Tiểu sử VŨ ĐÌNH LONG || Những điều chưa biết về nhà viết kịch đầu tiên của Việt Nam

#vũđìnhlong #tiểusửvũđìnhlong #tiểusử
Tiểu sử VŨ ĐÌNH LONG || Những điều chưa biết về nhà viết kịch đầu tiên của Việt Nam
Nhắc đến tên tuổi nhà văn, nhà viết kịch Vũ Đình Long, người ta thường liên tưởng ngay tới cái tên Nhà xuất bản Tân Dân và những tờ báo đã góp phần làm nên diện mạo văn học và báo chí nước nhà trước 1945 như "Tiểu thuyết thứ bảy", "Ích Hữu", "Tao đàn", "Phổ thông bán nguyệt san", "Truyền bá"... Ngoài ra, ông còn được người đời nhớ tới với vở "Chén thuốc độc" được công diễn tại "Nhà hát Tây" đêm 22-1-1921 và trở thành nhà viết kịch hiện đại đầu tiên của Việt Nam...
Ngày 21-10-2021, tại Nhà hát Lớn Hà Nội đã công diễn vở "Chén thuộc độc" - một trong các hoạt động kỷ niệm 100 năm hình thành và phát triển của sân khấu kịch nói Việt Nam. Đối với gia đình cố nhà văn Vũ Đình Long, đây là một sự kiện quan trọng đầy xúc động, đặc biệt là với người vợ của ông - bà Mai Ngọc Hà - năm nay đã ở tuổi thượng thọ 94.
Từ khi chồng là nhà viết kịch Vũ Đình Long qua đời đến nay đã hơn 60 năm, bà Mai Ngọc Hà sống một cuộc đời khá lặng lẽ bên hai người con của mình. Chồng mất, bà mới là một thiếu phụ ngoài 30 tuổi với 2 người con một trai, một gái đều đang ở tuổi hoa niên. Bà ở vậy lặng lẽ bươn chải với đồng lương công nhân sắp chữ của Nhà máy in Thống Nhất nuôi 2 con ăn học nên người.
Khi vở diễn "Chén thuốc độc" được công diễn, bà đã đi xem tại Nhà hát Lớn, được gặp gỡ, giao lưu với các nghệ sĩ là thế hệ trẻ, bà thực sự cảm thấy hạnh phúc, mãn nguyện và xúc động. Bởi vì bà cảm thấy những đóng góp to lớn của người chồng mà bà rất mực yêu thương, tôn trọng đã được ghi nhận bằng hoạt động văn hóa tôn vinh xứng đáng.
Cũng tại Nhà hát Lớn Hà Nội, 100 năm về trước, vở diễn "Chén thuốc độc" của tác giả Vũ Đình Long - lúc ấy còn là chàng trai trẻ 25 tuổi, là "ông giáo học" của trường Pháp - Việt Hà Đông, đã gây tiếng vang trong giới trí thức tại Hà Nội lúc bấy giờ. Theo một số ghi chép, vở kịch được dàn dựng và biểu diễn một số buổi tại các địa điểm khác như Hải Phòng, Nam Định, Nghệ An nhưng không bán vé mà được diễn với mục đích quyên góp từ thiện ủng hộ đồng bào gặp hoàn cảnh khó khăn, thiên tai, lũ lụt…
Vở kịch "Chén thuốc độc" của Vũ Đình Long sau khi ra đời đã được xuất bản lần đầu trên "Hữu Thanh tạp chí" do nhà thơ Tản Đà làm chủ bút với lời "giới thiệu đầy e dè" (được đăng làm 3 kỳ, tương ứng với 3 hồi trong kịch).
Sau sự kiện Nhà hát Lớn Hà Nội được khánh thành năm 1911, những vở kịch nói đầu tiên của Molière do dịch giả Nguyễn Văn Vĩnh dịch như "Bệnh tưởng", "Trưởng giả học làm sang", "Lão hà tiện" bắt đầu được dàn dựng và biểu diễn. Đến năm 1921, "Chén thuốc độc" chính là vở kịch nói thuần Việt đầu tiên được biểu diễn trong Nhà hát Lớn (thời đó gọi là Nhà hát Tây).
Trong bài giới thiệu cuốn "Tuyển tập kịch Vũ Đình Long", Tiến sĩ - dịch giả Ngô Tự Lập đã trích lời ông Dương Nhữ Tiếp, hội trưởng hội đồng diễn kịch nói trong buổi công diễn vở kịch "Chén thuốc độc" của Vũ Đình Long: "Cái sự thực trong nghề diễn kịch ấy, ở nước ta chưa từng có bao giờ, cái bước thí nghiệm này của chúng tôi mới là bước thứ nhất, nghĩa là chưa bao giờ có bản tuồng tả phong tục An Nam diễn theo đúng thể cách An Nam, như bản kịch "Chén thuốc độc" của ông Vũ Đình Long mà chúng tôi diễn ngày hôm nay…".