Astronom, który przebił osiągnięcia Kopernika - POP Science #72

W tym odcinku przedstawiamy postać Jana Heweliusza - jego dzieciństwo, edukację, osiągnięcia naukowe oraz życie prywatne. Omówimy jego wkład w badania kosmosu i obserwacje nieba. Odkryjemy również jego mniej znane pasje jak na przykład warzenie piwa. Jakie wydarzenia życiowe najbardziej wpłynęły na jego karierę naukową? Jaki był jego najważniejszy wkład w rozwój astronomii? Zapraszamy na POP Science!
🎦 Odcinek POP Science Extra dla wspierających 👇
• Skandale Jana Hewelius...
🎧 POP Science na Spotify
open.spotify.com/show/6jik5jt...
📄 SPIS TREŚCI:
00:00:00 Wstęp
00:01:43 Kim był Jan Heweliusz?
00:05:04 Miasto Gdańsk
00:09:57 Heweliusz i życie w Gdańsku
00:14:54 Tadeusz Przypkowski "Jan Heweliusz 1611-1687"
00:16:52 Edukacja Jana Heweliusza
00:27:54 Powołanie British Royal Society. Naukowe towarzystwa
00:31:37 Pierwsze systemy pomiarowe
00:36:09 PIerwszy ślub. Katarzyna Rebeshke
00:40:44 Drugi ślub. Elżbieta Koopman Heweliusz
00:43:48 Znajomości Heweliusza
00:46:49 Teleskopy i podobne konstrukcje czasów Heweliusza
00:55:10 Kariera astronoma i dokonania
01:03:16 Kultura wyższa w państwie
01:11:57 The Beatles "Abbey Road"
01:14:36 Creedence Clearwater Revival - Chronicle : 20 Greatest Hits
01:16:58 Fred Hoyle "Czarna chmura"
01:23:33 Ian MacDonald "Hopelandia"
01:27:50 Obserwatoria Heweliusza. Obserwacje Księżyca
01:36:44 Instrumenty do obserwacji nieba
01:52:18 Supermoc Jana Heweliusza
01:56:18 Obserwacje komet i planet
01:57:41 Maria Pelczar, Jarosław Włodarczyk "Jan Heweliusz"
01:58:51 Anna Czerwińska-Rydel, Agata Dudek "Wędrując po niebie z Janem Heweliuszem"
02:00:33 Andrzej Kajetan Wróblewski "Historia Fizyki w Polsce"
02:07:06 Strony tytułowe dzieł naukowych
02:11:11 Gwiazdozbiory
02:17:18 Heweliusz inwentor
02:21:01 Heweliusz piwowar
02:24:43 Przemysław Rudź "The City"
02:29:35 Zakończenie
🎦 Ostatnie odcinki POP Science:
POP Science #71 / Teleportacja - marzenie czy rzeczywistość? • Teleportacja - marzeni...
POP Science #70 / Apokalipsa i różne wizje końca świata. Kto ma rację? • Apokalipsa i różne wiz...
POP Science #69 / Jak zdobyliśmy Księżyc? Historia i tajemnice srebrnego globu • Jak zdobyliśmy Księżyc...
POP Science #68 / Jak rozmnażaliby się kosmici? • Jak rozmnażaliby się k...
POP Science #67 / Ewolucja zepsuła ciało człowieka • Ewolucja zepsuła ciało...
🎦 Playlista POP Science
• POP Science
👑 Dołącz do ZAŁOGI Astrofazy! ⤵️
Załoganci w postaci 👑 Patronów i 👑 Wspierających na KZbin pomagają nam w tworzeniu jeszcze lepszych treści i publikowaniu ich częściej. Jeśli również chcesz pomagać nam w tworzeniu najlepszej wersji Astrofazy, możesz to zrobić na kilka sposobów:
❤️ Zostań Patronem i dołącz do zamkniętej grupy na Facebooku, z szybszym dostępem do niektórych treści i wieloma dodatkowymi bonusami.
✔️ Patroni zyskują również dostęp do dodatkowych treści dla wspierających z progu Starszy Oficer (9.99 zł).
🔔PATRONITE - patronite.pl/astrofaza
Więcej szczegółów na profilu w linku.
❤️ Dołącz do Wspierających na KZbin. W specjalnej sekcji dla wspierających znajdziesz dodatkowe materiały dostępne tylko dla nich:
✔️ rozwinięcia odcinków,
✔️ dodatkowe streamy na żywo,
✔️ materiały zza kulis i ukryte posty.
✔️ A jako wisienka na torcie: plakietka z logo Astrofazy przy Twoim nicku w komentarzach i możliwość używania specjalnych emoji Astrofazy!
🔔 / @astrofaza
❤️ KOSZULKI, BLUZY, PODUSZKI, KUBKI i inne gadżety Astrofazy w AstroSzopie. Jeśli chcesz mieć astrofazowy gadżet, to również pomoże nam to w rozwijaniu naszego kanału
🔔 astroszop.pl​
🦾 Wciąż mało Astrofazy? Koniecznie zajrzyj na nasze media społecznościowe! 🦾
Instagram
✅ / astrofaza.pl​
Facebook
✅ / astrofazapl​​
Grupa na FB
✅ / astromisie
Discord
✅ / discord
Drugi kanał
✅ / astrochillout​​
Centrum dowodzenia
✅ astrofaza.pl​​
⚠️ Jeśli się spodoba, nie zapomnij dać lajka i zostawić suba, jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś. ⚠️
A jeśli już subskrybujesz i nie chcesz przegapić nowych filmów, to kliknij dzwonek obok przycisku subskrypcji. Możesz też kliknąć niżej:
➡️ kzbin.info?sub_co...
DZIĘKI I MIŁEGO LOTU! 🚀
🎬 EKIPA
◈ prowadzenie: Piotr Kosek i Leszek Błaszkiewicz
◈ zdjęcia i realizacja: Kamil Ziółkowski
◈ montaż: Dorian Ortyński
Kanał Astrofaza to największy w Polsce kanał, którego tematyką jest kosmos, astronomia i technologie przyszłości. Tutaj obejrzysz też nasz program popularnonaukowy POP Science z dr hab. Leszkiem Błaszkiewiczem, w którym poruszamy takie tematy jak: Kosmici i obce cywilizacje, paradoks dziadka i podróże w czasie, podróże szybsze od światła itp. Zapraszamy!

[@gspmotorsport862]

Najlepszy duet w internecie. Kto by pomyślał, że na kanale popularnonaukowym tak dobrze można się pośmiać.

[@konradgajewski8215]

Mnie raczej ogarnęła refleksja... :/

[@beatachecinska7686]

Absolutnie wspaniała opowieść,słucha się znakomicie,po prostu MIODZIO !

[@johnybravo7253]

chciałbym mieć takiego nauczyciela jak Pan dr. Leszek :)

[@StudentzSyjamu]

Dużo nowych ciekawych rzeczy do przyswojenia o Heweliuszu. Ciekawostka w Tajlandii w pałacu Doi Tung (gdzie mieszkała Księżniczka Srinagarindra - babcia obecnego Króla Tajlandii) w pokoju gościnnym sufit jest zrobiony na cześć Jana Heweliusza. Sufit przedstawia gwiazdozbiory. Niestety brak zdjęć - w środku pałacu nie można robić zdjęć.

[@ArturArthurus]

A więc pozostaje nam Ci uwierzyć 😅

[@StudentzSyjamu]

@@ArturArthurus albo też pojechać na wycieczkę do Doi Tung :D

[@Aye-Aye136]

Jak zawsze bardzo ciekawa dyskusja na Astrofaza ❤❤❤.

[@andrzejziemann6235]

Fajnie się was słucha i ogląda .Żeby każdy was oglądał i słuchał to świat może wyglądał by inaczej

[@gerhardjankowski1875]

super ..😊

[@otis-skryba]

Chcemy koszulek z Amiszami!

[@pawelcapala1412]

Z tymi Amiszami co im w Polsce nie poszło 🤣

[@rafabass4216]

@@pawelcapala1412 Koniecznie z numerem telefonu!

[@markomarkus6506]

Przydałby się odcinek o Tycho Brahe, Keplerze i ich odkryciach.

[@angeristotal]

Kolejny genialny odcinek, uwielbiam Wasz humor który jest przyprawą każdej rozmowy

[@tomaszzet5914]

piwo jopejskie dostępne jest w gdańskim browarze restauracyjnym PG4

[@AnNa-fl2hn]

Sprostowanie: w Krakowie nie ma Starówki. Jest Stare Miasto, a ścisłe centrum, to Rynek Główny😉

[@smallmelody8564]

Czy jest możliwe, żeby Pan Leszek nas zabrał do swojego muzeum książek oraz płyt i nas po nim oprowadził? Oddałbym naprawdę wiele, żeby zobaczyć taki odcinek ❤

[@konradgajewski8215]

Tylko żeby nie śpiewał. ;P

[@Jamnik_z_Lodzi]

Mam wrażenie że chłopaki w tym odcinku rzucają żartami na lewo i prawo :D Nauka,żarty,doborowe towarzystwo!

[@ZoranRistic-up7ev]

zróbcie pop science nt. nierozwiązanych zagadek w nauce jak problem Fermiego - Pasty - Ulama czy zagadkę liczb pierwszych itd.

[@damianzaw]

Jestem z Warszawy, moi dziadkowie byli z Warszawy, pradziadkowie też i dowiedziałem się od płocczanina, że warszawianie mają coś do używania określenia Starówka w innych miastach, nie wiem skąd ci się to wzięło...

[@maciejs3567]

Piotrek lubi od czasu do czasu dorzucać coś od siebie, co nie zawsze trzyma się kupy (np. Anton Szandor Delawej zwany dewolajem :D), więc pewnie tu wyszło podobnie. No chyba, że mu Ewka Z. coś opowiedziała na ten temat, ale to tylko on wie ocb ;).

[@cybersim100]

Dlugosci 49 czegoś tam 🎉😂❤

[@MaximusTDM]

"Potas z wadą wymowy" XDDD Wygrałeś wszystko.

[@grzegorz1102]

no i dziegć 7:38

[@olowrohek9540]

Dzieki za material 👌

[@jerzywaligrucha6211]

No w końcu,ile mozna czekać Żart, leci łapka w ciemno

[@maniaqman]

Nareszcie Panowie🎉

[@Lupasiupa]

Nie no, Heweliusz sporo zrobił, ale nie pamiętam, żeby kiedykolwiek wstrzymywał Słońce, a ruszał Ziemię, także porównanie nietrafne xD

[@ziomustomus2751]

Serial 1670 Mega

[@zirytowany_2420]

Jakież tu jest niekorzystne dla Pana Leszka oświetlenie, wygląda na filmie jakby był siwy, ostatnio na wykładzie zwróciłem uwagę że w realu wygląda na 20 lat młodszego :D

[@zuczekfilm]

Dziękujemy Wam za zrzucenie kurtyny "boskości historycznej" ;). Przedstawiliście stary Gdańsk i Heweliusza w bardzo praktyczny sposób, jakbyśmy słuchali o sąsiadach z przeciwka , tu i teraz ;) Gdyby tak w szkole wykładali, to by nasze dzieciaki kochały historię.

[@pd4419]

Jaka kvrvva znow „boskosc” historyczna

[@DiriaMeneam]

​@@pd4419jak kurły i szlory z tvn :-(

[@szpynda]

No kurde. Zdążyłem się zestarzeć.

[@dariuszjjk7859]

Nie przebił osiągnięć Kopernika. Przebił obserwacje stricte astronomiczne ale Kopernik zmienił postrzeganie świata i miejsce nauki.

[@jasperblackcrow6180]

No, odcinek z marzeń, dzięki panowie! A co do polszczyzny Heweliusza to bodaj w filmie dokumentalnym "Johanes Hevelius Dantiscanum" jest mowa, że nauczył się polskiego na żuławskiej wsi, gdzie wysłała go rodzina, aby się ukrył przed Potopem Szwedzkim

[@drneko1191]

Coś tu się nie zgadza. Tzw. Potop Szwedzki, to lata 50-te, a wtedy Heweliusz miał już ponad 40 lat, więc może chodzi nie o potop, a o wojnę polsko-szwedzką w latach 20-tych. Bitwa morska pod Oliwą była chyba w r. 1627.

[@ruffin89]

1:09:00 No no, być w Krakowie i iść na starówkę do Warszawy, to trzeba jednak lubić spacery.

[@drneko1191]

W Krakowie chodzi się na pole, a nie na jakieś starówki.

[@andrekasztelan7104]

Super

[@Maringo18]

Nie wiem co żeście zrobili ale teraz dźwięk czyli mowa jest nie taka sama jak była wcześniej Pan profesor ma za wysoki głos i się nie za bardzo dobrze przy tym zasypia😅

[@rolato6720]

No troszkę tak

[@user-pu5sh6bz4y]

Super odcinek! 👍

[@zickoxgamesaxr3828]

zróbcie pop science o duchach uuuuu czy zmiana temp. w pomieszczeniu oznacza bycie bytu w tym że przybytku.

[@jacek1929]

To chyba zależy od ciśnienia i lokalnej wartości grawitacji w tym miejscu...😵‍💫

[@zickoxgamesaxr3828]

@@jacek1929 ale już nie wyjaśnisz poczucia bycia obserwowanym i te skrzypienie na strychu o północy

[@Sebastian.1977]

To akurat po prostu złodzieje ... ​@@zickoxgamesaxr3828

[@jacek1929]

@@zickoxgamesaxr3828 a słyszysz głosy? Bo to niedobrze 😵‍💫

[@zickoxgamesaxr3828]

@@jacek1929 tak, cytuje: "Tusk oszukał swoich wyborców na 100dni" koniec cytatu

[@polombia-pl]

super odcinek, dałem łapkę w górę👍 ejjj ludzie! łapki dla Astrofazy🐾!!!

[@slavuk2688]

Świetny odcinek pozdrawiam

[@szym3k546]

Heweliusz wielkim browarnikiem był i basta.

[@kielard]

Ta muzyka w tle zakłóca i naprawdę mega przeszkadza. Szczególnie jak się odsłuchuje na dobrych słuchawkach. Ja chce słuchać ciekawej dyskusji a nie randomowej muzyczki!

[@ukaszzawadzki1482]

Hejka. Przyznaje, że nie obejrzałem jeszcze ostatnich odcinków (zacząłem od początku całą serię) ale czy ktoś podpowiedziałby czy gdzieś jest jakaś lista polecanych w odcinkach książek? I ewentualnie jeżeli tak to gdzie

[@godalmighty5970]

Ło jaka Promocja!

[@grossibp]

"porównujesz potasz do poddasza" - 🔥

[@rozdupcewas]

Hewelisz juz samym tym, że warzył piwo przebija Kopernika 🍻

[@janmotoch1382]

Czy Copernicus znał jakiś język Słowiański? Kraków załóżony na prawie chyba Magdeburskim zdominowany przez Niemieckich osadników był atrakcyjnym dla niego miejscem gdyż znał zapewne łacinę i na pewno Niemiecki.

[@DiriaMeneam]

Możliwe, że niemieckiego wcale nie znał. Ale na pewno dolnoniemiecki, język Hanzy i całkiem odrębnej cywilizacji :-) Do dziś zresztą żywy (40 mln.os.!) wbrew chęciom nkt. :-( Gdańsk był... drugim Amsterdamem, a nigdy drugim Berlinem :-D Niklas Kopernigk senior miał 1 wyrok śmierci od Krzyżaków, wuj Waxenrode miał 2. Kopernik też miał jasny wektor wojny :-) Także też z helmutami ca. zero :-) W papierach w Bolonii miał: Sarmatia Patria oraz Thorn in Masovia :-D

[@jasperblackcrow6180]

A i drobne P.S. herby Heweliusza i Gdańska są zgodne z heraldyką, tylko w Rzeczypospolitej Obojga Narodów były inne tradycje heraldyczne i dlatego herby tutaj wyglądają inaczej niż w reszcie Europy

[@maciek4080]

Czy można wam wysłać wiadomość dotyczącą jakiś przemyśleń przez stronkę?

[@bober6125]

Przemysław Rudż to taki trochę słyszę polski Jean-Michel Jarre 😎

[@DiriaMeneam]

Najlepsza siara była, jak UMK im Thorn nbd.Wissel, wydało pracę badawczą o źródłach familii Kopernigka Niklasa. Że np. Warsch byli z Nurnberg. XIV w. ponój. A Warsch-e siedziały na swoim gródku od XII w. lub wcześniej w... Warschewitz pod... Toruniem :-D Także tego...

[@slawektutkaj5021]

Macie jedną wadę.Za rzadko!!!

[@iowa406]

Gdyby dalej ministrem był Czarnek to byśmy dobili do Astrologii, nie Astronomii ;P

[@trotyl84]

Tyle tak ważnych nazwisk w jednym odcinku chyba nigdy nie było l.

[@Drafal1974]

Dzień dobry Panie Piotrze i Panie Leszku. Od dłuższego czasu frapuje mnie pytanie, czy jest w przepasłej bibliotece SF dzieło, lub choćby fajna powieść traktująca o układach współorbitalnych planet? Które krążyły by po tej samej orbicie w okół Gwiazdy, po przeciwległych stronach? Dwie planety na których równocześnie rozwija się życie? Tak blisko, a jednocześnie tak daleko. Po milionach lat ewolucji jedna cywilizacja odkrywa drugą! A może nie ma jeszcze takiej powieści? Choć może mistrz Lem taką popełnił? Pozdrawiam.

[@tgstudio85]

*Dwie planety na których równocześnie rozwija się życie? Tak blisko, a jednocześnie tak daleko.* Wiele komiksów DC ma taki motyw, jak i komiksy Marvela.

[@tytus_de_zoo_]

konwalie są trujące!! nawet woda po nich z wazonu może zabić

[@rudy12345g]

Dzięki za info , jutro żonie zrobię dobrą cherbatkę😂

[@sylwestersosniak220]

😊😊😊

[@PEGoth]

✨✨

[@PEGoth]

🦁🙀

[@adamganski2012]

👍

[@olowrohek9540]

Tys piknie 😮 A mozna prosic o Meteorycie Pultuskim ponoc byl to najwiekszy deszcz meteorytow w histori ? I to u Nos?

[@adamewa9038]

Korzenna to jest właśnie Stare Miasto. Neptun jest na Głównym Mieście.Pozdrawiam.

[@gitarlesson8212]

po kwincie piwa dla dżentelmenow proszę 🍻

[@PiErDzoncy7]

Piotrek czy ta osoba, która bada ufo od wielu lat, co chcesz zaprosić to Robert Bernatowicz? 😂😂😂

[@bys3822]

Robert Burneika

[@prezescinas222]

Oby nie

[@slawomir91]

Powinniście mieć na ścianie półtora metra wiecie czego. Tak tylko do odmierzenia😂

[@user-yp4yh5qo8p]

Mam do was taką ogromną próśbę bo ogólnie to uwielbiam oglądać wasze filmy i interesuję się astronomią ale jest taki problem że jestem w spektrum autyzmu i ta wasza czołówka z tymi przemijającymi zdjęciami z gazet jest strasznie gwałtowna i to mnie ogromnie męczy i boli mnie od tego głowa. Jeśli udałoby się to jakoś zmienić byłabym ogromnie wdzięczna.

[@robertroberto1968]

👽👽👽

[@wronkos]

Czarna chmurę ostatnio słuchałem jako audiobook, całkiem całkiem.

[@iowa406]

No nie. Patrycjusze to odpowiednik w Rzymie naszej szlachty. Odpowiednikiem magnatów byli Nobilowie. Natomiast Heweliusz był z warstwy społecznej zwanej w Rzymie Ekwitami.

[@janjankowski3443]

2:02 Chyba Janie, a nie Janu...

[@AnNa-fl2hn]

Niech mi ktoś mądry powie, skąd się wzięły te wszechobecne bzdury o płaskiej ziemi 😬

[@tomekbialik9008]

Polecam filmik sci funa o plaskoziemcach znajdziesz tam odpowiedz 😅

[@AnNa-fl2hn]

Dzięki, obejrzę 👍

[@adasheh86]

Płaskoziemca jest po prostu dowodem na to, że ewolucja popełnia błędy.

[@miroprosniak1502]

😎👏👏👏👍👍👍

[@wwaldes]

kocham Was za ten kanał💙

[@grzegorz1102]

Bajki z mchu i paproci. Ja też ich kocham.

[@emperorofmankind779]

Chwila... Janusz Trupinda? Ten sam co jest obecnym dyrektorem muzeum zamkowego w malborku?!

[@adamderdzikowski1571]

Gdańsk był ponadto był w czasach Heweliusza największym miastem w Polsce.

[@asiakowalska9935]

wlasnie czytam czarna chmure , ale juz sie domyslilam ,ze bedzie inteligentna, tylko obstawialam chmure jako obca forme zycia a nie cywilizacje, to ,ze naukowcy sa madrzejsi od politykow to nie jest odkrycie , po prostu politycy to w wiekszosci durnie

[@pawelcapala1412]

Już o bobrach kiedyś było. Panie Leszku wszystkie misie lubią miód.

[@tomektom5688]

Cześć 😊 Strzelam że to ten bóbr co w reklamie Milki zawijał w sreberka ^^

[@jacek1929]

Ale to był świstak...

[@tomektom5688]

No mogło być i tak ^^ ale byłem blisko ^^^

[@jacek1929]

@@tomektom5688 i tak dobrze, i tak też W końcu i bóbr i świstak też ludzie, coś słodkiego czasem zjeść muszą 😁

[@konradgajewski8215]

Niezła imba... :P

[@pawelglaszczka]

40 metrowy teleskop to technologiczny wyczyn jak na tamte czasy, przecież choćby pod tym względem że to była rura która się nie gięła i była idealnie prosta, a sterowanie tym?

[@wojciechrostworowski7249]

Panowie! Ówczesne stopy nie muszą być równe stopie współczesnej!

[@Pan_Tarhei]

Ile razy dr Błaszkiewicz pomylił Heweliusza z Kopernikiem? 😅

[@tomaszkolasa1610]

Naliczyłem 4

[@tomaszkolasa1610]

Naliczyłem 4x

[@harry81pl]

Nie liczyłem ale kilka razy na pewno 😂

[@TomaszLee]

1670 jest śmieszny w praktycznie każdej scenie, ale nie każdy jest w stanie wyłapać treści spomiędzy wierszy. Jak się czujesz urażony to pamiętaj homo homini lupus est. Dla przeciętnego 8 letniego dziecka Shrek to zwyczajna bajka o zielonym mruku i radosnym osiołku...

[@michalmaziuk6551]

Jak napisał do mnie noblista z Nigerii... a może to był Prince...

[@desMolos]

Poddasze może również być pod dachem płaskim, a nawet kopułą. Jest to po prostu przestrzeń pod dachem. W bloku jest to ostatnia kondygnacja, Pan Leszek jest w błędzie 🙃

[@Ryzunio]

Wspomniane piwo z początku ok 10 min to piwo Jopejskie

[@pppuuu1668]

+1

[@mp6814]

Mowiliscie niedawno o sazniu, Piotr zapomnial!

[@bartek05303]

Fizyka i astronomia w zakresie rozszerzonym 2002-2005. Sorki, ale to była druga matematyka, a nie coś ciekawego czy z niskim progiem wejścia. Rozumiem, że dla kogoś mocno nastawionego na maturę i studia. to było OK, ale nie do popularyzacji. Ps. To moja subiektywna opinia. Z tej samej klasy jest dr astronomii.

[@hellicon139]

Pan dr powiedział 247 razy "jakby". Podobno ludzki mózg ma wytrzymałość do 512 "jakby", a potem wybucha.

[@AnNa-fl2hn]

No właśnie mnie też krew zalewa jak słyszę ten śmietnik językowy🤷‍♀️

[@hellicon139]

@@AnNa-fl2hn No bez przesady, jaki śmietnik... Przyjemnie się słucha i wesoło jest, po prostu to jedno słówko trochę jakby kłuło w uszy.

[@bogaczew]

Astronom który pracował z żoną, oboje wnieśli podobny wkład w pracę naukową. Dlaczego nie 'małżeństwo Heweliuszów'?

[@asnx456]

Może chciał ją zmienić.

[@MioszKwiatek-ik1dg]

Akurat muzyka i plastyka są w szkołach.

[@ArturArthurus]

Czyli że co w 41,5 minucie?? że trójkąt ich połączył, tak? 😁😁

[@danielemkina5242]

Hej,Dlavzego nie wrzucacie juz nowych na spotify, gdzie mozna jszzvze obejrzec, gdzis sa nowości procz yt?

[@radekmis]

heweliusz był szarakiem

[@bekitnypomien7657]

Wydaje mi się, że to były galony i kilogramy, nie litry.

[@DiriaMeneam]

Hevelius czyli Hawełko, via collegium Jezuitów z Grudziądza, był Ukraińcem; gładko oddaliście go Niemcom, raczej podzielcie się nim z jego ojczyzną, jak Janem III Sobieskim, pk. Danyłowicz kniaź, zresztą król finansował ziomka :-)

[@grzegorzlagut8917]

Hevelius z niemieckiego Hewelke - jastrząb, doucz się!

[@DiriaMeneam]

​​​@@grzegorzlagut8917Tej stańczyk, nie pajacyj nt. Danswijk, gdy nie ogarniasz :-( Havelke, Wolke, Zielke to formy posłowiańskie a nie poniemieckie :-) Ci sami Hawełko do dzisiaj żyją w Chełmnie i Grudziądzu, bo przyjechali za Sobieskimi, gdy Ci obejmowali prowincję pruską i województwo malborskie, a rezydowali np. na zamku w Malborku i Grudziądzu. Nie ma żadnych dowodów na zachodnie, a są na wschodnie pochodzenie Hawełko :-) Jest taka publikacja o rodzinie Kopernika, że np. Warsch-owie przyjechali w XIII w. z Norymbergi, a ci Warsch-owie od XII w. lub wcześniej, siedzieli w Warschewitz pom. Chełmżą a Toruniem, więc byli od zawsze... miejscowi. Dod mei leyd! :-D

[@DiriaMeneam]

​@@grzegorzlagut8917Wolke, Hawelke, Zielke to formy powszechne i... posłowiańskie :-) Dod mei leyd! :-)

[@grzegorzlagut8917]

@@DiriaMeneam Niemieckie, nazwiska niemieckie.

[@DiriaMeneam]

​@@grzegorzlagut8917Ehe, tylko my w Chełmnie n.Wisłą, mamy do dziś tych Hawełko, i w Grudziądzu jest więcej tych Hawełko. Papiery są na to :-D

[@grzegorz1102]

Ta faza jest rzeczywiście astro

[@tomaszes318]

18:00 Tych Brache ryhly prachy 👹🤪

[@pd4419]

w jakim celu są te napisy?

[@asnx456]

Może dla niesłyszących?

[@pd4419]

@@asnx456 ale one sa tylko na samym poczatku

[@asnx456]

@@pd4419 błąd w matrixie

[@blueeyes8131]

To bylonliczonecwcstopach meskich czyvdamskich

[@iowa406]

Język niemiecki w gdańsku to dopiero czasy tuż przed 1WŚ i później. Wcześniej mówiono tam, owszem dialektem ale dolnoniemieckim. Język urzędowy w Niemczech, czy Austrii to jeden z dialektów górnoniemieckich. Językowi którym mówiono w Gdańsku ; czyli pluth deytsch; bliżej do flamandzkiego i saksońskiego, oraz prawie wymarłych brandenburskiego i pomorskiego. Różnice potrafią być większe niż między wariantem mazurskim i góralskim języka polskiego.

[@grzegorzlagut8917]

Ale to niemiecki przecież, tylko inny dialekt.

[@iowa406]

@@grzegorzlagut8917 No, nie do końca. Podobnie jak Kaszubski, czy Słowiński, nie są jezykami polskimi. Są słowiańskimi, ale z grupy połabskiej. Języki germańskie też mają grupy ( jak słowiańskie: polska, czeska, połabska, ruska, serbska) : dolnoniemiecka, górnoniemiecka, wschodnioniemiecka ( np gocki), skandynawska. Więc nie niemiecki, bo nieniecki to grupa górnoniemiecka. Niestety nazwenictwo grup w germańskich myli. Bo zrównuje pojęcia germanickości z niemieckością. To tak jak by zrównać pojęcie zachodnosłowiańskości z czeskością.

[@grzegorzlagut8917]

@@iowa406 Tak, ale górnoniemiecki i dolnoniemiecki są dialektami języka niemieckiego, jak angielski brytyjski i angloamerykański również są odmiennymi dialektami, ale tym samym językiem angielskim, różnice nie są na tyle istotne, żeby traktować je jako odrębne języki.

[@iowa406]

@@grzegorzlagut8917 No nie. Różnice między językami dolnoniemieckimi a górnoniemieckimi sa podobne jak między językami słowiańskimi z grup: czeskiej i polskiej(lechickiej). Uważasz, że język czeski jest dialektem języka polskiego?

[@grzegorzlagut8917]

@@iowa406 Ale przez lingwistów uznawany jest za jeden język, o czym świadczy nazwa, inne języki w tym wspomniany przeze mnie angielski też mają różne dialekty, natomiast język czeski nie jest dialektem języka polskiego, ale słowiańskim, dlatego podobnym do polskiego, tak jak inne języki słowiańskie.

[@markegirski7498]

Keweliusz Kowaliusz KOŁAliusz

[@karampuk1974]

W KRAKOWIE NIE MA STARÓWKI!!!

[@bober6125]

🏴‍☠

[@blueeyes8131]

Szwedzi mają orginal rękopisu kopernika

[@justynjedraszewski6094]

Oryginalny rękopis de revolutionibus Kopernika jest w Jagiellonce krakowskiej

[@justynjedraszewski6094]

Jest w Krakowie, e bibliotece Jagiellońskiej

[@blueeyes8131]

Nie prawda to jest kopia

[@justynjedraszewski6094]

@@blueeyes8131 obie są w Krakowie, oryginał i wiele kopii rękopisu wydanego w 1973