Tur - władca plejstoceńskiej puszczy / Dr Daniel Tyborowski

Wykład dr. Daniela Tyborowskiego w ramach cyklu spotkań z dziejami ziemi [19 maja 2021 r.]
wszechnica.org.pl/wyklad/tur-...
Tur (Bos primigenius) to gatunek ssaka z rodziny wołowatych, który niestety jest obecnie uznawany za wymarły. Bardzo przypominał duże rasy prymitywne bydła domowego. Dorosłe osobniki byków osiągały imponującą wagę, sięgającą od 800 do 1000 kg, przy wysokości w kłębie w granicach 1,6 do 1,9 m. Całkowita długość ciała razem z tułowiem i głową wynosiła około 3 metrów.
Charakterystyczną cechą turów były ich imponujące, gięte rogi. Te potężne struktury rozwijały się na boki i ku górze, tworząc imponujący widok. Wydłużały się na pewnym odcinku, biegnąc równolegle, po czym zakręcały się delikatnie do środka, a następnie znowu podążały ku górze. Te unikalne rogi nie tylko stanowiły imponujący element estetyczny, ale prawdopodobnie pełniły także funkcje w obronie przed drapieżnikami czy w rywalizacji międzyosobniczej.
Niestety, tury zostały wyparte przez rozwijające się populacje ludzkie, a ich populacja dramatycznie spadła do tego stopnia, że ostatecznie uznano je za wymarłe. Obecnie informacje o tych imponujących stworzeniach pochodzą głównie z badań archeologicznych i zapisów historycznych, co sprawia, że tur stał się jednym z symboli utraconej różnorodności biologicznej.
Dr Daniel Tyborowski - adiunkt naukowy w Muzeum Ziemi w Warszawie. Interesuje się gadami morskimi, paleobiologią kręgowców morskich oraz izotopowym badaniem zębów i kości.
Znajdź nas:
/ wszechnicafww
/ wszechnicafww1
anchor.fm/wszechnicaorgpl---h...
anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
wszechnica.org.pl/
Materiał realizowany we współpracy z Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk
/ muzeum.ziemi.pan
#dziejeziemi #paleontologia #tur #plejstocen #puszcza #dinozaury #skamieniałości

[@siedlec]

Przez wiele lat wracając ze szkoły mijałem pomnik upamiętniający ostatniego tura padłego w puszczy jaktorowskiej :)

[@canalminus-]

Dzięki Daniel za super wykład . Głodni wiedzy każdego dnia zawsze coś super ciekawego na Waszym kanale znajdą. Ściskam

[@leszekporowski1707]

Pan Daniel jest bezkonkurencyjny. Przyznam, ze wykłady oglądam po 2 razy.

[@canalminus-]

@@leszekporowski1707 Pan Daniel pełna profeska

[@wojciechdziatko5010]

4min,4 sek, ujmujące ujęcie Szanownego Pana. Pozdrawiam serdecznie.

[@wiktorzarzeczny771]

Dziękuje za propagowanie idei Tura! Akwarelista nie miał z bydłem Hecka nic wspólnego. To bracia Heck wykorzystali układy z Goringiem i dostali finansowanie. Zas sam tur żył głównie na łąkach śródleśnych, a nie w kniei. Tury nadto miały jasną/biała prege na grzbiecie. Najbliższe turom wydaje się żyjące dziś w Szkocji, w stanie poldzikim, bydło Chillingham Cattle.

[@simba4506]

@ Dr Daniel Tyborowski Podobało mi się twój wykład o tura, szacunek dla ciebie Panie Tyborowski. Dzieje ziemi W tamtym roku zacząłem oglądać filmy wykłady Pana i podobały wszystkie filmy wykłady o wymarłe zwierzęta i ery dinozaury :)

[@madzia3103]

Byc moze tury przetrwały najdłużej w naszym zakątku ziemi dzięki Władysławowi Jagielle. To on, jako pierwszy na świecie, stworzył prawo ochrony zwierząt. Konkretnie chodziło o ochronę tura z puszczy Jaktorowskiej

[@tomaszskwarek1370]

Adolf akurat nie polował bo był wegetarianinem. To Herman Goering lubił polować w polskich puszczach i on był inspiratorem reintrodukcji tura. Tur w jego mniemaniu symbolizował germanską siłę. Ps. Oczywiście całość wykładu oceniam bardzo pozytywnie :)

[@sawekk.4136]

Super

[@krzysztofnowak7158]

👍👍👍

[@iczaplicka]

Nie zaczepy mięśni, tylko więzadło karkowe. Jego przyczep, łącznie ze skórą, kaletkami, wyrostkami kręgów itp. tworzy tzw. kłąb. Charakterystyczny dla konia i bydła. Bardzo ważna struktura jeżeli chodzi o użytkowanie. I ważna w weterynarii. Jakby zwierzę musiało tak ciężki łeb utrzymywać za pomocą mięśni było by to nieekonomiczne

[@januszpietras2739]

Dzieje Ziemi.

[@maciejbeskidnick3626]

A może coś o wiecznej zmarzlinie w Polsce?

[@arkadiusz-zn5ob]

W Prusach żyły jeszcze podobno w XVlllw

[@ppkbtb]

Na razie mamy Tur de France, Tur de Pologne.

[@kubacski8454]

Dzieje Ziemi

[@wodzimierzhaadus2454]

dzikie yaki z zachodnich Chin przypominają sylwetką i rogami tura ... są filmiki na YT jak wilki polują na yaki które mają do 2 metrów wzrostu i wtedy wybierają małe lub atakują stadem i robią to jednak z głodu choć dorosły yak ostro walczy a czasami to jego stado pomoże pogonić drapieżnika

[@ogor1998pnt]

29:27 jakby nie wyginał, to na pewno i tur by się przstosował do wyjadania kukurydzy na polach uprawnych

[@MrLysyn77]

Dzieje ziemi

[@bartoszrebielak4863]

Chłop slaski

[@szczepanjabonski7719]

widać że autor nigdy nie widział np 3cletniego samca krowy

[@arturhampel2794]

Tur z Jaktorowa nie był ostatnim turem. Był prawdopodobnie ostatnim w Polsce, ale nie na świecie

[@rejmons1]

A gdzie żyły inne? Bo nie słyszałem.

[@arturhampel2794]

@@rejmons1 Tur z Jaktorowa padł w roku 1627 natomiast żyło jeszcze stado z Prusach Książęcych liczące kilkadziesiąt osobników, było to tak zwane "stado topiewskie", gdzie w roku 1739 naliczono około 70 osobników. W roku 1755 ostatni tur z tego stada zginął z rąk kłusownika. Inne źródła podają, że ostatni tur w Prusach (chodzi o tego samego tura) został zabity na rozkaz króla Fryderyka w Parku Dzikich Zwierząt w Królewcu. To jednak nie wszystko, gdyż Tury żyły jeszcze po turach jaktorowskich w Azji Mniejszej, gdzie również ostatni z tamtejszego stada tur padł prawdopodobnie w II poł. XVIII w. (dokładna data nie jest znana, przynajmniej ja się nie doszukałem) w górnym biegu rzeki Irtys i Ob Nie jest jednak wykluczone, że ostatnie tury przeżyły w Azji do wieku XIX a może nawet do początku wieku XX. Tutaj jednak brak jest źródeł, które by to jednoznacznie potwierdzały, są jedynie luźne relacje w tym Johna Bella, który mógł pomylić tury z dzikimi jakami. Tak czy owak potwierdzone są stada w Prusach Książęcych i Azji mniejszej, gdzie ostatnie tury przetrwały jeszcze ponad sto lat po ostatnim turze z Jaktorowa. Teraz Pan już będzie mógł powiedzieć, że słyszał, czy raczej - czytał :) Pozdrawiam

[@tomaszolejko6278]

W 1755 roku padł ostatni żubr w Prusach prawdopodobnie a nieporozumienie wzięło się stąd, że tłumacz google często tłumaczy aurochs/auerochse (tur) na żubr, potem ktoś z innego krajumyśli, że to zwierzę o którym mowa w nagraniu to żubr itp

[@tomaszolejko6278]

A ostatni tur (przynajmniej taki o którym wiemy) padł w 1627 roku w Puszczy Jaktorowskiej, przynajmniej do takich wniosków doszedłem szukając informacji o rzekomym turze zabitym w 1755 w Prusach.

[@arturhampel2794]

@@tomaszolejko6278 Informacji o stadzie turów w Prusach Książęcych nie ma zbyt wiele, ale można je odnaleźć. Odnotowano też historycznie zabicie ostatniego tura z tamtejszego stada a spór jedynie dotyczy tego, czy dokonał tego kłusownik, czy stało się to za przyzwoleniem króla Fryderyka. Wytworzyła się wokół tej sprawy pewna aura tajemniczości, by nie powiedzieć teorii spiskowych. Mowa jest o tym poniekąd w czasopiśmie naukowym European Bison Conservation Newsletter (4/2011)

[@gattanera1646]

Uratować żubra udalo sie dzięki mości dolewu krwi bizona amerykańskiego, z czasem, zaczęto stosować chów wypierający, aby resztki tej krwi usunąć, ale było to tez istotne, bo dawało wieksze pole manewru i pozwalalo uniknąć depresji wsobnej...

[@gattanera1646]

@@arturos25 ja miałam dostęp do danych qrchiwalnych podczas pobytu w Białowieży, na przełomie lat 80/ 90tych kiedy pisałam pracę na temat opieki nad gatunkami zagrożonymi zagłada na uniwersytecie florenckim... Interesował mnie dolew obcej krwi w celu zapobieżenia depresji wsobnej a następnie chów wypierający. W kynologii stosowano to dość często. Z materiałów wynikało, że krzyżowanie stosowano w celu zwiększenia puli genetycznej i z góry zakładano użycie w dalszej hodowli jedynie pojedynczych egzemplarzy...

[@gattanera1646]

@@arturos25 z mojej pracy wynikalo, ze, aby zapewnic roznorodnosc genetyczna, wskazane jest uzycie relatywnie duzej ilosci samcow i utrzymanie wielu linii meskich. Jest to zwiazane z faktem, ze cechy zwiazane z chromosomem “y” sa przekazywane jedynie z ojca na syna, natomiast cechy zwiazane z chromosomem x moga byc przekazywane przez matke zarowno synom jak i corkom, podczas gdy samiec przekazuje cechy zwiazane z chromosomem x swoim corkom (oczywiscie, to tak w skrocie i uproszczeniu). Niestety w hodowlach zachowawczych panuje tendencja do uzywania niewielkiej ilosci samcow, ze wzgledow ekonomicznych i zwyklej wygody, co sprawia, ze linie meskie latwo zanikaja… ja pisalam na podstawie tego, co mi udostepniono, w tym rzadkich materialow archiwalnych i manuskryptow, w tym notatek opiekunow zubrow. Interesowalo mnie szczegolnie wczesne stadium odtwarzania populacji. Podobno w czasach wojny duza czesc pracy hodowlanej zostala zaprzepaszczona, byly tez problemy z identyfikacja ocalinych egzemplarzy.

[@gattanera1646]

@@arturos25 zgadzam sie z Toba w 100 %… Korzysc na krotka mete okazuje sie zgubna w dluzszej persoektywie… od poczatku distepnosci techniki zamrazania nasienia i embriotransferu, material genetyczny gatunkow zagrozonych zaglada powien byc zabezpieczany… co, niestety nie ma miejsca. Nawet tak wydawaloby sie popularna dzuedzina hodowli, jak hodowla psow znalazla sie-o ironio, powaznie zagrozona… jesli przejrzysz materialy zwiazane z hodowla ogara poldkiego diznasz szoku, pod pozirem “ratowania” rasa zostala praktycznie zniszczona, przez uzywanie przypadkowych krzyzowek i niewykorzystanie wartosciowego materialu… i mialo to miejsce w erze kiedy badania genetyczne nie stanowia problemu a mrozenie nasienia nie jest zawrotnie kosztowne, szczegolnie w przypadku prowadzenia prac akademickich. Tez zauwazylam, ze rzekomi “obroncy przyrody” daza przede wszystkim do likwidacji zwierzat e imie jakiejs oblednej ideologii… zauwazylam takze, ze nie korzysta sie z dobrodziejstw nauki aby zapewnic gatunkom przetrwanie i zabezpieczyc pule genetyczna… z zazdroscia patrze na inteligentne dzialania- nawet te ewidentnie komercyjne, ktore zapewniaja byt i popularnosc duzej pandzie… u nas coraz czesciej widac chec pozbycia sie gatunkow wymagajacych opieki… mozna by o tym mowic godzinami… w niektorych krajach okreslone gatunki a nawet rasy zwierzat, maja status “zywego zabytku kultury narodowej” i ich hodowla jest szroko wspierana. W Polscre natomiast do dzis oboeiazuje zakaz hodowania gatunkow krajowej fauny… choc pula hodowlana zwiekszylaby riznorodnosc i pizwolila odbudowac populacje dzika w razie potrzeby (vide niektire gatunki audtralijskich papug, to najbardziej znany, choc nie jedyny przyklaf) pozdrawiam serdecznie

[@gattanera1646]

@@arturos25 zgadzam sie z Toba, ja mam to samo odczucie. I dotyczy to nie tylko zubra… mam nawet taka mala spidkowa teorie na wlasny uzytek i boje sie, ze jest trafna….

[@gattanera1646]

@@arturos25 mam wrazenie, ze komentarze znikaja… jak widac samo poruszanie tematu komus bardzo przeszkadza… Pozdrawiam serdecznie

[@user-fb9ss4op6n]

Taurus tur зубры оборотни Lecane. Lecane оборотни из тура в волка.

[@malleusmaleficarum9248]

Tur musiał być zwierzęciem temperamentnym, w końcu kluczowe w awionice słowo turbulencje nie wzięło się znikąd ;)

[@konradnsa]

Playback speed 1.5x a nawet 1.75x

[@ogor1998pnt]

Ja słucham na x2 i rozumiem doskonale

[@trizon1309]

znany na całym świecie austriacki malarz akwarelista:))))

[@koczisek]

Helmut ty głupku - mówiłem ci, że Mauser nie służy do rekonstrukcji!

[@andrzejp.5327]

Dzieje Ziemi.