August - pierwszy cesarz Rzymu | 27 p.n.e.-14 n.e.

Wzgórze Palatynu spoglądające na rozciągające się u jego stóp pozostałości Forum Romanum jest morzem ruin. Zwiedzający te pola kamieni, kolumn i fundamentów musi dysponować bardzo żywą wyobraźnią aby odtworzyć obraz minionej świetności cesarskiego Rzymu. Na palatyńskim wzgórzu jest jednak jedno miejsce, które nie wymaga aż tak dalekiej gimnastyki wyobraźni. Wśród fundamentów świątyń i zachowały się pozostałości pewnej dość skromnej według standardów cesarskiego Rzymu rezydencji. Jest to Domus Augusti, znany jako Casa Augusta, Dom Augusta.
Wesprzyj mnie na:
patronite.pl/mrocznewieki
buycoffee.to/mrocznewieki
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.
Okładka: fot. Gilmanshin, Shutterstock
Patroni:
Wojciech Kozicki, Tomasz Pawlica, Rafał Wojciechowski, Paweł Płatek, Oskar Miller, Maksymilian Majchrzak, Jarosław Zieliński, Wilhelm Ymirung, Cezary Martynowicz, Przemek Matulski, Klaudia Noworzyń, Sławomir Trąd, Mateusz Parol, Mateusz Brygman, Michal Panczak, Łukasz Waśniewski, Eryk Remiezowicz, Krzysztof Langer, Radosław Baran, Konrad lwi, Jakub Jędrzejak, Maksymilian Jaczyński, Mateusz Nowak, Adam Sadowski, Adam Śmigielski, Piotr Krasuski, Tomasz Komorniczak, Wojciech Biegalski, Marianna Miłkowska, Zuzanna Lubańska, Piotr Demuth, Jarosław Urbanik, Kamil Dylewski, Tomasz Kępiński, Jakub Mazur, Dominik Kołtunowicz, Mateusz Wit, Grzegorz Pedrycz, Mikołaj eM, Adrianna Szubielska-Malińska, Jakub Józefiak, Marcel Kapuściński, Jacek Urbańczyk, Jarek Rippel, Pawlo Kozlo, Dariusz Czajkowski, Maksymilian Kaszubowski, Hubert Kasprzyk, Kacper Kostrzewa, Michał Soin, Jakub Wacławik, Roland Hyżyk, Tomek Darda, Tomasz Rutkowski, Wojciech Sowa, Rafał Respondek, Grzegorz Gierlik, Stanisław Fortoński, Karol Białecki, Krzysztof Deptuła, Julia Dalecka, Radosław Szczygieł, Mila Metaliator, Waldemar Pawlaszek, Mateusz Posemkiewicz, Fa Ra, Artur Kozieł, Rafał Wachnik, Alicja Puchalska, Oskar Niebylski, Maja Szwedzińska, Sylwia Tomecka, Piotr Wiśniewski, Piotr Zawada, Piotr Stani, Paweł Etmański, Kuba Cski, Marcin Wyroch, Przemysław Michon, Rafał Mizerek, Edyta Romaniuk, Zenon Marczuk, Albert Choinka, Jakub Grymowicz, Kacper Witków, Patryk Suprun, Adrian Musiuk, Andrzej Zalewski, Łukasz Morawski, Przemek Goldon, Konrad Baś, Sylwester Nowicki, Michał Mosurek, Talking Pizza, Michał Redeł, Aleksandra Görlich, Tomasz Wacławik, Paweł Struski, Dominik Moroń, Bartosz Gościmski, Yo Adler, Piotr Zarzycki, Alex Boniecki, Szymon Mądraszewski, Monika Pycińska, Marcin Skiba, High Ground, Agnieszka Garlicka, Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Wojciech Lemiesz, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała, Marek Skrzetuski, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski, Karolina Alaska, Adam Dobrowolski, Przemysław Kozioł (Gimli), Michał Borkowski, Agnieszka Militowska, Aleksandra Cieślicka, Eliza Barańska, Norbert Sutkowy, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz i trzynastu patronów anonimowych.
Źródła:
Cezar August, Res Gestae Divi Augusti, tłum, S. Drej 2003, www.zrodla.historyczne.prv.pl
Julian Flawiusz Klaudiusz, The Caesars, tłum. W.C.Wright 1913
Paterkulus Wellejusz, Historia rzymska, tłum. E. Zwolski, Ossolineum 2006
Swetoniusz Gajusz Trankwillus, Żywoty Cezarów, tłum. J. Niemirska-Pliszczyńska, Ossolineum 1972
Tacyt, Roczniki, Księga Pierwsza, tłum. S. Hammer, Czytelnik 1957
Opracowania:
Campbell V., Ancient Rome. Pocket Museum Thames & Hudson 2017
Cary M., Scullard H. H., Dzieje Rzymu. Tom II, PIW Warszawa 1992
Goldsworthy A., Augustus. From Revolutionary to Emperor, Weidenfeld & Nicolson, Londyn 2014
Krawczuk A., Cesarz August, Ossolineum 1978
Krawczuk A., Kronika starożytnego Rzymu, Iskry, Warszawa 1994
Krawczuk A., Poczet cesarzowych Rzymu, Iskry, Warszawa 2006
Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich, Iskry, Warszawa 1986
Luttwak E. N., The Grand Strategy of the Roman Empire, John Hopkins University Press, Baltimore 2016
Syme R., The Roman Revolution, Oxford University Press, Nowy Jork 1989
Licencje Creative Commons:
creativecommons.org/licenses/...
Muzyka w tle:
• Hydra - Huma Huma (No ...
• The Empty Moons of Jup...
• Dawn of Man
• Contact
• Mayan Ritual
audiojungle.net/item/dark-eth...
Music by courtesy of Epidemic Sound
0:00 August
8:20 Domus Augusti
19:55 Prima Porta
25:30 Res Gestae
31:00 Ekspansja
51:25 Armia
1:01:00 Princeps
1:29:42 Reformy obyczajowe
1:42:54 Rodzina. Ara Pacis
1:57:20 Mauzoleum
2:00:00 Rewolty
2:13:00 Epilog
2:22:00 Podziękowania, źródła

[@user-bu8dm8fb2u]

Bardzo lubię sposób opowiadania oraz język, którym posługuje się prowadzący kanał

[@Igor_Delega]

Czekamy z niecierpliwością na odcinek o Marku Aureliuszu!

[@Uncas258]

Myślę,że cudownie byłoby gdyby powstał tu prawdziwy poczet cesarzy rzymskich ,niczym ten od Profesora Krawczuka.

[@ewaradecka4237]

O tak, tak. Wspaniały pomysł, a w takim wykonaniu, byłby to super materiał! ☺️

[@remigiuszkurczab486]

" Lepsze ciuchy zakładał wyłącznie wychodząc na miasto" :)))) ... słuchanie to czysta przyjemność

[@krzysztoflanger6015]

Masakra..... Żył 2000 lat temu, a nadal jest jedną z najważniejszych postaci w historii Europy. Jak mityczny heros ...

[@wojciecholender1561]

Był większy i lepszy od Cezara, zdecydowanie

[@jacekwidor3306]

@@wojciecholender1561 W gruncie rzeczy to on zbudował mit Boskiego Juliusza, był częścią jego strategii. Co prawda gens Iulia to nie była najściślejsza elita Rzymu, ale jednak bardziej znacząca niż gens Octavia, a bez powiązań rodzinnych z dyktatorem raczej nie zrobiłby aż takiej olśniewającej kariery. Chociaż to wszystko mocno pokręcone, powoływał się na koligacje z dyktatorem, który niemal jawnie dążył do wprowadzenia faktycznej monarchii, samemu starannie utrzymując fikcję odnowienia Republiki.

[@maksmaron4914]

I to jest fascynujące, że żyjąc tyle lat temu, On wciąż wpisuje się w to grono. Genialna postać, która mimo fizycznej ułomności zapisał się tak znacząco w historii.

[@jacekwidor3306]

@@maksmaron4914Jest w historii mnóstwo postaci przereklamowanych (poniekąd należy do nich również Juliusz Cezar) ale co do Oktawiana Augusta nie mam wątpliwości, że można go zaliczyć do pierwszej dziesiątki "najbardziej wpływowych" ludzi w historii.

[@crisu8903]

czyngis han to tez był ktoś

[@patrycjazurawska3439]

I sobota od razu lepsza. W ciemno 🥰

[@marta9127]

Dziękuje serdecznie za dwa ostatnie odcinki! Oktawian August wydał mi się interesujący, gdy usłyszałam o nim po raz pierwszy, jako dziecko. Ta fascynacja trwa nieprzerwanie do dziś :) P.S. Pański sposób snucia opowieści jest idealny. Czekam z niecierpliwością na kolejne perełki!

[@mrocznewieki]

Dziękuję uprzejmie ;)

[@greenonions2565]

@@mrocznewiekilikewise ❤

[@etmanix3730]

August to przykład człowieka którego decyzję zmieniły bieg historii - przeistoczył upadającą republikę w cesarstwo i panował wystarczająco długo by ten nowy twór sie ugruntował, dzieki czemu państwo rzymskie mogło istnieć jeszcze kolejne półtora tysiaca lat

[@Maciex295]

Czas na kogoś takiego w naszych czasach jak August

[@JANUSZ1FROM1POLAND]

Dodajmy że ta "upadającą republika" była w znacznej mierze "upadającą" dzięki niemu i takim jak on...

[@PomorskiWilk]

@@JANUSZ1FROM1POLAND Niestety wszystko wskazuje, że powstanie cesarstwa było niezbędne, bo Republika nie była w stanie zapanować nad wodzami legionów

[@etmanix3730]

@@JANUSZ1FROM1POLAND nie zgodzę się Republika zaczęła przeżywać kryzys na wiek przed Augustem i przez ten czas nie znalazł sie nikt kto byłby w stanie utrzymać pokój na więcej niż kilka lat. To wina systemu jaki był odpowiedni dla państwa miasta a nie imperium, Senatu który kurczowo trzymał sie władzy i pragnął ograniczyć wpływy plebejuszy oraz powstrzymać postępowe reformy, a także zmian w armii i powstanie systemu wodzowskiego.

[@HakuQ99]

​@@PomorskiWilkczemu niestety?

[@justynajurzynska7974]

Pytania o Tyberiusza już padly, więc czekam z niecierpliwością. Dziękuję za Oktawiana pierwszego i największego z cesarzy😊

[@andrieiandrzej6141]

Cudownie mi się słuchało .Więcej się dowiedziałam niż z popularnych książek na temat tego okresu!

[@karolkwasior]

Komentarz dla zasięgu w ciemno, bo wiem, że odcinek będzie świetny! Zresztą jak każde inne😊

[@martagajewska3818]

Dawno już tak się tak nie zasłuchałam. Tak opowiada się historię. Rewelacja. Serdecznie dziękuję ❤️

[@mrocznewieki]

Dziękuję

[@RichardNeville588]

Rewelacja. Ten kanał to dla mnie absolutny top. Lektor genialny.

[@izaostrowska8224]

Bardzo czekałam. Ciekawe czy będzie dużo o Liwii...niezłego fikołka wykonała z tym ślubem, a potem synkowi załatwiła robote po Auguście...

[@mrocznewieki]

Liwia dostała wzmiankę chociaż z pewnością mniejsza niż zasługuje, na pewno pojawi się w kolejnym epizodzie.

[@jarekrippel9402]

Idealnie na pracę w ogrodzie, dzięki wielkie! Na pewno będzie się świetnie słuchało

[@predatormanpredator1257]

Prawdziwa uczta.❤

[@heleekotper4476]

i tak można rozpocząć weekend 😀

[@antosiag.borodo2244]

Że też wiedziałeś że akurat wsiadałam do pociągu zakładając słuchawki...

[@renatamarkert9597]

Jak zwykle swietnie opowiedziane, z duza dawka dobrego humoru . Wlasnie tak, powinna wygladac historia w szkolach :) Dziekuje za dwie godziny , dobrze spedzonego czasu na Yutubie :)

[@ewabjellqvist5280]

Jak zwykle pozdrwiam!!!

[@Walens90]

Nigdy jeszcze nie kliknąłem tak szybko :)

[@robinlc23]

👍 Dziękuję za świetny materiał i kciuk dla zasięgów 👍

[@Lordflorexx]

Jak zawsze z niecierpliwością czekam na kolejne odcinki, dzieki piekne, swietna robota 😊

[@sylwesterstadnik4978]

Świetny materiał! Z niecierpliwością czekam na Marka Aureliusza 🎉😊

[@eskil6096]

Pisałem wielokrotnie jak bardzo zachwycony jestem Pańskimi materiałami. To co Pan robi jest epickie i jeśli to tylko możliwe , to proszę nigdy nie przestawać Mistrzu :)

[@patrykpro1234]

Nic dodać nic ująć ,świetny materiał.

[@alanheraklesalexanderarsal5893]

Dziękuję za podcast. Nie wiem kiedy minęły te ponad 2 godziny.

[@Lasiodoria]

Świetny odcinek.

[@vetulani]

Uwielbiam materiały o starożytnym Rzymie!

[@anonimowyczowiek5463]

Uwielbiam was!

[@wojtekm8148]

Jestem fanem gry Rome total war 1 i 2. Jak i pochodnych. Słuchając tych historii o Rzymie mam chęć na nowo i z nowym zrozumieniem rozegrać sobie tą wirtualną historie. Ale gra to tylko gra, a historia tamtych czasów jest niesamowita i taka zarazem ludzka. 😊

[@madmonkey301]

Ten kanał to cudo 😮 wszyatko klimat muzyka e tle grafiki jak i język i sposob opowiadania. Chylę czoła.

[@mrocznewieki]

Dziękuję

[@RR-vr5ze]

Dziękuje te podcasty pomagają mi zasnąć 🙂

[@mrocznewieki]

Podcast na sen, i to bez recepty:)

[@kamilandrzej6420]

Rozpieszcza nas pan ostatnio ❤😊

[@TomaszGontarzVlogHistoryczny]

Dzięki za świetny podcast. O wyprawach rzymskich przeciwko Sabijczykom i Kuszytom napisałem nawet około 1,5 roku temu dwa krótkie artykuły dla portalu Imperium Romanum.

[@Czajacz]

szacun dla autorów:) super , czekałem na to niecierpliwie:)

[@tamaraarmata3807]

Dziękuję bardzo za ten cenny przekaz 🎉🎉❤❤❤😮😮😮❤❤🎉🎉

[@adamszymak168]

najbardziej wyczekiwane filmy na yt

[@jakubwisniewski5950]

Wspaniale, jak zawsze 😘

[@wojfer87]

Sobota, wolne popołudnie po dniówce, trochę ponad miesiąc temu odeszła ode mnie dziewczyna. Widzę nowy odcinek z kanału Podcast Mroczne Wieki i od razu poprawił mi się nastrój. Dziękuję. :)

[@mrocznewieki]

Dziękuję i serdecznie pozdrawiam

[@SEBFNIE]

Wytkniecie gazety wyborczej. Mistrzostwo.

[@krzysztofgil8955]

Kolejny podkast ahhh siadło, sprzątałem łazienkę na błysk a przy okazji się świetnie słuchało ahhh czysta przyjemność!!!

[@djcarlos687]

Oby następnym cesarzem omówionym w podkaście był wreszcie Tyberiusz, ostatni z dynasti julijsko - klaudyjskiej cesarz ktory jeszcze nie miał swojego podkastu tutaj a z pewnością byłoby tam ciekawiej, okrutniej i mroczniej niż u Augusta ...

[@mrocznewieki]

Właśnie czytam "Roczniki" Tacyta.

[@greenonions2565]

@@mrocznewiekik

[@basiagk]

Jej! Nie mogłam się doczekać!🎉

[@cyncynat33]

Uwielbiam, Ciebie za te nawiązania do współczesnych wydarzeń

[@adamchomicz3253]

łapka w górę za 1:21:25 - materiał wspaniale wykonany. Dziękuję za Twoją pracę i wyczerpanie tematu.

[@marekf413]

Pięknie.

[@AbcDef-ny4ix]

Świetny materiał

[@adamkowalski7908]

Kapitalny jest ten podcast. Z wielką przyjemnością daje suba i czekam na kolejne odcinki 🙂

[@WolvGame]

Wybitny materiał jak i postać 👑👑👑👑👑

[@asceta3]

Super materiał ❤

[@Eniu7991]

„niektórzy historycy (...) profilaktycznie woleli kończyć swoje dzieła tuż przed historią najnowszą, a całość okraszali głośnym moralizatorstwem, zgodnym z linią nowego reżimu” dobrze, że za naszych czasów wcale tak nie jest XD

[@jacekmarcinkowski9995]

Wspaniały kanał! Lecę kupić kawę!

[@mrocznewieki]

Dziękuję

[@deun1811]

Hej, właśnie skończyłem oba podcasty o Auguście i muszę Ci przyznać, że masz dar opowiadania. Autentycznie w "scenie" jego śmierci poczułem ukłócie smutku. Nie, żeby łzy cisneły się do oczu, ale Twój ton i spokój sprawiły, że żal mi było tak wielkiego cesarza. Świetny materiał, świetne doświadczenie. Dziękuję.

[@rafablangiewicz2847]

Piękne ..

[@Bucuzniw93]

Kolejne miło spędzone godziny w traktorze,dzięki😀

[@twardy9186]

Jak zwykle swietnie. Czekam na odcinek o Sertoniuszu, wielki Rzymianin ktory pokonał Pompejusza na półwyspie Iberysjskim

[@xanoo7734]

W ciemno wiem, że materiał na najwyższym poziomie! a komentarz dla zasięgów

[@heleekotper4476]

Podczas, gdy imperium Aleksandra rozpadło się mikrosekunde po jego śmierci, August podłożył podwaliny pod imperium, które przetrwa jescze przez kolejne 15 wieków , a jego wpływ jest widoczny aż do teraz.

[@olk2394]

Jest pomiędzy nimi mała różnica. Jednego upierdzielił komar, a drugiego nie. Nie wiadomo, co by było, gdyby Aleksander pożył chociaż z 20 lat dłużej, o 40 nawet nie mówiąc

[@ballen188]

​@@olk2394Zdecydowanie to nie jedyna różnica

[@krzysztofborkiewicz2481]

Maestro szacun wielki To jak objasniasz mroczne wieki Przed wielu Laty byłem na prelekcji Krawczuka i chyba przeczytałem wszystko jego Ale to jakbyś wypełnił treścią formę Śledzę i wspieram i trzymam kciuki 👍

[@mrocznewieki]

Dziękuję z całego serca ♥️

[@jacekwidor3306]

Akurat schyłek Republiki i początek cesarstwa (czyli czasy Augusta i tuż przed nim i po nim) to najlepiej udokumentowany okres starożytności. więc w tym przypadku wieki nie tak bardzo mroczne

[@kamilkosciuk1135]

Dzięki :D już mam co oglądać

[@grzegorzpedrycz2630]

W ciemno wiem ze kolejny świetny odcinek;)

[@jakubysek7509]

Dosłownie mój ulubiony podcast na yt ❤️

[@kfpolska1494]

Dla mnie bomba! Zajmuje się gadaniem do ludzj i doceniam ten sposób narracji.

[@jakub5008]

Od kiedy odkryłem ten kanał nie mam czasu oglądać innych twórców 😉

[@rudboypaintbrawl]

Super odcinek, zresztą jak zawsze :) Zawiodłem się jednak poważnie, bo kardynalny błąd współmieszkaniec ze złowrogiego podkarpackiego popełnił i to jeszcze z pewnością siebie jak Cezar przy każdej morskiej przeprawie ^^ Rzecz w % budżetu przekazywanego na wojsko, 50-70% budżetu wydaje się dużo przy naszych NATOwskich 2% PKB, tylko właśnie u nas w sojuszu ma być to liczone od całości produkt krajowego brutto. Na przykładzie nam najbliższym, czyli w Polsce na chwilę przed pelnoskalową wojną u sąsiada w 2020 roku rekordowe 2,37% PKB zostało zapisane w budżecie dla wojska, po październikowej nowelizacji budżetu wyszło kwotowo 52 mld złotych, a budżet zamknął się w kwocie 505 mld co znaczy, że wydatki na armię to było 10,3% budżetu państwa. Daje to już nie 25-35 razy więcej niż frontowe państwo sojuszu sąsiadujące z krajem napadniętym,w stanie wojny podjazdowej oraz napastnikiem, a tylko 5-7x więcej. Rzym zasadniczo stałe budował znaczące fortyfikacje i je utrzymywał, posiadał flotę wojenną etc.etc. w stosunku do populacji mieli zależnie od wieku od x1,5 do x3 więcej wojska, które było całkowicie samodzielne pod względem przemysłu zbrojeniowego. Tutaj pytanie czy kolonie dla weteranów, ich infrastruktura itp. były finansowane z zakładki wydatków armii czy innej części budżetu, jak płacono za drogi budowane przez legiony, w ogóle wiele różnych rzeczy. A przecież bliżej im było do Polski z 20lecia międzywojennego niż obecnej jeśli chodzi o sytuację "międzynarodową" i tutaj wydatki okazują się zbliżone, w trakcie wojny z bolszewikami to było 55-75% budżetu. Później to zmalało, ale było kilka razy więcej niż dziś, coś około 35-40% całości wydatków państwa. Moim zdaniem Rzym czasu Imperium nie był jakąś aberracją pod względem kosztów armii w porównaniu do choćby Polski, a w dodatku zakres odpowiedzialności tej armii był ogromny i skutecznie realizowali te zadania. Pozdrawiam serdecznie i czekam cierpliwie na serię odcinków o późnym Imperium, "arturiańskiej" Brytanii czy wczesnym Bizancjum ^^ Zdrowia, sprzyjającego algorytmu YT etc., itp. :D

[@iwonasliwinski1226]

Wspaniale wspaniale

[@avahiresport5349]

Super filmik 😊

[@senator967]

Jak mówi tomizm, łaska buduje się na naturze. Dlatego Nasz Pan (jak mówił mi pewien kapłan) przyszedł na świat podczas pierwszej globalizacji (pokój rzymski), a przyjdzie podczas drugiej. PAX Romanum umożliwiał apostołom bezpieczne podróżowanie. Okrutni Rzymianie doczekali się łaski, a ich geniusz w ludach, które z nich powstały, trwa dalej.

[@HarryUrazman]

No to chyba przegapił moment. Dwa razy. Pax Britannica minął, a Pax Americana właśnie się kończy.

[@przemekwozniak7931]

Nowy Kuźniar - nowe święto :)

[@A.Z.A1983]

Świetna dykcja. Wprowadza Pan Nas w Świat Antyku niczym Ś.P Aleksander Krawczyk

[@mrocznewieki]

Dziękuję chociaż nie wiem czy profesor Krawczuk chciałby być „świętej” pamięci;)

[@A.Z.A1983]

@@mrocznewieki Sugerujesz zaliczenie na poczet Bogów? ;)

[@arekp00]

Liczyłem tylko że zakończysz podcast cytatem Augusta: "Czy dobrze odegrałem swoją rolę w tej życiowej farsie?" i puścisz melancholijny podkład na zakończenie historii princepsa.

[@mrocznewieki]

Coś podobnego było w epilogu

[@marcinxd777]

Świetnie 😉

[@gilgamesh1644]

I cyk kolejny odcinek o POTĘŻNYM pierwszym obywatelu. Bdzie co sluchac na rowerze DZIĘKI! :)

[@dariuszstaszewski939]

Super

[@atlas4983]

Co do tych magicznych 2% wydawanych budżetów w krajach NATO na zbrojenia... te 2% to wartość PKB kraju w skali roku, nie państwa! Oznacza to że np Polska wydając teraz 4% PKB na wojsko nie wydaje 4% budżetu, ba nawet nie wydaje 4% środków państwa które są wieksze od budżetu (spółki skarbu państwa, instytucje własności publicznej). Mówimy tu o 4% CAŁEJ EKONOMI KRAJU. Biorąc pod uwage że Polskie państwo posiada mniej więcej pomiedzy 33% a 40% majątku kraju (reszta jest w rękach prywatych lub obcych państw). Dochodzimy do wniosku że wydatki budżetu na zbrojenia to regularne ponad 10% budżetu. Aktualnie podchodzi do ponad 20% jego wielkości. Problemem tu są zatwierdzone ogromne wydatki na zbrojenia będące wydatkami poza budrzetowymi z ostatnich dwóch lat. To tyle w sprawie MITU rozbrojonych państw XXI wieku, gdzie armia stanowi w większości państwa europejskich jeden z największych obciążeń fiskalnych jak to zawsze bywało w historii.

[@mrocznewieki]

W porządku, ciągle jednak nasze 10% w warunkach pokojowych to znacznie mniej niż 50-75% Rzymian. A w III wieku n.e. to jeszcze poszybowało, chociaż wtedy wojna była praktycznie non-stop.

[@greenonions2565]

@@mrocznewiekik

[@atlas4983]

@@mrocznewieki Za Flawiuszy wydawali połowę budżetu. Dotarłem do informacji że Domicjan zbił wydatki na armie nawet do 1/3 budżetu.

[@piotrsliwinski3826]

Szacunek do Augusta, ale jeszcze większy dla Twórcy podcastu. Michał Kuźniar narrator przeszłości!

[@sirhill3804]

rewelacja ! ... sobotnie prace pierwszy raz wydały się za krótkie:) ... btw. zarządcy USA dzieje Augusta mają w jednym palcu:) divide et impera!

[@HakuQ99]

Swietny odcinek. Z wielką checia posluchalbym o Trajanie

[@mrocznewieki]

Będzie kiedyś Trajan

[@maciej2819]

Świetny odcinek będę miał co oglądać, postac bardzo ciekawa tak samo jak jego mennictwo imperialne i prowincjonalne

[@krzysztofborkiewicz2481]

Dziękujemy.

[@mrocznewieki]

Serdecznie dziękuję

[@RoXoR_PL]

Czy można liczyć w przyszłości że zajmiecie się historią Piastów? Może genezą Polan?

[@mrocznewieki]

Może w odległej przyszłości

[@ilyo1687]

Nie urodzenie, ani wiedza nabyta z ksiąg tworzy meżów stanów, a wrodzona mądrość i pomyślność fortuny.

[@pawelitooflusito7358]

Sobota uratowana. A mówiłem wczoraj kolegom w pubie o chwale starożytnego Rzymu xD

[@FeuerKriegDivisionPoland]

Musisz być świetnym kompanem do picia

[@ortsac1255]

I o to chodzi centurionie 😉

[@maeldamad]

Niebywały, fantastyczny. 😄

[@sawekgowacki8348]

Pozdrawiam z Francji ✋✋✋

[@mrocznewieki]

Pozdrawiam

[@piotrkrasuski9467]

O, czyli nawet ja mam coś wspólnego z wielkim Augustem - też w domu noszę ciuchy, w których wstyd pokazać się na mieście 😀

[@mrocznewieki]

Marek Aureliusz miał tak samo

[@dominiktokarski8054]

Dzięki za kolejny super odcinek. Mała prośba albo raczej sugestia aby utrzymywać chronologię wydarzeń starożytnego Rzymu tak jak robiłeś to teraz, bo dużo łatwiej mi poukładać sobie historię w głowie.

[@mrocznewieki]

Odcinki lądują na playliście rzymskiej w kolejności chronologicznej.

[@dorotastyra3141]

❤❤❤❤❤❤❤

[@martagajewska3818]

Spodni może i nie nosił, ale całkiem łebski z niego gość był.

[@marcinmazurek3487]

Chciałbym zwrócić uwagę na pewien błąd, który pojawiał się w Państwa materiale - dokładnie w tym momencie materiału filmowego 40:50 - 41:10. Omawia Państwo, krótko powstanie Londinium (Londynu) wskazując na pochodzenie tego miasta, czyli że zostało ono założone przez Brytów (plemiona celtyckie zamieszkujące Wyspy Brytyjskie) oraz istnienia tam osady w okresie panowania Cesarza Augusta, drugie kwestią o której Państwo wspominają jest też wpływ czynnika handlowo-ekonomiczny na powstanie miasta/osady. Co do tej pierwszej kwestii, czyli że powstanie Londinium (Londynu) jest związane jest osadnictwem celtyckim bądź istniejącym w tym miejscu oppidum celtyckim to jest to spotykany od czasu do czasu spotykany pogląd w polskiej historiografii (jakby nie patrzyć, historia Wysp Brytyjskich okresu rzymskiego jest dość „egzotyczna” dla polskich badaczy). To jednak w tym przypadku konsensus naukowy jest jeden i początki Londium (Londynu) jako miasta należałby upatrywać z okresem rzymskim panowania i podbojem Wysp Brytyjskich przez Cesarza Klaudiusza w roku 43 n.e. - więc trudno mówić tu o osadnictwie na terenie obecnego Londynu w okresie panowania Cesarza Augusta. Tu warto przytoczyć publikację takich badaczy, jak vide: D. Perring, „Roman London.” 1991, London / T. Brigham, N. Brown, J. Cotton, et all. „The archaeology of Greater London: An assessment of archaeological evidence for human presence in the area now covered by Greater London.” 2000, London / L. Wallace, „The Origin of Roman London.” 2015, Cambridge / R. Hingley, „Londinium: A Biography: Roman London from its Origins to the Fifth Century” 2018, London - czy traktująca w znacznym szerszym kontekście praca, vide: G. De La Bedoyere, „Roman Towns in Britain.” 2003, Stroud Tu trzeba podkreślić, że na tych terenach nie istniała wcześniej żadne większe osadnictwo celtyckie, co do tego jest pełen konsensu naukowy wśród badaczy - vide: D. Perring „London of the Roman World” Oxford, 2022 s. 32-44. Jeśli chodzi o przyczyny powstania samego miasta (wspominają państwo w materiale o przyczynę ekonomiczno-handlowych), to w tym przypadku mamy dwie hipotezy i spinającą ją w całość trzecią. Pierwsza z hipotez zakłada, typowo militarny początek miasta (za powstanie miast miały odpowiadać tu legiony rzymskie przybyła tu w okresie podboju/kampanii wojskowej Cesarza Klaudiusza), vide: Perring, D. „Two studies on Roman London. A: London's military origins. B: Population decline and ritual landscapes in Antonine London.” 2011, Journal of Roman Archaeology, vol. 24, s. 249-282. oraz przeciwną do niej hipotezę o charakterze powstania miasta z przyczyn ekonomiczno-handlowych, vide: L. Wallace, „The Foundation of Roman London: Examining the Claudian Fort Hypothesis.” 2013, Oxford Journal of Archaeology, tom. 23, nr. 3 s. 275-291. Te dwie dwie koncepcje łączy hipoteza, zakładająca współdziałanie czynnika militarnego oraz czynnika ekonomiczno-handlowego w przypadku powstania miasta, vide: M. Pitts, „Debating the Roman origins of Londinium, with questions about its material signature.” 2015, Journal of Roman Archaeology, tom. 28, s. 723-726. Jeśli chodzi o skąd w polskiej historiografii wziął mit o celtyckich początkach Londynu, to warto sięgnąć do vide: R. Coates. „A New Explanation of the Name of London.” Transactions of the Philological Society tom. 96, nr 2, s. 203-229. - a szerzej należy doszukiwać się korzeni tego mitu w źródle historycznym jakim było w okresach wcześniejszych, vide: Geoffrey of Monmouth, „Historia Regum Britanniae.” Pozdrawiam MM

[@josearkadiomorales4335]

Nowy Kuźniar to święto ❤️

[@gonzogorf7019]

O jak dobrze!

[@RR-vr5ze]

Powiem wam jak dsłuchałem się do momentu jego śmierci to łezka prawie się mi w oku zakręciła

[@ToChoIOCUS]

August to gigaczad, pozdrawia urodzony w sierpniu

[@robertniemczyk1053]

Super kanał i kapitalna praca autora! Bardzo przyjemnie się słucha. BTW może się mylę ale chyba z tymi murenami to chyba jakieś przejęzyczenie... anegdota traktuje o minogach - krwiożercza i strasznie brzydka ryba. August kazał zasypać ten staw z minogami.

[@mrocznewieki]

W opracowaniach i źródłach pojawiają się tak minogi jak mureny.

[@NaSkrzydlachHistorii]

Pontifex Maximus to nie był najwyższy kapłan tylko głowa kolegium pontyfików. W Rzymie były też inne kolegia kapłańskie

[@mrocznewieki]

Ok, moje przeoczenie.

[@NaSkrzydlachHistorii]

@@mrocznewieki ale i tak świetny kontent robisz. Lubię sobie słuchać do chodzenia. Czekam na kontynuację serii o cesarzach.

[@gorzaciunhg8863]

1:20:34 - 1:20:58 - piękne :D

[@mariusznowak3479]

Nie moge doczekac sie odcinkow o Trajanie 😊

[@patrix0010]

Wlasnie skonczyłem podkasty o mongołach, mozna wiec wracać do Rzymu