Рет қаралды 16,718
जैन धर्म में आलोयणा का बड़ा महत्त्व है। आलोयणा यानी आलोचना। व्यक्ति अपना गृहस्थ जीवन जीते हुए, नाचाहते-चाहते हुए भी, या अजानते-जानते हुए भी कई दोषों का, कई अतिचारों का, कई पापों का सेवन करता है, जिससे उसकी आत्मा उन पाप-कर्मों के बोझ से निरंतर भारी बनती जाती है। आत्मा से उस बोझ को कम करने के लिए, हटाने के लिए उसे अपने आप की आलोचना करनी होती है। आलोचना के द्वारा हम अपने किये हुए निकृष्ट कार्यों का, सावद्य योगों का, पाप पूर्ण प्रवृत्तियों का प्रायश्चित करते हुए आत्म-शुद्धि करते हैं। क्योंकि धर्म शुद्ध आत्मा में ही निवास करता है, अतः आत्मशुद्धि अत्यंत जरूरी है।
आत्मशुद्धि हेतु जैन समाज में अनेक कवियों-महापुरुषों द्वारा रचित, अलग-अलग भाषाओं के अनेक आलोचना पाठ प्रचलित हैं, उनमें कवि श्रावक लाला रणजीतसिंहजी कृत वृहदालोयणा अत्यंत लोकप्रिय है। वृहद् यानी बड़ी, यह आलोचना पाठ अन्य प्रचलित आलोचना पाठों से अपेक्षाकृत बड़ा होने से इसे वृहदालोयणा नाम से पुकारा जाता है। श्रावक-श्राविका गण द्वारा पक्खी, चैमासी, संवत्सरी आदि पर्वों पर इस वृहदालोयणा का पाठ विशेष रूप से किया जाता है। भावपूर्वक इस वृहदालोयणा का पाठ करने से और सुनने से हमारे द्वारा सेवित अठारह पापों की विशेष शुद्धि होती है, इसमें कोई संशय की बात नहीं है।
हमारे चैनल पर अन्य वीडियो के लिए लिंक / Links to other videos on our channel :
स्थानकवासी जैन प्रतिक्रमण सूत्र / Sthanakwasi Pratikraman Sootra - • Sthanakwasi Jain Prati...
साधुमार्गी जैन प्रतिक्रमण सूत्र / Sadhumargi Pratikraman Sootra - • Sadhumargi Jain Pratik...
नवकारसी तप माहात्म्य / Navakarasi Tapp - • Navakarasi Tap Mahatmy...
दिवसचरिमं तप / DivasCharimam Tapp - • DivasCharimam Tap दिवस...
14 चौदह नियम / 14 Niyam - • 14 Niyam 14 चौदह नियम ...
संघ समर्पणा गीत / Sangh Samarpana Geet - • Video
आगम स्वाध्याय उच्चारण शुद्धि शास्त्रपठन / Aagam Swadhyay, Uchchaaran Shuddhi, Shaastra Pathan - • Aagam Swadhyay - Uchch...
दुमपुप्फिया प्रथम अध्ययन / Dumapupphiya (Dashvaikalik Sootra) - • Dumapupphiya दुमपुप्फि...
सामण्णपुव्वयं द्वितीय अध्ययन / Samannapuvvayam (Dashvaikalik Sootra) -
• Srimad Dasavaikalik So...
खुड्डियायारकहा तृतीय अध्ययन / Khuddiyayaar (Dashvaikalik Sootra) -
• Srimad Dashvaikalik So...
छज्जीवणया चतुर्थ अध्ययन / Chhajjivanaya (Dashvaikalik Sootra) -
• Chhajjivanaya छज्जीवणय...
सुखविपाक सूत्र / Sukh Vipaak Sootra - • Sukh Vipaak Sootra सुख...
पुच्छिंसुणं (वीरत्थुइ) / Puchchhinsunam (Veeratthui - Sootrakritang Sootra) -
• Puchchhinsunam (Veertt...
नमिपवज्जा नवमा अध्ययन / Namipavvajja (Uttaradhyayan Sootra) - • 9th Adhyayan ‘नमिपवज्ज...
अनुत्तरौपपातिकदसा सूत्र / Anuttaroupapatik Dasa Sutra - • Anuttaropapatik Sootra...
जैनागम गर्भ संस्कार साधना भाग-1 / Jainagam Garbh Sanskaar Sadhana Part-1 • Jainaagam Garbh Sanska...
जैनागम गर्भ संस्कार साधना भाग-2 / Jainagam Garbh Sanskaar Sadhana Part-2
• Jainaagam Garbh Sanska...
स्त्री तीर्थंकर 14 तथ्य / Stri Tirthankar 14 Facts - • Stri Tirthankar 14 Fac...
वृहदालोयणा / Vrihadaloyana - • Vrihdaloyana वृहदालोय...