Warszawska Starówka: 100% odbudowa? | Architecture is a good idea

W 1945 roku Warszawska Starówka leżała w gruzach. Jak wyglądała jej odbudowa?
Sprawdź też mój blog: goodidea.archi/
Subskrybuj kanał: kzbin.info?su...
Odwiedź nas na / architectureisagoodidea
Architecture is a good idea - nasze tematy to architektura i dziedziny pokrewne: sztuka i technika.

[@Ziuk1990]

Cieszę się, że poruszył Pan kwestię zmian wprowadzonych podczas odbudowy warszawskiej starówki. Jest to jednak wierzchołek góry lodowej, dlatego ośmielę się wtrącić kilka uwag i rozwiązań, zarówno poruszanych w trakcie odbudowy, jak i parę osobistych: 1) Ratusz - aż do ok. 1818 roku pośrodku rynku staromiejskiego stał gmach ratusza, który po scaleniu Starej i Nowej Warszawy oraz otaczających je jurydyk (w czasie Sejmu Wielkiego) nie mógł pomieścić wszystkich urzędów, archiwów itp. W związku z tym urząd został przeniesiony do pałacu Jabłonowskich na późniejszym pl. Marywilskim (dziś Teatralny), a stary budynek rozebrano. Dodatkowo gmach był otoczony przez stałe kramy (proj. Tylman z Gameren), skutkiem czego rynek faktycznie stanowiły cztery ulice otaczające kwartał ratusza, niewiele szersze od pozostałych ulic dzielnicy (pamiątką po tym jest nazewnictwo poszczególnych pierzei rynku: strony Barssa, Dekerta, Kołłątaja i Zakrzewskiego). Na początku odbudowy Starówki Stanisław Żaryn proponował rekonstrukcję ratusza, rozważając dwie opcje: ostateczną, XVIII-wieczną formę (na planie centralnie ulokowanego prostokąta z pseudoryzalitami) albo renesansowo-barokową z XVII wieku (na planie kwadratu położonego bliżej katedry, z wysoką, położoną w centrum placu wieżą z reprezentacyjnymi schodami). Projekt zarzucono m.in. dlatego, że nie udało się znaleźć pozostałości fundamentów. 2) Brama Krakowska - rozebrana w tym samym czasie, co ratusz, dała spory obszar pod dzisiejszy Plac Zamkowy. Jednak już krótko po wojnie rozważano jej odbudowę (nawet postawiono drewnianą miakietę w skali 1:1!), co uzupełniłoby rekonstrukcję murów miejskich (do tego wrócę). Szczególnie po przebudowie za rządów Jana III (również autorstwa Tylmana z Gameren), wraz z flankującymi ją dwiema kamienicami stanowiła reprezentacyjny wjazd do miasta (dobrze to widać na obrazach Canaletta). Pomysł ten także zarzucono. 3) Rekonstrukcja murów - o ile osobiście pochwalam pomysł, o tyle kwestia wykonania pozostawia wiele do życzenia. Z jednej strony, znaczna część stojących od strony Podwala kamienic pochodziła z XVIII wieku, w dodatku były to dzieła z warsztatów wybitnych architektów (wskazujące na ich autorstwo wpływy m.in. Jakuba Fontany i Szymona Bogumiła Zuga; dodatkowo w XIX w. swoje trzy grosze wtrącili Antonio Corazzi i Henryk Marconi, zaś w pierwszych latach XX w. także Stefan Szyller). Całkowite likwidowanie tej zabudowy było niepotrzebne, nawet niektóre wizualizacje z czasów odbudowy sugerowały pozostawienie przynajmniej kilku kamienic. Podobnie rzecz ma się ze stroną wewnętrzną, od ulicy Rycerskiej, która ze względu na swą wąskość (patrz zachowany budynek przy wylocie ulicy Piekarskiej) oraz skromną zabudowę, na pewnym odcinku łudząco przypominała Złotą Uliczkę w Pradze. Z drugiej zaś strony, podczas rekonstrukcji ostatecznie zarzucono pomysł całkowitej odbudowy poszczególnych elementów fortyfikacji, zwłaszcza bram: Nowomiejskiej (z zespołu trzech bram zrekonstruowano tylko drugą - barbakan), Pobocznej (przy Wąskim Dunaju) i Krakowskiej (składały się na nią dwie bramy: starsza, poprzedzona odsłoniętym w latach 70. mostem gotyckim, i nowsza, opisana już wcześniej), oraz potężnej wieży Marszałkowskiej, górującej ponad ulicą Mostową. Przy tej ulicy zresztą również zrezygnowano z odbudowy dawnego zespołu szpitala św. Łazarza, mimo że w 1953 r. prace już trwały! Rzecz jasna, główną przyczyną rezygnacji z bram była chęć udostępnienia Starówki dla ruchu kołowego (przeklęty modernizm!). W efekcie takie połowiczne rozwiązanie tylko potęguje wrażenie makiety w skali 1:1, która pomimo trwającego w niej "życia" miejskiego (a właściwie turystycznego) wyraźnie się separuje od reszty miasta. 4) Ulica Abrahamowska - dzisiejszy kwartał Piwna-Wąski Dunaj-Rycerska-Piekarska w średniowieczu był przecięty przez jeszcze jedną ulicę, występującą w źródłach jako Abramowska, Abrahamowska lub Żydowska. Odbiegała ona od Dunaju, po czym załamywała się pod kątem prostym i dochodziła do ulicy Rycerskiej. Aż do wieku XVI ulicę zamieszkiwała społeczność żydowska, zaś na rogu Dunaju stała drewniana bożnica. Po wcieleniu Mazowsza do Korony w 1526 r. król Zygmunt Stary wydał przywilej dla Starej Warszawy o nieakceptowaniu Żydów (Privilegium de non tolerandis Judaeis), który aż do wieku XVIII zabraniał im na tym terenie miasta osiedlać się i posiadać nieruchomości. Niedługo później właściciele sąsiednich działek poprzesuwali - zapewne samowolnie - granice swych posesji, de facto likwidując ulicę. Aż do wojny zachował się jednak jej relikt - mała, bezimienna, ślepa uliczka, odbiegająca od Rycerskiej, nawet nie zaznaczana na planach miasta. Obecnie jej zabudowa częściowo istnieje, zaś w wyniku rozluźnienia głębi kwartału zwolniony z kubatury został praktycznie cały obszar dawnej ulicy. Nie jest mi jednak wiadomo, czy rozważano w związku z tym jakiekolwiek działania. 5) Ponowne odwrócenie miasta od Wisły - to chyba najgorsze, co wynikło z powojennych działań. Już w trakcie I wojny światowej rozpoczęto projektowanie tzw. Podzamcza, północnego przedłużenia Powiśla, stanowiącego godną stolicy wskrzeszonego państwa, reprezentacyjną oprawę zarówno Starówki, jak i brzegu rzeki. Na przestrzeni dwóch dekad koncepcje ulegały zmianie, ale w międzyczasie podjęto pewne działania, czego najlepszym przykładem jest monumentalny zespół mieszkalny Pocztowej Kasy Oszczędności na Gnojnej Górze (proj. Marian Lalewicz; www.warszawa1939.pl/index_arch_main.php?r1=bugaj_3&r3=0 ). Wzbudzał on wprawdzie pewne kontrowersje (ostro konkurował swymi rozmiarami z zamkiem), ale w ten sposób, kosztem częściowego zasłonięcia Starego Miasta, Warszawa NARESZCIE zaczęła nadrabiać zaległości spowodowane carskimi represjami (dążono do zmarginalizowania i sprowincjonalizowania niepokornego miasta) i powoli odwracać się do rzeki. Poważne kroki w tym kierunku podjęto jednak dopiero za prezydentury Stefana Starzyńskiego (1935-39), kiedy to rozpoczęła się budowa Wybrzeża Gdańskiego (dziś część Wisłostrady). Wtedy też rozpoczęto tworzenie ogrodów zamkowych (wcześniej zamek nie miał nigdy dużych terenów zielonych, jeśli nie liczyć tarasu na Arkadach Kubickiego; dawne prace na odebranym rzece obszarze przerwało powstanie listopadowe, a potem w tym miejscu ulokowano koszary dla Kozaków i/lub Czerkiesów; co ciekawe, niektóre projekty zakładały też utworzenie w ogrodzie basenu jachtowego dla prezydenta Mościckiego, który miał siedzibę na zamku), a także wznoszenie zabudowy mieszkalnej i koszar oddziału zamkowego (czyli gwardii prezydenta). Wojna zatrzymała prace, zaś większość wzniesionych budynków została zniszczona i rozebrana w trakcie okupacji lub po niej. Domy PKO, choć srodze ucierpiały, miały tak mocną konstrukcję, że stały aż do lat 60., po czym częściowo rozebrano je, a resztę zasypano i utworzono na nich punkt widokowy. W ten sposób powrócono niemalże całkowicie do punktu wyjścia, z tą różnicą, że zniszczeniu uległa także starsza zabudowa ulicy Bugaj, przetrwał natomiast oszpecony w latach 50. modernistyczny blok mieszkalny na rogu Bugaju i dzisiejszej ul. Wodnej. Obecny stan nie wymaga komentarza. Mam nadzieję, że ten wtręt nie zakatuje ani nie zanudzi nikogo na śmierć :)

[@tomekw.4575]

Nie zanudził. Czy mogę zapytać o źródło? Chodzi mi o to czy możesz polecić jakąś jedną/dwie książki, strony internetowe, publikacje mówiące o tej tematyce.

[@Ziuk1990]

Tomasz Wojciechowski Miło, że ktoś poświęcił uwagę moim wypocinom :) Jeżeli chodzi o źródła, opierałem się głównie na własnej pamięci. W internecie mogę polecić przede wszystkim portal warszawa1939.pl oraz zdygitalizowane zbiory Biblioteki Cyfrowej Politechniki Warszawskiej, ze szczególnym uwzględnieniem czasopism "Architekt" i "Architektura i budownictwo" (w tym ostatnim, w jednym z pierwszych numerów znajdował się m.in. szkic koncepcyjny "Podzamcza"). Z literatury polecam: "Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy" Jarosława Zielińskiego, "Architektura mieszkaniowa Warszawy" Marka Kwiatkowskiego, zresztą praktycznie każdą publikację obydwu panów, jak też sugeruję sprawdzenie publikacji m.in Jerzego Lileyki, Andrzeja Rottermunda, Jerzego S. Majewskiego i Jerzego Kasprzyckiego (więcej grzechów nie pamiętam :) ), a jak się nadarzy okoliczność, polecam zerknąć do "Starożytności Warszawskich", wydanych przez Adama Wejnerta w połowie XIX w. (sporo archiwaliów zniszczonych w czasie wojny!). Jak coś jeszcze przyjdzie mi do głowy względnie przypomni, to napiszę.

[@tomekw.4575]

Dziękuję za wyczerpującą odpowiedź.

[@reginaradosiewicz746]

Radosław Gajda od

[@Terrus_38]

Świetne, z tego można by nakręcić film, dokument. Czemu ten komentarz ma tak mało łapek w górę?

[@martynakonecka7801]

Hej Radek, zrób napisy w języku angielskim, żebyśmy mogli się pochwalić Twoimi filmikami znajomym z zagranicy, zwłaszcza tym filmikom dotyczącym Polski!!! :)

[@usky8737]

i tez napisy w jezyku polskim, bo zyje w polsce głuchych

[@bartomiejkublik5690]

Świetny odcinek :) Szkoda że 15 lat temu nie było YT, takiego kanału i takiej osoby jak Pan to kto wie czy nie wybrałbym architektury jako kierunku studiów ;) Pozdrawiam

[@MrKeymil]

Bardzo wciągający odcinek ;) I liczę na to, że zakończenie sugeruje odcinek o zamku ;D Pozdrawiam

[@niepodobne9298]

Odcinek jak zwykle ciekawy! Fajnie jest sie dowiedziec kilka "tajemnic" o swoim miescie :) Pozdrawiam!

[@JCJanic]

jak zwykle ciekawie pokazany wycinek historii :) czekam na kolejne

[@kubashowtv]

Fantastyczny odcinek! Brawo Radek! :)

[@MonkeyZGL]

Jak zawsze super odcinek :D. Szkoda że nie zawsze da się dowiedzieć o odbudowie mniejszych miast tak jak to jest możliwe z tymi dużymi bo każde napewno ma swoją ciekawą historie :)

[@rollss123]

Radziu!! Jak zwykle dobra robota :)!!

[@adampietrusiak5882]

Rewelacja Panie Radosławie i już z niecierpliwością czekam na tą inną historię o restytucji zamku królewskiego :)

[@mateuszgregorczykvisitpola2265]

Bardzo ciekawie jest przedstawiona historyczna panorama Warszawy w Muzeum Warszawy na Starym Mieście, w sumie też obrazy Canalleta w Zamku Królewskim zachęcają do zastanowienia jak zmieniała się Warszawa na przełomie wieków :)

[@TataAdama45]

Subek i łapka zostaje, czekam na następne odcinki :)

[@Terrus_38]

Jacek Tata Bejmert [*]

[@maciek5664]

Niesamowity materiał.

[@piercehawke8021]

I don't speak Polish but, major respect to the Polish people in bringing Warsaw back to life after WW II :)

[@tomasito1281]

Super. Czeka ma odcinek o Zamku Królewskim. Podobnie, jak przy katedrze, zaniechano odbudowy do stanu sprzed II Wojny Światowej.

[@bobonobo]

Być może ktoś już o tym wspomniał, ale: treść - świetna, polecam za to nieco krótsze ujęcia - mniej będzie niechcianych pauz i "yyy" ;). Ale nie narzekam, jest 98%, dorzuci Pan te pozostałe dwa i będzie materiał do TV :).

[@agatagrzegory1630]

Nagraj filmik o Starym Mieście w Lublinie, nie dostało tak zniszczone jak inne miasta ;)

[@NaZawszeDobraMarka1]

Bardzo dobry odcinek, mógłbyś też dać coś o odbudowie dolnośląskich miast, bardzo ciekawymi przykładami są tutaj np Bolesławiec Śląski i Jawor, są też tragiczne przykłady jak np Legnica.

[@moteq1985]

Fajny odcinek. Pewnie sporo tej cegły przyjechało z Wrocławia, Szczecina i Opola:) Marzy mi się, żeby te odcinki były bardziej szczegółowe.

[@piotrek8672]

Panie Pawle, odpowiadając na prośbę dot. propozycji tematów na najbliższe odcinki proszę o materiał o przebudowach zabytkowych budynków, ich modernizacjach następujących wraz z nastawaniem nowych stylów architektonicznych, trendów, technik budowania. Na wielu budynkach, zwłaszcza kościołach, zamkach, widać po kilka stylów architektonicznych, w których trudno się połapać. Pozdrawiam!

[@maciejsosnowski5742]

Czekam na relację z wystawy LEGO na Narodowym. Jest kilka budynków, które można omówić, a przy okazji super zabawa w szukaniu Easter Eggów. To byłby odcinek...

[@Kozaack]

Uważam, że odbudowa starówek polskich miast to bardzo dobra decyzja. To nasze miasta, nasza tradycja i my ją kontynuujemy. Gdańsk, Poznań, Wrocław czy Warszawa byłyby zupełnie innymi, w moim odczuciu gorszymi, bo mniej autentycznymi, miastami, gdyby nie wysiłek włożony w odbudowę.

[@leonboss8147]

W tej restauracji belini z tymi dwoma łukami gotyckimi jeden na drugim ciekawostką jest że na powojennych zdjęciach ruin widać że tylko one nie zawaliły się w tej całej kamienicy ;)

[@jacekszczerba8883]

Może zrobisz jakiś filmik o Lublinie (lubelskim Starym Mieście, układzie ubranistycznym). W 2017 roku Lublin obchodzi 700 lecie założenia miasta, więc razem z Urzędem Miasta (np. wydziałem promocji w formie patronatu etc.), mógłbyś się w te obchody wstrzelić a UM Lublin mógłby pokryć np. część kosztów potrzebnych do stworzenia tego filmu. Nie wiem czy byłeś w Lublinie, ale Stare Miasto powala, zwłaszcza w nocy.

[@ivans7406]

I think that the job of the restoration of the old town was nicely done, the fact that they didnt stick to the exact prewar state doesnt make it less worthy . The cathedral changed its look several times so i dont see any issue with the current one, especially that was properly done.

[@VonHenselt]

"To zupełnie inna historia..." To zupełnie brzmi jak zapowiedź odcinka o odbudowie Zamku

[@Klopcyna]

Gdzieś czytałem, że jakiś komunista nie chciał odbudowywać jednego rzędu kamienic na rynku; tak, aby otworzyć rynek na Wisłę. Architekci zatem uciekli się do podstępu i zbudowali na starcie spody wszystkich czterech rzędów kamienic. Komuniści stwierdzili wtedy, że nie można rozwalić tego, co wzniósł polski robotnik i w ten sposób rynek został wiernie odtworzony. Zapomniałem niestety gdzie to czytałem.

[@Kociara589]

Świetny odcinek! Akurat piszę pracę semestralną na uniwersytet o odbudowie Warszawy i zastanawiałam się skąd są mapy z tego odcinka, które pomogłyby mi w przedstawieniu tematu. Są one gdzieś dostępne?

[@arturciosek2987]

Witam. Polecam stronę Urzędu Miasta, dokładny adres to mapa.um.warszawa.pl. Tam masz mapy z ponad dwudziestu okresów historycznych, począwszy od 1768r. do 2018r.

[@lysy071990]

Czy gdzies są dostępne mapy z których pan korzysta w swoich filmach? Chciałbym je obejrzeć na spokojnie w większej rozdzielczości

[@lysy071990]

Wielkie dzięki za ekspresową odpowiedź :)

[@franciszekzielony]

O tej fudze nie wiedziałem.

[@Baczywas]

Jak zwykle świetny materiał, ale gdzie garnitur? ;)

[@Ziuk1990]

***** Niekoniecznie - kwestia gęstości splotu, gramatury i składu materiału. Sam praktycznie nigdy nie opuszczam domu bez krawata, marynarki, kapelusza, parasola/laski i płaszcza (sic! nawet przy 30 stopniach noszę płaszcz przewieszony przez ramię) i praktycznie nigdy nie mam problemów z przemarznięciem/przegrzaniem. (Tak, wiem! Jestem wyrwany z innej epoki.)

[@GromKuba]

Podobna sytuacja z wchłoniętymi przez zabudowę murami miejskimi pojawia się w Lublinie - dawniej biegły po obu stronach bramy Krakowskiej, obecnie ujawniają się na podwórkach kamienic ale są w małym stopniu wyeksponowane, na przykład zapominana w przewodnikach baszta która stoi w podwórzu, zasłonięta budynkiem, czy odcinki wyglądające jak mały murek.

[@alexanderpodgorski5449]

Mówi Waść o półokrągłej baszcie?

[@GromKuba]

@@alexanderpodgorski5449 No, chyba to miałem na myśli te 7 lat temu

[@klonikkk]

Nie mam bladego pojęcia co sądzę na temat odbudowy ponieważ tak naprawdę dopiero teraz uświadomiłam sobie jak wiele centrów mist jest zrekonstruowanych. Niby to wiedziałam, ale było to poza świadomością.

[@NeRa1]

Sądzę że odbudowa była konieczna, potrzebna i uzasadniona. Również jako symbol narodu który powstaje z popiołów i nigdy nie zginie. Wiem że odbudowa w innej formie niż oryginalnie 1do1 pozwoliła na poprawę komunikacji miejskiej oraz warunków życia i zwiększenia miejsca, lecz niestety nie podoba mi się Warszawa z obecnej formie, widziałem wiele przedwojennych zdjęć Warszawy i przepraszam jeśli kogoś urażę ale obecna Warszawa dla mnie jest brzydka i to bardzo.

[@NeRa1]

***** Spoko, gdybyś kiedyś szukał pomysłu i miał czas to podpowiadam że chętnie bym posłuchał i pooglądał o różnicach w architekturze państw komunistycznych i kapitalistycznych(szczególnie USA i ZSRR w okresie zimnej wojny i przed 2 wojną światową) pozdrawiam!

[@alextaft6018]

Moge dodac ze w trakcie odbudowý Palacu Krolewskiego grupa studentow PW -MT w tak zwanym czynie spolecznym odgruzowywala plac Zamkowy ,posiadam jedno zdjecie rok 71-72 dziwne studenckie czasy

[@LuckyJozef]

Proszę zbadac trop, jak cegla przyjechala z rozebranego miasta Zasieki/Forst

[@neff9828]

I like Warszawa very much! Generally understand Polish. But please speak just-just a bit slower, and dont crumble the endings of the words. And thank you!)

[@kkierek]

A ile zburzono kamienic w dobrym stanie do zamieszkania przy tej "odbudowie" ? Np. pod PKIN? Więcej niż odbudowano czy nie?

[@maciekgminski9178]

Warszawe odbudowano. Niestety Szczecin zdewastowano, a tez piekne miasto bylo

[@arturciosek2987]

Szczecin ma za to najbardziej zwarty, "miejski" układ urbanistyczny z wszystkich większych metropolii w Polsce, więc ja bym jakoś nie rozdzierał szat nad losem Szczecina. Warszawę odbudowano, ale byle jak, czyniąc ją w zasadzie prowincjonalną mieściną, co się nie udawało wszystkim wcześniejszym zaborcom. To tylko komuchy byli zdolni do wykorzenienia w zasadzie w całości ducha przedwojennej Warszawy i dzisiaj choćbyśmy stawali na rzęsach już nie doprowadzimy jej do takiego stanu jak w 1939r. Możemy tylko dbać o jakość architektury, ale czy to się dzieje, to tak średnio bym powiedział. Kto pozwala na stawiane takich gniotów jak Atrium 1, czy Hampton by Hilton, dla mnie młodszy i niestety jeszcze brzydszy brat Novotelu, to nie mam pojęcia.

[@adamt6186]

Szkoda, że odbudowana została kosztem ziem odzyskanych.

[@robb264]

O ile nie mam zastrzeżeń do odtworzonej zabudowy mieszkalnej Starówki, o tyle katedra w obecnej formie to kompletna porażka. Jaką wartość ma ta fantazja konserwatorska? Od strony historycznej - żadnej. Od strony architektonicznej - tak samo. Pierwszy lepszy kościół gotycki z prowincji prezentuje bardziej wyszukane formy architektoniczne. Osobiście uważam, że katedra powinna być odbudowana w przedwojennej formie. Może neogotyk angielski to 'egzotyczny wtręt' w zabudowie starego miasta, jednakże na terenie Polski ze świecą szukać budowli sakralnej w stylu neogotyku angielskiego, który prezentowałby tą klasę architektury. Ewentualnie korpus gotycki z barokowym szczytem. Jednakże, na pewno nie obecny pseudo-gotycki dziwoląg. Na koniec dodam, że boli mnie pustka panująca w odbudowanych kościołach. Może takie coś mogłoby sprawdzić się w gotyckich świątyniach, jednakże Warszawa to miasto baroku i klasycyzmu - asceza wygląda w tym wypadku bardzo słabo.

[@Schayer01]

Trudno się zgodzić z taką opinią. Dzięki sięgnięciu do stylu gotyckiego udało się stworzyć dominantę, którą nie był kościół w formie barokowej. Natomiast fasada moim zdaniem jest bardzo udana. Autor mógł wspomnieć o inspiracji przy rekonstrukcji kościołem w Chełmnie, ale to już drobiazg. Tak czy inaczej katedra oryginalnie miała rodowód krzyżacki, tak jak Warszawa założona przez niemieckich kupców, więc formę świątyni udało się ukształtować doskonale. Uwagę miałbym tylko do tego że niepotrzebnie zdjęto z niej dachówki i położono blachę.

[@Diamat1917]

*Wieczna cześć i chwała PRL*

[@chiszczysaszewicz1903]

To "coś" co jest teraz to nie jest Warszawa. Warszawa została zamordowana przez Niemców w 1944 roku. Na jej zgliszczach zbudowano zupełnie inne miasto.

[@dry43]

Tyle ze starowka jak i inne obiekty byly odbudowywane z niemieckich cegiel rozbierano niemieckie miasta by powstala stolica i inne miasta polskie

[@maxpl2719]

Moim zdaniem wszystko powinno być odbudowanie w skali 1 do 1 w 100% no ale cóż przyszła komuna i wszystko schrzaniła...

[@goodidea_archi]

Co ciekawe w krajach kapitalistycznego Zachodu nie było raczej tak wiernych odbudów średniowiecznych centrów miast, jak warszawska, więc to chyba nie tędy droga w rozumowaniu :)

[@maxpl2719]

@@goodidea_archi Chodziło mi o wygląd Warszawy przed wojną czyli o XX lecie miedzywojenne

[@goodidea_archi]

Rozumiemy, o co chodzi. Daj przykład kraju kapitalistycznego, gdzie odbudowano zburzone miasto 1:1 i w 100%.

[@maxpl2719]

@@goodidea_archi No niestety nie ma chyba takiego kraju

[@goodidea_archi]

No nie ma, więc - jak pisaliśmy wyżej - krytyczna ocena odbudowy Warszawy nie może być związana z systemem gospodarczym :)

[@carljohnson1719]

Starówka ze Szczecińskich cegieł.

[@bobonobo]

Być może ktoś już o tym wspomniał, ale: treść - świetna, polecam za to nieco krótsze ujęcia - mniej będzie niechcianych pauz i "yyy" ;). Ale nie narzekam, jest 98%, dorzuci Pan te pozostałe dwa i będzie materiał do TV :).

[@ryszardadamski]

TVP to się może chować w majtach Dody w "tańcu z dupami".