"Pan hańbi mundur polski, w jakich służbach pan był?" Zajście przy mogile czerwonoarmistów

Za nami 70. rocznica zakończenia w Tczewie okupacji hitlerowskiej. 12. marca 1945 roku miasto zdobyły wojska sowieckie z 242 i 372 dywizji 2 Armii Uderzeniowej II Frontu Białoruskiego. Aby przypomnieć o tych wydarzeniach, przy pomniku żołnierzy radzieckich spotkali się dzisiaj kombatanci. Nie obyło się bez awantury, bo swoje racje przy pomniku przedstawiały m. in. osoby związane ze stowarzyszeniem "Zawsze Solidarni". Zakończenie okupacji niemieckiej to w dziejach Tczewa, podobnie jak w skali całego kraju, niewygodna karta - wielu podkreśla, że jeden okupant zastąpił drugiego. Niemniej wydarzenia z 1945 roku są wciąż żywe w pamięci starszych mieszkańców miasta. Pamięta się o tym, co działo się w lutym 1945 roku. W dniach 20-21 lutego 1945 roku, trzy tygodnie przed zdobyciem Tczewa przez Armię Czerwoną, lotnictwo 4 Armii Lotniczej zbombardowało kilkukrotnie miasto, powodując znaczne zniszczenia i śmierć blisko 150 osób. Część bomb trafiła w obiekty o znaczeniu militarnym jak okolice Dworca Kolejowego, czy gazownię miejską, natomiast ogromna większość spadła na domy mieszkalne, niszcząc kilkadziesiąt z nich. Z danych wynika, że w walkach o Tczewa poległo około stu czerwonoarmistów. Pytamy członków stowarzyszenie "Zawsze Solidarni", dlaczego nie spodobała im się wizyta kombatantów przy pomniku. Skwer przy ulicy 30 Stycznia od dawna budzi spore emocje wśród mieszkańców Tczewa. Istnieją dokumenty - m. in. tzw. "paszport grobu" z 1948 roku, który na podstawie działań ekshumacyjnych, potwierdza, że jest to miejsce pochówku. Pod płaską płytą pamiątkową spoczywają szczątki najprawdopodobniej 469 żołnierzy radzieckich zwiezionych tu z różnych zakątków okolic Tczewa. Dzięki działaniom m. in. Międzynarodowego Czerwonego Krzyża udało się ustalić nazwiska około 111 osób pochowanych w mogile. Część z nich to nazwiska polsko brzmiące. Kombatanci już od 9. lat spotykają się przy pomniku czerwonoarmistów. Teraz całą sprawę wyjaśnia również policja, która przyglądała się zajściu przy ulicy 30 Stycznia. Wylegitymowano m. osoby, który przy użyciu drabiny ustawionej na samochodzie, zakryły część pomnika gwiazdą. Pomnik mogiła co jakiś czas budzi zainteresowanie mediów - w przeszłości obelisk pomalowano m. in. farbą.