวิษณุ ที่นี่เเละพระนารายร์ ที่นี่ พระยาอนันตนาคราช เป็นเเท่นบรรทมของท่าน ตามความเชื่อมาถึงทุกวันนี้ มันเกี่ยวโยงกัน

[@sunarnan6962]

สาธุครับ

[@FB-sd8si]

สุโขทัยอายุ700-800 แต่ศรีเทพ อายุมากกว่า 1,000 ปี วิชาประวัติศาสตร์ไทยคงต้องรื้อใหม่ทั้งหมด

[@Panara555]

เสรยเทพเป็นอาณาจักรของชาวมอญและเขมร

[@snowflakede9255]

​@@Panara555ไม่ใช่เขมรจ้า

[@taiusagi]

คนเล่าเรื่องยังไม่ค่อยลื่นค่ะ เหมือนน้ำเสียง จังหวะการพูดยังเกร็งๆ เลยขาดเป็นความธรรมชาติไป …. พัฒนาต่อไป สู้ๆ ✌🏻

[@panwada]

ขอขอบคุณ ผู้จัดทำประวัติศาสตร์นอกตำรา เนื่อหาดีละเอียด และพาขึ้นเขาถมอรัตน์ด้วยค่ะ

[@user-ug8co3tr1j]

ชื่นชอบ ประวัติศาสตร์นอกตำรา เป็นที่สุด ขอขอบคุณกับสิ่งดีๆแบบนี้

[@rittiyongp1320]

กำลังจินตนาการว่า เริ่มแรกนับถือผี มีตีกลองมโหระทึก ประกอบพิธีกรรมเป็นปกติ พอศาสนาพุทธเข้ามาเผยแผ่ นำกงล้อพระธรรมจักรที่มีรูปทรงกลมมาปรับใช้ให้สื่อกับคนพื้นถิ่นได้เขาใจและยอมรับความเชื่อใหม่ พอพราหมณ์เข้ามาตีความ ว่าลวดลายขวัญบนกลอง มโหระทึก คือเปลวรัศมีดวงอาทิตย์ จึงนำรูปเคารพสุริยะเทพ เพื่อสื่อกับคนท้องถิ่นด้วยแนวความเชื่อแบบพราหมณ์ ... ศรีเทพจึงเป็นเมืองรวมความหลากหลายทางความเชื่อของคนในอดีต

[@soontorn2489]

สุดยอดๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ ช่วยกันอนุรักษ์ไว้นะครับ หลายๆสิ่งยังรอคำตอบ.... อยู่ครับ.. 🗣️✍️🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏👍👍👍👍👍👍👍👍🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼💐💐💐💐💐💐💐💐

[@bondexotic]

อยากให้นำเสนอข้อมูลของเมืองโบราณ “ดงเมืองแอม” อ.เขาสวนกวาง จ.ขอนแก่น เป็นเมืองโบราณที่มีขนาดพื้นที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศไทย แต่ไม่ค่อยเป็นที่รู้จัก ฝากรายการนำไปพิจารณาด้วยนะครับ

[@user-ii3no1kn7y]

เห็นด้วยครับ

[@juneyliberries715]

น่าสนใจมากค่ะ

[@jopsonic-1826]

+1คับ

[@user-jt6mj3fq7o]

ดงเมืองเตยด้วยจ้าบ้านจิตทเสน

[@nessy_1587]

+1ครับ

[@boondham]

ติดตามๆ และให้กำลังใจพิธีกร แรกๆอาจถูกเปรียบเทียบคุณอดิศักดิ์ ขอให้พัฒนาขึ้นเรื่อยๆนะครับ ให้เป็นสไตล์ของตัวเอง

[@user-il4qw3wg2q]

ชอบรายการนี้มากครับ...ติดตามชมตลอด ชอบประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม ขอให้รายการเจริญๆมีคนติดตามเยอะๆครับ.❤❤

[@psacclose9823]

อาจารย์ศิริพจน์ มาให้ความรู้ด้วย ดีใจมาก

[@ABpleAllAround]

มีสาระประโยชน์ มากเลยครับ ขอให้กำลังใจทีมงานทุกคน ทำสารคดี ดีๆ ต่อไปครับ ลูกหลานจะมีข้อมูลเรียนรู้ ประวัติศาสตร์

[@anonmaesotnanta6481]

ขอบคุณ​ทีมงาน​มาก​ครับ​ที่​ได้​นำ​เรื่องราว​ของ​เมือง​โบราณ​ศรีเทพนำมาให้ดูให้ชมกันได้รับความรู้เพิ่มเติม​มากขึ้น​ครับได้เห็นวิวัฒนาการ​ของการก่อตั้งชุมชนตั้งแต่ก่อนยุค​ประวัติศาสตร์​จนถึงยุคการก่อสร้างเมืองในยุคทวาราวดีมีโอกาส​จะแวะไปเที่ยว​ชมเมืองโบราณ​ศรีเทพ​แน่นอนครับผู้บรรยาย​ทำหน้าที่ได้ดีเยี่ยม​ครับ

[@veerasakestso5835]

คนยุคนั้นสูงจริงๆ

[@user-js2hv4zw9u]

ชอบฟังประวัติศาสตร์นอกตำรา เปิดฟังกล่อมนอนทุกคืน เป็นกำลังใจให้ทีมงานทุกคนนะคะ❤

[@user-dh5lp1iz5p]

ดินแดนแห่งความยิ่งใหญ่ ศูนย์กลางมีการค้าขายระหว่างประเทศเหมือนเป็นเมืองหลวงมาก่อน มีวัดมีวัดอารามที่ใหญ่สวยงามในสมัยยุคนั้นๆๆ

[@nanthanakaeokhongthi6722]

สารคดีที่โปรดปรานให้ความรู้.ให้ข้อคิดในแง่มุมต่างๆเกี่ยวกับเนี้อเรื่องได้กระจ่างชัดจริงๆครับ.ขอบพระคุณทีมงานทุกท่านครับ

[@jaroonbuddanok2239]

.

[@jaroonbuddanok2239]

.

[@natthaponsoysook3224]

ก่อนประวัติศาสตร์ ตอนปลาย

[@rayngnso]

ชอบดู ในเรื่องสถานที่ เพราะไม่เคยไป ถึงเคยไปก็ไม่รู้ประวัติ เห็นแต่สิ่งก่อสร้างโบราณ ในเรื่องของบุคคล ถูกสอนในตำราเป็นวีรบุรุษ ของไทย แต่อาจไม่ใข่

[@RapiRapirat]

เพิ่งมีโอกาสได้ดู ขอบคุณทีมงานนะคะ ถ่ายทอดได้ดี เนื้อหาครบถ้วน น่าติดตาม ขอให้ผลิตคลิปดีๆแบบนี้ออกมาเยอะๆ นะคะ

[@user-qd1fw9jp8s]

สาธุสาธุสาธุเมตตาธรรมค้ำจุนโลกสาธุสาธุสาธุขอให้มีแต่ความสุขสงบสุขร่มเย็นเจริญรุ่งเรืองในทางโลกและทางธรรมเจริญรุ่งเรืองในพระธรรมคำสอนของพระพุทธองค์สาธุสาธุสาธุอนุโมทนาสาธุสาธุสาธุ

[@user-pi5ho7yc7g]

ผมนามสกุล ศรีเทพ แต่ผมยุจังหวัดกระบี่หรือว่าต้นตระกูลมาจากที่นี้

[@tawanwongnin]

อาจเป็นไปได้ครับ ถ้ามีเวลาว่างมาเที่ยวดูน่ะครับ แถวบ้านผมเอง

[@user-oe1rg2pg3e]

รายการดีมากๆคะ ได้รู้ประวัติศาสตร์ยุคก่อนๆๆ ควรส่งเสริมให้คนรุ่นใหม่ได้รู้บ้าง บรรพบุรุษคนไทยสร้างทำเพื่อรุ่นลูกหลานโหล้น เราควรสำนึกบุญคุณคนรุ่นก่อนๆ ขอบคุณค่ะ

[@pbuasri2023]

ตอนนี้ชอบมาก​ครับ ผมไปศรีเทพมาสองครั้ง​ รู้สึกถึงมนต์ขลังของอารยธรรมนี้ไม่​ต่าง​จากสุโขทัยหรืออยุธยาเลย​

[@MrPhailome]

จากคนเพชรบูรณ์ รอคอยชุดนี้มานานมากครับ

[@modgalaxys3]

คิดถึงผู้อ่านคนเก่าค่ะ อ่านไดเข้าใจเว้นวรรคถูกต้อง ผู้อ่านท่านใหม่ยังเว้นวรรคแบบงงๆอยู่หลายคลิปแล้ว

[@user-js2hv4zw9u]

ให้โอกาสทีมงานสลับกันหลายๆคนได้ทำงาน ให้เขาได้สั่งสมประสบการณ์บ้าง อย่ายืดติดนักเลยค่ะ เน้นฟังเนื้อหาที่เราไม่เคยรู้ไม่เคยได้จากตำราเรียนจะดีกว่า

[@nongnoopoonim4949]

มีโอกาสนั่งรถผ่าน สโลแกนที่ว่า “ ชาวศรีเทพเก็บใจไว้รอท่าน “ ทำให้น่าค้นหา ขอบคุณแอดฯ ที่พาชมสวยงามประทับใจ เสียงบรรยายชัดเจนน่าฟัง

[@Kan-ix9bk]

พระสุริยะเทพ🙏🙏🙏🇹🇭🇹🇭🇹🇭ขอบคุณค่ะ สำหรับความรู้ ค่ะ ศูนย์ ร่วม แสดงให้เห็นว่า เมื่อก่อน คงเจริญรุ่งเรืองและเป็นเมืองใหญ่

[@Asherrider]

ขอบคุณทีมงานทุกท่านสุดยอดมากครับ

[@crazyball99]

เมืองมะขามหวาน อุทยานน้ำหนาว ศรีเทพเมืองเก่า เขาค้ออนุสร นครพ่อขุนผาเมือง รักเพชรบูรณ์ครับ

[@ryoryo3840]

ทำไมถึงบอกว่า วัฒนธรรมอื่นที่เกิดขึ้นภายหลังเข้ามามีอิทธิพลเหนือวัฒนธรรมเก่าที่มีอยู่ดั้งเดิม ..ก็ในเมื่อศรีเทพเป็นศูนย์กลางแห่งการค้าขายแร่ทองแดงและดีบุก ในการขุดแร่ถลุงแร่ทองแดงและดีบุกในสมัยโบราณไม่มีเครื่องไม้เครื่องมือที่ทันสมัยคงต้องใช้เวลาแรมปีหรือหลายๆปีดังนั้นวัฒนธรรมต่างๆหลายๆประเทศอาจเกิดจากคนที่เข้ามาทำการค้าขายด้วยซึ่งคนเหล่านั้นต้องเข้ามาตั้งรกรากเพื่อรวบรวมวัตถุดิบให้ได้มากพอที่จะส่งวัตถุดิบดังกล่าวเหล่านี้กลับไปยังดินแดนของตนไม่ใช่หรือ เมื่อเข้ามาตั้งรกรากคนเหล่านั้นซึ่งมีวัฒนธรรมความเชื่อของตนเองนำติดมาด้วย จึงเกิดการหล่อหลอมวัฒนธรรมความเชื่อเข้าด้วยกันกับวัฒนธรรมความเชื่อเก่าของศรีเทพจนเกิดวัฒนธรรมร่วมแล้วแผ่ขยายอาณาบริเวณออกไปรอบนอก หากคิดในมุมของครอบครัว พ่อแม่เมื่อมีลูกมีหลานเกิดออกมา ลูกหลานเรานั้นก็ออกไปสร้างครอบครัวสร้างอาณาจักรตนเองขึ้นมาแล้วอาณาจักรเหล่านั้นจะเจริญรุ่งเรืองได้ต้องต่อยอดมาจากรากเหง้าเดิมไม่ใช่หรือ การจัดสร้างวัฒนธรรมขึ้นมาได้มันต้องมาจากรากเหง้าความเชื่อดั้งเดิมไม่ใช่หรือ แล้วมาบอกว่าวัฒนธรรมที่เกิดขึ้นภายหลังมีอิทธิพลเหนือกว่าจึงรับเอามา. จากหลักฐานที่เกิดขึ้นที่ขุดค้นพบ เช่นพระวิษณุและพระอาทิตย์ ทำไม ถึงมีจำนวนมากกว่าอารยธรรมที่เกิดขึ้นภายหลัง ลองตรองดู เพราะฟังจากที่คุณเล่ามามันดูขัดแย้งกับหลักฐานที่ค้นพบ คุณชอบไปยึดเอาอารยธรรมชั้นหลังที่มีอายุน้อยกว่า แต่ขุดค้นพบเจอก่อน มายึดโยงจนคนรับฟังสับสน การค้นหาประวัติศาสตร์ต้องยึดโยงจากความเป็นจริงที่ค้นพบไม่ใช่หรือ ความเห็นความเชื่อก่อนหน้านั้นนี่เป็นเพียงการคาดเดาเพราะยังไม่เจอประวัติศาสตร์ที่เก่าแก่กว่า แต่เมื่อเจอประวัติศาสตร์ที่เก่าแก่กว่าความเห็นและการคาดเดาเดิม ที่ได้รับรู้มานั้น ต้องนำมาเรียบเรียงใหม่ไม่ใช่หรือ แล้วอย่างนี้ประวัติศาสตร์ไทย มันจะชัดเจนได้อย่างไร พอได้รับฟังการอธิบายแล้วว่า ศรีเทพต้นกำเนิดของยุคทวารวดีขอมยุคก่อนประวัติศาสตร์ แต่รับเอาอารยธรรมของขอมยุคหลังซึ่งขอมยุคหลัง ที่บอกว่ามีอิทธิพลกลับมีรูปแกะสลักพระวิษณุและพระอาทิตย์ น้อยกว่าที่ศรีเทพที่เป็นผู้ได้รับอิทธิพลมา. ฟังดูแล้วมันใช่หรือ ฝากให้คิด..

[@anatta1520]

❤ #ตอนเด็ก ๆ เราเคยได้ยินได้ฟังเรื่องราว.. ขอมดำดิน มาโผล่ที่เมืองละโว้ ลพบุรี.. อันมีพระปรางค์ ๓ ยอด เป็นหลักฐานประจักษ์พยานที่เด่นชัดถึงการคืบคลาน เจริญงอกงาม และแผ่ขยายทางอารยธรรม ~ ศิลปะวัฒนธรรมโบราณ.. นั่นก็แปลว่า.. ทั้งขอม และ ไทย สองชาติพันธุ์นี้มีความเกี่ยวพันกันอย่างลึกซึ้งต่อเนื่องมาโดยตลอด.. ♡ ***** #ถ้าเราสามารถ.. ย้อนเวลานับหลายพันปี กลับไปสู่อดีตอันรุ่งโรจน์ของมหาอาณาจักรนครศรีเทพฯ แห่งนี้ได้.. คงจะเป็นเรื่องที่วิเศษ น่าตื่นเต้นยินดี และอัศจรรย์ใจมาก ๆๆๆ ๆ ที่มีมหานครอันสวยสดงดงาม และอารยธรรมชั้นสูง.. ปรากฎตัวขึ้นในอ้อมกอดของขุนเขาที่ยิ่งใหญ่ งามอลังการแห่งนี้.. ราวกับว่าเป็นนครลึกลับที่ปรากฎขึ้นในห้วงจินตนาการภาพฝันในเทพนิยาย.. . ♡ ด้วยความเคารพ.. #Respects.. 🙏❤😀 ***** #ขอบคุณทีมงาน..ประวัติศาสตร์นอกตำรา ทุก ๆ ท่าน ที่นำเรื่องราว & ปริศนาของนครประวัติศาสตร์ เมืองศรีเทพฯ แห่งนี้มานำเสนอ..ครับ.. 🙏

[@user-gg1bj2qu6g]

การเจอศรีเทพน่าจะเติมเต็มประวัติศาตร์เราที่หายไปได้เยอะพอควร อย่างน้อยก็ได้รู้ว่าไทยเชื้อมอญนับถือพุทธใช้ภาษาบาลีในการสื่อสาร ส่วนไทยเชื้อขอมนับถือพราหมณ์ใช้สันสกฤษและเขียนอักษรขอม อีกประเด็นที่น่าสงสัยอยู่เป็นไปได้ไหมหลังจากขอมเขามามีอำนาจในศรีเทพได้นำเอาศิลปะกลับไปยังเมืองพระนครด้วย เป็นได้ว่าปราสาท"วิมานอากาศ"ของขอมน่าจะได้รับอิทธิพลของศรีเทพไปไม่น้อย

[@kwangko5577]

รายการนี้สนุกมาก อยากให้ทำเพลลิสท์ ไล่ตามระดับปีเกิดเมืองโบราณ จะได้ดูเป็น ซีรี่ย์ 1 2 3 4

[@pongpong1125]

เห็นด้วยครับ จะไปหวังรัฐบาลมาทำเรื่องเรียนรู้พวกนี้คงยาก (ไม่ได้ว่ารัฐบาลไหนเป็นการเฉพาะนะครับ เพราะที่ผ่านมา อายุ 40 ปีละ ไม่เห็นมีรัฐบาลไหนสนับสนุนอย่างจริงจัง)

[@NAMizu0189]

​@@pongpong1125 ก็เพราะมันไม่มีรัฐบาลไหนใส่ใจอย่างแท้จริงไง ไม่มีการสืบทอดหรือบันทึกพวกเทคโนโลยี ศิลปะวัฒนธรรมโบราณไว้เท่าที่ควร บางอย่างเลยหาย บางอย่างเลยไม่แน่ชัด คนรุ่นหลังถึงเถียงกันจะเป็นจะตาย และไม่ภาคภูมิใจในดินแดนตัวเองเท่าที่ควรเลย

[@nou6910]

ขึ้นเป็นมรดกโลกแล้วนะ...อีกหนึ่งความภาคภูมิใจของคนไทย

[@thipvipasuksawad6694]

เย้!! เป็นมรดกโลกแล้ว 💖💖💖💖

[@123kaminable]

ตอนนั้นผมไปเที่ยวอุทยานศรีเทพ แต่ตอนกลับ. Gps พาผมหลงทาง. คือ. มันพาผมวนเป็นวงกลมรอบอุทยานฯ. เฉยเลย แต่พอผมออกนอกเส้นทาง ผมหลุดจากวังวนได้เฉยเลย ปล. บนเขาถมอรัต. มีรูปแกะ 3. รูป. หน้าปากถ้ำ. ตรงจุดนี้....!!!!

[@arnonAlongkorn0911]

ขอบคุณมากครับที่นำเสนอ เมืองโบราณศรีเทพในมุมที่ลึกมากเป็นสื่อการเรียนรู้ได้ดีมาก

[@suppavit.k7243]

เมืองศรีเทพ ของไทยยิ่งใหญ่กว่าของเขมร เก่ากว่าของเขมรเป็น 1000 ปี สวยกว่าของเขมร...ชัดเจนแล้วเป็น ต้นกำเนิดชนชาติไทย ไปต่อสุโขทัย ต่ออยุธยา บวกลพบุรี ไปต่อกรุงเทพบวกศรีเทพ ในปัจจุบันจนงดงามไม่มีที่ติ ศรีเทพไม่มีแกะเพิ่ม โบกปูนเพิ่ม แปะปูนปกปิดรากเง้าเหมือนเขมรตํ่า พอไม่มีที่ให้แกะก็มาแปะธง ......คนไทยวิวัฒนาการ ศิลป วัฒนธรรม มายาวนานเ 2000 ปี คนไทยจึงแต่งชุดไทย สวยงาม ถ่ายรูปได้งดงามกว่าเขมรแต่ง...... เหมือนนางสวรรค์จำแลงแปลงกายมาให้คนไทยยลโฉม........

[@user-vp7km9oe8y]

ศรีเทพใหญ่และดีอันนี้ไม่เถียงครับ แต่การนำไปเปรียบเทียบค่อนแคะชนชาติอื่นว่าด้วยค่ากว่า อันนี้ผมขออนุญาตออกความเห็นว่าไม่เหมาะสมครับ ชนชาติใคร…ใครก็รักและไม่ชอบให้ถูกลดทอนคุณค่าครับ😊

[@natkrittakeausakul8607]

นี้ตกใจบวกขนลุกไม่คิดว่าจะมีที่แบบนี้ในประเทศไทยและเก่าแก่ขนาดนี้นี้สรุปแล้วเราอยู่มานานมากกกจริงๆนครวัดคือดูธรรมดาไปเลยโห่โคตรดีใจที่เกิดเป็นคนไทย

[@bankiy568]

ควรเรียกว่าขอม​ไม่ควรเรียกว่าเขมรเพราะไม่ใช่เขมรสร้าง

[@sompongsaikaew9651]

​@@user-vp7km9oe8yคุณบอกว่าไม่ชอบไปค่อนแคะชาติอื่นแต่คุณก็มาติเตียนคนชาติเดียวกัน

[@YangGotome]

ของกัมพูชาแท้ๆน่าเสียได้ครับ😢

[@ironmaiden5429]

ขอบคุณครับสำหรับ สารคดี คุณภาพ ชอบมากเรื่องราวในอดีต ความเป็นมากว่าจะเป็นเราในปัจจุบัน

[@phailinbunwiset1307]

ดีใจค่ะได้ฟังศรีเทพแล้วรอมานาน, เป็นfc มานานแล้วค่ะ

[@user-jk2pm3to2b]

❤❤❤ ผมชอบช่องนี้มากครับ ทุกคลิปทุกตอน ยิ่งอ่านก็ยิ่งเหมือนมีพลังบางอย่าง ฉุดดึงให้ผมย้อนกลับไปสู่อาณาจักรโบราณต่างๆ ทุกๆลมหายใจเลย เหมือนมีพลังลึกลับมาโน้มน้าวในใจตลอดเวลาเลยครับ ❤❤❤

[@user-eb7cl2cx1q]

😮😂😢😊😂🎉❤🎉😅😮😢🎉😢🎉😢😅😮🎉❤😢🎉😢🎉😊😂😊😅🎉😊❤😊😮🎉

[@Boyloso]

เพลินมากเลยครับ ติดตามตอนต่อไปเรื่อยๆครับผม

[@amchai1329]

อายุศรีเทพมากกว่านครวัด700-800ปี จะเป็นได้ยังไงว่ารับอิทธิพลวัฒนธรรมเขมร คิดกลับด้านสิ ศรีเทพคือ original.นครวัด พนมรุ้ง พิมาย คือรุ่นลูกหลานที่แผ่อิทธิพลหรือขยายอาณาเขต

[@champaputih4568]

ศรีเทพ ถูกยึดครองด้วยกษัตริย์เจินละ และก็อยู่ภายใต้เขมรจนถึงสมัยเมืองพระนคร ทำไม?! ก็เพราะยังปรากฏศิลาจารึกของเขมรมากหมายอยู่ที่นั่น ระบุถึงอำนาจของพระเจ้าแผ่นดินเขมร จึงทำให้นักวิชาการทราบข้อมูลได้ เมื่ออิทธิพลเขมรปาปะปนแล้ว ก็เกิดศิลปะมากหมายผสมผสานกันระหว่างชาวมอญ และเขมร เช่นศิลปะทราวดี ศิลปะละโว้ ที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นต่างจากศิลปะของเขมร 😊

[@sarayootrerkdee6701]

ขอบคุณทีมงานทุดท่านครับ

[@eimmybb_five-o7899]

ขอบคุณที่จัดทำคลิปนี้นะคร้าบ

[@aphiwatism]

ขอบคุณมากครับ รอเรื่อง ศรีเทพ มานานแล้วครับ ยอดเยี่ยมมากครับ

[@Kan-ix9bk]

เราเคยไปเที่ยวเมื่อหลายปีก่อน ❤❤❤ตอนยังไม่ได้ศึกษา ประวัติศาสตร์ แต่ตอนนี้ได้ศึกษาประวัติศาสตร์โบราณคดีแล้ว👍👍👍👍🇹🇭🇹🇭🇹🇭

[@user-xj3sz5bl8d]

ขอบคุณ.หนุมาณ.ทหารเอกพระราม.พร้อมทางรายการณ์.ทักทาย.สวัดดีครับ.สาระคดี.สถาณที่โบราน..สวัดดี..

[@jjkth9123]

น่ามีจักรยานไว้บริการนักท่องเที่ยวนะ ใหญ่โตมากคนน่าจะมากันเยอะเลย อยากไปค่ะ

[@user-td1bu2jj9k]

มีนะผมเห็นแวปๆในคลิปจอดเรียงอยู่ข้างพิพิธภัณท์

[@user-hd2el9pf4s]

นครปฐมน่าจะเป็นเมืองท่า ศรีเทพอาจจะเป็นเมืองหลวงของสมัยทวารวดี

[@Excuseme-uq3ot]

สวัสดีครับอาจารย์.ยอดเยี่ยมเลยครับผม.👍👍👍❤️

[@dearfillings8869]

เคยไปชมมาแล้ว เมืองโบราณศรีเทพ กว้างขวาง แต่แห้งแล้งไปหน่อย

[@samanthasomthongdang7956]

ชื่นชมความขยันและทุ่มเทของทีมงานและน้องทายานนท์ (พิธีกร) นะ ... น้องทำได้ดีขึ้นเรื่อยๆ ... เป็นกำลังใจ

[@suppakrisravithanakorn9761]

ชอบรายการมากครับแต่ขอติงนิดนึงครับของคลิปนี้ ผู้บรรยายชอบลากเสียงยาวซึ่งฟังแล้วขัดหูมากเลยครับ ถ้าพูดสั้นกระชับจะดีกว่านี้เยอะเลยครับผม

[@user-cj8uk7bd7c]

ฟังแล้ว เสียดายมาก นักขุดพวกนั้นคงรับกรรมไปแล้วละป่านนี้

[@user-ve2sq3dr9h]

เป็นประวัติศาสตร์ที่น่าเรียนรู้

[@user-en3vi3ct1d]

เสียงของผู้บรรยาย EP นี้ไม่ค่อยเข้ากับเนื้อหา EP นี้ แต่เนื้อหาเมืองศรีเทพ ดีมากๆ ส่วนแนวคิดที่ว่า เมืองศรีเทพ หรือศูนย์กลางทวารวดี นั้น ส่วนตัวยังไม่เชื่อ แม้จะมีวัตถุเทพรูปต่างๆ มากมาย แต่อย่าลืมแนวคิดที่ว่า วัตถุเหล่านี้มีการเคลื่อนย้ายได้ เพราะศูนย์กลางอาจจะอยู่ที่คูบัว ราชบุรี ก็ได้ เมื่อเกิดศึกสงครามกันจึงมีการเคลื่อนย้าย ย้ายเมืองมาที่ศรีเทพก็เป็นไปได้ ตัวอย่างแนวคิดค่ะ

[@Pom.Pom.]

สวัสดีครับ เข้ามาฟังเรื่องราวในอดีต ของเมืองศรีเทพ ขอบคุณนะครับ ที่นําเสนอเรื่องราวดีๆ 🙏

[@user-uu1vq7ci6c]

เข้ามาดูเดือนมีนาคม น่าสนใจมากค่ะ ขอบคุณทีมงานทุกคนค่ะ

[@raksawadeeseeha8313]

ขอบคุณมากๆค่ะ กับสารคดีที่ทรงคุณค่ามากๆ

[@user-ev5cq3dy9e]

รอมานานแล้วเมืองศรีเทพ❤

[@nittayachantharasorn7831]

ขอบคุณกับความตั้งใจ ในการทำงานที่ทุ่มเทสร้างสรรค์

[@tsboyzzz]

เคยดูในสารคดีจริงๆพื้นที่เมืองกว้างมาก รอบๆยังมีสถูปบริวาร บารายเก็บน้ำ รอการขุดบรูณะอีกหลายแห่งครับ ดีใจที่ประเทศไทยมีสถานที่ประวัติศาสตร์งดงามให้ไปเที่ยวเป็นแลนด์มาร์คใหม่ของไทยได้ครับ

[@runbt107]

แนะนำครับ ใครไปเขาค้อภูทับเบิก เพิ่มศรีเทพให้อยู่ในโปรแกรมท่องเที่ยวด้วย ผมไปมา2ครั้งแล้ว

[@user-hf8nb7kp7e]

ชอบมาก ขอบคุณมากๆครับ

[@namtipthaimassage5087]

ขอบคุณมากนะคะ ที่นำเรื่องดีๆมาให้ดูเรียนรู้🎉🎉🎉

[@nomik1596]

อยากให้รายการแนะนำเมืองโบราณ ของจังหวัดชลบุรีครับ เช่น เมืองศรีพโล เมืองพระรถ โคกพนมดี เป็นต้นครับ

[@chaiwatvlt]

เพชรบูรณ์ บ้านเกิดผม แต่บังเอิญ ผมอยู่ อ.ชนแดน คนละฟากเขา เลยไม่ค่อยได้มาเที่ยวแถวฝั่งตัวเมือง เพราะต้องข้ามเขารังมา แต่ก็มีนานๆ ครั้งที่ขับรถผ่านจากแยก อ.หล่มสักลงไปทางชัยบาดาล เพื่อกลับกรุงเทพฯ ครับ

[@tawanwongnin]

ถ้าไม่อยากข้ามเขาก็มีมาซับพุทรา ออกหนองไผ่ก็ได้พี่ ลงมาเที่ยวฝั่งใต้หน่อยครับบ้านเราที่เที่ยวเยอะ

[@somthawilmuneewong2304]

เราอยู่หนองไผ่ค่ะ อยู่ตรงกลางของเพชรบูรณ์หรือเป่ลาไม่ทราบ เลยได้ไปเที่ยวมาทุกอำเภอ ขาดแค่น้ำหนาว ได้แต่ผ่าน

[@samritns4974]

@@tawanwongninวิ่งไปเมื่อเร็วนี่เองไปงานหลวงพ่อเวิน