Ekspansja Celtów - Galowie w Rzymie i Helladzie, okres La Tene

W 1857 roku, przedłużająca się susza mocno obniżyła poziom wody w szwajcarskich jeziorach. Na północnych brzegach jednego z nich, Jeziora Neuchâtel, w małej miejscowości La Tene, opadające lustro wody odkryło pozostałości pradawnych, drewnianych konstrukcji. Prędko okazało się, że między drewnianymi palami tworzącymi coś na kształt pomostów znajdują się także cenniejsze skarby. W ciągu ostatnich stu pięćdziesięciu lat z głębin wydobyto ponad dwa i pół tysiąca przedmiotów, głównie z metalu. Wśród nich 166 mieczy, setki grotów do włóczni, umba tarcz, brosze, fibule, części rydwanów i narzędzia. Wiele z nich nie nosiło żadnych śladów zużycia. Z czasem uświadomiono sobie, że pozostałości drewnianych pomostów nie były jak pierwotnie przypuszczano molem ani punktem przeładunkowym w ruchliwym porcie. Było to miejsce gdzie dawni Celtowie komunikowali się ze swoimi bogami składając im w ofierze wota, szczególnie broń, narzędzia i biżuterię.
Wesprzyj nas na:
patronite.pl/mrocznewieki
buycoffee.to/mrocznewieki
Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara. Mój podcast historyczny jest w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach. Nie przepisuję wikipedii :D
Cover: "Brennus i jego łupy", Paul Joseph Jamin
Patroni:
Tomasz Pawlica, Rafał Wojciechowski, Krzysztof Smuda, Oskar Pawłowski, Oskar Miller, Maksymilian Majchrzak, Jarosław Zieliński, Stanisław Fortoński, Karol Białecki, Krzysztof Deptuła, Radosław Szczygieł, Mila Metaliator, Waldemar Pawlaszek, Mateusz Posemkiewicz, Fa Ra, Artur Kozieł, Rafał Wachnik, Alicja Puchalska, Oskar Niebylski, Maja Szwedzińska, Sylwia Tomecka, Piotr Wiśniewski, Piotr Zawada, Piotr Stani, Paweł Etmański, Kuba Cski, Marcin Wyroch, Szymon Barabasz, Przemysław Michon, Rafał Mizerek, Edyta Romaniuk, Zenon Marczuk, Albert Choinka, Jakub Grymowicz, Kacper Witków, Patryk SuprunAdrian Musiuk, Andrzej Zalewski, Łukasz Morawski, Przemek Goldon, Konrad Baś, Sylwester Nowicki, Michał Mosurek, Talking Pizza, Michał Redeł, Tomasz Kownacki, Aleksandra Görlich, Piotr Zawada, Tomasz Wacławik, Paweł Struski, Dominik Moroń, Bartosz Gościmski, Yo Adler, Dawid Popczyk, Piotr Zarzycki, Alex Boniecki, Szymon Mądraszewski, Monika Pycińska, Marcin Skiba, High Ground, Agnieszka Garlicka, Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Wojciech Sowa, Wojciech Lemiesz, Piotr Woldański, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski,Karolina Alaska, Adam Dobrowolski, Julia Dalecka, Przemysław Kozioł (Gimli), Michał Borkowski, Aleksandra Cieślicka, Grzegorz Olech, Eliza Barańska, Norbert Sutkowy, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło i pięciu patronów anonimowych.
Źródła:
Juliusz Cezar, O wojnie galijskiej, tłum. T. Woźniak, Bellona, Warszawa 2023
Liwiusz Tytus, Dzieje Rzymu od założenia miasta. Księga V, tłum. A. Kościółek, Ossolineum 1968
Liwiusz Tytus, Dzieje Rzymu od założenia miasta. Księga VII, tłum. A. Kościółek, Ossolineum 1971
Pauzaniasz, Wędrówka po Helladzie. Księga X, tłum. H. Podbielski, Ossolineum 1989
Opracowania:
Cunliffe B., Europe between the Oceans. 9000 BC-AD 1000, Yale University Press 2011
Cunliffe B., The Ancient Celts. Second Edition, Oxford University Press 2018
Gąssowski J., Mitologia Celtów, Wyd. Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1978
Górewicz I. D., Miecze Europy, Triglav - Bellona, Szczecin - Warszawa 2015
Markale J., Wercyngetoryks, PIW, Warszawa 1988
Licencje Creative Commons:
creativecommons.org/licenses/...
creativecommons.org/licenses/...
creativecommons.org/licenses/...
creativecommons.org/licenses/...
Muzyka w tle:
• Hydra - Huma Huma (No ...
• The Empty Moons of Jup...
• Dawn of Man
• Contact
Music by courtesy of Epidemic Sound
0:00 La Tene
7:03 Celtowie w Italii
13:00 Brennus w Rzymie
33:12 Celtyckie uzbrojenie
43:26 Wygląd Celtów
52:50 Celtowie w Helladzie
1:13:44 Podziękowania, bibliografia

[@PaweJot-mb8pn]

Gdy słuchałem tego na siłowni rekordy biły się same, a to +10kg w martwym a to +15kg na przysiad. Niesamowite. Potem poszedłem się wykąpać i nie zgadniecie. Tak mój siur wydłużył się o 5cm. Po wszystkim pojechałem na zakupy i w portfelu miałem dodatkowe 1000zł. Niesamowite, pozdrawiam autorów, świetna robota.

[@bartoszbeben5235]

Xd

[@dariuszzielinski1159]

Już tłumaczę: Obudził się w zaszczanym łóżku, miał mokre sny...

[@klokwork9]

Bardzo się podjarałeś? Zwaliłeś sobie później?

[@ralfmenace2363]

O to masz teraz siurka całe 6cm😂

[@wojtekligeza3289]

Dobry wariat 👊

[@paaatrykolo5225]

Kolejny świetny materiał. Numer 1 w tej tematyce na YT.

[@VanDeKar777]

zdecydowanie nr 1

[@jolakunowska9823]

Baaardzo dziękuję za możliwość podróży w czasie - dzięki Pana wiedzy, fenomenalnym opracowaniom kolejnych tematów i niezwykłą lekkość narracji każdy kolejny odcinek to prawdziwa uczta intelektualna.

[@justynatinaffm2688]

Niesamowicie potrafisz opowadać o starych czasach.❤❤❤ Wciągające ❤❤❤

[@gonzogorf7019]

to jest najlepszy historyczny kanał

[@user-jt4tm8os4g]

Twoje opowieści są wspaniałe. Serdecznie pozdrawiam: )

[@Green017]

Co za miły prezent na moje urodziny, najlepszy jaki dostałem :D

[@JanASS1991]

Ma Pan umiejętność niezwykle interesującego opowiadania o historii. Przesłuchałem na Spotify już wielu Pańskich podcastów ale dzięki warstwie wizualnej na YT, podcast staje się jeszcze ciekawszy. Potrafi Pan dzieje, wydarzenia i fakty historyczne przeplatać ciekawymi anegdotami, cytatami ze źródeł oraz szczyptą humoru. Świetnie się tego słucha. Dziękuję za tworzenie bardzo wartościowych treści.

[@mrocznewieki]

Dziękuję za tak miłe słowa

[@nyctibius339]

Nowy odcinek tak szybko 😮 Dziękujemy!

[@monikape8827]

Świetny jak zwykle. Mam teraz więcej czasu więc mogłam nawet obejrzeć a nie tylko słuchać

[@Damariz1410]

Jak mnie się marzy historia Gotów ❤

[@PLkamil1982]

Tak! 👍

[@ewabjellqvist5280]

Jak zwykle super!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Pozdrawiam.

[@hedexpl]

Uwielbiam twoje podcasty. Czekam jak dzieci podrosną i będą rozumieć o czym mówisz to będę im puszczać :)

[@piotrekgrzegorczyk8494]

Fantastyczny materiał, jak zwykle. Chyle czoła.

[@franekblady3755]

Bardzo dziękuję za podcast❤❤

[@GokuRoman008]

Siemka, bardzo dobrze się słucha Twoich materiałów 😉👍dzięki za pracę!

[@ukaszradulski4862]

Dobre, znakomite. Bardzo sympatyczne poczucie humoru (uszczypnięcie Napoleona :D )

[@wlodarius]

Super materiał, jak zwykle. Bardzo dziękuję i pozdrawiam serdecznie. Życzę, by kanał się rozwijał. No i dużo zdrówka.

[@janszyc2364]

Świetnym materiał, surowa historia podana ze znakomitym smakiem. Dziękuję!

[@andreborowski4954]

Cyna bardzo rzadka i cenna....dlatego nawet niektóre waluty byly oparte jesli nie na zlocie to ..jak w PRLu..."na cynie ...spolecnym".

[@wladcaKRL]

Chlop co pięknie "molo" odmienił, zgodnie zasadanmi, to aż mi dygło

[@sylwanoescobaro4408]

Łap komentarz dla zasięgu 😉

[@ArturBiaosiewicz]

Super😊

[@martaz-b9176]

Dziękuję

[@sazimat6595]

Wspaniały kanał. Uwielbiam.

[@IiNICKSiI]

Dzięki wielkie!

[@tomaszkownacki1652]

Super materiał, dzięki!

[@zofialubie6441]

Potoczystość i swada opowieści rzuca na kolana. Brawo Ty!!!!

[@user-yh7xn8sg8o]

Świetny odcinek.

[@jerzybudnik4570]

Jak zawsze super się słucha!

[@gilgamesh1644]

Dzieki za kolejny odcinek. Sporo bylo o rzymskiej armii i moze tak jak byl odcinki o Hoplitach, to przydal by sie odcinek o ewolucji armii rzymskiej. Pozdrawiam 😊

[@tomaszkotlinski8520]

I love it! The best history podcast!❤

[@zlepszowak9090]

Celtowie i strefa Shengen? 😂 Uwielbiam twoje opowiadania i nutkę ironii. Twoje materiały historyczne są naprawdę świetne. Pozdrawiam 🙂

[@jakubgrabowy4077]

Rzymianie będą pamiętać tą zniewagę miasta do tego stopnia, że mieszkańcy miasta Uxellodunum (z którego podobno pochodził Brennus) poczują się niezręcznie. Dosłownie.

[@djcarlos687]

Czy będą podcasty o Etruskach i Hetytach, gdyż są to bardzo ciekawe ludy, ktore sa niestety mało ogólnie znane a warto byłoby gdyby ktoś swoimi podcastami o nich ich bardziej rozsławił w Polskim internecie

[@mrocznewieki]

Wkrótce będzie ankieta na kanale i jeśli słuchacze zechcą to ten temat będzie realizowany.

[@zoltarny9382]

Dzięki

[@user-wf6bj5fz4j]

Witam, w temacie wczesnych rzymskich mieczy to gdzieś słyszałem że najnowsze badania archeologiczne potwierdzają że Rzymianie także używali mieczy galijskich różnego typu, zanim zapożyczyli gladiusa a nie tylko tarczy czy hełmów. Dzięki za materiał jak zwykle przystępnie i profesjonalnie!

[@damiansochacki6412]

Super

[@mvwasowski]

Super jak zawsze

[@stalkerpl4885]

Pozdrawiam

[@kazimierz7793]

Kocham Cię!!!!!!!!!

[@krade0603]

Proponuję abyś aplikował do którejś z TV historycznych jako lektor😉 super jak zawsze 👍

[@lookash3048]

Zawsze słucham na YT.

[@alicjapalaniuk2336]

Pozdrawiam 😊

[@maluch92]

Wiem ze zabrzmi to moze troche niewdziecznie ale pojawi sie na kanale cos o naszych przodkach , nie mowie ze poprzednie materialy sa nieciekawe wrecz przeciwnie slucham wszystkich ale brakuje mi czegos o Polsce pozdrawiam swietna robota ❤️❤️

[@josearkadiomorales4335]

Nowy Kuźniar to święto ❤️

[@dollaswae3518]

nowy rok stary Kuźniar

[@ewazalewska482]

Wspaniały odcinek historyczny. Jak widać nic się w zachowaniu ludzkości nie zmieniło i nadal ludzie w poszukiwaniu lepszego życia udają się w podróż. Bez tych wszystkich wojen w Europie ani tych wszystkich migrujących ludów nie byłoby naszej cywilizacji i kultury dzisiaj i nie żylibyśmy teraz tak jak żyjemy tutaj w Europie.

[@michalkaminski6098]

A jednak zachowania ludzkosci powinny się zmienić bo rozwój polega na tym, żeby się doskonalić i organizowac. Dlatego powstały państwa, które są najwyższa formą organizacji narodu, a także źródłlem cywilizacji i kultury. Natomiast koczowniczy są przyczyną napięć i konfliktów.

[@ewazalewska482]

@@michalkaminski6098 Każde mocarstwo albo imperium zawsze upadło, bo zaczęło gnić od wewnątrz. Zawsze były to kłótnie polityczne, walki wewnętrzne o władzę albo nawet wojny domowe. Kazda cywilizcja tak upadała i to nie zadni koczownicy robią napięcia i konflikty. Na początku każdej wielkiej cywilizacji ludzie pracują ciężko, się dorabiają i są jednomyślni i budują państwo. Następne generacje urodzone już w luksusach się po porostu rozleniwiają i zaczynają kłótnie o władzę. To obecnie dzieje się tez w Polsce, w USA i innych krajach Europy i nawet w Unii Europejskiej. Sami się wykańczamy i sami ten system rozwalimy.

[@michalkaminski6098]

@@ewazalewska482 Jednoetnicznosc jest jednym ze spoiw państwa. W sytuacji napięć wewnętrznych nacje które dostatecznie nie zasymilowały się z państwem będą zarzewiem konfliktu bądź dodatkowym czynnikiem utrudniajacym jego scalenie, gdyż nie będą utozszamialy się z państwem a jedynie z obszarem który zamieszkują.

[@olk2394]

A) piwo na biurku B) nauka do egzaminu C) Kuźniar wrzucił film Trudne się wylosowało do wyboru, na szczęście opcje a i c można połączyć

[@marcingrocki685]

A ja mam pytanie, czy można się spodziewać dalszych losów początkó państwa polskiego. Mam nadzieję, że pan Mikołaj nie da się hejterom i będzie snuł tu swoją opowieść! Za Celtów dziękuję - świetna robota!

[@mrocznewieki]

Pan Mikołaj nie ma od paru miesięcy czasu na nagrania. A hejterzy nie są problemem, ja osobiście uwielbiam ich irytować.

[@marcingrocki685]

@@mrocznewieki To niech wie, że niektórzy tęsknią :D A hejterom miecz i sentencja Brennusa. Ave

[@mioszpiasecki8438]

Segowezus otrzymał za cel Las Hercyński. Bellobezus Itale. Wszystko się zgadza. Ale zapomniano wspomnieć o jeszcze jednym. Najbardziej okrutnym z braci, Zusie , który przybył na tereny Polski i trwa tu do dnia dzisiejszego 😂😂😂 sorry za suchar ale musialem 😂 ale tak na poważne to caly czas bardzo wydoki poziom materiałów a w dodatku z humorem. Przyjemnie sie tego slucha. Pozdrawiam serdecznie i proszę o więcej 😊

[@mrocznewieki]

O nie, ZUS był ich ojcem. Twórcą wszystkich nieszczęść.

[@HusiRR]

Dzien dobry. To ja od zamykania dzieci. Dziś stalo sie cos gorszego przyszla zona i zaczęła zagadywać. Teraz mam ciche dni bo jej powiedzialem ze omowimy oferte z restauracji na komunie syna po tym jak dowiem sie wiecej o ekspansji Celtów. Dolaczylem tez do Patronów bo ten kanał to sztos. Na tym ekranie z patronami mozna mnie zapisać "Ten od dzieci" :D ? Bedzie smiesznie a mysle ze autor ma poczucie humoru. Strefa Szengen, cala masa Julek wiecie o co mi chodzi. Pozdrawiam wszystkich.

[@mrocznewieki]

Oczywiście, jeżeli napiszesz mi z konta patronite to jak najbardziej wrzucę taki przydomek. Patronów jest już trochę, dzisiaj kilku nowych więc sam nie zgadnę ;)

[@HusiRR]

@@mrocznewieki gratuluję więc tych kilku nowych :)

[@bartoszbe2413]

Super materiał. Bardzo mnie zaciekawiła religia Celtów i może byc więcej o religii Indoeuropejczyków

[@longinzaczek5857]

Znakomity odcinek, uzupełnił mi trochę luk które miałem w wiedzy o tym okresie ekspansji Celtów. Jako ciekawostkę dorzucę, że wzmianka o "niebie spadającym na głowy" może być wspomnieniem, o jakimś przechowywanym w tradycji Celtów wspomnieniu o upadku meteorytu. Jedna taka katastrofa na dość sporą skalę zdarzyła się w Alpach austriackich około 3000 p.n.e. (Köfels). Inna sprawa, że w tym czasie w Austrii nie było jeszcze Celtów (tylko Kultura Badeńska), ale być może Celtowie przejęli historię od miejscowych ludów Kultury Badeńskiej.

[@donaj3053]

❤

[@AndrzejZalewskiYT]

50:15 popłakałem się ze śmiechu 🤣🤣

[@wolnystrzelec6394]

To jest to

[@alkopolityk]

55:00 z tej co kojarzę to właśnie nie była przypadkowa zbierzność, przynajmniej według teorii zgodnie z którą " Brennus/ Brennos" to w rzeczywistości tytuł celtyckiego władcy omyłkowo uznany za jego imię

[@dymitrsamozwaniec9457]

Kolejny bardzo ciekawy odcinek! Swoją drogą Celtowie to ciekawa kultura. Trzęśli kawałem świata, a obecnie na tle innych nacji (Germanie, Słowianie, Persowie posiadają jakąś formę ciągłości kulturowej - chociażby języki) są zupełnie zmarginalizowani. Co o tym sądzicie?

[@hedexpl]

Tak sam jestem zaskoczony poziomem rozwoju Celtów. Są niedoceniani bo nie byli pismienni

[@longinzaczek5857]

Byli piśmienni, tylko mało zapisywali z powodów kulturowych woleli tradycje ustną@@hedexpl

[@dagome_prime]

47:34 UPS! Ów "zamożny Celt z okresu La Tene" na obrazku, manekin, w stroju z rodem z "Gry o Tron" - skąd ta dość niezwykła, rekonstrukcja pochodzi i co skłoniło do jej wykorzystania? Strój jest wyjątkowo... hm... .DZIWNY.

[@piotraski4345]

A Herakles nie polował przypadkiem na dziką erymantejskiego? Żeby nie było, wiem że brał udział w łowach kalidońskich:). Btw kolejny świetny materiał, dzięki

[@igorpieresutki8510]

fajne

[@tomaszpo1337]

Materiał dobry jak Gwiazdka w maju😊

[@michaelsedzikowski3669]

Fajnie, szkoda że krótkie. Co to był za motyw zażądania wozu z pieprzem jako okupu? Myślałem, że to właśnie Celtowie zażądali go od Rzymian? Pytałem GTP ale nie wie.

[@janjankowski3408]

Jak zwykle świetnie opowiedziane

[@yaakovs.5476]

jestem gotów 🫡

[@stanmis4344]

Z Gotów. Czy jak 🤷🏻‍♂️

[@annas2828]

Pani Justyno, podziwiam, że z bolaca nogą weszłas do jaskini.

[@GerdionXT]

Dobry content. Duży plus za klimatyczna muzykę. Większość kanałów (nie tylko kanałów historycznych ale ogólnie mówiąc) wrzuca w tle jakieś pseudo popowe dzięki....

[@blaskitrzask]

47:00 to mogą być bardzo sumiaste wąsy zawinięte aż za uszy.

[@Tomasz-ye6np]

:))

[@MrAmerilias]

moze sie legiony zainteresowaly rogami na helmie , i skoro to bylo dla waznego wojownika to przerobili na praktyczna wersje dla centuriona , zobacz on tez sie wyroznia na tle innych ale Rzymianie wykorzystali to lepiej dla swoich oficerów by się wyrózniali tak jak ci znaczni celtowie na polu bitwy, zaadoptowali widocznosc tych rogów i znaczenie osoby która ją nosiła

[@trytondenamx6668]

Kiedy kultura nuragijska? Obiecałeś

[@marlenakranc1279]

Rzymianie po prostu nie docenili wroga i w głupi sposób stoczyli wojnę z Sennonami. Tym bardziej że pozwolili się okrążyć. Gdyby Galowie mieli na celu osiedlenie się tam, z pewnością Rzym by upadł. Co do najazdu na Grecję, wykorzystali słabość Macedonii , która wiele straciła na podbojach Aleksandra Wielkiego zwłaszcza w postaci młodych żołnierzy wysłanych na wschód. Co gorsza doszło do buntu Hellenów, a potem do wojen diadochów, Celtowie umiejętnie skorzystali . Tym bardziej że Ptolemeusz Keraunos był nieostrożny, nie tylko zginął ale doprowadził do złupienia i ubytku ludności Macedonii. Brennos podoba mi się bo nie dał się wziąć do niewoli jak Wercyngetoryks tylko sam się zabił. Śmierć władcy Macedonii był korzystny dla króla Epiru Pyrrusa, bo mógł zdobyć tron królestwa. Zobaczymy kolejne wojny Celtów choćby Galatów wojna z Arwernami, czy podbój Galii przez Cezara!

[@tomaszjabonski1081]

Uwaga - proszę nie mylić żyzności i urodzajności gleby :)

[@marvju209]

A na czym polega różnica?

[@tomaszjabonski1081]

@@marvju209 W skrócie żyzność jest cechą zero-jedynkową odpowiadającą na pytanie, czy ta ziemia daje życie, tj. czy rosną w niej rośliny. Natomiast urodzajność określa, jak dobrze gleba żyzna to życie przekazuje, tj. ziemia urodzajna daje lepsze warunki roślinom niż mało urodzajna, przy czym ta mało urodzajna ziemia jest wciąż żyzna. Zależność można opisać zdaniem "Każda gleba urodzajna jest żyzna, ale nie każda gleba żyzna jest urodzajna."

[@marvju209]

@@tomaszjabonski1081 Czyli nie ma gleby bardzo żyznej... ⚠️

[@tomaszjabonski1081]

@@marvju209 Dokładnie

[@mrocznewieki]

Ok, dziękuję

[@kamilkujawa8614]

ZA P[OROWNANIE DO PEKINU I BERLINA LECI LIKE

[@kamilkujawa8614]

wojna nigdy sie nie zmienia...

[@sawek11zzz47]

Kiedy film o Mongołach? :D

[@atin4695]

Był lud Najmana teraz Tuska 😅 Kto następny?

[@julianebertowski5135]

Będzie coś kiedyś o migracji plemion germańskich? Gotów , Wandalów , Longobardów.

[@julianebertowski5135]

W sumie o wandalach było w odcinku Etnogeneza Słowian.

[@mrocznewieki]

Wkrótce będzie ankieta na kanale i jeśli słuchacze zechcą to ten temat będzie realizowany.

[@okon7464]

Rozdziały się nie wyświetlają na pasku

[@WolvGame]

🗿☕🍷

[@pawezarzycki3367]

Jest jakaś nadzieja na historię indian północno amerykańskich?🤔

[@mrocznewieki]

Planuję Mezoamerykę, była w ostatniej ankiecie (przegrała z Celtami i Persami) i będzie w kolejnej.

[@longinzaczek5857]

O historii Indian północnoamerykańskich mało wiadomo - jest podcast "Indianie i blade twarze" - w bibliotece pewnie znajdziesz książkę C.W. Ceram "Pierwszy Amerykanin" - tam będzie o tym co wiemy z archeologii o indianach północnoamerykańskich.

[@mrocznewieki]

@@longinzaczek5857 W przypadku archeologii początków Indian północnoamerykańskich podobnie jak w ogóle w przypadku czasów prehistorycznych lepiej ograniczać się do publikacji z ostatniej dekady, może kilkunastu lat. O ile historia starożytnego Rzymu czy Grecji nie ulega gwałtownym zmianom o tyle prehistoria została właściwie napisana na nowo w ostatnich latach. W dużej mierze przez genetykę.

[@longinzaczek5857]

Tak, ale generalnie książka Cerama jest na tyle dobra, że można ją potraktować jako wstęp dający ogólny zarys, a potem pogłębiać.@@mrocznewieki

[@edek123]

@@mrocznewiekiczy czytałeś Strzelby, Zarazki, Stal? Tam jest trochę o historii Ameryk

[@mrowiskoon8306]

Po świetnym materiale o Aleksandrze Macedońskim daję łapkę w ciemno

[@not2pun]

6:18 to ile ich było że im miejsca zabrakło?? 25:50 a to jest dobre, ostatnio słyszałem że psy pilnujące więzienia wymienili właśnie na gęsi.

[@bazejzgrzedek8799]

👌👌👌👌👌👌👌👌👌🤌

[@kerdaw]

jeszcze podobno psy stracono bo okazały się gorsze od gęsi w kwestii alarmu

[@user-oq8uq8in5u]

Co za stek bzdury to nie żaden brennus podbił Rzym tylko Wielka Lechia

[@Johnny3Batony]

Pomyliłeś kanały.

[@FeuerKriegDivisionPoland]

Tak i jak zwykle brak na to dowodów 😂😂😂

[@vasyras]

Czy innych Mongołów :D

[@grubylukasz]

Szkoda ze Brennus nie zalatwil Rzymu raz a porządnie

[@jankowalski5910]

Dlaczego? Rzym nie jest podstawą naszej cywilizacji?

[@FeuerKriegDivisionPoland]

Jasne szkoda że nie załatwił państwa które dało nam podstawy prawa 😂😂😂

[@FeuerKriegDivisionPoland]

​@@jankowalski5910chłop pewnie w jakieś Lechię wierzy i spiski Watykanu 😂

[@klapaucjusz1964]

Mapkę trzeba na Danię rozszerzyć bo zarówno Teutoni jak i Cymbrowie to Celtowie

[@edek123]

Tak profesorze 😂 ty wiesz 😂

[@mrocznewieki]

To jedynie hipoteza.

[@paulkellerman2603]

Jeśli ma być naprawdę mrocznie to może opowiemy o wytapianiu tłuszczu z ludzi i szyciu ubrać z ludzkiej skóry przez kolumny piekielne w czasie tłumienia powstania katolików w Wandei? Ale to robiła postępowa dzicz, która nie czytała Biblii, więc to nie dobra mówić o tym jest. To takie niepoprawne politycznie.

[@edek123]

Spadła ci czapeczka aluminiowa z głowy? Czy piszesz komentarze przy filmie o Celtach na etacie w Ordo Fiutis?

[@edek123]

A ta owszem dzicz czytała Biblię i nawet wyznaczała swoich księży katolickich

[@paulkellerman2603]

@@edek123 Wyznaczali takich, którzy nie podlegali papieżowi i mieli głosić chwałę rewolucji. Stalin też czytał Biblię, a potem mordował księży. W czasie II wojny światowej zezwolił na działalność Cerkwi, aby wykorzystać religijność mieszkańców ZSRR w walkach przeciwko III Rzeszy. Kazał też naprawić uszkodzony grobowiec Tamerlana (Żelaznego Kulawca), aby zyskać przychylność muzułmanów. Ciekawe co?

[@TheDoublebassist]

Skoro celtyckie kobiety walczyły czasem u boku swoich mężów, to znaczy, że walczyły u boku swoich mężów, koniec, kropka. Po cholerę ten ironiczny ton, jakby były dziećmi robiącymi rzeczy, które "normalnie" robią dorośli?

[@mrocznewieki]

Może 🤔 dlatego, że ton Ammiana również jest ironiczny 😏

[@KlimatorUzurpator91]

Oho , białorycerstwo w natarciu xD

[@TheDoublebassist]

@@mrocznewieki Może też dlatego, że ktoś tu lubi ironią okraszać pewne tematy.

[@TheDoublebassist]

@@KlimatorUzurpator91 Oho , średniowiecze w miejscu kory mózgowej.

[@KlimatorUzurpator91]

​​@@TheDoublebassist😅 kukoldini ona i tak nie przeczyta tych twoich wypocin.

[@mad8764]

Kciuk za Cacofonixa :D

[@gregorpaciorek5194]

Bardzo dobry materiał, jak zawsze zresztą. Jednak co do reform w armii republiki rzymskiej, to nie nastąpiły one później, w okresie wojen z Samnitami?

[@jakubkubiszewski7754]

[@Zboczyluch]

Fajne są te ograniczone zasięgiem dygresje poszerzone w tematyce uzbrojenia czy wierzeń. Takie skoki w bok przykuwają uwagę podczas słuchania, dzięki czemu się dobrze słucha. Ale może autor już to wie...

[@Talos-Boomer-God]

❤