ದೇಶದ ಪವಿತ್ರವಾದ ಗಂಗಾ ನದಿಯ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗೆಷ್ಟು ಗೊತ್ತು..?Indian River System |Ganga River|Classic Education

ದೇಶದ ಪವಿತ್ರವಾದ ಗಂಗಾ ನದಿಯ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗೆಷ್ಟು ಗೊತ್ತು..?Indian River System |Ganga River|Classic Education
Join Our Telegram Group:
Classic Education
Dharwad
t.me/classiced...
#PSI #RSI #EXAM
ಗಂಗಾ ನದಿ ಭಾರತದ ಪವಿತ್ರವಾದ ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದುದು. ಗಂಗಾ ನದಿಯು ಭಾರತದ ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳ ಲ್ಲಿ "ದೇವನದಿ" ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಭಾರತ ದೇಶದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ಗಂಗಾನದಿಯನ್ನು ಮಾತೃದೇವತೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸುವ ನಂಬಿಕೆ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮೀಯರಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಗಂಗಾನದಿಯು ಹಿಮಾಲಯದ ಗಂಗೋತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ೧೫೫೮ ಮೈಲಿಗಳಷ್ಟು (೨೫೦೭ ಕಿ.ಮಿ) ದೂರವನ್ನು ಕ್ರಮಿಸಿ ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿಯನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ.
ಗಂಗಾ ನದಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ
ಹಿಂದೂಗಳ ಅತಿಶ್ರೇಷ್ಟ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರವಾದ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲೊಂದು ಹಿಮಾಲಯದ ತಪ್ಪಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಗಂಗೋತ್ರಿ. ಹಿಮಾಲಯ ಕೇವಲ ಹಿಮಶಿಖರಗಳ ಆಲಯವಲ್ಲ. ಋಷಿ ಮುನಿಗಳು ವಾಸವಾಗಿದ್ದ ಪ್ರದೇಶಗಳು. ಅಲ್ಲಿನ ಪರಿಸರ ಅಂದರೆ ಭೂಮಿ, ಜಲ, ಹನಿಗಳ ಉಪಯೋಗದಿಂದ ಆ ಸ್ಥಳಗಳ ಪಾವಿತ್ರತ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ಈ ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದೊರಕಬಹುದಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಉನ್ನತಿಯನ್ನು ಗೌರವಿಸಿ ಜಿಜ್ಞಾಸೆಗಳು, ಸಾಧಕರು, ಎದುರಿಸಬೇಕಾದ ಕಷ್ಟ ಕಾರ್ಪಣ್ಯಗಳನ್ನು, ಅಪಾಯಗಳನ್ನು, ಅನಾನುಕೂಲಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿ ಸದೇ ಅತೀ ಕಠಿಣ ರಸ್ತೆ ಕ್ರಮಿಸಿ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತದ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಭಾವಗಳಿಂದ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಹಲವಾರು ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿವೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಗುರುಗಳು, ಅರ್ಚಾಯರು ಸಿದ್ಧರು ಮತ್ತು ಋಷಿಗಳು ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ತತನ್ನು ತಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಜನಾಂಗಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.
ಗಂಗೆಯ ಇತಿವೃತ್ತ
ಉತ್ತರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ 'ದೇವಭೂಮಿ' ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಹಿಮಾಲಯದ ನಾಲ್ಕು ಧಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪಾವನ ಜಲವೆಂದು ಪೂಜಿಸುವ ಗಂಗೆಯ ಉಗಮ ಸ್ಥಳ ಗಂಗೋತ್ರಿ. ಹಿಮಾಲಯದ ನಾಲ್ಕು ಧಾಮಗಳ ಯಾತ್ರೆಗೆ ಉತ್ತರಕಾಂಡದ ಹರಿದ್ವಾರದಿಂದ ಹೊರಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹರಿದ್ವಾರ ಅಂದರೆ ಬದರಿನಾರಾಯಣ(ಹರಿ)ಕ್ಕೆ ಇಲ್ಲಿಂದ ಯಾತ್ರೆ ಆರಂಭಿಸು ವುದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ 'ಹರಿದ್ವಾರ'ವೆಂತಲೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಇಲ್ಲಿ ಗಂಗೆ ಎಲ್ಲಲ್ಲೂ ತಾನೇ ತಾನಾಗಿ ಕಣ್ಮನ ತಣಿಯುವಂತೆ ಹರಿಯುತ್ತಾಳೆ.
ಹರಿದ್ವಾರದಿಂದ ೨೩ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿ ಋಷಿಕೇಶ ಮಹಾ ಉತ್ತಮ ತೀರ್ಥ ಮತ್ತು ತಪೋಭೂಮಿಯಿದೆ. ಉತ್ತುಂಗ ಪರ್ವತಗಳ ಶಿಖರಗಳ ನಡುವೆ ಹರಿವ ಗಂಗೆಯ ಝಳು ಝಳು ನಿನಾದವೊಂದಿಗೆ ಜಲಧಾರೆ ಹರಿವು, ತಪ್ಪಲ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ.
ಹರಿದ್ವಾರದಿಂದ ಗಂಗೋತ್ರಿಗೆ ೨೨೮.ಕಿ.ಮೀ. ಋಷಿಕೇಶ ದಾಟಿ ಚಂಬಾ ಪಟ್ಟಣದ ತನಕ (೨೯೦ ಅಡ್ಡಿ ಎತ್ತರ) ಉತ್ತಮವಾದ ಅತೀ ಕಡಿದಾದ, ಸಣ್ಣ, ತೀವ್ರ ತಿರುವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ರಸ್ತೆ ಅಲ್ಲಿಂದ (ಚಂಬಾ -ಮಹಾರಾಜ ಸುರ್ದಶನ ಶಾಹ್ ರೂಪಿಸಿದ ರಾಜಧಾನಿ) ಉತ್ತರ ಕಾಶಿಯ ಕಡೆಗೆ ಹೊರಡಬೇಕು. ಉತ್ತರಕಾಶಿ ಒಂದು ಅಧುನಿಕ ಬಗೆಯಿಂದ ರಚಿತ ಸುಮಾರು ೫೦೦೦೦ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯುಳ್ಳ ನಗರ. ಇಲ್ಲಿ ಈ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಾಲಯಗಳಿವೆ.
ಉತ್ತರ ಕಾಶಿ
ಉತ್ತರ ಕಾಶಿಯು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸೌಂದರ್ಯ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಸ್ತಿಕತೆಯ ಅಪೂರ್ವ ಸಂಗಮ ಪ್ರದೇಶ. ಮನುಷ್ಯನ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ರೋಮಾಂಚನ ತರುವ ಸ್ಥಳ ಮನಮೋಹಕ ದೃಶ್ಯ. ಭಕ್ತರ ಪಾಲಿಗೆ ಕಲ್ಯಾಣಕಾರಿ. ಪ್ರಕೃತಿಯ ಅನುಪಮ ನೋಟ ತಲೆ ಎತ್ತಿದರೆ ಗಗನಚುಂಬಿ ಬೆಟ್ಟಗಳು, ತಲೆ ತಗ್ಗಿಸಿದರೆ ನೀಳವಾಗಿ ಹರಿಯುವ ಗಂಗೆ, ಇದನ್ನೆಲ್ಲ ಹೋಗಿಯೇ ಅನುಭವಿಸಬೇಕು, ಆಸ್ವಾದಿಸಬೇಕು.
ಉತ್ತರಕಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದು ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆದು ಮುಂದೆ ಹೊರಡಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿ ತಂಗಲು ಅನೇಕ ಧರ್ಮಶಾಲೆಗಳು, ವಸತಿಗಳು ಇವೆ. ನೂರು ವರುಷದಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಕೈಲಾಸ ಆಶ್ರಮವೂ ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿ ಎಂಟರವರೇಗೆ ಬೆಳಕು ಇರುತ್ತದೆ. ಸೂರ್ಯಾಸ್ತಮ ತಡವಾಗಿ ಆಗುತ್ತದೆ ಇದೇ ಇಲ್ಲಿನ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ.
ಹಾಗೆ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೪-೩೦ ಕ್ಕೆಲ್ಲಾ ಇಲ್ಲಿ ಬೆಳಕಾಗುತ್ತದೆ (ಸೂರ್ಯೋದಯವೂ ಬೇಗ). ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ಕಾಶಿಯೆಂದು ಹೆಸರು ಬಂದಿದ್ದು, ಇಲ್ಲೆ ನೆಲೆಸಿರುವ ಶಿವನಿಂದಾಗಿ. ಉತ್ತರದ ಕಡೆ ಮುಖ ಮಾಡಿರುವ ಶಿವನ ದೇವಾಲಯ ಇಲ್ಲಿದೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಎದುರಾಗಿ ಆದಿಶಕ್ತಿಯ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ.
ಅಲ್ಲಿನ ವಿಶೇಷ ಸುಮಾರು ೧೦೦ ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಹಿತ್ತಾಳೆಯ ತರ ಇರುವ ಲೋಹದ ತ್ರಿಶೂಲವಿದೆ. ಅದನ್ನು ಅದಿಶಕ್ತಿಯೇ ರಕ್ಕಸರ ಸಂಹಾರದ ನಂತರ ಅಲ್ಲಿ ನೆಟ್ಟಿರುವುದು ಪಾತಾಳಕ್ಕೆ ಹೋಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಅಲ್ಲಿನವರ ಹೇಳಿಕೆ. ಅದನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಅನೇಕ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಯೋಗಗಳಾದರೂ ಸತ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಇನ್ನು ಸಾದ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ಉತ್ತರ ಕಾಶಿಯಿಂದ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಬೇಗ ೫ ಗಂಟೆಗೆ ಹೊರಟರೆ ಸಂಜೆಗೆ ವಾಪಾಸ್ಸು ಉತ್ತರ ಕಾಶಿಗೆ ಬಂದು ಸೇರಬಹುದು.
ಉತ್ತರ ಕಾಶಿಯಿಂದ ಗಂಗೋತ್ರಿಗೆ ಹೊರಟಾಗ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಗುವ ಸುಂದರ ತಾಣ 'ಹಸ್ಲಿಲ'. ಈ ಪ್ರದೇಶವು 'ಸೇಬು ಮರ'ಗಳಿಂದ ತುಂಬಿ ತುಳುಕುತ್ತದೆ. ಉತ್ತರ ಕಾಶಿ ಯಿಂದ ೧೫.ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿ ಮನೇರಿ ಡ್ಯಾಂ ಇದೆ. ಇಲ್ಲಿಯ ನಂತರ ಗಂಗೆ ತನ್ನ ಗಾತ್ರವನ್ನು ಕುಗ್ಗಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಬೆಟ್ಟದ ಅಡಿಯಿಂದ ಉತ್ತರಕಾಶಿ ತನಕ ಹೋಗುತ್ತಾಳೆ. ಇಲ್ಲಿಂದ ಮುಂದೆ ಭೂ ಕುಸಿತಗಳ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಹೆಚ್ಚು, ಹಾಗೇನಾದರು ಆದರೆ ಗಂಟೆಗಟ್ಟಲೆ-ದಿನಗಟ್ಟಲೆ ಸಾಲುಸಾಲಾಗಿ ವಾಹನಗಳು ನಿಲ್ಲುತ್ತವೆ.
ಮಿಲಿಟ್ರಿಯವರು ಬಂದು ತೆರವು ಮಾಡಿದ ಮೇಲೆ ಹೊರಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹಸ್ಲಿಲದಲ್ಲಿ ಮಿಲಿಟ್ರಿ ಕ್ಯಾಂಪ್ ಇದೆ, ಆ ಸ್ಥಳದ ಸುತ್ತ ಮುತ್ತಲೇ 'ರಾಮತೇರಿ ಗಂಗಾಮೈಲಿ' ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾ ತೆಗೆದದ್ದನ್ನು ಅಲ್ಲಿನ ಜನ ಈಗಲೂ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಸಿಗುವುದೇ ಭೈರವ ಘಾಟಿ. ಇಲ್ಲಿ ಭೈರವನ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಊಟ-ತಿಂಡಿ ಚಾಯ್ ಹೋಟೆಲುಗಳಿವೆ. ಯಾತ್ರಿಕರು ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆದು ಮುಂದೆ ಹೊರಡ್ತಾರೆ.
ಭೈರವ ಘಾಟಿಯ ನಂತರ ಗಂಧಕ ಪರ್ವತಗಳ ತಾಣವಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಬಿಸಿನೀರಿನ ಬುಗ್ಗೆಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಯಾತ್ರಿಕರು ಅಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಹೊರಡುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲಿ ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಪಾದಯಾತ್ರಿಕರನ್ನು ನೋಡುತ್ತೇವೆ (ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು-ಸಿಖ್ಖ್‌ರು ಹೆಚ್ಚು) ಸಿಖ್ಖ್‌ರು ಡೋಲಿಯ ತರದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಗಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಗಂಗಾ ಜಲವನ್ನು ಇಟ್ಟು ಭಜನೆ ಮಾಡುತ್ತಾ ಹೋಗುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.
ಥಂಡಿ ಹವಾ-ತುಂತುರು ಮಳೆ (ಜುಲೈ ತಿಂಗಳು) ಎರಡು ಕಡೆ ಕಡಿದಾದ ಎತ್ತರ ಬೆಟ್ಟಗಳು ಮೇಲಿನಿಂದ ಸಣ್ಣದಾಗಿ ಬೀಳುವ ನೀರಿನಿಂದ ಝರಿಗಳು, ಮೋಡಗಳು, ಪಾತಾಳ ದಲ್ಲಿ ಭೋರ್ಗರೆದು ಹರಿಯುವ ಗಂಗೆ. ಬ್ರಹ್ಮ ಸೃಷ್ಠಿಯನ್ನೇ ಕಡೆದು ಅಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದಾನೆನ್ನುವಂತಿದೆ. ಗಂಗೋತ್ರಿ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ೩೧೦೦ ಮೀಟರ್(೧೦,೩೫೫ ಅಡಿ) ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ. ಗಂಗೋತ್ರಿ ತಲುಪುವ ವೇಳೆಗೆ ಎಲ್ಲ ಆಯಾಸಗಳನ್ನು ಮರೆತುಬಿಡುತ್ತೇವೆ.

[@rukmayagowdabranthodu6050]

ಬಹಳ ಅನುಭವದ ಮಾತನ್ನು ತಿಳಿಸಿದ್ದೀರಿ ವಂದನೆಗಳು.

[@veeresh6392]

ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನ ನಿಮಗಿಂತ ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೇಳಲಿಕ್ಕೆ ಇತರರಿಗೆ ಬರಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ.. ಅಷ್ಟೊಂದು ಸರಳವಾಗಿ ವಿವರವಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದೀರಿ ಸರ್ ಧನ್ಯವಾದ..

[@nandininandiniu5461]

Super sir ನೀವು ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ ಮಾಡಿದ್ರೆ ನಾವು ಓದೋದೇ ಬೇಡ ಡೈರೆಟ್ ಮೈಂಡ್ ನಲ್ಲಿ ಹೋಗಿ print ಆಗುತ್ತೆ sir 👌👌👌👌👌👌👌 tq sooooo much sir very nice teaching sir continue sir geography

[@sharank4154]

ಅದ್ಭುತ ಹಾಗೂ ಸರಳವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ

[@davaluwalikaradavalu7757]

Super ಕ್ಲಾಸ್ ಸರ್ very nice. Amazing class 🔥🔥

[@the-name-is-rafiq-3705]

ಅದ್ಭುತವಾದ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ವಿವರಣೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳು 🙏

[@shashirekhahiremath9709]

ತುಂಬಾನೆ ಉಪಯುಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ ಸರ್....ಧನ್ಯವಾದ ಗಳು,🙏

[@kiranaraja7107]

ಮ್ಯಾಪ್ ಐಡೆಂಟಿಫಿಕೇಶನ್ ತಪ್ಪಾಗಿದೆ.

[@sreeramaiah5498]

ತುಂಬಾ ಧನ್ಯವಾದಗಳು ವಿ.ಶ್ರೀರಾಮಯ್ಯ

[@shankrannah9040]

ನಿಮ್ಮಜ್ಞಾನಕ್ಕೆನನ್ನ ದನ್ಯವಾದಗಳು

[@sureshahe621]

ಜೈ ಶ್ರೀ ರಾಮ್🏹🏹🏹🏹🏹🏹 ಜೈ ಶ್ರೀ ಮೋದಜಿ🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏 ಜೈ ಶ್ರೀ ಯೋಗಿ ಆದಿತ್ಯನಾಥ್🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳 ಜೈ ಶ್ರೀ ಅಮಿತ್ ಷಾ, ಜೈ ಶ್ರೀ ಯಡಿಯೂರಪ್ಪ🌹🌹🌹🌹🌹 ಜೈ ಹಿಂದ್🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳🇮🇳 ಓಂದೇ ಮಾತರಂ🌹🌹🌹🌹🌹 ಜೈ ಭಾರತ ಮತಕಿ🌹🌹🌹🌹🌹 ನಾನು ನನೇ ಸುರೇಶ್ ಗೌಡ ಹಿರೇಮರಳಿ ಪಾಂಡವಪುರ ತಾ ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆ🚧🚧🚧🚧🚧🚧 🏹🏹🏹⛳⛳🤼‍♂️🤼‍♂️🤼‍♂️🚴🚴‍♀️🎤🎸🎺🎬🎻🥁🎹🎼

[@mahanteshdollin3298]

ಕ್ಲಾಸ್ ತುಂಬಾನೇ ಚೆನ್ನಾಗಿತ್ತು ಸರ್. ನಿಮಗೆ ಧ್ಯವಾದಗಳು

[@shwethagowda6791]

Very good information for all competitive exams thank you sir

[@chandrashekarkadri4903]

Athee utthama kaaryakrama dhanyavaadagalu thank you sir

[@hulugappaumaded.5095]

Excellent teaching sirr🙏

[@sunilkumarks6562]

ಅದ್ಬುತವಾದ ಕ್ಲಾಸ್ ಸರ್ ಧನ್ಯವಾದಗಳು..

[@vijunadamani7820]

ತುಂಬಾ ಚೆನ್ನಾಗಿ ವಿವರಣೆ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದೀರ ಸರ್ ನನಗೆ ತುಂಬಾನೇ ಈಜಿ ಅಗತರ ಮಾಡಿದ್ದೀರಾ ಸರ್ ಧನ್ಯವಾದಗಳು ಸರ್

[@suriyag1423]

Thank you so much sir ganga Nadi bagge thumbane tilisidira.sakath Kushi ayithu nima seve sada huge irli Jai kannada jai karanataka.

[@ravinaikd3839]

Excellent teaching sir

[@roopapoojari5369]

Very good teaching 👍

[@rohitritti6072]

ತುಂಬಾ ತುಂಬಾ ಧನ್ಯವಾದಗಳು ಸರ್ ನಿಮಗೆ

[@DevendrappaKumar]

Sir pls about story of harappa and maenjodhar speach sir

[@vasudhawaikar4461]

ಮಾಹಿತಿ ಗೆ ದನ್ಯ ವಾದಗಳು

[@AjayAJay-bu5vw]

Tq sir this teaching is very important for me soo I artfully thank to u

[@swapnasweety3541]

Class was very interesting and interactive session tk u sir

[@naveenat3491]

ನಾನು ನಿಮ್ಮ ಲೈವ್ class MG institute ನಲ್ಲಿ ಕೆಳಿದಿನಿ sir... As usual u teaching is awesome sir... Thank you so much...

[@maleshamalesha9108]

Thanks very much.

[@NityaC.N]

Nice explain sir tq you...

[@bhavanikumar5840]

Fabulous teacher nice sir

[@ashoka8337]

Thank you. . Sir

[@shivakumar-bj6fu]

ತುಂಬಾ ಧನ್ಯವಾದಗಳು ಸರ್

[@annapoornaramesh3931]

Nim class thumba channagi understand agutte sir karnataka rivers system bagge madi sir

[@hikannadayoutubechannel]

Sir ಪಂಜಾಬ್ ಮತ್ತು ಹರಿಯಾಣ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಉಲ್ಟಾ ಪಲ್ಟಾ ಗುರ್ತ್ ಮಾಡಿದಿರಾ...

[@hanamanhtakumbar6315]

Super teaching

[@SarojaPatil-w3h]

Super class sir🙏🙏🙏

[@mangalargurjar774]

Thank you very much, Sir.

[@chandrakantkamble6340]

Your class is very extraordinary sir❤❤

[@vinushivajigowdavlogs2068]

super ,stunning class

[@prasannakumara8159]

Exalent teaching Sir 🙏🙏💓💓❤️🌹🌹💐💐

[@chetandeshpande560]

Thank you so much sir...good and useful information..ನೀವು ಪಾಠ ಮಾಡುವ ರೀತಿ ತುಂಬಾ ಚೆನ್ನಾಗಿದೆ 🙏🙏🙏

[@anjugangu6250]

Amazing class sir ನಿಮ್ದು very clear full voice ನಿಮ್ದು 🔥🔥

[@karntakaboy2656]

ಸರ್ ನಿಮ್ಮ ವೈಸ್ ಕಿಚ್ಚ ಸರ್ ತರ ಇದ್ಯ.🙏 ಸೂಪರ್ ಅಂಡ್ ಸೇಫ್ಯ್ಸಲ್

[@adoni.shanmukha.r3736]

💐💐💐💐 Good information Sir💐👌💐

[@anitharramachandrappa4494]

Thank you v much sir 🤗🤗

[@lingarajuthusaar2415]

Amazing

[@rekhab2522]

Nice class...

[@Manjunath-ml3mk]

Thanks sir 🎉😊

[@poojapooja-eu6zs]

Sprrr cls sir hige continue madi

[@anandvs85]

Excellent information with supperrr face expression...!!!

[@kannadasoppadla4517]

Amazing map 🗺️reading thank you soooooooooo muchhhhhhhhhhh sirrrrrrrrrr💐💐💐

[@ranjanavantamuri5870]

Thanks sir

[@BhagyaSEdiga]

Nice speach sir nimdu❤

[@basavarajsavali856]

Exlent teaching sir supppper

[@manjunathachapal3837]

Tq for all my lovely students

[@mahammadkhasimnadaf7980]

Thanks.....

[@ambikapanchal5044]

Tq sir very help full topic 🙏🙏🙏🙏

[@umashivanand2710]

Nice explanation 👌

[@shivufrom9720]

Super class clean explanation really good

[@dharmegowdabsdharmegowdabs1099]

Teaching way is very super sir 🙏🙏🙏🙏🙏

[@ramachandrakt8000]

Good Narration sir,excellent.

[@ravichandracrazy]

ತುಂಬಾ ಚೆನ್ನಾಗಿ ವಿವರಣೆ ನೀಡಿದ್ದೀರಿ

[@NaveenKumar-hy5lj]

Wonderfull sirr we r waiting for next video

[@Guru.Ambika.Shreyas.Nagarale]

Class was good

[@ganeshh9456]

Excellent class 👍 sir

[@rangaswamyswamy4927]

Excellent sir

[@mustakn]

Vry nice teaching sir...

[@sureshmaralingannavarm.a1434]

Super, sir

[@satyanarayanvernekar5485]

Super

[@hulugappaumaded.5095]

Sprrr nice sirrr🙏🙏👍 thank u sir

[@mahanteshsantpure6835]

Excellent teaching sir tqq so much

[@parashuramkulagod8638]

Mind blowing class sir

[@BasuMudur]

Super sir 👌🙏

[@manojgowdamanoj857]

super sir

[@chethanmeti]

Awesome explanation

[@naginahosakeri9084]

Happy teacher's day sir

[@mallikarjunhsingammanavar3249]

Very beautiful teaching sir....

[@prabhavatigurav3875]

Super information sir.🙏🙏

[@anantug4417]

Nice Explanation sir

[@kirankoppad6362]

Dear Sir there was a mistake please interchange between Punjab and Haryana states

[@meghumegharaj5184]

Sir your teaching super sir.. and ur voice wonderful..

[@belpatra]

Thank you so much sir

[@KnowledgeisPower1836]

Thank u so much ಸರ್ ನದಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಬೇಕು ಅಂತ ತಿಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದೀರಾ ಧನ್ಯವಾದಗಳು ಸರ್ ಹೀಗೆ ನಿಮ್ಮ ಸೇವೆ ಮುಂದುವರೆಸಿ ಸರ್ ಅನಕೂಲ ವಾಗುತ್ತೆ 🙏🙏🙏🙏🙏

[@defrentworld7827]

Tq sir

[@khushbusallem6303]

Thank you sir and super super sir

[@ramnayakram8041]

super sir❤

[@parashuramnandyal1689]

Super class Sir ಆದರೆ ಪಂಜಾಬ್. ಹರಿಯಾಣ ಅದಲು ಬದಲು ಹೇಳಿ ದ್ದಿರಾ.

[@lakshmireddy7332]

Tq sir🙏

[@navyanavya9075]

Vrynice sir thank uu so mach 👌🙏🙏❣🍫

[@meghab6128]

💯EXCELLENT

[@renukarenuka1526]

Nice class sir Ur voice is soo clear

[@neetalmanoor990]

Superb sir 👍

[@shivaputra2622]

Sir super and thanku, sir ur vice like sudeep sir

[@weforchildrenchildrenforso8113]

very interesting sir🙏

[@roohikhanum4597]

Hi Sir, your class was amazing! It gave us clear picture of Ganga River system. Just I had one observation, in the map the state which you are showing as Uttarkhand is Himachal Pradesh and UP is not divided to Uttarkhand and UP here. Please correct me if I am wrong.

[@kanthappahl5921]

Right th

[@sshiremath3022]

tq sir

[@yallappakkuri8377]

Sir,, super speeching and explained,, nanu pvt company li appoint agide,,, but nimma class nodtidre,, nanu yake govt job try madbardu anstide,,,nane kannare ella nadigalannu nodi kondu bande anstide,,, sir,, 💓🙏👌

[@appumanju5628]

Supper sir...dnt have words to explain sir

[@ningappaningappa1654]

❤️clear understood sir❤️

[@mallikarjunaralikatti3904]

👌👌

[@parashuramnandyal1689]

ಒಳ್ಳೆಯ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನಿಡಿದ್ದಿರಾ 🙏🙏