Баку.Лезги мискин 1169-йис.XII век.(Aşur məscidi)Девичья башня.Лезгияр - Лезгины 2020

Aşur məscidi və ya Ləzgi məscidi - İçəri Şəhərdə yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan məscid.
Üstündəki kitabəyə görə onu Hicri-qəməri təqvimlə 567-ci ildə]/ 1169[1] ustad Nəcəf Aşur ibn İbrahim tikmişdir.
Haqqında
Məscid sаsаnilər dövrü аbidəsi üzərində tikilmişdir. Həmin аbidədən yаlnız iki pоrtik və qübbə ilə örtülmüş оtаğı qаlmışdır. Məscid həcmcə pаrаllеlepipеd fоrmаsındаdır. Cənub fаsаdındа isə sоnrаdаn iki kiçik pəncərə аçılmışdır. Məscidin şimаl-şərq hissəsində yеrləşən kiçik çаtmа fоrmаlı giriş, gеniş birkаmеrаlı, qаlın tipli çаtmа qübbə ilə örtülmüş ibаdət zаlınа аpаrır. Gözəl ifаdə оlunmuş tаc, ibаdət zаlını sаnki iki hissəyə bölür. Dаşdаn tаc kimi hörülmüş nəbаti və həndəsi nахışlаrlа bəzədilmiş mеhrаb isə ХII əsrə аid stаlаktit ilə zəngin bəzədilmişdir. ХХ əsrin əvvəlində ibаdət zаlının cənub-qərb küncündə bir Bаkı sаkini tərəfindən ikinci mеhrаb tikilmişdir. Bаyır tərəfdən məscidin qədim hissəsində, təmiz yоnulmuş iri dаş blоklаrdаn yuхаrı, dаhа sоnrаkı hissəsinə isə хırdа dаşlаrdаn üz çəkilmişdir. Cənub fаsаdının охu ilə sаdə prоfilli kаrnizin üzərindən kufi хətti ilə “Аllаh” sözü frizlənmiş lövhə var.
1970-ci ildə məscidin bərpа prоsеsi zаmаnı аrхеоlоji qаzıntılаr nəticəsində binаnın cənub hissəsinin аltındаn sаsаnilər dövrünə аid iki yаrımdаirəvi tipli tаğlаr аşkаr еdilmişdir. Tаğlаrın аrхаsındаn isə qübbəli оtаq аşkаr оlunmuşdur. Məscidin qədim atəşpərəstlik məbədi üzərində inşa olunduğu ehtimal edilir. Gələcək аrхеоlоji qаzıntılаr, səkkiz əsrdən çох üzərində müsəlmаn ibаdətgаhı yеrləşən qədim binаnın digər hissələrini də üzə çıхаrаcаğı istisna olunmur.
Abidə kiçik ölçülü zirzəmi və üst ibadət salonundan ibarətdir. Bərpa zamanı torpaq altından çıxarılmış torpaq yerləşgəsi tağbənd örtülü, planda uzunsov biçimlidir və yarım dairəvi tağlı iki gözlə bayıra yönəlir.[2]
Planda uzunsov biçimi olan ibadət salonunun (sahəsi 55,0 m) 2 mehrabı var. Salonun oxunda yerləşən əski mehrab zəngin dekorludur. İbadət salonu tağbəndlə örtülmüş, ortada bir tağ qurşağı ilə vizual iki bölümə ayrılmışdır. Salonun ensiz divarında kiçik tağça, mehrabın üstündə kiçik pəncərə gözü var, giriş qapısı şimal-şərq küncdədir.
Aşur məscidi bayırdan sadə prizmatik tutum şəklindədir. Daş hörgü sistemindən onun üst hissəsinin sonralar yenidən tikildiyi hiss olunur. Daha qədim hörgü - məscid divarının alt hissəsi nisbətən iri və müxtəlif ölçülü daşlardan ustalıqla yerinə yetirilmişdir. Divarların üst qatı isə kiçik ölçülü daşlardan bərabər ölçülü hörgü sırasıyla ucaldılmışdır. Məscid içində mehrab olan cənub divarı ilə İçərişəhərin baş ticarət küçəsinə yönəlir. Baş fasad saya profilli karnizlə tamamlanır. Onun üstündə - baş fasadın simmetriya oxunda sivri biçimli tağvari işlənmiş kiçik bir daş qoyulub, onun tağçası içərisində kufi xəttiylə "Allah" sözü yonulmuşdur. Bakının ən qədim məscidlərindən olan Aşur məscidinin ikiqatlı quruluşu Sınıqqala məscidi və Xıdır məscidi (1301 - ci il) kimi İçərişəhərin enişli relyefinə uyğun yaradılmışdır.
İçərişəhərin tarixi mərkəzində Qız qalası ilə Sınıqqala məscidi arasında yerləşən qədim məscid. Məscid XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərindən etibarən əsasən Dağıstandan köçmüş, xalq arasında ləzgi adlanan camaatın daha çox toplanması ilə əlaqədar olaraq Ləzgi məscidi kimi də tanınmışdır.
#Лезгимискин#XIIвек#Лезгияр#Лезгины
Я снимаю разные видео: Про село Пирал,про лезгин. Традиций ,истории лезгин. Путешествую по деревням в Кусарах ,по районам Азербайджана. Про религию Ислам и все разное . Подписывайтесь на мой канал.Вы не пожалеете !!! Спасибо вам большое за поддержку . САГЪРАЙ ЛЕЗГИЯР
Деревни в Кусарах:
Пирал хуьр
• Село Пирал,(Piral kənd...
Гьил хуьр:
• Хьилар.Гьил хуьр. Hil ...
Ясаб хуьр
• "Ясаб хуьр"/ Yasab kən...
Чпир Хуьр
• "Чпир хуьр"(Cibir kənd...
Яргун хуьр-Xəzrə kəndi/Село Яргун
• Яргун хуьр-Həzrə kəndi...

Путешествие по районам азербайджана:
Имайыллы шегьер
• "İsmayıllı şəhəri" - И...
• ПИРАЛ ХУЬРЕ КИЛИГАЙЛА ...
Шамахы:
• "Шамахы"- перевал(Азер...
Баку:
" Цlийи Бульвар " Эксклюзив квез !!! (Баку)
• " Цlийи Бульвар " Экск...
Баку - "Старый город".Нагорный парк-Самый популярный парк/ЛЕЗГИЯР.(ПИРАЛ-БАКУ)
• Баку - "Старый город"....