Eski İran Dinleri: Zerdüştlük, Mitraizm, Maniheizm, Mazdekizm, Zurvanizm

Proto Hint-İranlıların Aryanlar olarak anıldığı dönemde İran coğrafyasında ortaya çıkan dinlerden bahsedeceğiz:
Semavi dinlere yaptığı etkiler ile ilk düalist din olduğu kabul edilen Zerdüştlük.
Zurvanizm.
Pers tanrısı Mithras'ı merkeze alan gizemli bir din olan Mitraizm.
Mandaeizm'den etkilenmiş bir 3. yüzyıl gnostisizmi ve ışık tanrısı dini olarak anılan Maniheizm.
Özel mülkiyeti ortadan kaldırmaya çalışan 5. yüzyıl sonu veya 6. yüzyıl başı proto-sosyalist bir gnostisizm olan Mazdek dini.

[@alisencergurler8285]

Eşimle akşam işten geldik. Yemeğimizi yedik, işlerimizi halletik ve ekranın karşısına kurulup bir yandan meyvelerimizi yerken bir yandan da konuştuklarınız üzerine sohbet ederek sizi izledik. Muhteşem bir akşam oldu bizim için. Çok teşekkür ederiz :)

[@whatheduck96]

Hayalimdeki evlilik... Nazar değmesin, bir ömür mutluluklar dilerim. :)

[@alisencergurler8285]

@@whatheduck96 Çok teşekkür ediyoruzz :)) Siz de gönlünüze, aklınıza, karakterinize göre birini bulur ömür boyu mutlu yaşarsınız umarım 🙏

[@lisamarfoy9284]

🧿

[@saraafrazii9186]

Ben İranlı bir Zerdüşt'üm, dinime inanıyorum, çok naziktir ve kendini tanıtmak için kimseyi öldürmemiştir ve hiçbir yerde savaşmamıştır ve ne yazık ki İslam'ın gelişiyle birlikte kendimizi Müslüman olarak tanıtmak zorunda kalıyoruz, aksi takdirde devletten aylık şeklinde ceza ödemek zorundayız... Yani Müslümanız diye yalan söylüyoruz. Huzurlu bir yaşam sürebilmemiz için

[@Ferhat21..]

Salam ber to va hamee zartoshtha. Korde torkia hastam. Zartoshtha ra kheili dust daram❤

[@behiran2252]

​@@Ferhat21..salam bar shoma kurdhaye irani nejad.❤zartosht amuzgar ariyayi ha va hameye insanhast va payambar mehrbani va doosti ast.rahe ma rahe zartosht ast❤

[@Ferhat21..]

@@behiran2252 selam bar shoma berader. Bale midonam din e zartoshti din e solh ve ashgh e. ♥️

[@behiran2252]

@@Ferhat21.. sepas az shoms.piruz bashid🙏❤️🌷

[@Vefedoggan]

Umarım bir gün İran İslamdan kurtulur ve eski kültürel zenginliğini devam ettirir. İran'da olanlar Türkiye'de yaşayan bir Türk ve Kürt olarak bana da acı veriyor, seküler İranlılar kadar bende İran'ın laik ve modern bir devlet olmasını istiyorum. Umarım bu bir gün olur ❤️

[@iremarac]

Harikulade bir yayın olmuş Ceren ve Olgay hocam. ❤

[@erdogankocaoglu6030]

Bence Paganizm serisi yapın. Ortak pagan tanrılarının ortadogu yunan ve romadaki teazhurleri. Daha ilerideki serilerde bu paganizmden gelen unsurların gunumuz dinlerine olan yansımaları uzerine seri yapabilirisiniz. Hoca bugunku hiristiyanlıkta maniheizmden gelen etkilerden bahsetti mesela.

[@selmabilen8361]

yayına bayıldım, kitabı da aldım:) en ilgimi çeken konular bunlar, Olgay bey'le daha çok yayın olsa harika olur. bütün başlıkları tek tek uzun uzun anlatsa mükemmel olur. ceren hanım çok teşekkürler

[@nurdan4861]

Bana tarihi sevdirdin sana nekadar çok teşekkür etsem azdır. Emeklerine ve bana kazandıkların için teşekkür ederim 💙

[@samangozu4258]

Dinler tarihi yayını için bir görüş; en eski dinden en yeni dinlere kadar ortak noktaları ortak hikayeleri, anlatıları işlenen bir yayın çok güzel olur.

[@sld6089]

harika bir yayındı gelecek yayınlar olmasına çok sevindim

[@tubacanol]

Yayını yatarak,kafam da pek almayarak dinledim. Fakat şimdi yayınının üstünden zaman da geçince kafamda demlenmiş. Anlatılanların diğer inançlarla da ilişkisini düşününce ne kadar önemli olduğunu görüyorum.

[@gokkusag97]

Mevlanayla ilgili yayin yapildimi peki? Cok isterdim ya.Lutfen yapmadiysaniz yapin🙏🙏

[@sergenaras]

Yayın için teşekkürler, dillerinize sağlık 🌻

[@saliskoo]

Çok çok iyi bir yayındı👍🏽

[@ayselarikan]

Çok güzel ve net anlatım darlamayan doğru sorular ve yönetim nefis bir yayın.✌👍😍tebrikler tesekkurler😊

[@isildurunvarisi4847]

Hocalarin hocası gelmis çok özlemişiz hocayı.

[@hirakaboglu2590]

AĞĞ DAHA BUGÜN İNTERNETTE ARAŞTIRMAYA BAŞLAMIŞTIM KEŞKE BAŞKA BİR ŞEY İSTESEYDİM

[@rusencav]

Konukların ismini uzmanlığını ve görevini alt boşluğa yazarsanız daha akılda kalıcı olur.🖐🏻

[@SsQutay]

yayın başında bütün uzmanlar tanıtılıyor zaten?

[@philia5030]

Evet ya, cok guzel programlardi

[@ACEMiBAHCIVAN]

Herkese selamlar. Bencede , dipnotlu olsun. Kaynakları bilmek önemli. Dipnotsuz çok kitap var ve anlattıklarına pekde inanamıyoruz. Acaba uydurma mıdır diye? Kaynak belli olmasa , bazıları kendi uydurduğu şeyleride ekler.

[@SsQutay]

olgay bey çok özür diliyorum, yaptığınız çalışmalar ve değeriniz hakkında herhangi bir şey söylemek asla haddim değil, fakat; bir canlı yayına hazır bir metinle katılmak gerçekten kötü bir fikir, ileride olur da birlikte açmayı düşündüğünüz hanımefendi ile youtube kanalı açarsanız o kanal için video çekerken gerekiyor hazır metinler, canlı yayın için değil. ceren hanımın sorularını "oraya da geleceğiz" minvalinde cevaplarla geçiştirmek başta ceren hanım için sonra izleyiciler için yakışık almamış, bana televizyon kanalına çağırılmış bir siyasetçi izlenimi verdiniz, onlar da sunucuların ya da izleyicilerin sorularından bağımsız kendi anlatmak istediklerinin etrafında dönerler. canlı yayın böyle işlemiyor, ceren hanım da ilkin "zerdüştlüğü anlatmanızı bekliyorum" diyerek kibarca dile getirmiş ama olmamış, öbür sorusunu da geçiştirmişsiniz, ceren hanım da doğal olarak bir miktar gerilmiş yani bu kanalda kendisinin hal ve hareketlerinden neler hissettiğini anlayacak kadardır bulunuyorum ve dinlerken ağzını kapadığını gördüğüm ender konuklardan biri siz olmuşsunuz. üstelik hazır bir metne bağlı konuşmanıza rağmen cümle aralarında ve içinde anormal şekilde fazla "ııı" ve "eee"lerinizin içinde kendimi kaybettim, koptum gittim, bambaşka şeyler düşünmeye başlayıp geri sizi dinlemeye devam etmeye çalışıyorum ve bu böyle devam edip duruyor. buna 20 dakika dayanabilip videoyu durdurdum, kafamı dağıtıp geleyim belki benimle ilglidir deyip gittim geri döndüm, 10-15 dk daha sürdürebildim. nihayetinde 35. dakikada pilim bitti. malumunuz, ülkemizde sizin alanınıza ilgi zaten az, akademide hem bu alanda çalışan az hem de bu alanı halka indiren kişi sayısı da daha da azken halk içinde bu alana ilgi duyan ama kitap okumaya benim gibi ortamı vakti ilgisi vb. olmayan insanlar bu tür içeriklerden faydalanmaya çalışıyor. nasıl ki siz değerli bilgi ve birikimlerinizi halkla paylaşma teveccühünde bulunuyor ve haklı olarak bunun karşılığında karşınızda dinleyen gözler ve kulaklar bekliyorsanız halk da karşısındaki ağızlardan belli bir anlatı çıtası bekliyor, hiç değilse akıcılık gibi. tekrar özür diliyorum, okur musunuz bilmiyorum ama eğer okursanız asla saldırgan bir yorum olarak yazmadığımı bilmenizi isterim, dediğim gibi ülkemiz için gerçekten çok kıymetli bir akademisyen olduğunuz benim için sabit. hatta canlı yayına bile hazırlanıp geldiğiniz için hanımefendiyle birlikte açacağınız youtube kanalınızın içeriklerinin ne kadar donanımlı olacağı konusunda da çok heyecanlıyım, tek amacım bir "öğrenci" olarak dinlenmesi ve dolayısıyla öğrenmesinin daha kolay olması için rahatsız eden durumları paylaşmak naçizane.

[@bulentkoyuncu4736]

Bölümlere ayırıp ayrı ayrı da youtube a koyar mısınız?

[@ruveydaemanet4949]

İstanbul Üniversitesi Tarih bölümünde okuyorsanız Dinler Tarihi dersinde burada anlatılan konuların birçoğunu öğreniyorsunuz. tekrar ettim bildiklerimi, çok teşekkürler. Mazdekizm ile ilgili bilgileri öğrendiğimde bende çok şaşırmıştım

Çok tartışmalı olan Avesta konusunu açıklayan bir video yayını bekliyoruz.

[@asorvegez821]

Bilgilendirici bir yayındı. Teşekkürler.

[@TheGkslzky]

Prolegomena to a History of Islamicate Manichaeism farklı kaynakları da inceleyerek hocanın anlattıklarını çapraz okuyunuz lütfen

[@ovuncmadan]

Yayın harika. emeğinize ve aklınıza sağlık.

[@cemfalah]

Herşeyi araştıran anlatan konuğunuz Sayın OLgay Söyler ama açıklamalar kısmında sanki herşeyi siz anlatmışsınız gibi tanıtım yazısı koymuşsunuz bence onu düzeltmeli ve hocanın adını da eklemelisiniz bu resmen saygısızlık

[@uguryurdakul2850]

Yeni buldum bu videoyu. Çok iyi anlatmış hoca.

[@papaysunnetedenadam957]

Hocam kaynakça paylaşmayacak mısınız ?

[@osmanoral5364]

Çok güzel bir yayın olmuş

[@jansetminadurmaz5678]

11:22 konuya giriş

[@snysnrhn]

Cok kaliteli bir tarih programi

[@BirTakimFikirler]

Yayında da birkaç kez sordum. Tekrar buradan da sorayım belki cevap verir. Malesef ki bazı malum nedenlerle üstü kapalı olarak geçmek durumunda oldu. Olgay hocam arda viraf name den bahsetti. ilgili kitabın son formunu MS 9-10. aldığı söylenmektedir. Bu nedenle kitabın ile islami literatür arasındaki ilişkide arda viraf namenin etkilenen konumunda olduğu iddia edilmektedir. olgay hocamın görüşü nedir?

[@ozdemirtuncay]

Sizi tebrik ederim. Bu konulara ilgi duyan biri olarak bu ayrıntıyı bilen birilerine rastlamak sevindirici. Yoksa herkes hemen duymak istediği şeyleri duyunca bilgi sahibi olduğunu sanıp kendini öteki kalabalıklara çabucak kaptırıyor

[@BirTakimFikirler]

@@ozdemirtuncay teşekkürler. bu tip kolaycılıklar hemen herkezi etkilemektedir ve doğaldır. fakat akademisyenleri araştırma yaptığı alanlarda etkilediğini görmek gerçekten sıkıntılı bir durum. halbuki gerçeği arama iddiasında olan kişilerin kendini doğrulayan görüşlerden önce yanlışlayan görüşleri ele almasını bekleriz.

[@BirTakimFikirler]

ben bir müslüman olarak bu tip ciddi karşıt görüşleri toplamayı seviyorum. küçük puzzle gibi çözmesi ne kadar zorsa o kadar eğlenceli oluyorlar. söylediği konuda gerçekten ciddiye alınması gereken bi araştırma alanı. bu nedenle olgay hocadan da talebim mümkünse puzzlema yeni parçalar vermesi :)

[@ozdemirtuncay]

@@BirTakimFikirler Sizi tebrik ederim sağlam bir inanca bu şekilde sahip olunur. Ne taklidî bir inanç anlayışı ne de araştırma zahmetinde bulunmadan sadece duymak istediğini duyarak hemen inanca sırtını dönen kolaycı anlayış. Özellikle ikincisi sanal alemde çok yaygın ve gençleri de çok çabuk etkiliyor. Ben de çapraz okumalarla şüphelerimin ve tereddütlerimin üstüne gidip sonuca ulaşmaktan zevk alıyorum

[@burakelmas9637]

Vedaların tarihteki ilk dini metin olmasını anlayamadım, en eski Vada hangi tarihe referans veriyor? Söylem, ilk kurumsal yazının ve belgelemenin Sümer'de olduğu bilgisiyle çelişmiyor mu? Tanrı adlarının, ritüellerin, ilahi şiirlerin yazılı olduğu sayısız tablet Sümerlerin dinine işaret etmiyor mu?

[@ozerguven5554]

Zerdüşttiliğin Budizmin Mahayanası ile Maniheizme dönüşmesi konusunu açar mısınız.

[@philia5030]

Evet olgunlasmis hocamiz :)

[@merihneslihanbulut2609]

Harika akıcı devamı gelicek...

[@aykutbodur]

Kitap tavsiyesi alsbilirmiyiz

[@semademirsoy708]

Teşekkür ederim.

[@ilknurkulekci7309]

Mitraizm, Zerdüştlük bilgileri nasıl bilimsel oluyor da Kur-anı Kerimin anlatısı bilim dışı oluyor. İkisini de bize ulaştıran geçmiş nesiller. Bu anlamda İkisi de aynı statü de.

[@utkanornekli1664]

Buraya da bir "dakikabirey" lazım ya

[@selon5674]

umarım bir gün kanlı marry olayını inceler

[@hakanpamuk842]

toplumları yönetecek en uygun dini soran dinleyiciye haksızlık yaptınız kötü niyeti olan bir soru oldupunu düşünmüyorum

[@AliHerekul]

Mecusi hakaret anlamı taşıyan bir cümle Zerdüşti denir lütfen kimsenin dinine hakaret etmeyelim

[@neginusa9315]

Iran daki turk dediklerimiz ,dil olarak turk ama koken olarak digildir,belki bunun icin tepki gordunuz

[@disi8389]

Açıklama getirebilir misiniz ? Ari ırkın hala Avrupa’da son olarak hitler’in o ideolojisinde yer aldığını ve hala yaşadığını görüyoruz - hatta Almanya’da bazı ırkçı saldırılar bu ırka dayandıklarını söylüyorlar Münih’te bir saldırıda bir İranlı genç bir çok Müslüman gençi öldürdü ve kendisini bir almandan daha çok ari olduğunu söyledi- demekki bir yaşam tercihi daha var ve bu ideoloji ne kadar tehlikeli olduğu hakkında siz ne dersiniz ?

[@SsQutay]

"yerli halklar karşısında yer alan herkesin de kendine ari dediğini de burada yine söylemem gerekir" dedi, kurduğu cümle bu, belli ki zamanla (binlerce yıldan söz ediyoruz) bir anlam kayması olmuş ve "üstün ırk" gibi bir anlama oturmuş da bahsettiğiniz şeylerin olgay beyin söyledikleriyle aynı kelime olmaları dışında hiçbir bağlamı yok. sizin sorunuzun alakası romantizmin doğuşundan bahseden birine günümüz şarkılarının romantizmini sormak kadar, öyle bir alakasızlık, ne konu ne anlam ne zaman ne görüş hiçbir şey aynı düzlemde değil. kovaladığınız soruya gelirsek... o sanırım psikolojinin konusu olsa gerek, her insan kendinde olanı zirve sanar, futbol fanatiği de futbolla ilgilenmeyenleri eksik sanar, din fanatiği de, yemek fanatiği de, oje sürmeyi seven oje sürmeyeni basit görür, bu kadar basit bir güdünün çetrefillenmiş hali o bahsettiğiniz ve toplulukların hepsinde çan eğrisinin ortasında yer alanlar aynı sanrıyı yaşıyorlar zaten. tek fark elinde güç olanlar bunu uygulamaya çalışıyor, hitler de bunlardan biriydi ama bu konu ondan önce de vardı sonra da var, bunu hitler'e özgü sanmanızın da tek sebebi ilgili savaşın kaybedeni olmasından kaynaklanıyor. hitler'in yaptığını amerika ve hatta avrupa'nın bir takım ülkeleri dahil birçok ülke "devlet politikası" adı altında halkına uygulamaya çalıştı dönem dönem, "öjeni" olarak araştırırsanız çok daha ayrıntılı şekilde öğrenebilirsiniz, burada uzun uzadıya bahsetmek bana düşmez. benim fikrimse bu konunun tehlikeli değil gerekli olduğu, hiçbir şey üretmeyip sadece tüketen kendisini geliştirmemiş geliştirmeye açık da olmayan ve üstüne çevresine zarar da veren insanların sadece nefes alıp verebiliyor diye bir şeylere doğuştan hakkının olduğu bomboş bir görüş, insan hakları diye ülkelerine baskı yapa yapa kendi ülkelerini getirdikleri haller avrupa'da bile toplumları ırkçılığa itmiş durumda. bundan 10 hatta 5 yıl önce "sığınmacılar" hakkındaki görüşleri sorulsa muhtemelen çiçek dağıtacak irlandalılar bile daha bugün sığınmacıların ülkelerinden gönderilmesi için yürüyüş yaptılar, dışarıdan baktığımızda demokrasi ve insan hakları ehli bir millet olduğunu düşünürüz, hayatlarındaki en büyük tehlike merdivenden düşmek olan 95 iq insanların meyili tabi ki herkesin her şeye hakkı olmasından yana olur ama 80 iq insanlarla yarım yıl geçirdiklerinde ve o dönemde yaşlıları ve çocukları dövülüp hastanelik edildiğinde gasplar ve tacizler arttığında kısacası kanunsuzluk okları kendilerine döndüğünde o insanların kendileriyle aynı haklara sahip olmasından rahatsız oluyor. verdiğim örneklerin sığınmacılar üzerinden olmasından tetiklenmeyin, bu "fark" konusunu her şeye çevirebiliriz; dünya sahnesinde adı sayılabilecek Türk oyuncu sayımız belliyken küresel bir film yapımcısı olsanız filminizde oynaması için 5 milyon dolarınızı hangi milletten oyuncuya vermeye meyilli olursunuz? "her oyuncu film yapmalıdır" diye düşünüp atıyorum pınar altuğ'a vermezsiniz o parayı ya da sırbistan'dan şili'den bangladeş'ten vb. oyuncu aramazsınız, bu da sizi sözüm ona teknik olarak "ırkçı" yapar, temelde bu kadar basit bir güdü bu. ilgili karar anına kadar ilgili konuyla ilgili edinilmiş haklara göre seçimler yapılır, hitler de kendine göre haklıydı, israil de kendine göre haklı. bir konuya bakarken sıfırıncı dakikasından maç başlıyormuş gibi değerlendirmekle doğru sonuca ulaşılamaz. demek istediğim bir şeyler arasında farklar olur, hiçbir şey eşit değildir, bu tabiattır. güçlü olan da güçsüz olana hüküm kurmak ister, dna'dan hatta maddelerden bile atılamayacak kadar sabit bir içgüdüdür, yani bu da tabiattır. güçsüz (haksızlığa uğrayan) güçlenmekle mükelleftir, tanrı dünyaya adaletini (hakkı) eliyle yaymadığına göre sadece oturup kollanmayı bekleyerek var kalabilen herhangi bir eşya ya da canlı yok bu dünyada ve tarihte, bunun idrakine varıp ona göre düşünmek gerek yoksa varacağımız hiçbir düşünce gerçekçi ve dolayısıyla sürdürülebilir olmaz.

[@disi8389]

Kaynaklarınız? Gerçek olan Hitler ırkcı bağlantısını Arilere dayandırdığını ve hala maalesef batıdakı ırkcı saldırıların kökü

[@erdogankocaoglu6030]

1 : 38 den itibaren Olgay hocaya Zerrdustlukle ilgili ibadet usulleri soruluyorum. Aman hocam sen bu fırsatı degerlendirsen modernnZerdust seyhi olursun koseyi donersin😀

[@samangozu4258]

Zaten nerede bir hırka bir de yemek verseniz bize yeter biz Tanrı için çalışıyoruz diyen varsa biraz deşince belgeleri siyasete veya başka işlere karışma çıkıyor işin içinden Mevlana hakkında hele bu çok fazla yazılıyor. Tarihçiler bence tarafsızca eğrisini doğrusunu çıkarmalı.

[@hakanpamuk842]

❤

[@emretaichou]

Bu mitra nereden çıktı peki ilk kim yazdı bunu

[@behiran2252]

Iranic dinlar

[@heryerdeyabanci]

Hoca çok biliyo ama aktaramıyo, yine de sağ olsun

[@ErenEsengil]

Konu başlığı yanlış'dır. iran adı yanılmıyorsam 1915-20 civarlarında darbe sonrası yeni kurulan ülkeye verildi.

[@behiran2252]

Iran adi 2000 yildir var..bu ulkenin adi sasani doneminden beri irandir ve bununla ilgili belgeler mevcuttur

[@LPSLover-uu8ws]

🍀 👍 👍

[@philia5030]

Turkiye'nin guneyinde ve guney dogusunda reankornasyona inanirlar, cok bilinir bu

[@kievukrayna4002]

Ahura mazdayi yanlis yorumluyorsun zazacada (ahuma mazda) turkce anlami (bizi veren allah ) demektir

[@galaxyj5samsung413]

18:04 islamdan sonra eski inancin yaratiklari kötü yaratiklar diye değiştiriliyor metinlerde diye bazi teoriler var iranda

[@yezirgan]

Osmanlı'nın sadece 200 yıl sömürgecilik yaptığı coğrafya nereden Osmanlı yerleri oluyormuş

[@yezirgan]

@@Tutku-zf2vd adına fetih diyince iyi bir şey mi oluyor birde dini anlam yükledimi tadından yenmez,

[@torikbaba]

👍⚛️

[@alpanturksever742]

👍👏

[@karakol6]

İran Aryanları da Kafkaslardan çıkıyor??

[@behiran2252]

Yok.iran ariyan topraqlar

[@karakol6]

@@behiran2252 Ne diyorsunuz anlamadım

[@behiran2252]

@@karakol6 ariyanlari kokeni irandir diyorum.irandan avrupaye ve hindistanna grittier.. avrupedan irana gelmediler ..ariyan bir irk degil..ozgurluk ve insanliga dayali bir dusunce turudur

[@SimonGunter-vs2ft]

Iskite ve sakalara türk dedi😂izlememek icin iyi bir neden 😂tschüss my babbay

[@philicca]

Magazin programı istemediğim için, geyik arası tarih dinlemeyeceğim bu tarz

[@omersungur3349]

Dualizim çift tanrili din demektir

[@agreassss]

harrani ler sabii değildir.. gerçek sabii leri araştırın

[@yezirgan]

Programımız Türkçülük propagandası ve resmi tatih ve size kapak türk ismide Farsça dir

[@omersungur3349]

Korkuyorsunuz progıram yapmayin.ben öyle anladim.

[@aleccisco]

2,5 saat program mi olur ya. Bizi Bos beles adamlar mi saniyorsunuz. 2,5 saatte JavaScript ogrenir coding e baslarim.

[@gokx3535]

Lütfen konusurken ııı'lamayın...