ZWARTE PIET, WAAR KOM JE NOU ECHT VANDAAN?

Het uiterlijk van Zwarte Piet zorgt al jaren voor discussie. Maar wil je nu weten hoe het echt zit? Rasioneel is voor jou de geschiedenis ingedoken! We bekijken het Sinterklaasverhaal (01:13) van de helpers van Sinterklaas in het buitenland (02:29) en het eerste boekje waarin hij opdook in Nederland (03:50), tot de veranderingen die hij doormaakte (06:09) naar een stereotyperend uiterlijk (08:32) en de relatie met blackface (09:35). Dit alles heeft Piet gemaakt tot hoe we hem nu kennen, maar welke ook nu weer verder verandert.
---------
Met dank aan:
Presentatoren: Dion, Eline, Fabian & Wiam
Onderzoek & Script: Sadie-Marie
Co-auteurs: Lara & Anouk
Grafische vormgeving: Youran & Lara
Video & Montage: Youran
Regie: Anouk
Eindredactie: Lara & Sadie-Marie
---------
Over Rasioneel
Rasioneel is een educatief platform dat thema’s rondom racisme in Nederland uitlegt aan de hand van feiten en bronnen. Elke week behandelen we een nieuw onderwerp vanuit een rationeel perspectief om het gesprek over racisme vooruit te helpen.
Meer leren? Abonneer je op dit kanaal en volg Rasioneel op social media:
Instagram: / rasioneel
Facebook: rasioneel
Twitter: / rasioneel_nl
TikTok: / rasioneel
---------
Bronnenlijst:
Boerma, N. (2015). Een voorloper van Jan Schenkman: een Kerstman met een zwarte knecht (1803) uit Meertens Instituut Nieuwsbrief november 2015. Geraadpleegd van www.meertens.k...
Helsloot, J. (2012). Zwarte Piet: Geen Afrikaanse slaaf maar een Saraceen? uit Meertens Instituut Nieuwsbrief oktober 2012. Geraadpleegd van www.meertens.k...
Jacobs, M. (2008). De aantrekkingskracht van Nicolaas, zelfs zonder baard. Een verhalen-, rituelen- en beeldenmagneet in voortdurende evolutie, in: faro. Tijdschrift over cultureel erfgoed, 1, 2008, 4, pp. 24-32.
Koning, E. (2018). Zwarte Piet, een blackfacepersonage: Een eeuw aan blackfacevermaak in Nederland. TVGESCH 131 (4): 551-575 DOI: 10.5117/TVGESCH2018.001.KONI. Geraadpleegd via tijdschriftvoo...
Koninklijke Bibliotheek. (z.d.). Sint Nikolaas en zijn knecht door J. Schenkman. Geraadpleegd via www.kb.nl/sint...
Meertens Instituut (z.d.). Sinterklaas. Geraadpleegd van www.meertens.k...
Nap, H., Van Der Zande, I., Kramer, E. & Van Den Heuve, G. (2018). Onder de huid van Zwarte Piet. Hilversum, Nederland: Uitgeverij Verloren. Via demodernetijd.n...
NOS.nl (2016, september 30). Hoe Zwarte Piet veranderde, van pageknecht tot roetstrepen. Geraadpleegd van nos.nl/artikel...
NOS.nl (z.d.). De evolutie van Zwarte Piet. Geraadpleegd van app.nos.nl/dat...
NPO Focus (2017). Waarom vieren we Sinterklaas? Geraadpleegd van npofocus.nl/ar...
Schreuder, E. (2017). Cupido en Sideron: Twee Moren aan het hof van Oranje (1e ed.). Amsterdam, Nederland. Balans, Uitgeverij.
Sinterklaasmijnhobbby.nl (z.d.). St. Nicolaas en zijn knecht. Herdrukken - Uitgevers. Geraadpleegd van www.sinterklaa...
Stegmann, C.A. (1803). Der Weihnachtsmann und sein Knecht Ruprecht via Bayerische Staatsbibliothek Digital. Geraadpleegd via reader.digital...
Van Benthem, H. (2012). Misschien was Ivanhoe wel de wegbereider van onze Zwart Piet. Volkskrant. Geraadpleegd van www.volkskrant...
Van De Vel, G. (2019). Welke geschiedenis gaat er schuil achter het dragen van oorbellen?
Geraadpleegd van www.baunat.com...
Vermuyen, C., & Schuiling, N. (2019). De representatie van Zwarte Piet in kinderboeken (1850-2013). Science Shop, University of Groningen. Geraadpleegd van www.rug.nl/res...

[@rasioneel3841]

Hi lieve kijkers, Wees respectvol in de reacties tegenover andere mensen en andere meningen. Alleen zo bereiken we een gezond gesprek over racisme.

[@musicisitall]

kzbin.info/www/bejne/q6O8c5efZ9qLldU dit is het ware verhaal

[@Donny_G21]

Ik ben zwart.en hou van sinterklaas feest. Was altijd leuk op school. Verheugde ons al weken tevoren op 5 december. Alles kome ze verpestte en vernietigen hier.

[@Youckle]

In dit verhaal mis ik dat de bisschop van Myra kindslaven vrij kocht en ze een betaalde baan als knecht gaf. En nee, een knecht is geen slaaf of discriminatie; Denk aan een boerenknecht of een knecht bij het wielrennen.

[@markriggelink7074]

Ze vertellen heus niet alles hoor

[@etierik]

Dat is dan ook niet echt een oude legende over de bisschop van Myra.

[@Youckle]

@@etierik Ik heb geen idee hoe jouw gedachtegang is gegaan, maar Sinterklaas is de bisschop van Myra.

[@musicisitall]

kzbin.info/www/bejne/n2PTm2WNgtF2qdU het is een echt verhaal. : slagersknecht, bakkersknecht etc. ze zijn gek.

[@adjekroket8322]

De Moren waren geen slaven, maar waren juist een bevolkingsgroep die in de geschiedenis Europese christelijken tot slaaf maakten

[@cyberdevil657]

Ik vind het wel hillarisch dat mensen hier ruzie over maken. Dit is blijkbaar belangrijker dan iets nuttigs te doen met de maatschapîj.

[@dechillerboysremco0405]

Ik vind dat jullie het goed uitleggen Alleen jammer dat altijd discussies zijn

[@John-pk9rw]

Moren waren niet zwart.

[@michael-cu3dl]

dankjewel voor deze informerende video!

[@John-pk9rw]

Klopt niet. Moren waren niet zwart zoals er word gezegd in de video

[@SimonSloototter]

Zwarte gezinnen krijgen van huis uit het onderscheid van huidskleur mee. Iemand met een lichter huidskleur heeft vaak de voorkeur. En nu ga ik het een beetje overdrijven voor de beeldvorming. Iemand in één gezin, met een donkerde huidskleur wordt vaker achtergesteld dan zijn broertje of zusje met een lichter huidskleur.. Dat kan behoorlijk frustrerend werken. En dit werkt door in de ontwikkeling. Zwarten die binnen een blanke gemeenschap, moeten deze frustraties overwinnen. Velen lukt dat wel. Maar velen lukt het niet om zich in te vechten in een maatschappij, die zij niet kunnen hanteren of handelen. Dus moet zwarte piet het maar ontgelden, Want Zwarte Piet is zwarter, dan zwart. Dat Zwarte Piet door blanken op handen wordt gedragen, kunnen zij maar niet begrijpen. Jaloezie speelt hier zeker een rol in.

[@giannivandenbosch7864]

Beetje bullshit want mn zusje is zwart en ik wit en toch wordt er niemand echt voorgetrokken, if anything mn zusje eerder dan mij.

[@SimonSloototter]

@@giannivandenbosch7864 Dat u een zwart zusje heeft, wil nog niet zeggen, dat u kennis hebt van zwarte cq gekleurde cultuur gemeenschappen.

[@wiamabdelnour4779]

@@SimonSloototter u bent zelf toch ook niet zwart? Dus hoe heeft u er wél kennis van dan? Ik ben namelijk zelf zwart en ik heb zelf nog nooit zoiets geleerd, spreek aub niet voor de zwarte gemeenschap.

[@SimonSloototter]

@@wiamabdelnour4779 Waarom denkt u, dat ik dit allemaal kan zeggen? Het fenomeen waar ik het over heb kom je overal in de wereld tegen waar gekleurde mensen wonen. Waarom denkt u dat ze whitningcream op de markt hebben gebracht. Blank is nog steeds het schoonheidsideaal. Daarom zijn aziatische vrouwen het mooist.

[@SimonSloototter]

@@wiamabdelnour4779 In een berucht interview uit 2010 (voor zijn internationale doorbraak), zei voetballer Neymar dat hij nog nooit slachtoffer was geweest van racisme. "Maar ik ben dan ook niet zwart", zei hij als achttienjarige. Tien jaar later, na een racistisch incident op het voetbalveld, bleek zijn zelfbeeld veranderd. "Ik ben zwart, kind van een zwarte vader, kleinkind van een zwarte opa", schreef hij afgelopen september op zijn Instagram-account.

[@jantineclasinamariabuter1509]

Nou op naar Krampus dan 😏

[@Donny_G21]

Ik weet nog dat ik ,D'r Bibber kreeg op school van sint. En kikkerspel . Was zo leuk waarom konen jullie alles verpestte.

[@rgayheerlen]

Toch klopt het nog niet helemaal, reden temeer om het nog beter uit te gaan zoeken en aan te vullen !!! De Zwarte knecht kwam niet het eerste voor in het boekje van Dhr.Schenkman. De eerste tekening waarop de knecht getekend staat door G.J. d'Ancona komt uit 1840..., dat is 10 jaar eerder dan het boekje van Dhr.Schenkman. Er zijn ook al diverse artikelen te vinden waarin geschreven staat over een Zwarte knecht enkele jaren voor het verschijnen van het boekje van Dhr.Schenkman. Al deze info kan je vinden op bv Wikipedia via google. 17e eeuwse zwarte slaven droegen zeker geen mooie/dure kleding zoals Zwarte Piet heeft en zoals de Spaanse edellieden het droegen. Slaven hadden toen weinig tot niks meer aan van kleding, ze mochten blij zijn als ze oude vodden aankregen. Wij hier in Nederland hebben ook nooit slaven gehad...., laat staan dat het hof van oranje zwarte slaven had. Ik zie de tekening, iedereen kan een tekening maken en er een tekst bij schrijven...maar heb nog nooit gehoord of gezien op schilderijen/foto's, enz... dat wij in Nederland zwarte slaven hebben gehad ??? Er staat ook in geen enkel boek of versje/lied beschreven dat Zwarte Piet de slaaf van Sinterklaas was.., dat is wat mensen van kozp en blm er van maken aan de hand van tekeningen waarin zij een slaaf zien. Sint Nicolaas was in de tijd toen hij leefde een bisschop...er zijn geen bewijzen te vinden dat in zijn tijd slavernij was..., laat staan dat Sinterklaas slaven had, hij was een bisschop...en bisschoppen hadden geen slaven. Het zwart maken van gezichten komt ook voor in heel europa en ver daarbuiten..., in Afrika maken de bewoners hun gezichten juist wit..., het heeft allemaal een betekenis (geluk, vruchtbaarheid, oud en nieuw, onherkenbaarheid, enz...), deze rituelen zijn al zo oud vanuit de oudheid, bekijk de documentaires van Arnold-Jan Scheer maar eens. Er zijn ook geen ongeschminkte Pieten zoals jullie vermelden, dat zijn hellebaardiers, Spannse edellieden, enz..., doe jullie huiswerk eens goed voordat jullie dingen gaan beweren !!! En zo kan ik nog wel even doorgaan op sommige van jullie bevindingen. Wil je de mensen goed inlichten..., zoek het dan allemaal nog eens beter uit en geef de goede info. Jullie laten duidelijk dingen liggen die ook belangrijk zijn om DUIDELIJK genoemd en vermeld te worden !!!

[@rgayheerlen]

@Steef van Zaanen DUIDELIJK...

[@sandemanmaart]

Lang verhaal kort. Op elke 5 december moeten alle niet witte mensen de witte mensen begroeten met een stevige Hitler groed Heil Hitler

[@musicisitall]

kzbin.info/www/bejne/n2PTm2WNgtF2qdU

[@musicisitall]

ONZIN komt al duizenden jaren voor !

[@riax2718]

Sinterklaas Sinterklaas en natuurlijk Zwarte Piet

[@ibrahimturan28]

de geschiedenis van Fez hoofddoek/deksel komt uit Marocco. Later werd het naar Istanbul gebracht. het heet voor niks FEZ, Fez/fas is een stad uit Marocco. Wij Turken noemen marocco FAS.

[@eva4adam451]

masons dragen een fez. Shriners ook.

[@ibrahimturan28]

@@eva4adam451 de oorsprong van fez is uit Marocco. ik weet sommige dragen dat ook. Nog altijd in Turkije.

[@eva4adam451]

@@ibrahimturan28 klopt helemaal. Shriners ook.

[@ibrahimturan28]

@@eva4adam451 en wie zijn die shriners?

[@musicisitall]

kzbin.info/www/bejne/n2PTm2WNgtF2qdU

[@studio16be]

zo kan je het ook uitleggen.... er is nooit een connectie geweest en die komt er ook nooit in de ogen van kinderen die een feestje vieren, tegenstanders hebben dit aangewakkerd.

[@yentlcloud]

Ja het verbaasd me niet eigenlijk dat zwarte piet toch het meest door slaven is geinspireerd. ik geloof dat mensen tegenwordig zelf niet zwarte piet als een zwart persoon zien op die manier. maar zelf ben ik wel zo dat ik vind dat we moetten veranderen. ben zelf wel fan van de kleur pieten. uit eindelijk gaat het er om dat de kinderen gelukkig zijn en ik denk dat alleen volwassenen zwarte piet zouden missen. weetje ik ben zelf iemand die ook zwarte piet niet zo ziet, maar als je dan kijkt naar de rode lippen oorbellen en de afro pruik zie ik ook wel dat er iets goed mis is gegaan. ik denk alleen wel dat andere landen het maar gewoon als iets supper racistisch zien terwijl voor heel veel mensen het niet anders is dan santaclaus zn elven ofzo, al is het niet helemaal het zelfde, zou je ook het argument kunnen maken dat dat een slechte afbeeldingis van kleine mensen, maar dat is gewoon niet hoe mensen het zien. ik denk dat we dingen aan zwarte piet moetten veranderen haal zowiezo de lippen en oorbellen weg meer haartypes, maar zo als ik zij ik ben ook voor kleuren pietten ipv zwarte piet. ik wil graag dat mensen van alle rassen zich comfortabel kunnen voellen in dit land en ik wil ook dat ze mee kunnen genieten van onze cultuur, en als dat betekend dat we ons een beetje moetten aanpassen op deze manier zie ik weinig reden om het niet te doen.

[@musicisitall]

kzbin.info/www/bejne/n2PTm2WNgtF2qdU

[@minetv4001]

Nee, er is een ras dat hier oorspronkelijk woonde sinds minstens 5 duizend jaar geleden, als er nu opeens in de afgelopen 75 jaar mensen van niet westerse afkomst hier naar ons land komen moeten zij zich maar aanpassen en hebben ze het er maar mee te doen en anders mogen ze direct terug. En het grootste deel van kick out zwarte piet is zelf wit of niet geïntegreerd, en het is pas echt racisme als je nu dus zwarte mensen verbied om zwarte piet te spelen omdat ze zwart zijn.

[@letiziazzz]

👍🏻

[@monaj4079]

Dit feest mogen jullie vieren, maar hell too the no dat mijn kids en al hun vrienden mee doen aan deze onzin! NEVER!!!

[@markriggelink7074]

Je weet Niks is me wel duidelijk

[@John-pk9rw]

Heel NL ligt er wakker van dat jouw kids niet mee doen

[@monaj4079]

@@John-pk9rw zo lig ik niet wakker van de eieren en strond die anderen die wel mee doen van mij krijgen!!!

[@adriaanvantulpenbaarduitku7888]

Wat is nu eigenlijk dat N woord waar ze het wel drie of vier keer over hebben? is dat soms afgeleid van "Native American", je weet wel de wat ze nu "African American" noemen, ook wel de originele inwoners van de Verenigde Staten genoemd.

[@jolijn1344]

Neger is het

[@luciaadelaide2477]

@@jolijn1344 waarom zeg je dat woord?kon je jiet n*ger zeggen

[@andriesscheper2022]

Je haalt twee continenten door elkaar. Native Americans betreft de oorspronkelijke bevolking, vaak onjuist aangeduid als 'indianen', of 'eskimo's' (Inuit).met Afro Americans duidt men de nakomelingen aan van mensen wiens voorouders over het algemeen als slaaf uit Africa afkomstig waren.

[@minetv4001]

Het is neger, wat een een officieel niet racistisch Nederlands woord is.

[@Diggnuts]

Matig 6je voor een mavo werkstukje. Geschiedenis zonder context is een grabbelton. Schenkman verdient in dit verhaal een "klein" beetje meer aandacht.

[@rasioneel3841]

Hi! We gaan serieus om met onze feedback en zijn benieuwd wat we volgens jou beter hadden kunnen doen. Je kan ons een mailtje sturen naar [e-mail] of een DM via @rasioneel. Groetjes, team Rasioneel

[@Diggnuts]

@@rasioneel3841 Niet op de stoel van de historicus zitten zou een goed begin zijn. Voor nuance en context kan je op joop.nl de artikelen van Han van der Horst bekijken.

[@Diggnuts]

@@trobidjyacoulaey13678 En jij wel in je officiële capaciteit als een willekeurige intarwebs nobody? Het lijkt me dat je me iets meer moet komen dan een ongefundeerde opmerking om zoiets überhaupt te mogen zeggen. Maar voor de grap, hoe denk jij hoe dat is gegaan?

[@Diggnuts]

@@trobidjyacoulaey13678 Ow, dus jij bent de arbiter die beslist over wie wel of niet een historicus is.. Goed om te weten.. Je arrogantie is stuitend...

[@Diggnuts]

@@trobidjyacoulaey13678 Mooi, maar Jan Schenkman was een protestant een paar eeuw verwijderd van de "80 jarige oorlog. Ook noemen we het niet meer de "80 jarige oorlog".

[@oNuGG3T]

Incorrect..

[@musicisitall]

kzbin.info/www/bejne/n2PTm2WNgtF2qdU dit is correct.

[@nocirytas]

Arabieren en Turken komen niet uit Afrika toch? Arabië en Turkije liggen beide in Zuidwest-Azie.

[@Ardjano234]

Ze hebben dat veroverd eeuwen geleden

[@musicisitall]

kzbin.info/www/bejne/n2PTm2WNgtF2qdU@@Ardjano234

[@SimonSloototter]

Ik heb nog nooit iemand ontmoet die tegen Zwarte Piet is of was. Ik zie ze alleen maar in de Nederlandse media en bij de NOS/NPO-praatprogramma's

[@worfoz]

er zijn ook mensen die ALLEEN maar felle tegenstanders van ZP kennen er is ook helemaal geen debat, wel mensen die boos zijn of gewoon graag intimideren en beledigen omdat ze niet van mening willen veranderen het zal wel door corona komen, dat treft met name de mensen die de BLM kreet "I can't breathe" gebruiken. als je lekker in je villa in Weesp zit hoef je een stuk minder bang te zijn dan als bewoner van een flatje in een overbevolkte achterstandsbuurt en er zijn OOK nog veel arme witte mensen, net als er vroeger ook veel witte mensen in slavernij leefden kinderarbeid is pas na de slavernij afgeschaft, ik heb nog nooit een kind ontmoet die daar nu nog over klaagt....

[@SimonSloototter]

@@joelleweetjewel9948 ik ben nog niet zo zwart, als Zwarte Piet, maar heb die zelfde felle reactie als de blanken hebben. Het is een nonissue. Er is geen discussie mogelijk, Zwarte Piet is zwart en blijft zwart.

[@worfoz]

@@joelleweetjewel9948 waarschijnlijk omdat witte mensen destijds een vrij felle reactie hadden op het onderwerp. uitspraken over zwarte piet kopschoppen zijn best fel, maar dat vergeven we veel mensen zijn anti-Mohamed maar geweld en dreigen met geweld is een normale manier geworden, in steeds meer `vriendenkringen`. die hele uit Amerika overgewaaide rapcultuur, met geweldsverheerlijking, racisme en zelfs dat Amerikaanse Black Face is in bepaalde vriendenkringen normaal en geaccepteerd, maar niet in de hele maatschapij de meesten zien in dat DIT een hele rare, nieuwe traditie is van mensen die niet naar zichzelf willen kjken, maar heel fel anderen voor racist uit willen maken zonder een discussie aan te durven gaan `Het ligt ook een beetje aan waar je woont en wie je kent. ` Het grootste deel van Nederland ziet met afgrijzen en verbijstering hoe minderheden vanuit HUN tradities ONZE tradiites haten en willen verwijderen, terwijl ze krtitiek op alle niet-Nederlandse tradities als racisme afdoen. Vergeet niet waar je woont, inderdaad. En kijk er niet raar van op als mensen fel hun levenwijze verdedigen, ALLE tradities zijn raar, en IEDEREEN hecht aan de eigen tradities, ook al kwetsts dat anderen, kijk maar naar de mohamedanen en hun onvoorwaardeljke `liefde` voor die niet te bespreken mohamed Rapcultuur, islam, alles ligt aan je vriendenkring, wat in onze maatschappij echt niet kan is in bepaalde kringen HEEL normal

[@worfoz]

@@joelleweetjewel9948 er is geen discussie mogelijk, met reacties als die van jou je hebt geen idee wat er zich allemaal afspeelt BUITEN jouw kringetje vrees is en daarom negeer JIJ alles wat JIJ niet door WILT hebben dus is er geen discussie, en schreeuwen de mensen zonder respect het hardst respect is wederzijds of respect betaat niet, ondertussen doet de rest van Nederland wel aan debat en discussie ook over mohamed, en piet, en gewelddadige rappers die alle witte mensen als racist ziet we discussieren dus wel verder zonder jullie, het is lekker met jullie, je hebt jezelf compleet buitenspel gezet

[@worfoz]

@@joelleweetjewel9948 nee maar wel de realiteit

[@John-pk9rw]

Wanneer je denkt dat Moren (Imazighen uit Noord Afrika) zwarte waren. Whahahahahaha😂😂😂😂

[@RD-un2qk]

Moren - mauritanië, zijn donker van kleur

[@TheVincent0268]

Mauretaniërs zijn niet negroïde maar zijn zo zwart als de nacht. Ze behandelen negers uit sub-Sahara als slaven, ook heden te dage nog, dat is dan wel weer opmerkelijk.

[@adjekroket8322]

Waren zeker geen zwarten en al helemaal geen slaven. Sterker ze waren eerder slaven houders

[@elkaddouri.b1401]

Morgen waren nooit zwart ezel

[@Ashley-pt1ey]

sunneklaas

[@markriggelink7074]

Der klopt niet veel van wat er in dit filmpje gezegt word

[@pucklimburg1429]

waar baseer je dat op?

[@markriggelink7074]

@@pucklimburg1429 zwarte Piet creolen slaven ha ha ha ha zwarte Piet is nooit of te nimmer een slaaf geweest het waren ridders ,heiligen koningen en koninginnen zo worden ze ook afgebeeld of wapens zwarte schildknapen en blanke schildknapen waren gelijkwaardig dat creolenslaaf bullshit in dit filmpje is gebaseerd op leugens

[@markriggelink7074]

@@pucklimburg1429 als zwarte Piet een slaaf is waarom mag sinterklaas dan blijven dan is hij toch automatisch een slavendrijver dus moet je die ook weg doen Er zit totaal geen logica in het anti Piet verhaal

[@riax2718]

Sinterklaas Sinterklaas en natuurlijk Zwarte Piet