Więcej centrów zdrowia psychicznego

Do końca roku 129 centrów zdrowia psychicznego będzie organizować kompleksową opiekę nad pacjentami. Pilotaż centrów zostanie rozszerzany, by ostatecznie stać się częścią systemu ochrony zdrowia do 2027 r. i udzielać pomocy potrzebującym w 300 podmiotach.
Centra zdrowia psychicznego to miejsca, w których można dostać natychmiastowe, bezpłatne wsparcie przez całą dobę - bez skierowania i zapisywania się na wizyty. Wprowadzono je programem pilotażowym w 2018 roku, aby przetestować rozwiązanie kompleksowych i ciągłych świadczeń dla pacjentów. Pilotaż to forma upowszechnienia opieki opartej na modelu psychiatrii środowiskowej i stanowi element realizacji Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego - potrwa do 31 grudnia 2024 r.
Jak przedstawicielka programu ocenia jego realizację, czym on jest i co wydarzy się po 2024 roku?
O tym w „Menedżerze Zdrowia” opowiada Katarzyna Szczerbowska, rzeczniczka Biura do spraw Pilotażu Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego.
- Pilotaż będzie się rozszerzać. Aktualnie działa w nim 86 centrów. Do końca roku 129 podmiotów będzie organizować kompleksową opiekę nad pacjentami. Program udowodnił, jak skuteczne i potrzebne jest leczenie w centrach - mówi rzeczniczka, dodając, że „129 centrów oznacza objęcie wsparciem 52,45 proc. populacji powyżej 18. roku życia, czyli łącznie 16 373 505 osób”.
- Pomoc w centrach dostosowana jest do potrzeb każdego pacjenta. Może obejmować wizyty w poradni, pobyt na oddziale dziennym lub całodobowym, wsparcie zespołu leczenia środowiskowego, który odwiedza pacjenta w domu, by pomagać jemu i jego rodzinie, oraz psychoterapię - indywidualną lub grupową. Indywidualny plan leczenia opracowują specjaliści na podstawie kontaktu z osobą doświadczającą kryzysu psychicznego - wyjaśnia.
Katarzyna Szczerbowska ocenia, że „centra zdrowia psychicznego to zupełnie nowe podejście do tzw. odpowiedzialności terytorialnej”.
- Jednostki działające w danym obszarze uzyskują z Narodowego Funduszu Zdrowia pieniądze, które są wydawane na realizację kompleksowych świadczeń dla wszystkich mieszkańców, ale wydatki można elastycznie kształtować w zależności od potrzeb pacjentów związanych z zapoczątkowaniem procesu zdrowienia - mówi.
- Nowe podejście, optymalizacja, zwiększenie dostępności jest kluczowym elementem testowanego modelu - podkreśla, dodając, że „to odejście od leczenia izolacyjnego do środowiskowego, które obejmuje wsparcie pacjenta, ale też jego najbliższego otoczenia, oraz to, że leczenie odbywa się blisko domu osoby w kryzysie”. - To ogromny postęp w polskiej psychiatrii, który umożliwia nie tylko zdrowienie, lecz także pozostanie w zdrowiu, odbudowę więzi emocjonalnych i funkcjonowanie w społeczności - zaznacza ekspertka.
W placówkach istnieje możliwość skorzystania z dodatkowych działań terapeutycznych, takich jak oparcie społeczne, doradztwo zawodowe i prawne.
- Koncentrujemy się na profilaktyce, edukacji z zakresu zdrowia psychicznego, dlatego organizujemy w centrach wydarzenia, szkolenia, festyny, aktywność fizyczną na świeżym powietrzu, konkursy plastyczne i porady żywieniowe - mówi.
Co dalej z pilotażem?
- Plan jest taki, aby centra zdrowia psychicznego były elementem systemu opieki zdrowotnej. Nie zdążymy tego zrobić w tym roku, bo konieczne jest powstanie ustawy, w której opisany będzie model funkcjonowania tej formy opieki psychiatrycznej. Z tego powodu pilotaż przedłużono do czasu powstania odpowiednich zapisów legislacyjnych. Do końca 2027 roku programem powinni być objęci wszyscy mieszkańcy Polski - podsumowuje Katarzyna Szczerbowska.