АДАЙ ЖЫЛҚЫСЫ.

Адай жылқысы - салт мінілетін қазақ жылқысының бір тұқымы. Ежелгі Грек тарихшыларының зерттеулерінде айтылатындай, қазақ даласы - оның ішінде Арал мен Каспий теңіздері арасын мекендеген көшпелілер өмірімен етене, араласа өсіп жетілген. Адай жылқының тұқымдық эволюциялық даму жолы өте күрделі. Мініске шыдамдылық, желгіштік және бірқатарының теңбіл көк түсті болып келуі араб тұқымды жылқыларды меңзейді. Ал қарабайыр, қазанат - жүрдектігі жағынан Түрікмен жылқысы - Ахалтекенің белгілері бар екенін де көрсетеді. Жыл он екі ай жайылымды ғана пайдаланатын, қосымша азықты қажет етпейтін, ауа райына төзімді бұл тұқым күтім талғамайды. Адай жылқысының тұрқы ұзындау, шомбал және сүйектілеу, қысқа, майда жалды, көзі үлкендеу, басы жеңіл, маңдайы онша ұзын емес, бірақ кең, үлбіреген қысқа құлақты етсіз. Мойны қысқа омыраулы, арқасы түзу, сауыры солыңқы, жуан жіліншігі етсіз, мықты құйма тұяқты болып келеді. Орташа шоқтығына дейінгі биіктігі - 140,3 см, тұрқы - 142,7 см, кеуде орамы - 163,3 см, жіліншіктің орамы - 17,6 см. Еті жоғары сапалы, ет түсімі - 52-58%. Тәулігіне орта есеппен 8-11 литр сүт сауылады. Жүйріктері ұзаққа шабады, 40-50 шақырымға шаршамай еркін жетеді. Арнайы сынақтарда тәулігіне 300 шақырымды жүріп өткен кездері болған.
«Маңғыстау» энциклопедиясы, 130-бет.

[@user-vq4gl4il1k]

Осы МАНҒЫСТАУ АДАЙ ерекшеекен барып танқалдым қайжағында👍💯🇵🇼

[@user-hb9jw6ve3h]

Әкімнен басқасынын бәрі қызықты мәлімет екен, Адайлар жарайсындар, Шымкенттен үлкен сәлем 🤝

[@user-kl7ub9tw6o]

Осындай жылқыларды өсірейік ағайын.Ар жақ бер жағынан кун көрінген басқа елдін жылқысына қызыға бермей.Олар керсінше қымбат бағаға бізден алсын жылқыны

[@muxitroxmanp2500]

Қазақтар бөлінбейік.Адай бол Үйсін бол. Бәрі бір қазақпыз.

[@mataikudaisugyr2359]

Қазақ жасасын

[@user-id2nm7qi8z]

Уисин аргы теги кыргыздар екен шежире баягда ак аитп берген

[@anomaly9461]

Ну болинип жаткан жок

[@user-fz2tt5xb4o]

Адай жылкысы екени шындық гой

[@kuanishbekbolov3220]

Ат кулагында ойнайтын казак жигитерине мактан болатын тулпарларымыз коп болсын

[@eromamakatov7361]

Адай жылкысы, Адай сиякты мыкты екен.

[@OmarovichN]

тфа тфа Адайдын жылкысы мен Адайдын жигиттерине ризамын

[@missaizhan5061]

Э

[@user-pj5jg4rc8l]

Адай ұлты жарайсыңдар

[@anomaly9461]

@@user-pj5jg4rc8l Ұлт емес Адай ру

[@aimirzaaabdilaiov657]

адайлар жарайсыздар сіздермен мақтанамын алға

[@alibekcerikbaev2195]

Аллах тагалага шукир журеги ак адайлардын аттарыда ак алда булда бир куантад

[@mataikudaisugyr2359]

Досың сүйініп, дұшпаның күйінсін Адай Қазақтарым не болсада мақтауға тұрасыңдар

[@user-rc1gk2dl5g]

Ассалаумағалейкүм жігіттер қазақ қазақты көтермесе қалай адам боламыз

[@user-gh1bw3rm5k]

Адайлар өте мықты мен Адаймын тек алға

[@kokaizerebisenov1246]

Алла риза болсын бауырым. Оте жаксы адай жылкысы жасайбер

[@syrymkurmach8827]

Əй қазақтарым ай жарайсың дар!

[@user-cc1pu6mc9j]

"Біздің елдің жылқысы кіл көкмойнақ!"

[@amanonarbaev6773]

орлей берсин адайлар

[@user-jp5in4xl9z]

алға қазақ десей ешек

[@sakonai6091]

Келіңіз оңтүстікке көкпарға көрейік мықтылығын адай жылқысын

[@user-mg4fy7sy6n]

Қазақы Тазы озбек шымкент койсай

[@user-cl9fb9ug6y]

@@sakonai6091 120км шаптыр көрейік төзімділігін шымкентский жылқыңды. Или теңіз суын беріп көр ішедіма екен

[@user-dh3jq6xu6e]

Мынандай аңыз бар, адай жылқысының шығу тарихы жөнінде. Маңғыстау өңіріне келген адай руы мен түркмен рулары арасында соғыс көп болған, осыдан 3 ғасыр бұрын. Түркмендердің ахалтеке, текежәуміт жылқылары қазақы жылқылардан көрі жүйрік болып ұрыста оларға көп пайда әкелген. Сол уақытта каспий теңізінде жабайы жылқы болған, аты суан. Олар тағы, дүлей, қолға үйренбеген, ұстатпаған, теңізге түсіп жүзіп кете береді. Оларды ұстай алмағасын тұқым алу үшін адайлар теңіздің жағасына қазақы биелерді байлап қойып суан айғырларынан тұқым алған. Мұны әдетке айналдырып осы будан тұқымды көбейткен. Осылай адай тұқымы пайда болған және ол түркмен жылқыларынан артық болып шыққан.

[@user-pp8ik2wj4z]

Адай жылқысы мықты Қазақтардың мақтанышы..

[@nurbegaliev2852]

Сабр Хамиди қои сіктір бар қайдағы Суан аннассгин

[@user-qu7wl9iz1y]

Сабр Хамиди

[@user-sj9qz4wt5j]

М

[@edinab8041]

Nur Begaliev ишин ортенип кетсин бирак солай

[@ermukhanbetargynuly689]

Алға адай жылқысы

[@user-rd5hy7eb7q]

Асалаумағалейкум жарайсыңдар жігіттер дами беріңдер 👍👍👍👍👍👍👍

[@segizaris8430]

Жасасын АДАИ .Орманды жолдан Атарымыз уркуптi шапкан кезде Аитпесе кунi бурын келетiн едi .

[@user-uh5mg7yf7n]

Алга АДАЙ

[@user-ci7di9ds3u]

Адай жылкысының мойыны ұзындау екен және ашаң болады екен,

[@user-kk3xv1ic1v]

Адай жылкысынын териси калын тозимди маскара кандай су болсада ише береди тениздинде суын ишеди таннан кешке дин шапкан дидиго Адайларда сондай демек шыдамды

[@amanonarbaev6773]

адай жаса мен адай

[@jalayrmerkyt4976]

мал есне тартад деген атам казак

[@user-nl4hb9fk4s]

Здорова хорошо как .

[@nurken.kulmanov]

мыналар жорғаларғо

[@daniyark7974]

Қазақ жылқысы....

[@user-hq5ll1ik9g]

мен барказакты жаксыкорем адайлар ер халык бырак баягы кокмоинак жок орыстар куртты отежуирк жылкы болган

[@user-fz2tt5xb4o]

Кок мойын ак тын баласы жуйрик ози емес Избан акын нын атагой

[@user-oi3yx8hw8u]

АДАЙ Алманаты осы Жылки болган! Тандин атуы кунин батуы Каспиден Арал аралыин басиб утген неше шакрим булган?!

[@user-sz2nt2gx7w]

пах ширкин!

[@StepPoligon]

ГОИКИ МИТИЧ АДАИ ЖЫЛҚЫСЫНА ТАҢ ҚАЛДЫ

[@user-jf4dd9hn7c]

Маған Бір Адай Жылқысы

[@uluocakmetehan]

selam olsun kandaşlarıma

[@edinab8041]

Metehan Uluocak да пошел в жопу какой кандас?

[@kazakkazak5457]

Salam turkiler

[@user-qk7fs6us5w]

Зор ғой жылқы қанша тұрады

[@user-gr7li2kh6k]

Адай жылкысын кайдан алса болады кай облыста

[@user-ui8xl1fx4m]

Ассалаумалейкум таптыңызба

[@user-fz2tt5xb4o]

Мангыстауда бар тек қана менде бар тозимди жылкы лар

[@kuanakt6830]

Кайдагы жайдағы жабы тукымдас (дворняжканы) бир мыкты тулпар еттиндерау Тек мактану казактарға

[@user-fz2tt5xb4o]

Не дедин ози тусинбедик

[@parkur372]

Шыркын

[@sakonai6091]

Жүрейік сол орыстармен Еуропаны қолдап ру руға бөлініп.

[@user-qs3st7di1h]

Бул кандаи баиге тусинбедим

[@muhiahmet3861]

sodan bvery kotbakkandar bolpty

[@dembouzousmane5441]

Ұлы дала жорығынан кейін басқа облыстар Маңғыстауға келіп оқсатайын деп отырғо

[@user-op1br6iq8r]

Казан ат араб агылшын Кара баиыр осы уш тукымнан шыгат ал сендердики Кара баиырга жатат

[@user-fz2tt5xb4o]

Не деп отсын шатыстырып бытыстырып ойынды жинактап алшиш

[@esenjanaldanov3830]

Дддддх

[@user-dr2pi8sw3w]

адай жылкысына жетпиды гой

[@kojaaldarov2637]

не жетпейді

[@kazakhtinbalasy4408]

@@kojaaldarov2637 сен жетпейсің

[@user-ui8xl1fx4m]

Келісем

[@user-fz2tt5xb4o]

Иа

[@user-pm9vn4qy6y]

Мангыстаудын ауа райына беймделген шыдамды жылкыгой,бирак Арканын тау тасына аязды кысына шыдамайдыгой,Арканын жылкысы Батыстын шол даласына тозбейди,ар онирдин оз жерине беймделгенгой адамыда, малыда

[@user-mr6ye8rq5m]

Наймана нет а так то

[@durakburak415]

Қарабайыр тұқымы негізгі атауы

[@user-qs3st7di1h]

Адамнын котинин кулкиси келет мына баигеге отириктин куирыгы бирак тутам келешеги жок ангиме

[@user-op1br6iq8r]

Сонда булар адаи емес Будан болдыгои куирыгы Бир тутам отир кангиме казакта уш турли жылкы 1казанат 2жабы 3.карабаиыр казирги тилмен аитканда Будан

[@ayanlambert464]

Айдана Аяпбергенова Гылыми академия делелдеп турса сен кимсин Кудай-ау 😹 кутты болсын байгеге шаба берсин деуге пейилин сонша тар болса ундемей неге отип кете бермейсин??

[@user-op1br6iq8r]

Казакта жылкы малы катты дамып келатыр барибир мына жылкыларын арба суреп кои бакканнан баска жарама иды мынау ат жарыс емес есек шабыскои

[@ayanlambert464]

Айдана Аяпбергенова Рязаньда Франция Дубайда откен жарыстар бари есек шабыс па сонда?? Озимиздин елдеги байгелер ше? Халыкаралык жарыстардан елдин атын шыгарып журген жылкылар гой куанып отырсаныз болмай ма?? Не деген иштарлык

[@ayanlambert464]

Казакстанда бул жылкыларга жететин жылкы жок мыктылыгынан, сиз озиниздин надандыгынызды жылкылардан кормениз.

[@user-op1br6iq8r]

@@ayanlambert464 меники иштарлык емес казак аиткан жылкынын да жылкысы бар казанаты бир болек ал сендердики казак ушин кои жаиып арба суреитин тукым оны анау ешек шабыс баигелерин далел

[@erlikoknebaev6042]

котак жеген 140 км аламан баигеге тарбагатай шыгыска неге акелмеди найман жылкыларына жететин жок оттаган

[@musyaatv261]

сен мыктысын айтеур

[@musyaatv261]

kazakka zhau kerek emes bir birimizdi kyryp oltiret wgarmyz myndai jurispen kore almaimyz bireudin jetistigin kai kai salada bolsn jogarydan bastap tomendegi halykka dein

[@user-ol3kj3kj2z]

Найман жылкы кайда ??

[@user-ve2mr1sw5h]

Ауызын не деген сасык, ишип - жегенин адал болмас ана ауыздан кейин

[@user-ve2mr1sw5h]

erlik oknebaev сизге айтам биринши өз аты жөнинизди үлкен әлиппен жазып алыңыз

[@user-re8kb1sg7o]

Зато жамбылдын жигиттерикусап кокпар тарталмайсындар мактанабермендер

[@ecbolattikosh567]

еркек тұрып қатын сөйлегенен без дид саған не жоқ көреалмайсыңьа көзіңді жұмп өте кет

[@Kz-pk2pm]

Халық арасына іріткі салмаңыздар

[@gamzthe722]

Аягоз Булегенова ешектеринди нагыз байге жылкысына тенеп жатсын ба? Жамбыл каншыктарына не жетпейди осы? тусинбедим.

[@user-id2nm7qi8z]

озбектер го олар

[@aset0806]

Осы шымкент пен жамбыл Адайларды коре алмайды екен, туз жалан.!.. тем более каншыктар

[@user-re8kb1sg7o]

Адайдын жигиттери етасадыекен катындарыемес енди нан жайып саласандар

[@user-er4ke8sp6c]

Телефоныңды жібер сөйлесейік

[@user-id2nm7qi8z]

калмактын урыгы

[@user-hy4yk6xb8n]

Аягоз Булегенова Ей Айнамкоз туз жала

[@gauharbisalieva9708]

Себебі Адай азаматтарын ашық айқаста жеңе алмаған соң асқа у қосып өлтіргеннен бері сондай дəстүр қалыптасқан. Білмесең айтпа Адай азаматтары жиналған жерде ер адам пісіреді (қазаншы) бұл заңдылық.Сақтық шарасы яғни.

[@user-xx6ld1ie3l]

Әттең Адай ішінде айтсаң еді сөзіңді .Еліңді таппай қалатын.