ВАНда ЖАШАШКАН КЫРГЫЗДАР ТУУРАЛУУ ЖАЛПЫ МААЛЫМАТ...

Ван кыргыздары жөнүндө жалпы маалымат.
Жүз жылдай убакыт мурун кыргыздардын бир бөлүгү Ооганстанга, кийин 1970-жылдардын аягында Түркияга көчүп, Ван көлүнүн жанында отурукташып калган. Азыр Түркиянын Ван провинциясында төрт миңге жакын кыргыз жашайт. Алар салтын сактап калган менен, жаштары тилин дээрлик унутуп калышкан.
Кыргыздар Түркиянын Ван облусуна Ооганстандын аймагынан Рахманкул хандын демилгеси менен көчүп барышкан. Мындайча айтканда, алар Ооганстандын бийик тоолорундагы памирлик кыргыздардан бөлүнүп кетишкен.
Чоң көч 1978-жыл башталган: Памир кыргыздардынын бир бөлүгү Ооганстанда марксисттер бийликке Апрель революциясынан кийин келген соң ал жактан кетмек болушкан.
Адегенде кыргыздар Пакистанга көчүп барышкан, бирок Вахан босогосунун катаал аба ырайына кынык алып алгандан кийин ысык жерге көнө албай коюшкан. Американын визасын алып, Аляскага көчүп кетели дегиче болбой , кыргыздардын тобун Түркия кабыл алган.
1983-жылы Түркиянын өкмөтү өлкөнүн эң чыгыш жагындагы Ван процинциясынан кыргыздарга жер бөлүп берген. Ошентип Улуупамир айылы пайда болгон.
Түркиядагы Ван провцинциясы Иран менен чектешет.
Азыр Түркияда төрт-беш миңге жакын Ван кыргыздары жашайт, алардын миңи чоң шаарларга көчүп кетишкен.
Аял-эркектин саны бирдей эле. Элде кайсы бир жыныстын үстөмдүгү жок.
Улуупамирдин аты Улуу Памирде калган кыргыздар тууралуу эстетип турат.
Азыр эң кыйын маселе - кыргыз тилин үйрөнүү. Акаевдин заманында Кыргызстан менен Ван кыргыздарынын ортосунда макулдашуу болчу экен. Түркияга кыргыз тил мугалимдери келип окутуп турушчу экен. Ошондуктан чон муундар кириллицаны жакшы өздөштүрүшкөн. Андан тышкары, аларга кыргыздын тарыхын, маданиятын үйрөтүшкөн, алар болсо өз кезегинде ал билимди балдарына калтырышкан.
Тилекке каршы, Аскар Акаев кеткенден кийин макулдашуу иштебей калшан. Кыргыз тилинде дээрлик эч ким сүйлөшпөйт.Азыр Ван кыргыздары балдарынын кыргыз тилин жана маданиятын билишин каалашат.
Кээ бири кыргызча сүйлөшүп жатабыз деп ойлошот. Бирок чындыгында алар түрк тили менен кыргыз тилинин окшоштугун байкашпайт. Алар түркчө сүйлөсө деле кыргызча сүйлөп атабыз дешет экен.
Азыр айылда түрк тили гана үйрөтүлөт. Биз кыргыз тарап мурдагы макулдашууну жаңыртып, биздин маселени чечет деп үмүт кылабыз.
Кыргыз тилин улгайган адамдар эле билбесе, башкалары билбей деле калыптыр.Айылда сегиз класстык бир мектеп бар. Анда 20-30дай мугалим иштейт экен
Айылдын четинде дарыканасы жана оорукана бар. Баарынын унаасы бар, кимдир бирөө ооруп калса ооруканага бат эле жетсе болот.
Жалпысынан эч кандай кыйынчылык деле жок.
Ван кыргыздары начар, ылайыкташпаган шартта жашайт деп ойлошот.
Тескерисинче,алар абдан жакшы шартта жашап, мамлекеттик колдоо бар экен. Мага илгерки СССРди эске салды. Коммунальные услуги жок, билим жана медицина бекер, мамлекеттик колдоо бир калыпта болгондуктан, эл да ошол стабилдүүлүккө көнүп калган.
Жумуштан аскер, чек арачы элн жумуш бар, бирок көпчүлүгү аскер болгусу келбейт, ошондуктан чоң шаарларга көчүп кетишет. Адатта чек арачылар бир жерде 10-15 жыл жашашат. Алар бул эмгеги үчүн айына 350-500 доллар алышат.
Кыргыз айылдары менен салыштырганда, Ван кыргыздарынын жашоо деңгээли кантсе да жогору. (урушпагыла, бирок чындык ушундай)
Улуупамирликтер мал багып, дыйканчылык кылышат. Жаштар окуйт, билим алабыз деп шаарга качышат. Текст, видео Рыскүл Акимжанованыкы...

[@miranasarova27778]

Туркиядагы, Ван жеринде жашаган кыргыз элиме чоон салам Россияда жургон кыргыздардан.❤. Аман журунуздор Кайда болсонор да, башынар аман, жеринер тынч, уйбулонорго бакыт, бейкуттук.

[@user-cl4jv1zo5q]

Кайран кыргызым туш-тушка качып , дуйнонун торт бурчунда жашайт . Кайсыл жерде болсонорда аман болгула.

[@user-vq3cl3fc6m]

Бар болгула аман болгула кайжерде болбогула .тушунукту тартпапсын карындашым мейли рахмат

[@user-wm6ck4to5x]

Вандык кыргыздарга ысык салам отурукташкан жеринер сулуу экен барболгула биздин кыргыз боордоштор

[@user-qh3nv2wj8w]

Кочолору жакшы таза экен. Башка элде жашаган кыйын болсо керек. Аман болгула.

[@egenberdi]

Суболуч,алыпбаруч,орус,болуп,калыпс,конокту,билбей,

[@nurbekkamchybekov2600]

Элинин меймандостугун карачы мА ша Аллах! Кочолорунун тазасын айт ! Полный брусчаткаго биздин кочолорду кудай сактасын

[@user-nt6vp6tj1r]

Вандагы кыргыздарга салам отурукташкан тапкан жериңер сонун жер екенго суу кененирээк үйдөн суу чыгарып алып кульурно жашай бергиле бактылуу болгула!!!!!!!!!

[@user-ex8vp5vl8f]

Тоо кушундай эркиндикти энсеп жер кезген кайран элим! Аман жургуло кайда болсонор да😊🤲

[@user-iy9re8cl5n]

Жашоо турмушунарга ылайыетуу сонун жерде жашайт экенсигер Бар болгула бир туугандар Бардык шартынар бар сонун жер экен го👍👍👍

[@user-lp7kz5yw1q]

Озгорду да тилдери молодец салт сананы жок кылышпай журошот жашолору жакшы экен

[@user-xe8mp6vv4g]

ВПНДА ЖАШАГАН КЫРГЫЗДАР КЫЗЫЛ БАШТАР МЕНИН УРУУЛАРЫМ МЕН ДА УШУЛ УРУУДАН БОЛОМ САЛАМ БААРЫНАРГА

[@user-hz9cu8np2l]

Баары жапакеч сонун кишилер экен жаркылдащып саламатсызбы амансызбы кош келипсиз дешип кандай жагымдуу

[@user-qm8es6oi4l]

Кыргызстан чон салам Вандык кыргыздарга

[@bjjhbv384]

Жалалабадтан Вандык Кыргыз туугандарга ысык салам .

[@irinapetrova4964]

Аман тургула туугандар.

[@UMAR1989-tb2wu]

Ассалому Алейкум Машааллох Кыргызстан Элим Туркий халклар Иншаллох бирга болайлик Ноокат шаариндан салом катта

[@user-vf8nc2mg4x]

Оштон салам жеригер айабай сонун экен тын жер экен

[@DkzgsvDjhd]

Ааламда Кыргыз коп асманда жылдыз коп деп калышаар эле Союз кезинде.Бар болгула.Мекениниздерге кайткыла.

[@beka9015]

Ии мынча жакшы кыргыздын иилгеркии салтары сакталып келэ жатканы кандай жакшыы бактылуу болушусуундар 🤲🤲🤲👍🇰🇬

[@user-sx7yb4vd2d]

Ушул айылды интернеттен көрүп баргым келди эле. Кийин 2017 Аллах насип кылып бир жума жүрүп келгемин.

[@user-ej4gj3jh9g]

Мага да насип кылса экен, мен да баргым келип жатат

[@user-eb1dt3gb3l]

Кай жерде болсонор аман болгула кыргызым

[@irinapetrova4964]

Азаматсыздар.бар болгула.Оштон салам.

[@user-kf4us2wm2c]

Кыргызстанда таруу деп да конок деп да айтылат, Бул кандай синоним создорду билбеген кыздар.

[@user-iy9re8cl5n]

Дасдорконунарга береке Бир ьукган ВАНдык бир тууган КЫРГЫЗДАР

[@user-hr8qw2ev4h]

Алтын Ккыргыз элим!!!

[@matkerimovagulbakta3347]

Кыргыздар каякта тоолорго качып жашап калган экенбиз да ВАН деген жер каяктакен озу биринчи угушум

[@kyrgyzstan_kg625]

Турцияда

[@asman447]

Кыргыз эки жагын океон каптап турсада тоого качып кетет😂😂😂 аман болунуздар туугандар,. Ушуларды колдош жардам бериш керек Талибанга жоноткон самолетунду ушул жака бур кыргыз, Баткендиктер кыйында

[@beka9015]

Жаакшы калпак ала барыпсын блогер Кыз чон Ата НАК кыргыз экен жашасын вандык кыргвздар кыргыздын птагын чыгарып журо бэрсиндэр Кай жэрдэ болсолорда Аман болушсундаар🤲🤲🤲👍👍👍🇰🇬🇰🇬🇰🇬

[@user-oy9lt2fg6r]

Кыргызстандан Арашан кочкорун алып барып койлорду оңдогула Салам алейкум туугандар Таластан

[@zaripaumarova5624]

Конок деген таруу деген болот

[@rmte447]

Кайда болушпасын жакшы жашоо болсун кыргызга тоого барып жашасак дагы жакшылыктар болсун.

[@user-zm1uv5jg1q]

Тилдери башкачараак болсо коп, узаак жылдар башка олкодо, Туркиянын тоо арасында гы Ван деген колун ун айланасында жашап калышкан.. Дагы оз тилдерин жакшы эле сактап калышыптыр,. Туркт ордун олкосу болгондон кийин тил озгорот, аралашат.. Соода кылыш учун деле алардын тилин билиш керек да, анан биз да турк тилдуу лор го киреб из го...

[@user-tl2fn5ch1h]

Атин Кыргызым мекенибизди таштабаныздар Кудайым кааласа Кыргыз географиялык картабызга кошобуз...

[@sssdd6369]

Салам алейкум Джалал Абадтан ысык салам Вандагы кыргыз туугандарга

[@user-ld4dk8tx8g]

Бир аз тилдери болок экен

[@user-uq6ev3ck4y]

АЛЛАХ КОЛДОСУН БААРЫБЫЗДЫ?

[@user-qe1fj2xe1p]

Ананайын менин туугандарым

[@user-rg5rz4qh8b]

Конок дегенди жугору дейсинда мисир деп атат тушунбойсунорбу таруунун экинчи конок деп айтат

[@matkerimovagulbakta3347]

Соонун жерде жашашаткен булар терезелери пластик суйлогону чи чи деп кошуп суйлойт окшойт го тынч болгула крдан салам

[@user-ju9dm2gd6b]

Конок таруу дейтко бизде деле жүгөрү мака башка

[@user-sx7yb4vd2d]

Айыл өкмөт Аюп Мухтардын аялы Таластан болот. Ноокаттын эки кызы бар эле,Лейлектин кызы дагы бар экен

[@user-hx6fr8el8z]

Вандык кыргыздар деле биздин кяргыздардай эле жашашат турбайбы.эгер атайын даярдашпаса. элечектеринин жасалышы таталыраак экен копко кийсе баштары жыдыйт ко.

[@timekgz]

жүгөрүнү макка дейт, байке девейт ава дейт... сөздүн аягына чи , чы деп сүйлөйт экен Вандык туугандарыбыз

[@user-zn2dk7ef1m]

Курддар жаман келишет, турктор бизге жакын эл

[@ermekkyrgyzbaev6931]

❤️❤️❤️👍🏻👍🏻👍🏻☝🏻☝🏻☝🏻🤲🤲🤲🇰🇬🇹🇷🇹🇷🇹🇷

[@user-kk7ow3ek4c]

Кыргыздар чачылып кеткен экен да, кыргызстанда баары болгондо калкыбыз коп болмок экен, кытайда канча кыргыздар жашашат, ал тургай Кайласта дагы кыргыздар

[@user-zb1nk7qi7u]

Тарууну конок деп да койот

[@user-uj1mr7yc4i]

Тууганбыз деп ,сүйүнүч менен айтып атышат.Кыргызстанда жашап атып ,тынч жашай албай жатабыз

[@gulmira3027]

Жаштары.

[@user-xh5jw5nx5y]

Конок дем тарууну айтат

[@user-vg1sq2rp3x]

Апалардын кийген кийими Баткендик апалардай го

[@user-vw6ib5jw6b]

Турциядабы бул жер чыны коп кошот экендер ээ

[@user-qg2kj1uu3v]

Оштуктарга окшош экен

[@gsgshyhshshss6099]

Эчкиси чычып койсочу,чакасына

[@user-kv5tn4zc6e]

Конок деген орусча пшено дейт

[@zuleimansultan6303]

ГАЛДИР БАШ АТАНДЫН БАШЫ ЖҮГӨРҮ КОНОК ДЕП КЫПКЫРГЫСЧА ЭЛЕ КОНОК МАШ ОКШОШ БОЛОТ

[@gulmira3027]

Тилин билбегени жаман экен.

[@user-cl5pn6kp3z]

Кыздар уят таару айтат уялбай жүгөрү дейсиңер.Силердей да, алып баруучу болобу.

[@user-cl5pn6kp3z]

Чаңдагы кыргыздын жашоосун көрсөңөр бизден 10эсе жакшы.Алай тараптыктар.Кыргызстанга караганда пенсияларды жакшы жакшы карашат болбойт, атайын ошол жерди беришкен.Малдар көп бакубат турушат.Кыргызсантан Турция бир кичинекей шаарындагыдай элин багалбай жатыры ызы-чуу болуп.Кайда болсо да кыргыз элибиз аман болсун 🤲🤲🤲

[@user-yc8bt1vc1z]

конок жүгөрү эмес

[@user-uj2dw9yf4z]

Обушуп учурашат го

[@hxjdnfbbxnfnf8756]

Авторду туура тандагылачы керсейтпей

[@user-wu9qf3qp8u]

Саксайтбат тиги кепени ондоп койушса болбойбу вандык кыргыз тугандар

[@neizvestnyiakkaunt]

Бироонун кепесин эмне кыласын сынтагып озундун кемчилдигинди ондо.тынсынбай жон эле короберда.😊

[@user-oz1bx4lw7n]

Сынчынын сынар отугу Майрык болчу эле Сен бул Вандык Кыргыз туугандардын башынан откоргон Кундорун коргондо сын такканынды корот элем интернет Герой

[@petrperviy833]

Коно́кту таруу Дейт бизде ошону даны билбйсинерби.

[@user-xg9rr8co3m]

ДАБДЫРЛАР КОНОКТУ ЖУГОРУ ДЕЙСИНЕР ДА ЖУГОРУ БИЗДЕ МАКА КОНОК БИЗДЕ ДЕЛЕ КОНОК ДЕЙТ ОРУСЧАСЫНАН ПШЁНКА ДЕЙТ.

[@visnia7328]

Орусчаси кукуруза! Пишеница будай, маккажугору, мака, жугору кыскартып, кимдир жугоруу десе, кимдир жугорусун айтпайле мака дейт 😅

[@filgoro3675]

Тилдери башкачаго