“บ้านผมไม่ใช่ชาติไทย แต่คือสังคมไทย” คุยเรื่องชาติกับ ธงชัย วินิจจะกูล (1/2) | Shortcut ปรัชญา EP.18

[@TheStandardPodcast]

00:00 Highlight 00:50 คุยก่อนเข้าเรื่อง 12:33 ชาติเกี่ยวกับปรัชญาอย่างไร 16:54 รูป ‘ชาติ’ ของคนหลายช่วงวัย 19:40 ชังชาติได้ไหม 21:34 ปัญหาของ ‘ชาติ’ 26:35 นิยามของชาติ 35:58 ลิซ่ากับชาตินิยม 40:25 ชาติกับความเป็นบ้าน 41:44 จะรักหรือไม่รักชาติก็ได้

[@ADUB-ms8bs]

🙏

[@tawantanwa-we4xk]

หนังสือที่ทักคนควรอ่าน sapiens

[@storythong]

ชอบแนวคิดนึงของ​ คุณยูวาล โนอาฮาราริ​ (คนเขียนSapians)​ที่บอกว่า​ ประเทศชาติและเงินตรา​ คือ​Fiction​ที่คนจำนวนมากเชื่อร่วมกัน​ ซึ่งFictionนี้จับต้องไม่ได้ในโลกความเป็นจริง​ แต่ด้วยธรรมชาติ​มนุษย์​ที่จะมีความสามารถถึงขั้นเปลี่ยนแปลงภูมิประเทศได้เมื่อรวมตัวกัน​ ความเป็นFictionที่ถูกเชื่อด้วยคนจำนวนมากพอ​ และถูกคนinventขึ้นมาก็มีอิทธิพล​ กับโลกเเห่งความเป็นจริงได้​ อย่างถ้าเทียบศาสนาหรือชาติ​ บางทีคนบางกลุ่มอาจเชื่อหรือไม่เชื่อในFictionนั้นๆ​ เเต่Fictionที่ประสบความสำเร็จ​มากที่สุดคือ​ เงินตรา​ เพราะขนาดต่างศาสนาเเต่แลกเปลี่ยนกันด้วยเงินอยู่ดี​ ทั้งๆที่คุณค่าในReality หรือ​ objective truth เป็นแค่กระดาษกับหมึกพิมพ์

[@TaweesitSurawattanabud]

ขอบพระคุณมากสำหรับ Comments คุณภาพคับแก้วจนแตกอันนี้ด้วยจริงๆครับ..55555 😹❤️🌏👍🇹🇭

[@RolfWolfgang]

สุดท้ายทุกอย่างมันก็เป็นเเค่จิตนาการของมนุษย์ทั้งศาสนา ก็คงมีเเค่มนุษย์ที่จิตนาการเรื่องเเบบนี้ได้ต่างกับสัตว์อื่นๆ

[@storythong]

@@RolfWolfgang ใช่เลยครับ​ มันก็ทำให้เห็นถึงวิธีการที่เราใช้Story หรือ​Fiction​ที่มีพลังมากพอ​ที่จะรวบรวมมนุษย์จำนวนมาก​ เอามาสร้าง​บ้านสร้างเมือง​และสิ่งอำนวยความสะดวกสบายในปัจจุบัน​ แต่ก็อีกนั่นแหละผมคิดว่าถ้าไม่Balanceให้ดี Story ก็ทำร้ายมนุษย์​ได้ในหลายๆโอกาสเหมือนกัน

[@ขออนุญาตไม่ระบุตัวตน-ฝ5ฎ]

​@@storythong ปรบมือออออออ 👏👏👏👏👏 // ความเชื่อจากเดิมเริ่มจาก 1 หรือ กลุ่มเล็กๆแต่หากกลุ่มนั้นมีอำนาจมากพอที่ต้องการจะบังคับทิศทางของสังคมในวงกว้าง ย่อมต้องมีการ propaganda พอสมควรและใช้เวลาค่อนข้างหลายปีจึงจะเริ่มเห็นพืชเห็นผล และเมื่อมีบุคคลบางกลุ่มเริ่มขวางก็จะมีการเรียกตัวและเชื้อเชิญมาปรับความคิดแต่หากหนักหน่อยเกรงจะมีปัญหาในภายหน้าก็อาจจะมีการปลิดชีพ (อาจเฉพาะบุคคลแต่ยุคแรกเริ่มทั้งผู้เกี่ยวข้อง ครอบครัวและอื่นๆอาจจะต้องพลอยโดนไปด้วย) หรืออาจจะมีการป้ายสีหรือตลกร้ายกว่านั้นว่าเป็นพวกนอกรีต ซึ่งประวัติศาสตร์ในอดีตก็ยังคงมีให้เห็นอยู่จนปัจจุบันเพียงแค่เปลี่ยนตัวละครครับ 😁

[@naynaynaynaynaynay4439]

หนังสือเล่มนี้ผมได้รับแนวคิดมาหลายอย่างเช่นกันเลยครับ ผมเป็นคุณครูอยู่ในโรงเรียนในช่วงการแข่งขันกีฬาสีมีเหตุการณ์หนึ่งนักเรียนทะเลาะกันถึงขั้นลงมือเพราะความเห็นต่างกัน เป็นช่วงเวลาไม่นานหลังจากที่ผมได้อ่านหนังสือเล่มนี้ สิ่งที่คุณยูวาลเขียนมาคือเขาบอกว่าต่อให้เราล้มละลายหายไปประเทศก็ไม่ได้ร้องไห้ในสิ่งที่มันเกิดขึ้น แต่ถ้าเราเลือกที่จะปลิดชีพแล้วไปจากโลกนี้มีคนร้องไห้และเสียใจกับสิ่งที่เราได้กระทำไปอย่างแน่นอน และมันเป็นของจริง วินาทีที่กำลังแก้ปัญหาเหตุการณ์ของนักเรียนผมหันไปเห็นธงกีฬาสีทั้ง 4 สี ลู่ไปกับสายลมและถูกปักยืนตรงอยู่ตรงทางเข้าของโรงเรียน จากเหตุการณ์นั้นสอนให้ชีวิตผมได้เยอะมาก ๆ เลยครับ ผมคิดว่าเรื่องราวของมนุษย์มีความน่าสนใจมาก ๆ ปรัชญา เศรษฐศาสตร์ สังคม ถ้าได้พูดคุยแลกเปลี่ยนในการหาคำตอบถึงแก่นสารของเรื่องหลาวเหล่านี้มันสนุกมาก ๆ เลย

[@whitezakrissada2800]

ในฐานะที่เป็นครูสังคม ผมว่าคลิปนี้มีประโยชน์มากๆ ในการใช้เหตุผล ในการสอนวิชาประวัติศาสตร์ เรื่อง ชาติ ได้ดียิ่งเลยครับ ในเรื่องของการยอมรับ แนวคิดของคนกลุ่มต่างๆ ทั้งกลุ่มคนอนุรักษ์และกลุ่มสมัยใหม่ ได้เยี่ยมครับ และผมก็จะนำไปปรับแนวคิดในการสอนนักเรียนต่อไป รอติดตามตอนต่อไป ขอบคุณช่องที่คิดหัวข้อที่น่าสนใจ มากๆครับ 💕 ปล. Fc อาจารย์ ธงชัย ค้าบ

[@rattaponjantasarakul1957]

รักชาติแบบ อ. คือแบบไหนครับ เห็นบอกแค่การรักชาติแต่ละคนไม่เหมือนกัน

[@siarawiskey]

การตั้งคำถามจะเกิดปัญญาได้คือการพยายามค้นหาคำตอบอย่างมีเหตุมีผล

[@whitezakrissada2800]

@@siarawiskey ถูกต้องเลยครับ ต้องยอมรับให้ได้ ยิ่งเป็นผู้ใหญ่ ยิ่งต้องฟังเด็กให้มาก ไม่ใช่ไล่จับเด็กเค้า

[@monsterblink313]

ขอเสริมนะครับ รายการเริ่มต้นด้วยการแสดงถึงการอยู่ร่วมกันของสังคมไทยแบบเรียบง่ายคือ เรียกผมอะไรก็ได้(แค่สุภาพ) ส่วนของคุณฟางถามถึงชื่อเล่น การเรียกผู้อื่นด้วยชื่อเล่นจะทำให้รู้สึกว่า่มีความใกล้ชิดกันไปอีกระดับนึง ส่วนการเรียกหรือกล่าวถึงบุคคลที่ 3 ของผู้คนในสมัยก่อนนี้ว่า อ้าย อี หากจะเปรียบให้เห็นชัดก็คือการระบุเพศว่าเราเรียกผู้ใด เพราะหลายชื่อก็สามารถใช้ได้ทั้งผู้ชายผู้หญิง เช่น แดง เป็นชายก็เรียก อ้ายแดง เป็นหญิงก็เรียก อีแดง เมื่อเปรียบกับภาษาอังกฤษใช้พูดถึงบุคคลที่ 3 คือ He Her วิวัฒนาการของสังคมไทยเปลี่ยนไป เลิกใช้คำว่า อ้าย อี โดยว่าไม่สุภาพ แต่ในภาษาอังกฤษยังใช้คำเดิมอยู่ แล้วจึงพัฒนาเอามาใช้เมื่อต้องการแสดงความใกล้ชิดสนิทและใช้ในอีกแง่ที่ไม่สุภาพได้ด้วย ยิ่งสนืทจะยิ่งไม่สุภาพกันได้มากขึ้น..ซะงั้น สังคมไทย

[@CoachMeow]

น้องฟางน่ารักมากกกกกก หน้าตา บุคลิก น้ำเสียง วิธีสื่อสาร ดีไปหมดเลย ❤

[@siarawiskey]

@@CoachMeow สื่อคุณภาพ ที่สังคมประเทืองปัญญาชอบ

[@meenbadboy]

แขกรับเชิญว๊าวมาก…!! เรื่องต่อไปของศาสนา เชิญคุณกิตติศักดิ์ โถรสมบัติ มาคุยน่าจะสนุกมาก!!

[@PIW_HIG]

Fc อ.ธงชัย ❤❤❤

[@momyplatoo]

มาดูคุณฟางชวนคุยกับคนเก่งอีกคนหนึ่งค่ะ การจะให้ผู้มีความรู้พูดเรื่องที่เขาเชี่ยวชาญออกมาในธีมของรายการ มันเป็นฝีมือของคนที่คุยอยู่ตรงหน้าเขา บางรายการเกร็งไปกับพิธีกร การแสดงท่าทางสนใจแขกรับเชิญไปอย่างนั้น แต่คุณฟางและคุณภาคินพารายการนี้ดำเนินไปอย่างน่าชื่นชมค่ะ สุดยอดมาก

[@kumpintam4708]

เห็นด้วยค่ะ ฟังตอนแรกเกือบฟันธงว่ากระดูกคนละเบอร์ จะรอดมั้ย เข้าใจว่าอาจารย์เองก็เอ็นดูโฮสทั้งคู่ ยิ่งฟังยิ่งสนุกเนอะ

[@perfectackle]

Thanks!

[@TheStandardPodcast]

ขอขอบคุณสำหรับการสนับสนุนและกำลังใจ ทีมงานจะพัฒนาคุณภาพของเนื้อหาและการนำเสนอคอนเทนต์ที่ดีต่อไปค่ะ 💜

[@SBA252]

ขอบคุณสำหรับการนำเสนอข้อมูลนะคะ❤

[@bangueng]

สนุกมากครับ

[@TheMadManTV]

โอ้ แขกรับเชิญ อ.ธงชัย สุดยอดด เหนือความคาดหมายมากๆ

[@taopiphopable]

เพิ่งเห็นคุณฟางหน้าตาเเบบนี้เอง ปกติได้บินเสียงน่ารัก ๆ ติดตามทุกตอนครับมีสาระมาก

[@peetpanachai9103]

“รู้ไปทำไม” ทำไมสำหรับผมมันสำคัญมาก จะได้รู้ประวัติศาสตร์รู้ความเป็นไปเป็นมาของสิ่งนั้น และการใช้ความชำนาญด้านต่างๆคอยศึกษาจนค้นพบบางอย่างที่สำหรับผมมันยิ่งใหญ่นะ มันน่ารู้มากๆครับ🥺💖

[@uptome2]

The Best episode !!

[@TaweesitSurawattanabud]

ครับ.. Did you know? ในภาษาญี่ปุ่นหรือจีน, คำศัพท์ที่แปลว่า “ชาติ” เกิดจากการผสมกันของคำว่า 国( คุนิ=ประเทศ)+家(อิเอะ=บ้าน) ซึ่งตรงกับนิยามของ อจ ธงชัยวินิจจะกูลจริงๆนั่นแหล่ะนะ..ไม่มีคำว่า 王(โอ=พระราชา) หรือ 室 (เฮยะ=ห้อง) หรือ 旗 (ฮาตะ=ธง) ผสมปะปนอยู่ในนั้นเลยจริงๆ… คลิปนี้ Eyes Open และ Enlightened Wisdom จุดประกายภูมิปัญญามากมายในผมและผู้ติดตามดูอย่างเพลิดเพลินจนจบคลิปทุกท่านอย่างมากมายจริงๆ… ขอบพระคุณ อจ ทั้งสองท่านและคุณฟางที่มีความกล้าหาญเปิดประเด็นปรัชญาอันนี้จากใจจริงครับ…รักสุดๆๆๆๆๆ ด้วยความเคารพอย่างสูง ผมเอง(ไอ้แมวเกี้ย) 😹❤🌏👍🇹🇭

[@isitwhatiwanttodo]

ขอบคุณสำหรับความรู้ค่ะ สอบถามเพิ่มเติมค่ะ ถึง 国 จะไม่มี 王 เเต่กลับมี 玉 ที่เพิ่มเข้าไปเเค่จุดเดียว เเละในส่วนของจีนตัวเต็มก็เป็น 國 ซึ่งข้างในเป็น 或 ไม่ทราบว่ามีประเด็นหรือที่มาอื่นๆ พอเล่าให้ฟังด้วยได้ไหมคะ

[@TaweesitSurawattanabud]

@@isitwhatiwanttodo ขอโทษครับ..รายละเอียดเชิงลึกทางภาษาศาสตร์ขนาดนี้, ผมไม่ทราบเลยจริงๆ…😿

[@isitwhatiwanttodo]

@@TaweesitSurawattanabud ไม่เป็นไรค่ะ ขอบคุณมากที่เปิดประเด็นนี้ เด่วไปศึกษาเพิ่มเติมค่ะ

[@TaweesitSurawattanabud]

@@isitwhatiwanttodo ยินดีเป็นอย่างยิ่งครับผม…5555 😹❤️🌏👍🇹🇭

[@SuchatSrilaphon-cj1zc]

มีคนญี่ปุ่น ผู้หนึ่งไม่ใช่คนไทย แต่มีหัวใจเป็นคนไทย ซึ่งผู้นั้น เข้ามาเพื่อทำการวิจัยเรื่องสายน้ำแห่งชีวิต แม่น้ำโขง เพื่อยื่นเรื่องเข้าแผนพัฒนา และต่อสู้เรื่องไม่ให้ทำเขื่อน ในแม่น้ำโขง สายน้ำแห่งชีวิต😊 แปลกไหมล่ะ 😊สวรรค์ย่อมทำเพื่อมนุษยชาติมากกว่าผลประโยชน์ของผู้ใดหรือประเทศใดแต่ทำเพื่อโลก เพื่อมนุษย์โลก😊

[@tonydebua]

โอ้โห เอาแขกรับเชิญเบอร์ใหญ่มาเลย

[@mr.suttichairakjan5038]

รายการนี้ ดีครับ เชิญแขกมาด้วย

[@---uj2ey]

"ชาติ" คือสิ่งสมมุติ ที่มนุษย์อุปโลกน์ขึ้นด้วยการยึดมั่นถือมั่นในอัตตาตัวตนว่าเป็นเราของเรา

[@ขออนุญาตไม่ระบุตัวตน-ฝ5ฎ]

จบทุกอย่างวางเฉยด้วย ปฏิจสมุปปบาท ย้อนตั้งแต่ อวิชา จนถึง ชาติ มรณะ โสกะปริเทวะ ทุกขโทมนัส เลยมั้ยครับ 😅

[@Sanit-bm4wu]

คนไม่ดีครองเมืองแต่ไม่มีคนกล้าพ๊ดกล้าตายกันเลยปิดบังความไม่ดี

[@Sanit-bm4wu]

อยู่ปู้ใหญ่ก็ไม่กล้ามัมก็เลยใด้ใจทําอะไรก็ใด้ถ้าพอใจมัมเลยเป็น

[@Sanit-bm4wu]

นิสัยแก้ไม่ใด้

[@anuwatwangpanawong374]

ฟังเพลินมาก คิดตามไปเพลิน ๆ เผลอแป๊บเดียวจบคลิปเกือบชั่วโมง

[@zodnud]

เป็น ep ที่งามมากครับ

[@shank583]

ชาติ ในอุดมคติผม คือ คนจำนวนมากมารวมกลุ่มก้อน เพื่อ ปกป้อง ผลประโยชน์ซึ่งกันและกัน ครับ

[@tikpaidam]

. คุณธง คุณและเพื่อนคุณไม่ได้ถูกชาติทำร้าย ผู้ที่ทำร้ายคุณ มันเป็นเพียงผู้ได้เปรียบสังคม ทีมันครอบครองกฏหมาย อำนาจ งบประมาณ และอาวุธของรัฐ ในยุคนั้นๆ ซึ่งคงไม่แตกต่างอย่างมีนัยยะสำคัญกับปัจจุบัน 2567.

[@plaster_1237]

ยินดีต้อนรับอ.ครับ เรื่องถุงเท้านายแผนที่อ.เล่าให้ฟัง ทำผมตาสว่างมากๆ ครับ

[@isitwhatiwanttodo]

ชอบเรื่องนี้มากค่ะ คลาสสิค ยังกับนิทาน เเต่เป็นเรื่องจริง

[@lNSOMNlA]

ชาติในหลายๆความหายอาจจะเป็นชาติที่เราเลือกเชื่อ เช่น ชาติคือผู้คน ชาติคือธงชาติ แต่กลับกันหากเป็นความหมายที่เราเลือกไม่ได้ เราอาจจะมองชาติเป็น กรอบที่มีการบังคับใช้กฎหมายภายใต้มาตรฐานเดียวกัน กรอบการเงิน-เศรษฐกิจ หรืออาจจะวัฒนธรรมบางส่วน ซึ่งเราก็คงจะเลือกที่จะไม่เชื่อไม่ได้ ถ้ามองจากมุมนี้แล้ว การย้ายประเทศก็คือการเลือกชาติที่อยากจะอยู่ (ซึ่งเป็นความหมายที่ตรงตัวมากๆเลย ถ้าไม่ได้ไปตีความชาติให้ลึกไปกว่าที่มันเป็น) การประท้วงแก้ไขกฎหมายต่างๆ เช่น สมรสเท่าเทียม อาจจะหมายถึงการสร้างชาติในแบบหนึ่งก็ได้เหมือนกัน? แล้วถ้าเราไม่ได้ชอบกฎหมายบ้านเรา อยากแก้ไขไปซะหมด อันนี้คือการชังชาติแบบนึงหรือเปล่า? หรือเราควรต้องมองว่าเป็นการรักชาติในแบบของคนลักษณ์1 อยากแก้ไขให้ดี ให้สมบูรณ์ อยากให้ชาติเราดีขึ้น ดูยังไงก็เป็นการรักชาตินะ

[@asiaflyingcenter4453]

คหสต. ผมมองว่า คำว่า”ชาติ” ศัพท์คำนึ้มันเพิ่งมีมาไม่นาน การรวมกลุ่มคนเข้าด้วยกัน จะมีวัฒนธรรมเดียวกัน หรือต่างกัน ในอดีต มีดินแดนเป็นของตัวเอง นั่นแหละมันก็คือชาติ ภายหลังมันใหญ่ขึ้น มีการพัฒนาไปตามรูปแบบของมัน จนใหญ่โตขึ้น มีความหลากหลายทางสังคม มีความหลากหลายทางศิลปะวัฒนธรรม ภาษา แม้แต่ความเป็นอยู่ มันก็ดินแดนที่ถูกกำหนดให้อยู่ร่วมกัน นั่นแหละชาติ

[@thanomkaewboonsri7438]

เรารักชาติ แต่ใครรักเรา คนต่างชาติเต็มบ้านเต็มเมือง สินค้าต่างชาติเต็มบ้านเต็มเมือง คนในชาติตกงานเป็นแสน โรงงานในชาติปิดตัวเป็นพัน แล้วใครรักชาติ

[@DemocrazyParty]

มีแต่คนด่าว่านายทุนต่างชาติ เช่น กรณีจีน เข้ามาเปิดโรงงาน EV จะสร้างความเสียหายให้โรงงานไทย ผมถามกลับไปที่คนพูดว่า ถ้าเร็วๆ นี้ เค้าต้องซื้อรถ เค้าจะซื้อมั้ย? ทุกคนที่ด่า ล้วนตอบว่า "ซื้อ" เอาจริง ถ้าไม่มีใครซื้อ เค้าก็อยู่ไม่ได้ แต่ประเด็น คือ มีแต่คนด่า คนวิจารณ์ แต่ถึงเวลาจริงๆ พวกนี้แหละที่สนับสนุนการเซาะกร่อน บ่อนทำลาย ด้วยซ้ำ

[@kumpintam4708]

คหสต ความคิดแรกคือชาตินิยม ต่างจากการรักชาติ การที่เรารักชาติไทยไม่ได้หมายความว่าเราต้องปิดกั้นไม่ให้เกิดการแลกเปลี่ยนความรู้หรือทักษะและแม้กระทั่งปัจจัยทั้งหลายแหล่ที่มาจากการค้าขายแลกเปลี่ยนระหว่างชาติ หรือวัฒนธรรม อาหาร เราจะไม่รู้จักเส้นก๋วยเตี๋ยว ไม่รู้จักแกงพะแนงใส่กะทิ ไม่มีศาสนาพุทธ และอื่นๆอีกมากมาย

[@kobayashi8190]

น่าสนับสนุนรายการนี้ครับ

[@nongmomokabnongyoda]

ได้รู้จักรายการนี้เพราะเห็นอ.ธงชัยเลยกดเข้ามาชอบเนื้อหาแบบนี้มากเลย. รายการยาวๆดีแล้วครับสิงฟังทำอย่างอื่นไปด้วย ขอฝากไว้พิจารณา EP ต่อๆไปอยากให้พาทีมช่อง "พูด" มาคุยช่องเขาก็ทำเนื้อหาคล้ายๆกันนี้ คิดว่าน่าจะสนุก

[@chaninboonsriwong8163]

ชอบคำว่ารู้ไปทำไมมากๆเลยครับ แบบถ้าเราไม่สงสัยอยากรู้ ก็ไม่มีเทคโนโลยีจาก pure math,pure science ที่คนในตอนนั้นก็คงถามแล้วรู้ไปทำไม 5555

[@sattaya21]

ชอบครับ สนุก ได้ค่อยๆ คิดตาม...

[@Growninthedarkage]

อยากให้คลิปนี้แมสมากๆ ครับ ปาถกาของ อ. เปิดโลกผมมากๆ อยากป้ายยาคนดูท่านอื่นให้ไปตามกันครับ ช่วงแรกอาจจะตึงๆหน่อยแต่ครึ่งหลังคือชวนขบคืดได้ดีจริงๆ คลิป > รัฐอภิสิทธิ์ ราชนิติธรรม คับ

[@tassaneeyapotter2607]

ชอบการสนทนาแบบนี้มากค่ะ ❤

[@EricCheung-yr2pf]

แขกรับเชิญกิตติมศักดิ์สุดๆ ❤

[@PumpchiStory]

ชอบจารธงชัยมาก ฟังทีไรได้แง่คิดดีดีตลอด รอฟัง EP2

[@porscheromanov717]

ดีมาก ขอบคุณเนื้อหาดีๆครับ

[@luksaenprasarn5314]

FC อาจารย์ธงชัยครับ แต่ต้องยอมรับว่าทั้งสองท่าน เปิดประเด็นชวนอาจารย์คุยได้สนุกมากๆ ผมดูแววตาอาจารย์รู้เลยว่าสนุกที่ได้คุยเรื่องพวกนี้ (ไม่ใช่อาจารย์เล่าฝ่ายเดียวแบบรายการอื่น 555)

[@LostinTranslationss]

เหลือเชื่อ รีบกดดูเลย อาจารย์มา 👏👏👏👏

[@SamranHomwong]

ขอให้อาจารย์สุขภาพแข็งแรงครับ

[@phuripunyo1570]

ชอบมากครับ

[@nitasopawan3536]

รออีพีหน้านะคะ สนุกมากค่ะ

[@patpk5445]

สนุกมาก

[@ShorzawckgiBanhtieuwroeutt]

ผมเองก็มีเชื่อเวียดนาม ปนภูไท ญ้อ จีนแต่จิ๋ว แขกอิสลามกับคนเชื้อสายศาสนาซิกข์กับโปรตุเกศน่ะคับ เลยรู้ว่าตัวเองเป็นใครกันแน่ทั้งๆที่เชื้อสายมันปนกันมั่วไปหมดเลยครับ วันนึงผมเลยเรียนไม่ต่ำกว่า4ภาษา😅😅😅😅😅😊น่ะครับ

[@anananwar6073]

ส่วนตัวมองว่า ชาติ คือ หลักการเป็นของความเป็นเจ้าของ อำนาจอธิปไตยของประชาชน (ร่วมกัน) ที่ถูกสถาปณาบน รัฐธรรมนูญ หลัง 24มิย.2475 เป็นต้นมา ไม่ว่าคนไหนจะรักชาติ วิจารณ์ชาติ เราทำได้หมด เพราะเราเป็นเจ้าของชาติ มีสิทธิเป็นพลเมืองของชาติ 27:40 31:20 34:30

[@psc7521]

สรุปแล้วคุณก็เอาชาติไปเกี่ยวกับการเมือง ซึ่งคุเอาการปกครองมานิยามความเป็ชาติ

[@aeta2802]

ประชา คือประชาชน อธิปไตรคือสิทธิในดินแดน ประชาธิปไตยคือประชาชนเป็นเจ้าของดินแดน หรือประชาชนเป็นผู้ปกครอง ในที่นี้หมายถึงนายกรัฐมนตรี นายกก็เป็นประชาชนคนหนึ่งเช่นกันนายกก็ต้องทำไรได้หมดสิ เป็นเจ้าของร่วมกันที่ของคุณคือที่ของเราแบบนี้ปะ

[@jeanphetpoo]

ท่านอาจารย์ธงชัย อธิบายเรื่อง “รักชาติ” ได้ดีมากเลยครับ

[@rattaponjantasarakul1957]

อ.เข้าใจและยอมรับในเรื่องการรักชาติแต่ละคนไม่เหมือนกัน แต่ อ.รักชาติในแบบไหนเหรอ ? ยังงง? อย่าบอกว่าบ้านและสังคมที่ อ. อยู่อาศัยว่า อ.นิยามว่าเป็นชาติ มันฟังแลัวกำกวมมากๆ

[@chutbodeesiripoon8041]

พิธีกรคนรุ่นใหม่ นำพารายการไปได้ดี รับมือกับอาจารย์ได้ดีมาก

[@MPoo-dy8se]

ฟังดูแล้วไม่ค่อยเกี่ยวกับปรัชญาเท่าไหร่เลยครับ เหมือนรายการชวนคุยทั่วๆไป แล้วพิธิกรก็เอาคำคมในเน็ตมาเสริมบางจังหวะ ครับ พักหลังดูหลงๆประเด็นไปไกลรายการนี้ออกแนวการเมืองบ้างความเห็นส่วนตัวบ้าง

[@rosyrose3487]

รายการPodcastนี้ ถ้ามีรายการสด หรือเป็น talk show คงนั่งฟังได้เป็น ชม.ๆ โดยไม่รู้สึกเบื่อเลย อยากติดตามอยากรู้มากขึ้นไปเรื่อยๆให้ความรู้สึกตื่นเต้นดี ส่วนตัวติดตาม podcast open relationship มาก่อนพอมีรายการนี้ก็เข้าlist ไว้เลยว่าดูทุกสัปดาห์เเน่นอน (เเอบอยากให้มี collab กะรายการอื่นpodcastในช่อง น่าจะสนุก อยากให้เจอนักปรัญชา vs นักช็อตฟิลอย่าง อจ.ชนิดาพา 🤣)

[@ThePensripoom]

แนวคิดอาจารย์ธงชัยตรงใจดิฉันมากๆ

[@รุ่งริ่งลี]

ดูเป็นEPแรก พอพูดถึงเรื่องปรัชญา ก็นึกถึง อ.ไม้ร่ม ขึ้นมาเลย

[@peace0vo]

19:47 ผมคิดว่า การเจริญเติบโต พัฒนา วิวัฒนาการ ก็จากความไม่พึงพอใจในสิ่งที่มีอยู่เป็นอยู่ ต้องการให้ดีขึ้น จากจิตใจที่รัก แต่ความพึงพอใจของคนแต่ละคนที่ต่างกัน บางคนพอใจอยู่แล้ว บางคนไม่พึ่งพอใจคิดว่าต้องการให้ดีขึ้นในแบบที่ตนคิด คนที่พอใจอยู่แล้วก็มองว่าแบบที่อีกคนว่าดีกว่ามันแย่กว่าที่เป็นอยู่ ???

[@gottini8]

ในภาษาจีน ประเทศ คือ 国家 มีคำว่า ชาติและบ้าน อยู่ในคำเดียวกัน ชาติคือบ้าน บ้านคือชาติ ชาติดี บ้านจะดี บ้านดี ชาติจะดี ประเทสคือบ้านของเราทุกคน

[@chaosuaa]

โลกพัฒนาไปสู่ระบบประเทศ แต่มีคนจะพากลับไปสู่ยุคดั้งเดิม ตบก

[@tunnnnnnnnnnn]

ชอบการตั้งคำถามของ ผู้ดำเนินรายการนี้ (ทั้ง 2 ท่าน) มาก ปรกติ live เวลาไหนหรือครับ?

[@BB-mj8xj]

คิดว่าไม่น่าโดนบังคับ ใครรักไม่รัก ก็แล้วแต่ใจคนๆคนนั้น อยู่ที่ไหนคิดว่าสบายใจก็จงไปอยู่ในที่ๆอยากอยู่

[@atiphongsornnara1429]

ดีงามมากคับ

[@phacharawanboonpromkul5512]

สนุกดีค่ะ อ.ธงชัยมาประเด็นแหลมคมเลย ทีมงานอาจจะเกร็งๆ แต่เราว่าพูดได้นะคะ ความหมายของ "ชาติ" สำหรับคนไทยจำนวนมากมีสถาบันพระมหากษัตริย์อยู่ตรงกลางเลยค่ะ ต้องรักคู่กัน แล้วสำหรับคนกลุ่มนี้ ความหมายของชาติจะค่อนไปทางแข็งและแคบด้วย ซึ่งก็มีที่มาที่ไป ไม่ได้เป็นเรื่องแปลก ผู้ที่สนใจศึกษาจะหาสาเหตุได้ไม่ยาก เรื่องชาติมีอะไรให้คุยได้เยอะจริงๆ ส่วนตัวเรานึกถึงเพลงชาติแล้วก็จำได้ว่าเคยไปวิ่งที่สวนแล้วโดนคนเรียกให้หยุดวิ่งเพราะเพลงชาติขึ้นค่ะ 555 จากนั้นเลยแก้ปัญหาด้วยการไปวิ่งให้ไม่ตรงเวลาเคารพธงชาติ (ถ้าเดินอยู่แล้วต้องหยุดยืน เราไม่ได้มีปัญหานะคะ เพียงแต่ถ้าวิ่งอยู่ ส่วนตัวไม่สะดวกหยุดค่ะ เลยอาจจะกลายเป็นคนไม่รักชาติไป 55) ตอนนี้มีมหกรรมกีฬาโอลิมปิก ความเป็นชาติของทุกชาติกำลังฟูขึ้น ส่วนตัวเราที่สนใจเรื่องสิ่งแวดล้อมและชอบคิดถึงหนทางการสร้างความรู้สึกที่พ้นไปจากกรอบชาติ (ความเป็นพลเมืองโลก) ก็ยังรอดูอยู่ค่ะว่ามันจะสร้างยังไง จะสร้างได้กี่โมง สถาบันอันเป็นที่รัก ศาสนา ภาษา วัฒนธรรม อาหารการกิน ภูมิอากาศ กีฬา ดารา ฯลฯ แต่ละอย่าง ความเป็นชาติมันเจ้มจ้นเหลือเกินนน

[@น.ธ-ท1ฉ]

เสาเรือนไม่ใช่เรือน แต่ก็ต้องตั้งบนเสา แต่ก็ยังมีคนไม่ฉลาดคิดอยากจะไปล้มเสาเรือนเพราะไปคิดว่าเสาไม่ใช่เรือน สุดท้ายเรือนก็พัง

[@eltheanwrothz]

แล้วถ้าเสามันผุ เราจะดันทุรังใช้เสานั้นหรือว่าเปลี่ยนเสาล่ะครับ ?​@@น.ธ-ท1ฉ

[@ronnarongtuntichula7173]

จริงครับเขาคงคิดว่าความเป็นคนรุ่นใหม่ที่่ความรู้กว้างขวางกว่าพวกอนุรักษ์นิยม​@@น.ธ-ท1ฉ

[@peeyaplac753]

@@น.ธ-ท1ฉ เสาบ้านพังก็สร้างใหม่ได้ไม่ใช่เรื่องแปลกอะไร ไม่เคยรีโนเวทบ้านรึ กลับกันเสาบ้านเน่าๆพังเสื่อมทรุดโทรม ถ้าไม่ยอมเปลี่ยนระวังนอนๆอยู่บ้านทรุดลงมาทับหัวไม่รู้ด้วย

[@goodguk]

แต่ที่แน่ๆ ชาติเรา ให้ความสำคัญกับอะไร ที่เป็นนามธรรม จับต้องไม่ได้ สร้างพลวัตไม่ได้ มากกว่าที่จะ พัฒนาสิ่งที่ควรถูกให้ความสำคัญ อาทิ สภาพความเป็นอยู่ การศึกษา

[@jajunos]

ต้องเป็นอันหนึ่งอันเดียวอยู่แล้ว เพราะต้องรักเท่านั้น บางที ถ้ามีมากกว่าคำว่ารัก จะเป็นอุปสรรคต่อผู้ถืออำนาจในการใช้อำนาจ (เว้นแต่ต้องแบ่งอำนาจให้กับกลุ่มแต่ละกลุ่มที่มีความรู้สึกต่อชาติแต่ต่างกัน)

[@tomspure7801]

ในส่วนหนึ่งของความคิด…..รูปบ้านและกลุ่มตึกที่เด็กวาดนั้นคือ ชาติ มี ทั้งความเป็นบ้าน และความเป็นเมือง บ้านคือที่อยู่ของความรักกัน เมืองคือที่อยู่ของความใส่ใจซึ่งกันและกัน สิ่งที่จะรวมกันได้ในความรู้สึกเหล่านี้ คือต้องสือสารเข้าใจกัน จึงเกิด เป็นภาษาของพวกเราขึ้น และขยายความใส่ใจให้กันออกไปถึงระยะสมมุติหนึ่ง ก็รวมให้คำจำกัดความในสิ่งที่รวมกันเข้ามาด้วยกันว่า ชาติของเรา ชาติเป็นนามธรรม ก่อนจะมาเป็นอะไรที่เรียกว่าชาติ มีสิ่งหนึ่งอยู่ในทุกสิ่งที่รวมกัน คือความรู้สึกว่า ““ของเรา”ที่รวมกันคิดตรงกันของกลุ่มคนที่รวมตัวกันให้เกิด ชาติ ที่เคยเป็นนามธรรมให้เกิดเป็นรูปธรรม “”

[@SALAMANCAOG]

คุณฟาง น่ารักมากๆเลยครับ ติดตามทุกอีพีเลย

[@Luangphol]

สังคมไทยในขณะนี้ ชาติเป็นของสูง และต้องเทิดทูน จะเอามาล้อเล่นไม่ได้ และถูกนำมาใช้เป็นเครื่องมือทำร้ายคนที่คิดต่างอย่างรุนแรง

[@McKub]

ผมกำลังคิดเลยว่า รายการอีพีต่อๆไป น่ามีเกสมาอัดความรู้เพิ่ม มาตอนนี้เลย ฟินครับ

[@JubuJubu4538]

ชาติสำหรับผมหมายถึงความยุติธรรม ถ้าขาดความยุติธรรม ก็เป็นเพียงแค่ชาติสมมุติ

[@mangpor1982]

แขกรับเชิญดีงาม

[@KS-li2nb]

สนุกจังเลยค่ะ

[@tixjubzcullen9332]

คิดว่า shortcut ปรัชญาในแต่ละ ep คือสุดยอด content ในใจแล้ว แต่ ep ถัดๆไป ก็ raise the bar ของตัวเองไปเรื่อยๆ ฮรือ ขอบคุณทีมงานทั้งเบื้องหน้าเบื้องหลังที่ผลิตงานออกมาเลยนะคะ 🙏

[@taodoi]

ชาตินิยมนอกจากรักแล้วยังอนุรักษ์ คนไทยรักชาติ แต่ไม่รู้สึกอยากสนับสนุนคนในชาติ 🎉

[@It_isPat]

ชอบมากคาาาา

[@passakornsiriwongnaayudtha8937]

เห็นแขกรับเชิญแล้ว ต้องรีบเข้ามาฟังเลย

[@LuckyPlanet]

24:36 ผมอยากขออนุญาตอาจารย์ เอาไอเดียนี้มาทำหนังสั้นจังครับ นึกภาพเป็นการ์ตูนแนว Rick & Morty เลย

[@isitwhatiwanttodo]

รอชมเลยค่ะ

[@ขออนุญาตไม่ระบุตัวตน-ฝ5ฎ]

ตลกร้ายเลยนะครับ 55555555555555555

[@armrunch4537]

คุยก่อนเข้าเรื่องนานมากเลยครับ เยิ่นเย้อไป

[@SilasHaslam]

รูัสึกนิยามที่ถกๆกันทั้งคลิปมัน arbitrary และออกแนว rhetoric มากกว่าซึ่งส่วนตัวแทบไม่ใช่ประเด็นด้วยซ้ำ และก็อย่างที่ในคลิปว่าสามารถเถียงกันได้ไม่มีที่สิ้นสุด (ก็ในเมื่อเป็นนิยาม arbitrary แล้วนี่) ในความเห็นส่วนตัวถ้าขาอีกข้างของนิยาม a priori เหล่านี้ไม่ได้หยั่งลงไปในหลักฐานเชิงประจักษ์ทางกายภาพ (จุดนี้ไม่น่าเถียงกันได้ เพราะตอนนี้ความเป็นมนุษย์ของเราก็สำแดง และรับรู้ได้เฉพาะผ่านผัสสะใน physical space เท่านั้น แม้แต่จิตวิญญาณ หรือ ความคิดก็ยังต้องอยู่ใน space ที่เราสร้างขึ้นมาโดยต้องมีตัวตนของเราใน physical space นี้ก่อน ถ้าไม่มีก็ไม่แม้แต่จะมีตัวเราที่สภาพแวดล้อมรับรู้ได้) มันก็จะไม่สามารถเชื่อมโยงกับความเป็นจริงได้เลย และแน่นอนไม่เกิดประโยชน์อะไรนอกจากไปถกกันเล่นๆ ความต้องการของมนุษย์เกิดจากอะไร สังคมเกิดจากอะไร intrinsic value ของแต่ละอย่างมีจริงมั้ย ถ้าตอบคำถามสำคัญข้อนี้ได้ นิยามชาติก็แค่เป็น framework ชนิดนึงในการอธิบาย attribute ลักษณะนึงของสังคมมนุษย์เท่านั้น ส่วนตัวเอนมาทาง มันมี intrinsic common จริง มนุษย์สั่งสมปัญญา ความรู้สึก พันธุ์ หรืออะไรก็ตามแต่ลึกกว่าแค่ DNA ลงไปอีก มันลงไปอยู่ในระดับ unconcious เยอะกว่าที่คาดมาก และที่แน่ๆพัฒนาการของระบบภาษาที่มาวางบน concious เราอีกก็ยิ่งหลอมรวมให้คนแต่ละคน รวมถึงกลุ่มมีความเหมือน และความต่างที่สามารถ categorize ได้ชัดเจนบางประการ จะมองแบบ post structural หรือพวกบรรดา post อะไรก็ตามแต่ยุคหลังๆดูจะเป็นการหลอกตัวเองเกินไป แถมยังปิดหูปิดตากับหลักฐานเชิงประจักษ์ดาษดื่น สุดท้าย ไม่ว่าแต่ละคนจะมี arbitary definition ของคำว่า ชาติ ว่าอะไร แต่ส่วนตัว ผมมีนิยามคำว่า Thainess ที่กินความเกินแค่คำว่าชาติแบบ arbitrary นี่ไปอีกมาก

[@nonthaburian08]

ดีใจมากที่ไม่จบใน ep เดียว

[@ภูวเดชรุณรักษ์]

ที่ไหนครับ

[@booska5]

👍👍👍

[@jujanyalikhit9248]

อยากให้เชิญคุณจอร์ชมาค่ะ

[@suttanachaiuengrungsi7371]

ศิษย์เอกอาจารย์ธงชัย อย่าง พี่จอร์จ นาวี ต้องเข้าคอนเทนต์เเล้วครับ

[@ทิวาพรใจก้อน-ฃ2ฑ]

ให้คนสมัย ร.1 วาดชาติ เขาคงวาดนรก สวรรค์ โลกมนุษย์ เพราะชาติหมายถึง ภพชาติ ชาตินี้ ชาติหน้า 😂

[@awamo1832]

รามเกียรติ์ คัฟ ลำบากหน่อย

[@Myanmar-r9t]

ติดตามตลอด

[@wita537]

✅ชาติเป็นของสูง เพราะเปรียบเสมือนรากเหง้า ตัวตน บุคลิกภาพของคนในชุมชน ประเทศนั้น วัฒนธรรม ประเพณี ศาสนา ภูมิประเทศ การที่เราเคารพที่มาของตนเอง เคารพบรรพบุรุษ และยอมรับความเป็นจริงหลายๆ ด้าน ของแหล่งกำเนิดที่เราได้มา จะทำให้เกิดการยอมรับตนเอง และรู้จักที่จะแก้ไขเรื่องที่ไม่เหมาะสมได้

[@WanaannRinne]

ว้าวมากได้ อ.ธงชัย มาเป็น guess

[@koochartkunjara1573]

ดีครับ

[@Itbabbw]

ผมขอ อจ.ออกบ่อยๆนะครับ อจ.ธงชัยเป็นคนขี้เหงา (อจ.พวงทองแอบเม้ามา) 😆

[@zrb-san561]

อยากสัมภาษณ์กับ อ.สุรชาติ บำรุงสุข ครับ หัวข้อตอนนี้ฟังเรื่องชาติตัวเองไปแล้ว อยากฟังเรื่อง "ต่างชาติคืออะไร" บ้าง ในช่วงที่การเมืองระหว่างประเทศกำลังเดือดขนาดนี้ เลยอยากฟังประเด็นนี้ครับ

[@seraau2535]

เซอร์ไพรส์ผมมาก แขกรับเชิญEPนี้

[@imp3r1sh3ble]

ผมเอาช่องฉลาดๆแบบนี้ให้เพื่อนดู มันเล่นติ๊กตอกใส่เลย ท้อใจ

[@chakkritperunawin6560]

สารภาพผมมีหนังสืออาจารย์อยู่ 2 เล่ม แต่ผมยังอ่านไม่จบซักเล่มเลย 😢

[@mmozaplayer]

ต้องไปอ่าน สังคมจินตกรรม (อิมเมจิ้น คอมมูนิตี้) ของ เบเนดิก แอนเดอซั่น

[@taohumdeeg380]

ครั้งหน้าขอ อ.สมภาร ครับ อยากฟังแกบ้างฮะ

[@ทับเทวาไก่ชน]

สุขา สฺงฆฺสส สามคฺคี ความพร้อมเพรียงของหมู่คณะ นำความสุขมาให้ สามัคคีด้วยความชอบธรรม เป็นธรรม ยุติธรรม ชอบธรรม : ถูกต้องตามหลักนิติรัฐ นิติธรรม เป็นธรรม : ยังประโยชน์สมประโยชน์แก่ทุกฝ่าย ยุติธรรม : สมประโยชน์แล้วชื่อว่ายุติธรรม สามัคคีของหมู่คนคือพลังของหมู่คน พลังของหมู่คนที่จะใช้จัดการทรัพยากรบุคคล ทรัพยากรพื้นที่ ภายในช่วงเวลาที่ก่าลังแห่งความสามัคคีนั้นดำเนินอยู่. ...............................................................................

[@kzy5162]

คำว่า"ชาติ"นั้นไม่ใช่ สถานที่ แต่มันคือ ผู้คน!!

[@MrNataphong]

ถาม : ชาติคืออะไร? ผมคิดว่า ชาติ คือสิ่งยึดโยงผู้คนกลุ่มใหญ่ เช่น แผ่นดิน ,กษัตริย์ ,เชื้อชาติ ,ความเชื่อ ฯลฯ ไม่ต้องมีครบก็ได้ แต่ยิ่งมีเงื่อนไขแห่งความเป็นชาติมากเท่าไหร่ การรวมชาติยิ่งสงบง่ายดายขึ้นเท่านั้น แต่กลับกันยิ่งปัจจัยน้อยเท่าไหร่การรวมชาติยิ่งมีปัญหาและยากขึ้นเท่านั้น

[@HNC5555]

ไม่เห็นด้วยอ่ะ เพราะเงื่อนไขแห่งความเป็นชาติยิ่งมีเยอะ ชาตินั้นยิ่งมีปัญหายิ่งแตกแยกครับ เงื่อนไขมันควรเป็นเรื่องง่ายๆ พื้นฐานๆ คนครอบครัวเดียวกันยังคิดไม่เหมือน แม้กระทั่งเป็นฝาแฝดกันยังคิดไม่เหมือนกัน ดังนั้น ยิ่งคุณสร้างเงื่อนไขแห่งความเป็นชาติเยอะมากเท่าไหร่ คนที่จะถูกกีดกันออกจากความเป็นชาติก็จะยิ่งมีมากขึ้นเท่านั้น เพราะคุณจะหวงเงื่อนไขนั้นของคุณเหลือเกิน (ชาตินิยม) หากมีคนไหนไม่โอเคกับเงื่อนไขข้อใดข้อหนึ่งซึ่งคุณหวงเหลือเกินนั้น ผลมันจะตรงข้ามกับที่คุณบอกเลย อย่าลืมว่ามนุษย์เกิดมามีเจตจำนงอิสระโดยธรรมชาติ ยิ่งจู้จี้จุกจิก มนุษย์ยิ่งต่อต้าน ยิ่งฝืนใจ

[@MrNataphong]

@@HNC5555 เอิ่มน่าจะเข้าใจผิดจากที่ผมจะสื่อเข้าใจครับ ผมคิดอยู่ว่าน่าจะมีคนเข้าใจไปทางที่คุณว่า เงื่อนไขผมไม่ได้หมายถึงที่ต้องแก้ แต่ผมไม่รู้จะใช้คำว่าไร ผมหมายถึง เช่นมี เชื้อชาติเดียวกัน ศาสนาเดียวกัน แล้วรวมกันเป็นชาติน่ะ หมายถึงมีแบบนี้น่ะ ยิ่งมีแบบนี้ครบเท่าไหร่ยิ่งสงบมั่นคงง่ายเท่านั้น อันนี้คือที่ผมจะสื่อ เช่น ประเทศเอ รวมชาติด้วย ศาสนาอย่างเดียว ก็จะไม่สงบมั่นคงง่ายเท่ากับ ประเทศบีที่รวมชาติด้วยทั้งศาสนาเดียวกัน เชื้อชาติ/เผ่าพันธุ์เดียวกันหมด (เทียบกันในประเทศที่ทุกอย่างเท่ากันเลยนะ) **ถ้าประเทศบีมีมากว่าหลายเชื้อชาติ แสดงว่าไม่ได้รวมชาติด้วยเงื่อนไขเชื้อชาติ** พอเข้าใจที่ผมจะสื่อมั้ยครับ? ส่วนเรื่องการรวมชาติด้วยเชื้อชาติ เป็นการกล่าวในทางทฤษฎี แต่เป็นไปไม่ได้ในทางปฏิบัติ ณ ยุคปัจจุบันที่จะเคลียร์เงื่อนไขเชื้อชาติได้ แล้วในความเป็นจริงในอดีตก็มีการพยายามรวมชาติด้วยเงื่อนไขนี้เช่นกันในหลายๆประเทศ เช่นประเทศไทยก็เป็นหนึ่งในนั้นและค่อนข้างสำเร็จดีด้วย แต่ก็เริ่มมีปัญหาตามหลัง อีกชาติ ก็ยิว รวมชาติได้ก่อนจะมีแผ่นดินซะอีก แล้วเป็นการรวมด้วยเชื้อชาติด้วยก่อนจะก่อตั้งประเทศอิสราเอลพอบวกเงื่อนไขแผ่นดินไปอีกยิ่งมั่นคงขึ้นเลยใช่มั้ยครับ แต่มันกลับเพิ่มปัจจัยอื่นในการเกิดความไม่มั่นคงตามมา

[@aeta2802]

ชาติไทยมีเสาหลักแค่3ต้น 1ชาติหรือแผ่นดินที่เกิด 2ศาสนาที่ทุกศาสนาสอนให้คนเป็นคนดี 3พระมหากษัตร์ที่เป็นศูนร์รวมของประชาชน จะทะเลาะกันยังไงก็เปลียนเสาของประเทศไม่ได้หรอก เหลือง ตี แดง ตี ส้ม ก็อย่าไปดึงเสาให้ล้มด้วยกัน

[@MrNataphong]

@@aeta2802 ไทย พยายามรวมด้วยชาติพันธุ์ครับ และศาสนาด้วย โดยการพยายามใช้ชื่อประเทศไทย เพื่อบ่งบอกว่าเป็นชาติแห่งชนชาติไทย(ที่หมายถึงไท-กะได) สัญชาติของทุกคนคือไทย และพบายามจะให้ไทยเป็นรัฐพุทธหรือพุทธศาสนาเป็นศานาประจำชาติ ณ ตอนนี้ มีแค่ อาณาเขต กฎหมาย กษัตริย์ ประวัติศาสตร์ และภาษา

[@orangerose6037]

คนไม่ได้ทะเลาะกันเรื่องชาติ ดูลึกๆ ทะเลาะกันเพราะผลประโยชน์ในพื้นที่เกิด อยู่ ทำมาหากิน ใช้ชีวิต (ชาติ) ไม่พอดั่งใจตัว

[@ekkapongman]

รู้แต่ว่าถ้าไม่มีประชาชน ชาติจะเป็นยังไง ?

[@สกลศักดิ์ศรีพาณิชย์-ฆ7ค]

ตามใจๆๆรักก็ได้ไม่รักก็ได้..

[@kannkaeww4459]

ตอนรูปชาติของเด็ก 6 ขวบ “คุณคิดว่าเขานึกถึงอะไรล่ะ?“ เอาล่ะค่ะ อ.เริ่มจี้นศ.แล้วค่ะ นี่คือการ Lecture ในคลาสหรือเปล่าน้า😂 พูดตรงๆตอนอ.เริ่มถาม นี่ขนลุกค่ะ 😅

[@zbro100]

อยากฟังเรื่องความยุติธรรมคืออะไร ความยุติธรรมมีจริงหรือเปล่า

[@babeleonian]

16 ep เป็นอย่างน้อย

[@suthat7021]

แล้วอยู่ในสังคมที่ดี ที่เลว ครับ แยกออกไหม ครับ สังคมที่ดีเป็นอย่างไรบ้าง สังคมที่เลว เป็นอย่างไรบ้าง😮🎉❤

[@AncientAesthetic]

25:44 การตีความกฏหมายแบบเถรตรง ว่าไปก็แสดงระดับการใช้ความคิดของคนในสังคม

[@BB-mj8xj]

สรุปง่ายๆ ใครใคร่อยากอยู่ที่ไหน ก็ไปอยู่ในที่นั้นๆ