Рет қаралды 6,142
Τσακίζω στον άσσο #21 - Ξενιτεμένο μου πουλί (Β' Καραγκιουλές)
Σε αυτό το παράδειγμα παρουσιάζεται ένας σκοπός αρκετά διαδεδομένος σε όλο το νησί, ο οποίος είναι γνωστός στην Κίσσαμο ως 2ος συρτός του Μουσταφά Καραγκιουλέ, ενός σπουδαίου Τουρκοκρητικού βιολάτορα από τα Καλεργιανά Χανίων. Στην υπόλοιπη Κρήτη είναι μάλλον περισσότερο γνωστός από την εκτέλεση του Κώστα Μουντάκη, παρότι προηγήθηκαν πολύ σπουδαίες ερμηνείες του κομματιού, όπως του Γιώργου Τζιμάκη, ο οποίος τον δισκογράφησε παρέα με τον Στέλιο Φουσταλιέρη στο μπουλγαρί, αλλά και προγενέστερα του Χαρίλαου Πιπεράκη.
Οι μαντινάδες με τις οποίες ντύθηκε ο σκοπός στις τρεις αυτές περιπτώσεις ήταν αντίστοιχα:
Ξενιτεμένο μου πουλί, γοργό μου χελιδόνι,
όσο μου λείπεις στην καρδιά πόνος με μαραζώνει.
Δώσε μου πίσω την καρδιά που σου 'χω χαρισμένη,
γιατί για αγάπη μπιστικιά δεν είσαι εσύ πλασμένη.
Δεν με λυπάσαι, δεν πονείς, δεν βλέπεις, δεν πιστεύεις,
απού 'λιωσα σαν το κερί κι ακόμα με παιδεύεις.
Ο σκοπός κατατάσσεται στην κατηγορία 6-4, η οποία, σε σχέση με την κατηγορία 6-8, έχει την ιδιαιτερότητα ότι η πρώτη φράση που είναι 6μετρη δεν είναι υποχρεωτικό να παίζεται σε τετράδες, όπως συμβαίνει γενικά με τις 6μετρες φράσεις, αλλά μπορεί να παίζεται και σε ζευγάρια. Ο λόγος είναι ότι δύο 6μετρες φράσεις και μία 4μετρη συμπληρώνουν 16 μέτρα ή δύο 8μετρους χορευτικούς κύκλους. Ωστόσο, στην περίπτωση που ακολουθηθεί αυτή η πρακτική, παραλλάσσεται και ο κανόνας των ζευγαριών για την 4μετρη φράση Β. Στην περίπτωση αυτή, στον ζυγό αριθμό επαναλήψεων της φράσης Β προστίθεται και η επιπλέον φράση η οποία παίχτηκε για να συμπληρώσει τα 16 μέτρα.
Μια ιδιαιτερότητα όμως που παρατηρείται στον σκοπό αυτό και έχει πολύ ενδιαφέρον είναι ότι η Β φράση μπορεί να τραγουδηθεί με δυο διαφορετικούς τρόπους, οι οποίοι τσακίζουν σε διαφορετικό σημείο της μελωδίας. Οι δύο αυτοί διαφορετικοί τρόποι τραγουδιού παρουσιάζονται στο παρόν βίντεο. Αρχικά, αποδίδεται από τον Κυριάκο Σταυριανουδάκη ο τρόπος με τον οποίο τραγούδησε τον σκοπό ο Γιώργος Τζιμάκης, αλλά και ο Χαρίλαος Πιπεράκης. Γενικότερα, αυτός είναι και ο τρόπος με τον οποίο αποδίδεται ο σκοπός στην Κίσσαμο. Πολύ χαρακτηριστική είναι η ερμηνεία του Μανώλη Νταουντάκη, με τη συνοδεία του Μανώλη Φαντάκη στο βιολί, ο οποίος λέει τη μαντινάδα:
Της μοναξιάς μπιστεύτηκα να σου ξελησμονήσω,
μα ο λογισμός ξετύλιξε και με γαέρνει πίσω.
Στη συνέχεια, ο Άκης Πιτσάνης ερμηνεύει τον σκοπό με βάση το τσάκισμα του Μουντάκη, που συνηθίζεται περισσότερο στην υπόλοιπη Κρήτη. Μια ακόμα γνωστή εκτέλεση με τον τρόπο αυτό, είναι του Ψαρογιώργη, ο οποίος έντυσε τον Β΄ Καραγκιουλέ με την μαντινάδα:
Όσο κι αν δέρνει ο άνεμος κι η θάλασσα ν' αφρίζει,
πάλι γιαγέρνει ξαστεριά πάλι γαλήνη αρχίζει.
Ακριβώς όμως επειδή υπάρχουν δύο τρόποι τσακίσματος της μαντινάδας πάνω στη μελωδία, απαιτείται διαφορετική μεταχείριση της φράσης από τους μουσικούς σε κάθε περίπτωση, έτσι ώστε η μαντινάδα να ταυτίζεται με τα βήματα. Στο βίντεο αυτό, παρουσιάζονται ενδεικτικοί τρόποι με τους οποίους θα μπορούσε να γίνεται η μετάβαση από τη μία φράση στην άλλη, ανάλογα με τον τρόπο τραγουδίσματος που επιλέγεται.
Βιολί-τραγούδι: Άκης Πιτσάνης
Λαγούτο-τραγούδι: Κυριάκος Σταυριανουδάκης
Λύρα: Κωστής Κυριτσάκης
Χορός: Νίκος Γιακουμάκης
Το γύρισμα έγινε στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου στα Κουνουπιδιανά.
Θερμές ευχαριστίες στον Βασίλη Δημητριάδη για την εκλεκτή του παρέα και για την πολύτιμη βοήθειά του στην εικονοληψία και τη σκηνοθεσία.
Ο παρακάτω σύνδεσμος περιέχει βίντεο με συνεντεύξεις, αλλά και εφαρμογή παραδειγμάτων πάνω στο χορευτικό μοτίβο:
• Τσακίζω στον άσσο