Рет қаралды 153,801
حمایت اختیاری از دیپ پادکست:
/ deeppodcastiran
Instagram: / deep.podcast
Telegram Channel: Https://www.telegram.m...
ــــــــــــــــــــــــ
music by @incompetech_kmac Kevin MacLeod @ScottBuckley
ــــــــــــــ
روابط ایران و عربستان در گذر تاریخ
دوستان سلام به دیپ پادکست خوش اومدید.
حتی کسانی که تمایلی به مسائل سیاسی ندارند و چندان اخبار تحولات خاورمیانه رو دنبال نمیکنن، بخوبی میدونن که روابط ایران و عربستان، همواره پر تنش، پر چالش و گاهی اوقات هم بحرانی میشه.
بحرانی که جدا از ایران و عربستان، کل خاورمیانه رو هم تحت تاثیر قرار داده.
سعودیها ایران رو متهم میکنن که در امور داخلی کشورهای خاورمیانه دخالت میکنه، در مقابل تهران هم ریاض رو متهم میکنه که داره از گروههای تروریستی حمایت میکنه. گروههای تندرویی که منطقه رو به آتش کشیدن.
اما در نیم قرن اخیر ، تاریخ روابط این دو کشور نشون داده ایران و عربستان همیشه با تردید و بدبینی، اقدمات همدیگه رو دارن ارزیابی میکنن.
برای اینکه ببینیم عمق روابط ایران و عربستان به چه صورته بهتره نگاه کوتاهی به تاریخ روابط این دو کشور داشته باشیم.
ایران و عربستان دو قدرت اصلی در منطقه خلیج فارس هستن. به دلایلی که الان خدمتتون عرض میکنم این دو کشور اختلافات ریشهای دارند.
اما میرسیم به سال 1303 در این سال ایران فردی به نام منتخب الدوله رو به عنوان مسئول امور حجاج، به عربستان میفرسته. این اولین باری بود که ایران یک نماینده رسمی در خاک عربستان
منتخب الدوله در یک ملاقاتی با شریف حسین ، پادشاه حجاز، از مقامات عربستان به طور رسمی درخواست کرد که به ایران سفر کنند. در اون زمان شرایط عربستان چندان رو به راه نبود. در عربستان درگیریهای داخلی وجود داشت و رابطه ایران و عربستان میتونست برای هر دو کشور ثبات و آرامش رو به همراه داشته باشه.
مقامات عربستان خیلی تمایل داشتن با ایران رابطه برقرار کنند.
اون زمان عربستان یه جورایی رهبر کل کشورهای عربی به شمار میرفت. چون وقتی داشت کم کم یخ روابط بین ایران و عربستان آب میشد، مقامات عربستانی یک نامه رسمی
در سال 2003 آمریکا به عراق حمله کرد و رژیم صدام حسین از بین رفت. ایران از این قضیه استقبال کرد و از فرآیند سیاسی در عراق حمایت کرد. فرآیندی که سعودیها بخوبی میدونستن در نهایت به قدرت گرفتن شیعیان
سعودیها مجبور شدند با واقعیت موجود در عراق کنار بیان.
میرسیم به سال 2006 و زمانی اسرائیل به جنوب لبنان حمله کرد. در کمال ناباوری عربستان از اسرائیل حمایت کرد. همزمان عربستان پولهای زیادی برای گروههای تروریستی در جنوب شرق ایران فرستاد. تمام این کارها باعث شد روابط بین ایران و عربستان بسیار
زمانیکه کشورهای عربی شلوغ شدن و بهار عربی اتفاق افتاد روابط ایران و عربستان هم وارد فاز جدیدی شد.
حمایت اخوان المسلمین و حکومت وابسته به اونها در مصر و سخنرانیِ محمد مُرسی در تهران، باعث شد رهبران ایران متوجه این قضیه بشن که بهار عربی اصلا با منافع ایران سازگار نیست. چیزیکه مقامات دولتی در ایران اسمش رو بیداری اسلامی گذاشته بودند. انقلابهایی که نه برای کشورهای عربی سودی در پی داشت و نه برای ایران.
با وجود همه این اختلافات ، ایران هیچوقت به اخوان المسلمین به عنوان یک دشمن مشترک با عربستان نگاه نمیکرد. ایرانیها اعتقاد داشتند اگر اخوان المسلمین سقوط کنه ممکنه یک گروه افراطی به جای اونا ظهور کنه و خاورمیانه رو به آشوب بکشونه. نگرشی که تا حدودی درست بود. زمانیکه اخوان المسلمین در مصر سقوط کرد
با رسیدن دومینوی سقوط نظامهای عربی به سوریه ، ایران از بشار اسد حمایت کرد و در کنار دمشق ایستاد. ریاض هم تلاش کرد حکومت سوریه رو ساقط کنه. بشار اسد از ایران درخواست کمک کرد و گروههای نظامی شیعه از کشورهای عراق ، افغانستان و پاکستان در کنار حزب الله لبنان و سپاه پاسداران ایران واردِ خاک سوریه شدند. این اتفاق یک درگیری دیپلماتیک شدید بین تهران و سعودیها بوجود آورد.
در ادامه موج اعتراضات به بحرین رسید و سعودیها ایران رو مسئول ناآرامیها در بحرین میدونستن. با اینکه ناآرامیها در بحرین باز هم روابط ایران و عربستان رو تیره و تار میکرد اما اوج بحران ایران و عربستان مربوط به جنگ داخلی یمن میشه.
با آغاز جنگ داخلی در یمن ، محمد بن سلمان ولیعهد جوان عربستان تصمیم گرفت وارد درگیری نظامی با حوثیها بشه. داستان جنگ داخلی یمن رو قبلتر در دیپ پادکست تعریف کردیم جنگی که هم برای یمن و هم برای عربستان بسیار زیان بار بود.
در این بین باز هم شاهد کشته شدن زائران ایرانی در مکه بودیم. همچنین اعدام شیخ نمر روحانیِ شیعه توسط دولت آل سعود.
در ایران هم معترضین به سفارت عربستان حمله کردن و نیروهای پلیس هیچگونه دفاعی از سفارت انجام ندادن که در نتیجه سفار
بعد از به آتش کشیده شدن سفارت عربستان در ایران ، روابط سیاسی دو کشور به طور کامل قطع شد. چند روزِ بعد دولت ایران هم این این آتش سوزی رو محکوم کرد و اعلام کرد با عاملان این اتفاق برخورد جدی خواهد شد.
هر چند در سال 2023 و با میانجگری چین دوباره روابط ایران و عربستان از سر گرفته شد و سفارت خونه ها در هر دو کشور بازگشایی شد اما این بازگشایی به معنای دوستی بین این رقیب قدیمی نیست.
روابط پرتنش بین ایران و عربستان همچنان برقراره.
در جریان بحران هستهای ایران ، بارها عربستان از آمریکا درخواست کرد که سر افعی که از نظر سعودیها ایرانه توسط آمریکا قطع بشه.
سعودیها برای مقابله با ایران تا مرز عادی سازی روابط با اسرائیل پیش رفتند . شبکه ایران اینترنشنال رو تاسیس کردند و از گروههای مسلحِ مخالف حکومت ایران ، حمایت نظامی و مالی میکنند.
روابط این دو کشور تا به امروز بسیار پرتنش و با فراز و نشیب همراه بوده. نگرش ایران و عربستان نسبت به همدیگه ، هرزگاهی باعث آرامش در خاورمیانه شده و هرزگاهی باعث جنگهای مرگبار