4a Τι να κάνουμε όταν μας φέρονται άσχημα 1 Βασίλης Γιαννακόπουλος Ψυχίατρος - Ψυχοθεραπευτής

1. Όπως και να μας φερθούν οι άλλοι, χρειάζεται να κάνουμε την εξής ερώτηση στον εαυτό μας: Αυτός μου φέρθηκε έτσι (με πρόσβαλε, με έβρισε, με κορόιδεψε, με διέβαλε, με αδίκησε, με αγνόησε, γενικά μου έδειξε έλλειψη σεβασμού κ.λπ.). Εγώ τι θέλω από δω και πέρα; Θα διαπιστώσουμε ότι αυτό που θέλουμε σε πρακτικό επίπεδο, είναι να πάρουμε από τον άλλον καλύτερη συμπεριφορά ή να διεκδικήσουμε το δίκιο μας ή να αποκαταστήσουμε το δίκαιο ή να τον απομακρύνουμε από τη ζωή μας κ.λπ.. Σε ψυχικό επίπεδο, θέλουμε να είμαστε ήρεμοι. Πράγματι, συχνά οι άνθρωποι λένε «αυτό που θέλω, είναι να ηρεμήσω. Να μη με νοιάζει». Όπως θα δούμε παρακάτω, το να φροντίζουμε για την ψυχική μας ηρεμία πάνω στη βάση της αυτοαποδοχής, είναι το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε και για την εκπλήρωση των επιθυμιών μας σε πρακτικό επίπεδο.
2. Για την επίτευξη της πρακτικής επιθυμίας μας να πάρουμε καλύτερη συμπεριφορά από τους άλλους, δεν χρειάζεται να συντηρούμε μέσα μας ψυχική ταραχή ή δυσφορία (θυμό, σύγχυση, απογοήτευση, πληγωμένα αισθήματα, θλίψη κ.λπ.). Αυτά τα συναισθήματα δεν χρειάζονται για να πάρουμε αυτό που θέλουμε από τους άλλους. Μπορούμε να πάρουμε αυτό που θέλουμε χωρίς το κίνητρο των αρνητικών συναισθημάτων (π.χ. του θυμού), αλλά και μέσα από ψυχική ηρεμία, με κίνητρο αυτή καθ’ αυτή την αγάπη μας για τον εαυτό μας και την επιθυμία μας για το δίκαιο, τον σεβασμό κ.λπ..
Επίσης τα αρνητικά συναισθήματα εκτός του ότι μας απομακρύνουν από τον υπέρτατο στόχο της ζωής του να νιώθουμε ευτυχισμένοι, μας εμποδίζουν να πάρουμε από τον άλλον καλύτερη συμπεριφορά ή να βρούμε το δίκιο μας. Τα αρνητικά μας συναισθήματα θα πυροδοτήσουν χειρότερες συμπεριφορές από τον άλλον και πολλές φορές θα μας κάνουν να χάσουμε το δίκιο μας. Ας θυμηθούμε πως κι από μας ένας άλλος θα αντλήσει τον καλύτερο εαυτό μας όταν μας φέρεται μέσα από ηρεμία και όχι μέσα από αρνητικά συναισθήματα.
Επομένως, μέσα από ψυχική ηρεμία μπορούμε κάλλιστα να κάνουμε ό,τι θα ήταν απαραίτητο να κάνουμε έτσι κι αλλιώς για να προασπίσουμε τον εαυτό μας απέναντι σε μία άσχημη συμπεριφορά και να αντλήσουμε μία καλύτερη συμπεριφορά από τον άλλον και μάλιστα ακόμα καλύτερα απ’ ό,τι αν συντηρούμε αρνητικά συναισθήματα. Το κίνητρό μας θα είναι η αγάπη μας για τον εαυτό μας και η επιθυμία μας για αγάπη, αποδοχή, σεβασμό, δικαιοσύνη κ.λπ..
3. Ασφαλώς δεν μπορούμε κατά παραγγελία να ηρεμήσουμε ψυχικά. Μπορούμε όμως να φροντίσουμε για την ψυχική μας ηρεμία εξουδετερώνοντας τη βασική πεποίθηση που συνιστά την πραγματική αιτία κάθε ψυχικής ταραχής ή δυσφορίας και εν προκειμένω του θυμού ή όποιου άλλου αρνητικού συναισθήματος αναπτύσσεται απέναντι σε μία άσχημη συμπεριφορά του άλλου: είναι η πεποίθηση «δεν είμαι εντάξει όπως είμαι, γιατί δεν έκανα το καλύτερο που μπορούσα (για να αξίζω σεβασμό ή για να πάρω τον σεβασμό που αξίζω ή για να αποφύγω αυτόν τον άνθρωπο ή για να μην εμπλακώ καν μαζί του κ.λπ.) και άρα κάτι έχω να κάνω τώρα».
Αυτή η πεποίθηση όμως είναι εσφαλμένη. Στην πραγματικότητα ισχύει πως ναι μεν θεωρητικά, δηλαδή σύμφωνα με τις δυνατότητές μας πολλές φορές δεν έχουμε κάνει το καλύτερο που μπορούσαμε για ένα επιθυμητό αποτέλεσμα. Ωστόσο πρακτικά, δηλαδή σύμφωνα με τις δυνατότητές μας αλλά και τα εμπόδια που έχουμε συναντήσει (κυρίως ψυχολογικής φύσης που οφείλονται στην εσφαλμένη πεποίθηση «δεν έχω κάνει το καλύτερο που μπορούσα»), πάντα έχουμε κάνει το καλύτερο που μπορούσαμε μέχρι κάθε στιγμή.
Επομένως τώρα και κάθε «τώρα», δεν έχουμε να κάνουμε τίποτα παραπάνω (για να πάρουμε μία καλύτερη συμπεριφορά ή για να αποκαταστήσουμε το δίκαιο) απ’ ό,τι έχουμε ήδη κάνει. Η εστίαση της προσοχής μας σ’ αυτήν την αλήθεια, καθώς και αμέσως μετά στο παρόν*, φέρνει σταδιακά την ψυχική ηρεμία που αναφέρουμε παραπάνω. Μέσα από την ψυχική ηρεμία θα προκύψουν οι καλύτερες δυνατές πράξεις και τα καλύτερα δυνατά λόγια για να πάρουμε αυτό που θέλουμε.
[*Η εστίαση στο παρόν γίνεται με το να αισθανόμαστε επίτηδες τα διάφορα ερεθίσματα του παρόντος, όπως το σώμα μας τους μυς του προσώπου και του υπόλοιπου σώματος με πρόθεση να τους χαλαρώσουμε), το πώς αισθανόμαστε το βάρος του σώματός μας όπου στηρίζεται και την αναπνοή μας, (το πώς κινούνται ο θώρακας και η κοιλιά κατά την αναπνοή)].
Ασφαλώς όλα τα παραπάνω σημεία χρειάζονται πολλή συζήτηση το καθένα (όπως π.χ. είναι αρχικά δύσκολο να συνειδητοποιηθεί ότι ακόμα κι αν κατηγορούμε δικαιολογημένα τον άλλον για την άσχημη συμπεριφορά του, για τον θυμό μας ευθύνεται η αμφισβήτηση του ίδιου μας του εαυτού που συνήθως είναι υποσυνείδητη. Eπίσης δεν είναι εύκολο στην πρώτη ανάγνωση ή ακρόαση να κατανοηθεί πως στην πράξη, πάντα έχουμε κάνει το καλύτερο που μπορούσαμε). Κάποια απ' αυτά τα σημεία εξηγούνται σε άλλα βίντεο ή σε άρθρα του site www.truepsychotherapy.gr. Στον περιορισμένο αυτόν χώρο, επιχείρησα να δώσω συνοπτικά τα βασικά σημεία της όλης θεωρίας.