TOPAL ABDO (OĞLUM MUHAMMEDİM) BARAK HAVASI

Рет қаралды 35,782

Күн бұрын

Sevgili dostlar,
Yürekleri sızlatan ve Kilis insanına "Bir Evde Çifte Cenaze Çıkarsa" olayı ile acı ilham vererek hisli nağmelere dönüşen Topal Abdo ve oğlu Muhammadd'in ölümü, muhteşem bir Barak Havası'na dönüşmüş ve dillere destan olmuştur.
"BARAKLAR HORASAN'DAN GÖÇ EDEREK GÜNEYDOĞU ANADOLU'DA KİLİS, GAZİANTEP VE NİZİP'İN GÜNEY MINTIKALARINI İŞGAL ETMİŞLERDİR."
Prof. DR. Cavit Tanyol
Sosyolog
Barak havası dediğimiz uzun havalar, Güneydoğu Anadolu'nun Kilis, Gaziantep ve Nizip yöresinde yaşayan Baraklar tarafından ele alınan ve bestelenen eserlerdir. Daha çok şiirler yiğitlik, mertlik, aşk, sevgi ve fukaralık üzerine yazılmış ve çoğunlukla Hicaz makamında ve ara ara diğer makamlarda da bestelenmiştir. Barak havalarının en önemli özelliklerinden biri, gerçek bir olayı hikaye ederek ele alınmış olmasıdır. Ayrıca Barak havalarının nağme akışlarına inildiğinde, hemen hemen tümünün duygu çemberi içinde yer aldığını görürüz.
Sosyoloji hocam Prof. DR. Cavit Tanyol'dan aldığım bilgilerden, Barakların Horasan'dan göç ederek Güneydoğu Anadolu'da Kilis, Gaziantep ve Nizip'in Güney mıntıkalarını işgal ettikleri ve bu bölgelere de Barak İli adı verildiğini öğrendim. Ayrıca sözü edilen Barak ilinin kendine özgü örf ve adetlerinin olduğu da vurgulandı. Bu örf adetlerinden en önemlisi yiğitlik, mertlik, aşk, sevgi, cömertlik ve fukaralık üzerine destanlar, şiirler yazılmış ve bestelenmiş olmasıdır.
Şimdi dillerden düşmeyen gerçek ve acı bir hikayeyi anlatan Topal Abdo "Oğlum Muhammedim" Barak havasını dile getirmek istiyorum. Yürekleri sızlatan ve Kilis insanına acılı ilhamlar veren bu Barak havasının duygu dolu nağmesinin nasıl ortaya çıktığını ve nasıl bestelendiğini hep birlikte bir göz atalım.
Kilis'in Kertil yöresinde yaşamını sürdüren Topal Abdo isimli bir yiğit, sınıra yakın bir köyden atıyla eşya taşımaktadır. Ancak Topal Abdo, taşımakta olduğu bu eşyaların sınırdan kaçak olarak geçirildiğinden habersizdir. Yine bir gün, küçük oğlu Muhammed'i de atın sırtına alarak çalışmaya birlikte gider. Ne var ki peşlerine takılan jandarmaların amansız kurşunlarına, hem Topal Abdo hem de oğlu Muhammed hedef olurlar. Anında can veren baba oğul, köyündeki evine getirilir.
Az bir zaman sonra, Topal Abdo ile küçük Muhammed'in ölümü, Kilis'in her yöresine yayılır ve herkes tarafından duyulur. Çevrede şok ve hüzün yaratan bu acı olay üzerine, insanlar ağıtlarla birlikte şiir ve destanlar yazarlar. Bununla birlikte ağlamalı nağmeler yavaş yavaş ses vermeye başlar. Olayı hikaye eden acı sözcükler, artık halkın dilinde yerleşerek devamlı söylenir ve ağıt halini alır. Özellikle "Bir Evde Çifte Cenaze Çıkarsa" sözleri konuşuldukça, acıların yarattığı şiirler ile ağıtların oluşturduğu hüzünlü sesler, kendiliğinden nağmelere dönüşür. Böylece Kilis halkının dağarcığından koparak gelen bu eşsiz Barak havası, Uşşak makamının ve ara ara Hicaz makamının hisli vurgularıyla işlenerek mükemmel bir uzun hava olarak meydana çıkar.
Yaşanmış bir olayı yorumlayan bu güzelim Topal Abdo "Oğlum Muhammedim" Barak havasının acı sözlerini hep birlikte görelim:
"ÇIKSAM YAZ DAMINA OĞLUM MUHAMMEDİM, YAZ GELİRMİ OLA?
BİR HABER GÖNDERSEM BİZİM AŞİRET TEZ GELİRMİ OLA?
AMAN BU KERTİL ZALİMLERİ DE BİZDEN VAZ GEÇERMİ OLA?
DUMANA OĞLUM MUHAMMEDİM DUMANA, ATLARI SÜRÜN ÇAYIR ÇİMENE
BİR EVDE ÇİFTE CENAZE ÇIKARSA, GİDİN BAKIN ÇOLUK ÇOCUK FİGANA.
AMAN YİNE KALKIN GİDELİM DE BORU SESİ VAR
OĞLUM MUHAMMED VURULMUŞ DA BİZİM ELDE YASI VAR
BU KERTİL ZALİMLERİNİN BİZDE NESİ VAR?
HELE BAKIN AŞİRET BAŞTAN AŞAĞI KARALAR GİYMİŞ
OĞLUM KÜÇÜK MUHAMMEDİN YASI VAR.
DUMANA OĞLUM MUHAMMEDİM DUMANA, ATLARI SÜRÜN ÇAYIR ÇİMENE
BİR EVDE ÇİFTE CENAZE ÇIKARSA, GİDİN BAKIN ÇOLUK ÇOCUK FİGANA."
İşte Topal Abdo "Oğlum Muhammedim"in gerçek acı hikayesini ele alan ve bunu Uşşak makamda, ara ara da Hicaz makamıyla besteleyen Kilis insanını kutluyor ve Kilis'in bir başka Barak havasında yeniden buluşalım diyorum.
Hoşça kalın..
Yazı: Metin Mercimek
Ses: Halit Arapoģlu
Düzenleyen:Orhan Alpaslan Mestanoğlu
#kilis #barak #topalabdo