011 Kalisia - najstarsze miasto na ziemiach polskich (?)

Jeżeli podoba Ci się podcast INTERPRETACJE możesz go wesprzeć w serwisie Patronite.pl: 👉
patronite.pl/p...
Albo postawić symboliczną kawę w serwisie Buycoffee.to: 👉
buycoffee.to/p...
Miejscowość o nazwie Kalisia, wspomnianą przez Geografię Klaudiusza Ptolemeusza, utożsamił z Kaliszem jako pierwszy Jan Długosz. Odkrycie w Trenczynie na Słowacji inskrypcji z nazwą Laugaricio, identyfikowaną z sąsiadującą z Kalisią miejscowością Leukaristos, sprawiło, że wielu badaczy zaczęło i Trenczyn/Laugaricio, i Kalisię umieszczać na Słowacji. Czy słusznie?
#starożytność #marekaureliusz #kommodus #wojnymarkomańskie #gladiator #kalisz

[@Robert74b]

No, no. Chylę czoła Panie Profesorze. Nie dość, że merytorycznie na bardzo wysokim poziomie, to jeszcze ładnie opowiedziane. Dziękuję za takie cymesy

[@ilcattivo13]

Cieszę się, że Pan Profesor nie boi się podejmować rozważań na tematy, które dla sporej części naszych historyków są "zaklepane na amen" i nie budzące żadnych wątpliwości. Zdecydowanie za dużo jest takich naukowców i to, niestety, ze szkodą dla nauki. Dziękuję.

[@nikodemanx2477]

Akurat wśród naukowców to opinii i rozważań na każdy temat jest jest bez liku. Tylko w tym środowisku decyduje dowód, a nie gdybanie.

[@ilcattivo13]

@@nikodemanx2477 A co gdy dowodów nie ma, lub nauka zweryfikowała je jako błędne, lub wręcz sfałszowane (jak spalenie Rzymu przez Wandalów)?

[@gosciwit_malinowski]

@@ilcattivo13 gdy nie ma dowodów wkraczamy w świat fikcji literackiej, Wandalów rzeczywiście oskarża się o niekiedy wandalizm, a to przecież termin wymyślony przypadkiem w czasie rewolucji francuskiej

[@Sattivasa]

​@@ilcattivo13 A kto niby twierdził, że Wandalowie spalili Rzym?

[@ilcattivo13]

@@Sattivasa "Naukowcy" z poprzednich stuleci, może na skutek nadinterpretacji tekstów Prokopiusza z Cezarei. Dopiero dzięki badaniom archeologicznym prowadzonym w Rzymie po II wś zaczęto się zastanawiać, czemu na zabytkach nie ma śladów spalenizny i warstw popiołów.

[@mariuszmajor9552]

Patrząc na dzisiejsza mapę, jest stamtąd dogodne połączenie geograficzne wzdłuż rzek, przez kotliny i łatwe pasy aż do Adriatyku, i stosunkowo krótkie w linii prostej i dlatego pewnie szybkie, łatwe połączenie ze światem śródziemnomorskim. Na zachód szedl już pewnie wtedy tzw. Hellweg, do Renu, a w zasadzie do okolic dzisiejszego Dortmundu, znany ze średniowiecza, ale ta droga musiała już w jakiejś formie istnieć w starożytności, dziś pokrywa się częściowo geograficznie z autostradą A2 de., i zapewne krzyżowały się w Calisia inne szlaki handlowe, oczywiście do Baltyku, ale pewnie i na wschód i poludniowy wschód. Osada musiała istnieć prawdopodobnie już od końca neolitu, sądząc bo bursztynie w starożytnym Egipcie..

[@jannowak1248]

Bardzo fajna analiza, dziękuję za ten materiał.

[@longinzaczek5857]

Warto dodać, że etymologia Laugaricio może być różna, jeśli jest to zniekształcenie nazwy miejscowej - przy odrobinie wysiłku można ją powiązać z kilkoma wyrazami germańskimi (Lagier - obóz, Laut - głośny, Lauge - ług, Leute - ludzie), albo ze słowiańskimi jakaś góra (garicio) czy wywieść od nazwy Ligota. Możliwe są też etymologie celtyckie oczywiście. Dane co do długości i szerokości geograficznej Ptolemeusz tworzył na postawie zapisków z podróży - jeśli coś znajdowało się o kilka dni drogi, to brał średni czas podróży na północ od znanej lokalizacji i na oko oceniał szerokość geograficzną. Ponieważ poza Imperium drogi były gorsze i podróż trudniejsza, należy brać pewną poprawkę na te szerokości i długości geograficzne. Sama jednak droga do Kalisza wygląda na wziętą z zapisu jakiejś podróży szlakiem bursztynowym wiec położenia mogą być w miarę wiarygodne, bo mogły być kilka razy sprawdzone a orientacyjna odległość do wybrzeża Bałtyku była znana (oczywiście z pewnym błędem). W okolicach Kalisza zidentyfikowano archeologiczna osadę z czasów rzymskich, więc taka osada w tym miejscu istniała i była ważnym punktem na szlaku bursztynowym dzięki możliwości przemieszczania się rzekami i jeziorami Wielkopolski, co pozwalało omijać bezdroża leśne. Najbardziej popularna słowiańska etymologia nazwy Kalisz wywodzi ją od starosłowiańskiego wyrazu Kał, oznaczającego mokradła lub bagno (co pozostało w słowach kałuża i po przeniesieniu znaczenia także w określeniu odchodów - kał) Co do osady Setidava to utożsamianie jej z nazwą dacką wiąże się z końcówką -dava, która u Ptolemeusza może być zniekształceniem nazwy, dlatego stosując brzytwę Ockhama zamiast doszukiwać się Daków tak daleko na północy, raczej przyjąłbym, że jest to zniekształcenie jakiś nazwy miejscowej.

[@Sattivasa]

Bzdura na bzdurze.

[@markegirski7498]

Nie jest różna bo składa się z LEG + GÓRA i z tego powstały Liguria Węgry Bulgaria Algieria Wigry Wengrija Wigura itp. KAŁ to nie od błota ale od KOŁA

[@longinzaczek5857]

To zależy od kształtu odchodów czy są koliste, czy kwadratowe. @@markegirski7498

[@gosciwit_malinowski]

tylko Laugaricio ewentualnie Leugaricio, a nie Laugaritio, zakończenie to [rikio]

[@longinzaczek5857]

Tak - powtórzyłem na słuch z podcastu. Zetknąłem się z nazwą, ale pisowni oczywiście nie pamiętałem, dziękuję, poprawiam.@@gosciwit_malinowski

[@MrZabao]

Jeśli Marek Waleriusz Maksymianus służył nawet pół wieku od Afryki przez Turcję, Bałkany, wzdłuż Dunaju po Śląsk i nawet Brytanię, to aż strach jak mu się to udało bez szybkiej kolei… nie opierniczał się w każdym razie. Piękna historia.

[@tomaszwesoowskifromlechist6222]

Ostatnio obejrzałem dokument w którym przytaczano źródła, które mówiły nam o legionach, które z półwyspu apeninskiego do Brytanii dostawały się w 10 do 15 dni. Dlatego w okresie pokoju legioniści zajmowały się budową dróg. Ja się kiedyś dziwiłem, że Dunczycy na viking w trzy doby przepływali do Bretanii lub Brytanii. Zależało czy był sztorm. Zrobiono eksperyment o faktycznie spokojnie było to do wykonania. Nam w przeszłości miasta były nieprzydatne do niczego. Jak to nie którzy twierdzą grodu służyły do trzymania towaru żywego lub imigrantów by ich przerzucić na bogaty i liberalny bliskiwschod. Byli to ludzie wszelkich nacji. Aż pewnego dnia się zbuntowali koło 6 7 w n.e.i pojawili się Słowianie. Bo to nie lud a, zawód. Przecież Germania, Galowie itp nie mieli świadomości że nimi są. Podobnie z nami. Piastowie nie mieli świadomości że są nimi Kronikarz napisał i musimy z tym żyć, z drugiej strony trzeba tworzyć mít zalozycielski dynastii. Reklama to podstawa. Paweł z Tarsu to był menażer. Pozdrawiam serdecznie

[@jacekwidor3306]

@@tomaszwesoowskifromlechist6222 Marsz dzienny zwykły legionisty do 10 mil rzymskich (14,8 km), marsz forsowny 20 mil (29,6 km.). Z północnej Italii nad Kanał w 15 dni nie dojdzie się na nogach. Zdrowy i zaprawiony piechur może w ciągu jednego dna przejść w łatwym terenie nawet sporo więcej niż 30 kilometrów, ale jednorazowo, kilkanaście dni pod rząd żaden organizm nie wytrzyma takiego wysiłku.

[@markegirski7498]

​@@jacekwidor3306Jeszcze góry rzeki i mieszkańcy utrudniali ten marsz.Te wszystkie opowieści to lipa.

[@tymektymek8187]

jestem w 20 min materiału i jestem ciekae czy autor wróci do tematu filmu.

[@gosciwit_malinowski]

Autor się czasem długo rozpędza na wątkach pobocznych, albo rysując tło, albo wchodząc w dygresje. Autor się uczy z odcinka na odcinek

[@maciekszymanski8340]

"A na środku stołu gorzałka z Calisii Przemycona chyłkiem z bursztynowej misji" Ta ptolemejska Calisia ma pewnie tyle wspólnego z Kaliszem, co biblijny Lehi i lehici z Lechitami. Przypadkowa zbieżność rdzeni - to "kal" występuje w takich nazwach własnych jak Calais, Calgary, California.

[@dladobrakraju8809]

Kalisz nie jest najstarszym miastem w Polsce, tylko miastem o najstarszej w Polsce metryce pisanej

[@Sattivasa]

Ani jedno, ani drugie.

[@thurisazx]

@@Sattivasa no to napisz swoje trzecie , nie trzymaj tej wiedzy geniuszu dla siebie

[@Sattivasa]

@@thurisazx Jakie znowu trzecie? Tyle wystarczy.

[@gosciwit_malinowski]

Oczywiście. Najstarsze miasto to skrót myślowy. Ale wykorzystywane też marketingowo przez władze miasta.

[@dladobrakraju8809]

@@gosciwit_malinowski Potwierdzam ów marketing historyczny, jakem kaliszanin.

[@tomaszwojewodzki5081]

była też jeszcze jedna Kalisia na południu,

[@marekgaleba6443]

Na terenie Czech, jest także Calisja. Skąd wiadomo czy to o tą Calisje nie chodzi?

[@gosciwit_malinowski]

A gdzie konkretnie?

[@marekgaleba6443]

@@gosciwit_malinowski jak trafię na te materiały to dom Panu znać.

[@katoliktradycji2009]

Oj ciągle musimy dokonywać rewizji historii.

[@ziemowitfincek4060]

Jak to jest o Kaliszu to ja jestem Marek Aureliusz.

[@tylkoprawdajestciekawaii]

Zaopatrzeniem armii rzymskiej oraz jej zwiadem zajmowali się tzw."frumentarii"

[@krzysztofjot3581]

Istnienie osady o dackiej nazwie nie jest niczym aż tak niezwykłym. Ptolemeusz pisał już po wojnach dackich Trajana. Dakowie po drugiej wojnie dackiej wiedzieli, że nie mają szans w konfrontacji z Rzymem i mogli dużą grupą uciec na północ.

[@nikoskargas8796]

Szczerze mówiąc, ten podcast bardzo mocno mnie rozczarował. Liczyłem na to, że bardziej rozwinięty zostanie motyw nazwy Kalisza, jego możliwej etymologii, czy jest to nazwa raczej słowiańska, czy jednak coś wskazuje na to, że może być to toponim z dawniejszych czasów - a jeżeli nie da się tego ustalić, to chociaż dobrze byłoby o tym wspomnieć. Również nie ma ani słowa o badaniach archeologicznych - czy w Kaliszu odnaleziono ślady jakiejś starej dużej osady, mogącej znajdować się na szlaku bursztynowym? I która mogłaby być na tyle istotna, że Rzymianie o niej wiedzieli? Czy znaleziska archeologiczne potwierdzają, aby w Kaliszu istniała jakaś ciągłość osadnicza od czasów starożytnych, która umożliwiałaby tej nazwie przetrwanie do dzisiejszych czasów? Za to Pan Profesor ciągnie długi wywód o jakimś prefekcie rzymskim, jego perypetiach i karierze, które mnie osobiście niezbyt wiele obchodzą.

[@michalkuzniar8076]

Nie zrozumiałeś o co chodzi. Calisia Ptolemeusza leżała na podobnym stopniu szerokości geograficznej co Laugaricio. Dzięki życiorysowi tego Rzymianina i jego inskrypcjom wiemy, że Laugaricio było w Trenczynie. Stąd Calisia też tam była.

[@robertrobski1013]

Niestety nie okazuje sie ze male miasto Sieradz (Łòdzkie ) jest starszy o 5 lat

[@AndrzejPrzewiezlik]

Stawiam na Jarocin - nawet nazwa fonetycznie podobna.🌞

[@krystynakrankiewicz7454]

Na wykopaliskach o fragmdkryto przeciesz czesci umundurowania rzymskich legionistow na terenie Polski nie pomne niestety gdzie--moze to wlasnie pozostalosci tej hiberny

[@jannowak1248]

może tak, a może nie

[@Sattivasa]

Niczego takiego nie odkryto.

[@jacekwidor3306]

@@Sattivasa Mam (ale nie pod ręką w tej chwili, żeby zacytować dosłownie) numer czasopisma archeologicznego z początku lat osiemdziesiątych informujący od odkryciu hełmu typu rzymsko-galijskiego ze zdjęciem. Być może o ten przypadek chodzi. Oczywiście mógł być (i zapewne był) importem.

[@Sattivasa]

@@jacekwidor3306 To tak jakby nie to samo i na pewno nie "pozostałości tej hiberny". Rozmaite importy są rzeczą normalną, a są znacznie bardziej niezwykłe, jak figurka Buddy we wczesnośredniowiecznej osadzie w Helgö.

[@jacekwidor3306]

@@Sattivasa Znalazłem! "Z Otchłani Wieków" Kwartalnik popularnonaukowy Polskiego Towarzystwa Archeologicznego i Numizmatycznego Nr. 4/1983 Maria Jażdżewska Hełm rzymski w Polsce - pierwszy! str. 246 - 255 Hełm pełniący role urny został znaleziony w grobie na cmentarzysku kultury wenedzkiej w Siemiechowie (gmina Widawa).

[@edwardbor8203]

Calisia-napis na starej mapie-to może Galisia--znaleziono tutaj dużo artefaktów rzymskich,może żyli tu Galowie?

[@gosciwit_malinowski]

Gdyby to było w Italii wśród Etrusków to tak mogłoby być, oni nie odróżniali G i K. Ale w naszej części Europy to jednak K i G są wyraźnie rozróżnianie. Jeśli G w coś przechodzi to w H, jak w czeskim czy niderlandzkim.

[@markegirski7498]

​@@gosciwit_malinowskiNazwa pochodzi od KOŁA i dlatego może być G C H a w późniejszych czasach odrzucano pierwszą spółgłoskę.Proszę zobaczyć w ilu nazwach i słowach w różnych językach jest L po pierwszej samogłosce. Kalisz Galicja Celt Gal Holandia Helvecja Hellada Kaledonia i wiele

[@krzysztofjot3581]

Dlaczego to Kalisz jest niby tym najstarszym miastem w Polsce? Z tego samego źródła mamy Stragonę w której widzi się Zgorzelec.

[@gosciwit_malinowski]

Wiele miast Ptolemeusza łączy się z dzisiejszymi. Ale tylko kalisz ma tak podobną nazwę, że jak to Jan Długosz zauważył, to się już wszyscy zgadzają. No i oczywiście to najstarsze miasto to przenośnia, albo polityka historyczna Kalisza. Ale żadne inne miasto w Polsce nie może sobie na taką przenośnię pozwolić

[@kundeleczek1]

Leugarikum to Legnica.

[@dozenpack]

Powiem tyle.. nie było takiego miasta Kalisia. Mówi się, że najstarszym miastem na ziemiach polskich był Kalisz (łacińska nazwa Calisia). Przepraszam, ale jeśli w tytule jest taki błąd nie widzę sensu oglądania tego. Mimo, iz temat interesujący. Niestety obawiam się, że takich błędów jak ten może być więcej. pozdrawiam.

[@gosciwit_malinowski]

Ptolemeusz jednak twierdzi, że było takie miasto jak Kalisia.

[@ZenonDojnikowski]

Same bzdury, polecam historię starożytną, a nie szkolną. Najstarszym miastem Polski jest Gdańsk (Kodan, Codanum ) założony przez Króla Kodana, około 1700 roku przed naszą erą.

[@Sattivasa]

Odstaw beszkoszuryzmy. Weź się za edukację.

[@markegirski7498]

Przeciez na rynku w Kalisz odkopano KOŁO to odczego pochodzi nazwa miasta.Pierwotna nazwa to KOŁOSa znana bardzej jako Colos i Kolasa.To założyciele tego miast zostawili to KOŁO na pamiątke następnym poKOLEniom.A kto wywodzi nazwę miasta od kału to chyba ma kał w głowie.

[@kfbar]

czyli trzeba szukać tego obozu, w którym zimowali legioniści

[@gosciwit_malinowski]

Zdecydowanie tak, gdzieś w okolicach Głubczyc