Unia polsko-litewska i próba zbudowania imperium wschodniego | HISTORIA ŻYWA

Za początek dziejów polsko-litewskich uznaje się 14 sierpnia 1385 roku. W tym dniu na zamku w Krewie na Litwie zawiązana została unia Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Współpraca polityczna obu państw trwała przez wiele lat. Jej fundamentem była współpraca Władysława Jagiełły i księcia Witolda. Litwa to było najrozleglejsze i ostatnie państwo pogańskie w Europie, odpierające napór zakonu krzyżackiego i sąsiadujące z rosnącym w potęgę władztwem księcia moskiewskiego i włodzimierskiego Dymitra Dońskiego. Książę litewski Jagiełło zobowiązał się do ożenku z wybraną na króla Polski dziesięcioletnią Jadwigą Andegaweńską, przyjęcia chrześcijaństwa i przyłączenia swoich ziem do Królestwa Polskiego. Na mocy unii zostawał władcą Polski i Litwy.
Prowadzi: Dorota Truszczak
Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk, publicysta, nauczyciel akademicki, sowietolog, autor "Dziejów Polski")
Data emisji: 3.10.2022 r.
Więcej: jedynka.polski...
--------------------------
🔔 Subskrybuj i bądź na bieżąco: bit.ly/3rFnZJd
📺 ZOBACZ RÓWNIEŻ:
🎥 EUREKA - audycja popularnonaukowa: bit.ly/3KBLjiw
🎥 Szkiełkiem i okiem - wideoreportaże i wywiady: bit.ly/3e47UVn
🎥 Studio Dokumentu i Reportażu Polskiego Radia: bit.ly/33Ca2Sv
🎥 Nasze relacje z granicy polsko-białoruskiej: bit.ly/3Gpso7t
#polskieradio #historiażywa #jagiełło #ruś #politykazagraniczna

[@yurekbond6707]

Powiem tak,jestem już starym człowiekiem,historia to moje hobby od kilkudziesięciu lat ale Wasze programy są naprawdę dobre,inspirujące i ciekawe. To że prof.Nowak jest ozdobą takiego programu to jedno ale p.Redaktor,która jest przygotowana do tego programu-pytania,wnioski-to już wyższa"jazda"jak dla mnie. Czemu? Bo mało jest dzisiaj dziennikarek,które są tak dobrze przygotowane do spotkania z p.Profesorem,które merytorycznie potrafią i chcą być na równi ze znawcą tematu(p.Profesorem). Taka postawa cieszy,mnie,laika,że są jeszcze redaktorzy w radiach,którym zależy żeby program był ciekawy,interesujący,wręcz wciągający słuchacza. Dziękuję Wam i pozdrawiam

[@tadeuszmorgan4173]

Warta wspomnienia jest zapomniana rasa staropolskich koni pochodzenia nadbałtyckiego - Žemaitukas. Ogromna część wierzchowców użytkowanych w boju przez polską szlachtę w tym formacje Husarskie, Lisowczyków, Pancernych itp. to były konie . Litewskiej legendarnej rasy Žemaitukas. Żmudziny- to bardzo stara rasa rumaków bojowych litewskiego i polskiego rycerstwa . Niesamowicie odporne na ,, trudy wojny,, .Szybkie, zwrotne, zwinne łatwe w prowadzenie . Na koniach tej rasy jeździł już Król Polski Władysław II Jagiełło ,Wielki Książę Litewski Witold Kiejstutowicz i wiele innych osobistości . Wierzchowce te potrafiły wytrzymywać ekstremalne warunki . np z braku paszy utrzymać się przy życiu na samej zmielonej korze drzew, mchach ,porostach ,zerwanej słomie z dachów chałup strzechą krytych. 150 km przemarszu w ciągu doby nie stanowiło dla nich problemu. Herb Litwy - Pogoń przedstawia rycerza na ogierze Žemaitukas. Na współczesnej monecie Euro . Litwini upamiętnili te konie będące ich dobrem narodowym.colnect.com/pl/coins/coin/95840-150_Euro_Lithuanian_Hound_and_%C5%BDemaitukas-2017~Today_Euro_Lituania_Nature-Litwa . W Polsce o wykorzystywanych bojowo w Husarii wierzchowców Žemaitukas z litewskich stadnin mało kto w ogóle słyszał (nawet wśród historyków ). Do dzisiejszych czasów przetrwało kilkaset sztuk Žemaitukas. th.bing.com/th/id/OIP.JLu-4_Ql0rrh9aa9TgAeOQHaF3?w=212&h=180&c=7&r=0&o=5&dpr=1.5&pid=1.7 Rajd Szlakiem królewskiej miłości Wilno -Kraków na Žemaitukas.kzbin.info/www/bejne/Z2a6fnmVl6qDhLM... Jeśli ktoś chce zobaczyć jak Żmudziny wyglądają to może wejść adres (Žemaitukų arklių augintojų asociacija ) . Zakładkę galeria. Następnie w galerii otworzyć plik : Vyčių rinktinės žygis 2021 06 12, Kretinga. .Jest tam np. o hetmanie wielkim Janie Karolu Chodkiewiczu są też Konie Żmudzkie w dawnym typie. Pozdrawiam wszystkich

[@mariakarasek2854]

zgadzam się w 100% i dodam jeszcze że Pani Redaktor i Pan Profesor mają piękne radiowe głosy i nikt nikomu nie przerywa,jak ja lubię słuchć ich audycji.

[@yurekbond6707]

@@mariakarasek2854 Witam Bardzo trafna opinia-"nikt nikomu nie przerywa,nie przeszkadza" Pozdrawiam

[@pakuszka]

Ma Pan w każdym calu rację ❤

[@marcinkrawczyk6435]

Pan Profesor jak zawsze na najwyższym poziomie!! 💪🤝👍👏

[@stanisawobrycki4176]

Jak zawsze piękny wykład Panie Profesorze ,wielkie dzięki

[@sawekgowacki8348]

Znakomita audycja. 👍👍👍👍👍

[@FekalistaGrzybowory-lz8lh]

Jak ja uwielbiam tego typu audycje Polskiego Radia. Proszę o więcej

[@dpw6546]

6:25 Ta, "okrutnie" się przydali: w pierwszych latach panowania Jagiełły trzeba było tam jechać aby ratować im tyłki nawet w samym Wilnie, bo nic z nich byłoby nie zostało (no, chyba że Krzyżacy zadecydowaliby o utrzymaniu jakiegoś zupełnie uzależnionego od nich kadłubowego tworu), a Witold zmieniał sojusze pomiędzy Polską i Litwą a Zakonem częściej niż onuce. Wojskowo LItwa dała popis nad Worsklą i pod Grunwaldem (za to brańców z polskiej - a tylko czasowo zastawionej Krzyżakom - Ziemi Michałowskiej to już, swoim starym zwyczajem, wiedzieli jak po Grunwaldzie wziąć). Do tego Jagiełło i Witold byli tzw. "hamulcowymi" pójścia za ciosem i całkowitego pokonania Zakonu w 1410 r. A wojna trzynastoletnia? "Nie, dzięki, Polacy, to wasze sprawy!". To samo wojna rycerska z lat 1519-1521. Za to do, że tak brzydko powiem, ssania polskiego cycka od początków byli pierwsi. Do kogo zwrócić się o ratowanie skóry od Krzyżaków i Moskwy i/albo wystawiać łapy po kasę na ich wojny dobrze wiedzieli i umieli.

[@donatastawicka1266]

Wspaniały, ciekawy wykład

[@brendamazur1106]

Doskonały wykład , dziękuję.

[@boka1000]

Fenomenalne.

[@wiesawcelinski9756]

Lubię tą epokę i wcześniejsze

[@adamchmielewski2665]

Profesora słuchać mogę bez końca

[@tomaszkot5695]

Wyrazy Panstwu szacunku...

[@dariusz2827]

Ciekawa audycja, dziękuję.

[@monikac.1794]

Wspaniały wykład wybitnego historyka. Lektura obowiązkowa dla każdego ❤ żal jedynie że co dosłownie parędziesiąt sekund wykład ten przerywają nachalne reklamy

[@tylkopowaznie2508]

6:37 Oczywiście , Unia z Litwa to było bardzo rozsądne i naturalne, można powiedzieć , typowe wówczas w Europie, działanie. Jednak, s..liśmy strasznie ten pomysł. Zaryzykowałbym tezę, że plus (+) za Jagiełły , stał się minusem (-) za króla Stasia!! Najzwyczajniej na świecie, nie udźwignęliśmy tej koncepcji, choć od początku , gdzieś do wiktorii wiedeńskiej (a może Potopu) wydawała się bardzo atrakcyjna. Istnieje pogląd , ze Polska była suwerennym (w miarę) krajem , gdzieś do bitwy połtawskiej, dalej to była agonia mniej lub bardziej widoczna i odczuwana. Zabory to była formalność, tez wówczas typowa. Zjadano tego, kto sie dawał.

[@kacpersymon9870]

Dziękuję za piękny wykład historii.

[@kamil478]

Dzięki za świetne spędzony czas. Niebywała przyjemność słuchać Pana prof. Czy jest również forma słuchowiska w postaci podcastu?

[@PiotrOlsztynski]

Zastanawiająco cicho jest na temat prawdziwej historii. Jako część historii o której należy mówić. Tak ku przypomnieniu... i pewnej refleksji... Tylko prawda nas w końcu wyzwoli... Historia ukraińsko-polskich relacji w skrócie: 1648 - Ukraińcy mordują tysiące polskiej szlachty - powstanie Chmielnickiego 1768 - Ukraińcy mordują 100 tys. Polskich mieszczan i szlachtę - koliszczyzna 1817 - Ukraińcy mordują 2 tys. Polaków w Małopolsce Wschodniej 1918 - Ukraińcy strzelają do tysięcy polskich dzieci we Lwowie - Orlęta Lwowskie 1920 - Ukraińcy nie potrafią obronić Kijowa oddanego im przez polskie wojsko 1931 - Ukraińcy mordują wojewodę Hołówkę 1934 - Ukraińcy mordują ministra Pirackiego 1939 - Ukraińcy mordują setki polskich żołnierzy broniących Polski 1943 - Ukraińcy dokonują ludobójstwa - około 250 tys. Polaków - Rzeź Wołyńska UPA - nie da się dokonać dokładnej estymacji ofiar. Strona ukraińska zakazuje... 1944 - Ukraińcy mordują tysiące Polaków na Kresach Płd. Wsch. - czystka etniczna 1945 - Ukraińcy mordują tysiące Polaków na Podkarpaciu - czystka etniczna 1991 - Ukraińcy otrzymują pierwsze niepodległe państwo w historii - od ZSRR 2015 = 2015 2022 - już kilka milionów Ukraińców zamieszkało w Polsce… lub więcej Nigdy nie było żadnej przychylnej Polakom myśli na ukrainie. Od doktryny doncowa, ich “dekalogu” , później u.p.a itd… w założeniu było mor....dowanie Polski i Polskości. A poniżej odrobina ukraińskiej poezji - t.szewczenko - ich wieszcz narodowy - fragment poematu “Hajdamacy”… Skasują? Dajcie noża, siłę dajcie, Męki Lachom, Męki!!! Kary Lachom kary! Jak szalony, wiesza, pali, Sieka trupie ciało: Dajcie Lacha, dajcie 7yda! Mało mi ich, mało! Dajcie Lacha, krwi dawajcie! Mięsa z krwią i pianą! Były jeszcze rz..ezie np : Batoh , Humań - gdzie zam.ordowali bes.tialsko ok 20 tyś Polaków i 7ydów - Ich zbr...odnię na Polakach i 7ydach zdają się nie mieć końca...Jeszcze jako EsesGaliz.... "Halyczyna" SS Galizien - Huta Pieniacka, Chodaczkowo WIelkie, Prehoryłe, Smoligów, wieś Borów... a 28 dni temu zaatakowali nas znowu - Pr.//ewodów - 15 listopad 22.

[@papi5377]

Nigdy się nie rozwiązał problem Prusy Polska. (Niemcy )Prusy Istniały Panie Profesorze bodajże do 1947 - Nasuwa się pytanie ? Kto zaatakował Polskę ?

[@czubak12]

Nie da się sluchac tego bardzo ciekawego wykładu, kiedy jest przerywany, co kilka minut, reklamami.

[@kacpersymon9870]

adblock

[@tylkopowaznie2508]

14:50 W ten sposób "incydentem" mozna nazwać i bitwe pod Grunwaldem. Ostateczne rozwiazanie problemu niemieckiego mialo miejsce dopiero w 1945r.

[@jado9909]

@tylko powaznie: Problem niemiecki trzeba by rozwiązywać co 50 lat bombardując Niemcy. Taka receptę miał Churchill.

[@tylkopowaznie2508]

@@jado9909 Bzdury!

[@jado9909]

@@tylkopowaznie2508 Przywołując Churchilla wskazałem na to, ze problem niemiecki się nie skończył. Obecna sytuacja to potwierdza.

[@tylkopowaznie2508]

@@jado9909 Nie podzielam tego pogladu.

[@jado9909]

@@tylkopowaznie2508 To nie tragedia. Ziemia się nie zawaliła. Różne spojrzenie nie jest niczym nowym.

[@tomek777777777777777]

fatalnie dobrana albo muzyka do wstępnej narracji albo jej głośność. Przeszkadza i rozprasza.

[@marekzegarek7224]

Podpisuję się pod tym komentarzem. Najgorzej chyba z odcinków które wysłuchałem, odcinek o smucie! O, przepraszam, debilnych reklamach które w trakcie audycji skutecznie zniechęcają do kontynuacji.... Pozdtawiam prowadzącą p. redaktor i p. prof.

[@danielpaduch4369]

Znakomite

[@halinastryjniak8970]

Całość- bezcenna. Jak zawsze

[@Qozyr]

Czy "rzecz pospolita" znaczy we wspolczesnej polszczyźnie język pospolity, ludowy?

[@jerzyciesielski3296]

Wolni z wolnymi.

[@artuurroo]

Szkoda że odcinki nie pokolei cały poczet królów

[@tomektwardy4920]

Nie mam pojęcia ,po co tak rozbudowany wstęp. Karykaturalny!?

[@CyryloPolska]

"prawosławno-mongolskie Księstwo Moskiewskie" ma taki sam sens jak "katolicko-niemieckie Królestwo Polskie"

[@paweszymanski9453]

Mylisz się, ale nie masz wiedzy, żeby to pojąć.

[@adamus761]

A co jest nieprawidłowe w stwierdzeniu prawoslawno- mongolskie moskale ?

[@jankowal8871]

Ale ten człowiek nudzi ,skutecznie odstrasza ludzi od historii.

[@marcinkrawczyk6435]

Lemingów owszem.... Odstrasza

[@jankowal8871]

@@marcinkrawczyk6435 Nie tylko zapewne Lemingów :) Ten człowiek ogólnie nudzi w dodatku przedstawia wydarzenia historyczne w przekazie preferowanym przez szlachtę .

[@marcinkrawczyk6435]

@@jankowal8871 Nie ten człowiek a Pan Profesor.... A jak się nudzi to odsyłam do kanału HBC... Po za tym człowieku!!!! A z jakiej strony ma przedstawiać tą historię? Opierać się na zapiskach niepiśmiennych chłopów co byli tylko duszami poddanymi? Lenina i innych gnojków nie wymyślili wtedy....

[@marcinwisniarski6265]

Pozwólcie, że zapytam w jakiej optyce pan profesor miałby pokazywać historię naszej Ojczyzny. Zresztą nie tylko naszej. Każdej innej. Szlachta stanowiła w Rzeczpospolitej naród polityczny. Nie stanowili go ani mieszczanie ani włościanie. O tych ostatnich można mówić przede wszystkim w kontekście społecznym

[@jankowal8871]

@@marcinwisniarski6265 Właśnie w tym rzecz że profesor przedstawia decyzje szlachty podejmowane odnośnie kraju jako coś naturalnego i pozytywnego.A szlachta w rzeczywistości działała tylko w swoim interesie szkodząc i królowi i państwu. Zawsze podaję że we Francji państwie o długiej tradycji szlachta stanowiła 0,5% społeczeństwa a u nas aż 10 % .Więc skąd ci ludzie się wzieli i co oni mieli wspólnego z dawnymi rodami książęcymi w sensie pokrewieństwa . Oczywiście większość z nich to potomkowie wszelakich krętaczy i oszustów którym tytuł szlachecki się nie należał.

[@barteklewy9820]

Polska stała by się imperium ale bez przywilejów szlacheckich i z podatkami prawami jak za Kazimierza Wielkiego.