Kesintisiz Güç Kaynaklarının Aküleri Nasıl Değişir? UPS'ler Hakkında Bilgiler

[@veysialgann4064]

Videolarınız hem bilgi hem de uygulama içeriyor İlker bey.Daha çok yüzeysel anlatılır siz detaylara da değiniyorsunuz elinize sağlık.

[@korayalev717]

Gayet Bilgilendirici olmuş Emeğinize Sağlık…

[@osmancancnar9405]

Çok net ve bilgilendirici bir içerik hazırlamışsınız. Teşekkürler.

[@keremcener2890]

Önceki kullandığım ups tek akülü idi. Şimdiki makelsan 1200va çift akü. Seri bağlama ve nasıl sökülmesi gerektiği ile ilgili verdiğini bilgi ile çift akülülerde işlemi nasıl yapmam gerektiğini öğrendim faydalı video için çok teşekkür ediyorum. ❤

[@emirkaancati5218]

Çok bilgilendirici bir video olmuş. Sunumum için izliyorum. Teşekkürler :D

[@teknolojiodasi]

=)

[@canantique]

Çok faydalı oldunuz, teşekkür ederim

[@teknolojiodasi]

Rica ederim.

[@ozkan-ozturk]

line interaktif ups in çıkışına regülatör takılırsa ne olur?

[@teknolojiodasi]

Line interaktif ups zaten regülatör görevini yapıyor, neden 2.yi bağlamak istiyorsunuz?

[@ozkan-ozturk]

@@teknolojiodasi bir nedeni yok, bağlanırsa ne olacağını merak etmiş durumdayım o kadar.

[@fatihpc]

iyi günler. Mateksan Lion 1200VA Line Int. bir ev tipi UPS aldım. Yaşadığım bölgede voltaj sürekli düşüyor. Cihazı yeni aldım ve iki gündür gözlemliyorum. Kafama takılan bir soru var. Voltaj 210V altına düştüğünde cihazın regülatörü devreye giriyor ve regülasyon işlemine başlıyor. Ama bu zaman zarfında Çıkış voltajı 250 volttan yüksek olarak görünüyor. Bu durum normal midir? Benim diğer cihazımda giriş değerinin 230 üstüne çıktığında regülatör devreye giriyor ve düşürmeye başlıyorken bu cihaz normalde 220 ye yakın tutması gereken voltaj çıkışını 250V olarak gösteriyor.

[@teknolojiodasi]

250çok yüksek bir değer. Bu sonuçlara nasıl ulaştınız? Upsin ön panelinden mi?

[@fatihpc]

@@teknolojiodasi evet ön taraftaki değer ama multimetre ile ölçtüğümde ekrandakinden 10v düşük gösterdi

[@teknolojiodasi]

@@fatihpc 220v ta sabit tutması lazım, ilginç... Aldığınız modeli internette bir araştırın derim. Herkeste öylemi diye

[@burakburak094]

@@fatihpc ürünle ilgili deneyiminiz nasıl? tavsiye eder misiniz?

[@normender6873]

hocam line ups alacam. benim 550w lık power supply olan oyun pc si var bu sisteme kasa ve monitör bağlıyacam.1500va line ups işimi görürümü

[@teknolojiodasi]

1500 görür, 1000likte görür.

[@sizinicin5690]

Merhaba. Yuasa 36-12 12V (36w/cell 10 min) yazılı iki adet akü çıktı ve bu aküler birbirine +- olarak hat atılmış ve diğer +- den ise tunçmatik ups beslenmiş. Bu durumda ben buna JEL 12V24Ah/20Hr yazan iki adet aküyü aynı şekilde bağladım fakat çalışmadı. Sizde yüksek amperli bağladığım için mi çalışmıyor olabilir?

[@teknolojiodasi]

Merhaba line interactive ups sanırım sizdeki, jel akü olduğu için ya da amperi fazla gelmiş olabilir bahsettiğiniz gibi

[@ozguricgoz6334]

Ups den sürekli dıtttt sesi geliyor ne yapabilirim acil lütfen

[@teknolojiodasi]

Aküsü bitmiş olabilir, voltaj sorunundan dolayı yapıyor olabilir, voltaj regulatörü bozulmuş olabilir, sigortası atmış olabilir...

[@ozguricgoz6334]

@@teknolojiodasi Teşekkürler

[@gulmezsultanuretim]

Merhaba elimde bir ups var aküsü yok çalışıp çalışmadığını anlamak için akü yerine 12 v bir led trafosu deneyebilir miyim 3 s pil ile yaptım prizinden ölçü aleti ile olctugum zaman 218 voltu görüyorum ama 2 3 saniye sonra kapanıyor ups akü almadan önce sağlam olup olmadığıni 12 v luk bir led trafosu ile deneyebilir miyim

[@teknolojiodasi]

@@gulmezsultanuretim hocam teoride çalışır ama pratikte upse zarar verme durumunuz olabilir. Upsler 12v 7A ya da 9A akü ile çalışır tek akü var ise. Led trafonuz 7A sabit verebiliyor mu?

[@gulmezsultanuretim]

Hocam șöyle bir durum var bu ups nin aküsü yok bende 3s 2p lityum ion pil bağladım akü yerine ups yi açıyorum bib sesi gelip gelip duruyor bu ups nin çalıştığını gösteriyor Google de okuduğuma göre ups üzerinde ki priz den multimetre nin prop larini soktuğumda yani voltaj ölçmek için 2 saniye 220 voltu görüyorum sonra ups den uzun bib sesi geliyor ups kapanıyor 12 v 12 amper led trafosu ile de denedim sonuç aynı elimde aküsu olmadığı için deneyemiyorum malesef bir türlü çözemedim anliyacagin

[@teknolojiodasi]

@@gulmezsultanuretim hocam tek akü varsa bir otomobil aküsü ile de deneyebilirsiniz

[@ordulasbana5153]

Merhaba ben bişe dercemde 650 power güc kayni 1000va yeter mi acaba ve ekran karti da 5600xt

[@teknolojiodasi]

1000VA = 600W yapar. Sizin PSU'nuz 650W ise benim önerim 1500VA'lık bir UPS kullanmanız. Çünkü PSU'lar verimliliklerine göre şebekeden elektrik çekerler. Mesela %90 verimliliğe sahip bir GOLD sınıfında bir PSU 100W şebekeden elektrik çekerken 90W güç verir bilgisayara. Aradaki 10W ısıya dönüşür. 650W vermek için şebekeden kabaca hesapla 722W çekecektir. Bu durumda 1000VA'lık UPS size yetmez ve sisteminiz ani güç çekimi sırasında kapanır. Size 1500VA'lık iyidir. =)

[@ordulasbana5153]

@@teknolojiodasi powerful sle makasi iyimidir acaba

[@teknolojiodasi]

@@ordulasbana5153 Ürün linki varsa paylaşır mısınız? İnceleyim.

[@ordulasbana5153]

@@teknolojiodasi paylaşıyorum ama siliniyor Google Powerful SLE-1500 1500VA Line Interactive UPS Kesintisiz Güç Kaynağı N11 yazarsaniz bulur fiyati:873 olan

[@teknolojiodasi]

@@ordulasbana5153 ürünü kendi distribütör sitesinden inceledim. 2x12v 9A akü varmış. Pc ile bağlantı portu ve yazılımı yok ama sizin için gerek var mı tartışılır. Malzeme kalitesini öğrenemedim ama fiyat fena değil gibi.

[@ozoner3D]

*Ender 3 pro 3D yazıcının ürün bilgilerine baktığımda 270 watt çektiğini gördüm. Malum baskı esnasında elektrik gittiğinde hem zaman, hem emek ve malzeme çöp oluyor. Evet bu yazıcının kaldığı yerden devam edebilme özelliği var ama bazen o da sapıtabiliyor, devam edeceği zaman bazen katman kaydırması yapabiliyor. 270 watt güç çeken bu makine için kaç VA önerirsiniz? Teşekkürler.*

[@teknolojiodasi]

650va yeter ama daha uzun süre çalışsın diyorsanız 1000VA ve üzeri bir model alabilirsiniz.

[@ozoner3D]

@@teknolojiodasi Çok teşekkür ederim

[@Mahir.58]

Hocam selamlar, elimde 3kw bankamatiklerde kullanılan ups var ve harici akü bağlamak istiyorum fakat kaç volt kaç amper ve kaç adet akü almam gerekiyor cevap dönüşü yaparsanız çok mutlu olurum.

[@teknolojiodasi]

Hocam elinizdeki UPS sanırım Online UPS, yanılıyor muyum?

[@Mahir.58]

@@teknolojiodasi Sanırım öyle hocam. Konu hakkında net bilgiye sahip değilim sadece 3kva olduğunu ve atm cihazlarındaki enerji için kullanıldığını biliyorum.

[@Mahir.58]

@@teknolojiodasi Ups yi eve bağlamak istiyorum. Lambalar,tv,pc ve kombi çalışsa bir süre kafi.

[@teknolojiodasi]

@@Mahir.58 siz mevcut aküleri büyükleri ile değiştirmek istiyorsunuz değil mi+

[@Mahir.58]

@@teknolojiodasi Ups baya ağır içinde akü varmı bilmiyorum. Bir defasında akülerin harici olarak bir kasada durduğunu görmüştüm belki de içinde aküler bakmadım. Çoğu yorumda 6 veya 8 adet 12v 7ah veya 12v 9ah konulduğunu okudum. Bilgili bir ağızdan yardım almak için size yazdım.

[@fordorrevios]

Merhaba umarım yorumları hala okuyorsunuzdur max 650 watt olan bir psu var bilgisayarımda tescom leo+ 1200va line interactive bir ups almayı düşünüyorum monitöründe max güç tüketimi 54W elektrikler gidince bilgisayarı güvenlice kapatmamı sağlayacak bir model mi sizce bu monitör önemli değil o kadar ama bilgisayar için sizce yeterli olur mu?

[@teknolojiodasi]

Merhaba, tescom leo+ 1200va bu modeli ilk kez duyuyorum hocam, kullanmadım daha önce. PSU'nuz 650W olabilir ama sürekli 650W çekmez, o nedenle 1200VA'lık UPS size tahminen 5-10DK verecektir. Bu süre sizin için yeterliyse alabilirsiniz.

[@fordorrevios]

@@teknolojiodasi çok teşekkür ederim hocam bilgi için 5-10 dakika idare etmesi benim için yeterli bir bilgi birde 10 dakika içinde kendim kapatmadım diyelim upsten gelen güç kaynağı bitti ve bilgisayar kapandı bu yine normal elektrik kesintisi gibi bir soruna neden olur mu?

[@teknolojiodasi]

@@fordorrevios Hocam aynı etkiyi de yaratabilir, farklı etkiyi de yaratabilir. Elektriğin kesilmesine bağlı. GÜncel UPS'leri USB üzerinden PC'Ye bağlayıp programını çalıştırdığınızda UPS'in aküsü azaldığında PC'yi otomatik kapatıyor.

[@sinanenginsins3698]

Abi ben pc topluyorum ortalama bir sistemim var güç kaynağı alıyorum fakat bu kesintisiz güç kaynağını almasam sorun çıkarmı

[@teknolojiodasi]

Kesintisiz güç kaynağı elektrik kesinti ve voltaj dalgalanmalarında korur sizi. Evinizde elektriksel problem oluyor mu?

[@sinanenginsins3698]

@@teknolojiodasi nadiren kesiliyor çok bir problem yok

[@teknolojiodasi]

@@sinanenginsins3698 çok elzem değil o zaman

[@sinanenginsins3698]

@@teknolojiodasi tamam teşekkürler

[@sinanenginsins3698]

@@teknolojiodasi abi lütfen birde şunu sorucam ses kartı eklememe gerek varmı anakartlarda bulunmazmı bunlar acaba

[@keremgoart]

Merhaba, öncelikle video için teşekkür ederim. Benim sorum; acaba 2 akü kullanan UPS'e tek 12v 7a akü takıp kullanabilir miyim? 12v 7a UPS'e bağlanacak bilgisayarı fazlası ile karşılıyor, sadece yeni UPS kutuna para vermek istemiyorum. Teşekkür ederim.

[@teknolojiodasi]

Hayır hocam. Çift akülü upsler 24v ile çalışır. O nedenle 2x 12v akü gerekir

[@whsperz9143]

Merhabalar, yaklaşık 1 sene önce Tunçmatik Digitech Eco 1500VA Line İnteractive UPS satın aldım. Ryzen 5 3600x işlemci, RTX 2060 Süper Ekran kartı, 16GB ram , b450m Gaming plus max anakart ve 1.5 tb ssd ve 24 inç monitör kullanıyorum. İlk aldığım zamanlarda bir kaç defa elektrik kesintisi olduğunda devreye girmişti fakat uzun zamandır normal elektrik varken UPS kendisini kapatıyor. Bir çok araştırma yaptım fakat pek bilgi bulamadım bununla ilgili. Ve elektrik kesintisi olduğunda da UPS devreye girmiyor ve sistemi kapatıyor. Şu an bu elimdeki UPS de ne gibi değişiklikler yapabilirim. Ürünün garantisi devam ediyor. Batarya değişimi garantiye giriyor mu? Yardımcı olursanız sevinirim. Şimdiden teşekkürler

[@teknolojiodasi]

Batarya garantiye girer, hiç uğraşmayın garantiye verin. Durduk yere kapanıyorsa regülatöründe ya da sigortasında problem olabilir. Akü bitik olsa elektrik varken kapanmaz

[@mustafagokhanball7260]

Merhaba.ben sokak müziğinde kullanacagim ekipmanlar için elektirik kaynagi arıyorum.kullanacagim ekipman gitar amfisi 230 v , üç adet ayrı 12 v cihaz var ve ortalama haftada bir yada iki gün 4 yada 5 saat arasi performans yapmayı planlıyorum UPS bana uygun olurmu yada normal araba akulerinemi yönelmeliyim bu konu hakkında tavsiyelerinizi rica etsem yaparmisiniz?

[@teknolojiodasi]

Kaç W çekiyor kullandığınız ürünler?

[@mustafagokhanball7260]

@@teknolojiodasi gitar amfisi 230 v 50 Hz 45 watts , diğer cihazlar 3 adet cihazda input 230 v output 12 v yazıyor

[@teknolojiodasi]

@@mustafagokhanball7260 12v ama kaç amper acaba? Volt x amper = wattır. Bu arada ups aküleri sizi 4-5 saat ayakta tutmaz bence.

[@mustafagokhanball7260]

@@teknolojiodasi tesekkurederim araba akusune yonelecegim ozaman

[@teknolojiodasi]

@@mustafagokhanball7260 daha iyi olur, size yüksek Amperli akü lazım. 12v - 220v converter de lazım.

[@denizkaplan2821]

abi seni çok seviyorumm

[@abdullahalan5195]

Merhaba hocam yardımcı olursaniz sevinirim benim bulunduğum bölgede sık sık elektrik kesintisi oluyor buzdolabı ve TV sürekli çalışıyor ve bu git gellerde bozulmalarından korkuyorum buna önlem almak için UPS mi almam gerekiyor yoksa akım koruyucu priz kurtarır mı veya parafuder mi almalıyım hangisi daha yararlı olur şimdiden teşekkür ederim

[@teknolojiodasi]

Ups daha güvenli ama maliyeti fazla olacaktır. Tv kolay ama buzdolabınız ne kadar çekiyor bunu öğrenmeniz lazım öncelikle

[@abdullahalan5195]

@@teknolojiodasi TV 108 ekran Beko buz dolabida Beko standartlardan nasıl bir yol izlemem lazım hocam bu parafuder Ler nasıl oluyor

[@teknolojiodasi]

Parafudrlar ani ve yüksek gerilim darbelerinde devreye girer, yıldırım düşmesi gibi. Normal elektrik kesintilerinde etkili değiller. Evdeki ürünlerinizin çektiği elektriği malesef bilmem mümkün değil. Bunları ölçen akıllı prizler var ya da model numarasına göre internetten araştırmanız lazım. Siz bana çekilen değeri watt cinsinden söylerseniz ben de size şu kadarlık ups almanız lazım derim.

[@sedatgol6735]

@@teknolojiodasi fsp 1000 lik.12 v 7 amper güç kaynağımın 2 tane aküsü var bozulmuş.bu güç kaynağına 2 tane 12 v 45 amper araba aküsü taksam sorun olurmu?

[@teknolojiodasi]

@@sedatgol6735 çalışmaz hocam, sarj edemezsin o ups ile o aküleri. 12v 9A takabilirsin istersen. 45A riskli o ups için. Online ups olsa araba aküsünden şelale taksan olur ama =)

[@gokmenshow4730]

Merhaba, yakın zamanda Powerful 1000VA UPS aldım. 55 inç LG OLED CX model tv ve Playstation 5 bağladım. İkisinin yükü fazla geldi ve uyarı verdi cihaz. Elimdeki 1000’lik cihaza sadece PS5’i bağlasam, tv için de aynı markanın 650VA olanını alsam mantıklı olur mu? Bu arada amacım kesinti olduğunda cihazları uzun süre açık tutmak değil, her iki cihazı da güvenli kapatabilceğim süre olsun bana yeter. 5-10 dk. fazlasıyla yaterli bir süre benim için.

[@teknolojiodasi]

Tvniz kaç w çekiyor? Bunu bilirseniz 650 VAlık ups yeter diyebiliriz.

[@gokmenshow4730]

@@teknolojiodasi araştırdığım kadarıyla sanırım tv ortalama 10p watt çekiyor, bazı forumlarda maksimum 200 watt'lara çıktığı söyleniyor. 55 inç LG OLED CX model tv. Cevap için şimdiden çok teşekkürler.

[@teknolojiodasi]

@@gokmenshow4730 200w ise 650VAlık bir ups rahatça kaldıracaktır.👍🏿

[@gokmenshow4730]

@@teknolojiodasi Çok teşekkürler.

[@berhantosun8637]

Merhaba Bilgisayarımın bios'unu güncellemek için ups almak istiyorum sadece bilgisayar ve monitör bağlayacağım 1000va yetermi birde online ups biraz pahalı interactive birazcık geç devreye giriyor olduki bios güncelleme sırasında elektrik giti interactive alsam birşey olurmu yoksa online şartmı birde sizce marka olarak powerfull vs tuncmatik hangisi sizin görüşünüz?

[@teknolojiodasi]

Bilgisayarınızın çektiği gücü bilmeden 1000va yeter diyemeyiz. Bios update riskli bir işlem ama sırf onun için online ups almanıza gerek yok. Kaliteli powercom iş görecektir

[@berhantosun8637]

@@teknolojiodasi 800walt psu kullanan sisteme 1000w online ups yeter mi? Yani sadece bir bios için 5 10 dakika tutsun birde elektrik dalgalanmalarını düzeltsin yeterlimidir?Birde bu 1000w 900w kadar veriyor yani diğer ups gibi değil fsp nin champ 1k modeli bunu almam yeterlimi ekipmanlarımı riske atmak istemiyorum.

[@teknolojiodasi]

@@berhantosun8637 Siz videoyu tam izlememişsiniz sanırım. 1000W online UPS değil 1000VA. Online UPS'lerde çarpan 0.6 ya da 0.8dir. eğer 1000Va'lık online ups alırsanız ve çarpan 0.8 ise 800W güç elde edersiniz. PC'niz 800W'a veren güç tüketimi yoksa monitörünüz ile birlikte yetmesi lazım.

[@LieutenantCY]

umarim cevaplarsiniz, gercekten bu konuda bilgi bulabilmek zor. guclu bir bilgisayarim var. uzerinde 750w psu var. rtx 2070s grafik karti, z390 gaming x anakart, i5 9600k islemci, ddr4 32gb ram, m2 ssd, 7200rpm hdd vs. bilgi sahibi olmadigim icin makelsan 850va ups almistim. arkasindaki iki cikistan birine bilgisayari, digerine 22 inc led monitoru baglayarak kullaniyordum. alali daha 5 ay oldu. o zamandan bu zamana elektrik hic kesilmemisti. dun kesildi ve bilgisayar ve monitor pat diye kapandi. anladim ki bu ups yetersizmis. ben de ona guvenip icim rahat sekilde kullaniyordum. simdi yine makelsanin 2200va ve 1kva olan iki farkli modelinden birini dusunuyorum ama bahsettigim sisteme yeterli olur mu diye endise ediyorum. lutfen yazmis oldugum iki model icin bilgi verir misiniz, yeterli olur mu? bu arada 2200va olan online olmayan model ve guc cikisi 0.6... yani 2200X0.6=1320watt ve icinde iki adet 9mah batarya var.. 1kva olan da online olan model ve guc cikisi da 0.9.. yani 1000X0.9=900watt ve icinde 2 adet 7mah batarya var. 1kva (900watt) olan 2200va (1320 watt) olandan daha pahali. benim icin lutfen hangisi daha iyi soyler misiniz...

[@teknolojiodasi]

Merhaba, her ikiside işinizi görecektir. Monitörünüz 200W civarı çeker en fazla, bilgisayarınızda yük altında çekse çekse 500-600W arası çekecektir. Online UPS'ler line interactive olanlara göre daha güvenilir UPS'lerdir. 1KVA olanda 2 tane akü olması çok garip yanlız, bende 2KVA var, içinde 6 tane akü mevcut...

[@LieutenantCY]

@@teknolojiodasi oncelikle erken cevap verdiginiz icin cok cok tesekkur ederim. 1kva online olanda iki adet 7ah batarya oldugu yaziyor/ ve bu digerinden daha pahali ki digerinde iki adet 9ah var.. bunlarin ne demek oldugunu bilmiyorum ancak mantiken daha buyuk sayi olan daha iyi degil midir? monitorum 22 inc lg led.. 200watt cekiyorsa bayagi cekiyormus. acaba siz tv olarak mi anladiniz

[@teknolojiodasi]

9ah ile 7ah akü arasında verilen elekterik gücü aynıdır. Sadece biri 10dk güç verirken diğeri 13dk güç verir. Süre avantajı olur yani. Ben çalışma mantığı olarak online upsleri daha güvenilir buluyorum ama içlerinde aktif fan bulunur, bu fan kafanızı ütüleyebilir... 2.2kva olanda fan var mı? Yazıyor mu?

[@teknolojiodasi]

Ayrıca monitör için ben max değeri yazdım, panelden panele çekilen güç değişir, belki 100wtır sizinki. Net bilemedim açıkçası, fazla fazla salladım diyeyim 😁

[@LieutenantCY]

@@teknolojiodasi 2200va olanda da fan varmis simdi siz sorunca yeniden baktim. simdi offline olan (line interactive) 1320watt , online olan 900 watt.. line olanda 2 adet 9ah batarya var ve 4-8dklik calisma zamani, online olanda 2 adet 7ah batarya var. onda da 4-8dklik calisma zamani yaziyor. belki sitede yanlis yazilmistir. ancak 9ah olanla 7ah olanin calisma surelerinin ayni olmasi sanirim mantiksiz.. uzun lafin kisasi 1320 w line olanin fiyati 1150 tl, 900w online olanin fiyati 1500 tl.. online olan daha iyidir dediniz. simdi bilgilere bakinca bir tarafta 1320w ve 1150 tl. diger tarafta 900w online ve 1500 tl. arada hem watt hem de tl farkina bakinca ben sadece bilgisayarimin ve monitorumun korunmasi icin kullanacaksam cidden hangisini onerirsiniz ya da siz olsaniz hangisini alirdiniz.. online daha iyi dediginiz icin aklim o tarafta kaldi.. onu alsam 900w hem bilgisayara hem monitore hem de 50 inc led 4k tvye yeter mi sizce? cok soru sordum ozur dilerim.. kibristan selamlar..

[@extrem2497]

line interaktifler elektrik gittiği an devreye giriyorsa geçen çok küçük zaman dilimi içinde voltaj dalgalanması olur buda hassas elektronik cihazlar için tehlikeli gibi geldi bana

[@Mehmet_Grims_1.5]

Doğru

[@LtCatscratch]

KEsintisiz güç kaynaklarında neden ufacık fan kullanılır, bu sorunun cevabı daha önemli :D

[@teknolojiodasi]

Çok ses çıkarsınlar diye =))

[@Mehmet_Grims_1.5]

Abi yow ups aldım nasıl kullanmam gerekiyor bilmiyorum bi de böyle bir marka yow adı tuncmatik ve modeli : NEWTECH PRO X93KVA ve 3000v

[@tutunmayan]

ÖNEMLİ bir uyarı, bu işlem elektrik çarpılması ve sonucunda hayati riskler doğruabilecek durumlar oluşturabilir. Bu konuda bilgisiz ve deneyimsiz kişlerce yapılmamalıdır.

[@tutunmayan]

1VA=0.6W hesabı yanlış. voltamper volt x amperdir. Bu da voltun kaç volt amperin kaç amper olduğuna göre değişir. Sizin elinizdeki cihazlarda doğru sonucu vermiş olabilir ama her zaman geçerli olduğ anlamına gelmiyor