Uglevodlar monosaxaridlar

Uglevodlar (glitsidlar) karbonil guruhi va bir nechta gidroksil guruhlarini o'z ichiga olgan organik moddalardir [1]. Ushbu birikmalar sinfining nomi "uglerod gidratlari" so'zidan kelib chiqqan bo'lib, uni 1844 yilda Karl Shmidt taklif qilgan. Bunday nomning paydo bo'lishi fanga ma'lum bo'lgan birinchi uglevodlar Cx(H2O)y yalpi formulasi bilan tasvirlanganligi, rasmiy ravishda uglerod va suv birikmalari bo'lganligi bilan bog'liq.
Shakar past molekulyar og'irlikdagi uglevodlarning boshqa nomi: monosaxaridlar, disaxaridlar va oligosakkaridlar.
Uglevodlar flora va faunaning barcha tirik organizmlari hujayralari va to'qimalarining ajralmas qismi bo'lib, Yerdagi organik moddalarning asosiy qismini (massa bo'yicha) tashkil qiladi. Barcha tirik organizmlar uchun uglevodlar manbai o'simliklar tomonidan amalga oshiriladigan fotosintez jarayonidir.
Uglevodlar organik birikmalarning juda keng sinfidir, ular orasida juda xilma-xil xususiyatlarga ega moddalar mavjud. Bu uglevodlarning tirik organizmlarda turli funktsiyalarni bajarishiga imkon beradi. Bu sinfning birikmalari o'simliklarning quruq massasining taxminan 80% ni va hayvonlar massasining 2-3% ni tashkil qiladi [2].