F. DOSTOJEWSKI, SOBOWTÓR - WARIAT? A MOŻE TWÓRCA, KTÓRY STWORZYŁ I OŻYWIŁ DRUGIEGO SIEBIE?

[@cyjanon]

Świetny materiał, który bardzo pomaga zrozumieć utwór i jego kontekst kulturowy.

[@mysleniejednakboli2809]

Dziękuję za komentarz. Odkrywanie Dostojewskiego jest szczególną przyjemnością, a to dzieło charakteryzuje się szczególnie pięknym rosyjskim językiem.

[@karolmot7099]

Myślenie boli bo człowiek świadomy musi spojrzeć bolesnej "prawdzie w oczy" ... ciężko. Straszne to, odnaleźć w tym wszystkim kawałek siebie ... i to duży kawałek. Książki nie czytałem wnioskuje z tej analizy.

[@mysleniejednakboli2809]

Tak, ma Pan rację. Każde spotkanie z "prawdą" o nas samych jest bolesne. I ten ból jest konieczny, by nastąpiła jakaś zmiana, choćby tylko w spojrzeniu na świat czy siebie. Dziękuję za ten ważny komentarz.

[@karolmot7099]

@@mysleniejednakboli2809 Patrzę na biografię i Dostojewski napisał tą nowelę w wieku 25 lat. Aż trudno uwierzyć.

[@mysleniejednakboli2809]

Też byłem tym zdziwiony. I to nie było jego pierwsze dzieło. Przedtem napisał Biednych ludzi.

[@karolmot7099]

@@mysleniejednakboli2809 Coś czuję że wrócę do tego ... jakoś mnie ciągnie. Kto to spowodował, że nie mogłem wieki temu czytać tych wszystkich lektur szkolnych: byłem za głupi?, nauczyciele mnie zniechęcili? Sam nie wiem.

[@mysleniejednakboli2809]

Czytamy całym sobą, całym swoim życiowym doświadczeniem. Dlatego na wiele lektur nie jesteśmy jeszcze gotowi przed 25tką. Kiedy jednak indziej można byłoby zapoznać się z najlepszymi dziełami kultury? Warto jeszcze raz, w dorosłym życiu się z nimi spotkać, by zobaczyć jak bardzo my sami się zmieniliśmy... Dziękuję za komentarz.

[@Mot-sg6sy]

Nie mogłam się oderwać od tej książki. Ciekawostka. Pietruszka - nazwisko-symbol w rosyjskiej kulturze

[@mysleniejednakboli2809]

Niektórzy nawet mówią, że każdy ma swojego Pietruszkę. Wzruszająca jest ta postać. Gdy odchodzi od Goliadkina mówi: pójdę do dobrych ludzi - oni bez fałszu żyją i nigdy nie są podwójni... Dziękuję za komentarz.

[@lgastawrogina7757]

Wspaniały odcinek! Może podjąłby się Pan rozważaniom na temat „Biesów” Fiodora Dostojewskiego?

[@mysleniejednakboli2809]

Dziękuję za uznanie - a więc warto było się trudzić. Dziękuję tutaj Antonio antonio - to z jego inspiracji zająłem się Sobowtórem. Następne będą "Biesy", ale to duże wyzwanie i wymaga czasu...

[@antonioconte7351]

Ayoade swoim filmem zainspirował mnie do bliższego zapoznania się z Sobowtórem. Dziękuję za ciekawy materiał, zachęcający do myślenia. A skoro zostałem wywołany pozwolę sobie na kilka rozważań. Jak już ustaliliśmy w okresie złotego wieku pisarze od siebie czerpali garściami i nic w tym złego. U Gogola postać dwojnika pojawia się dosyć szybko, już Nos jest zaczynkiem. Podoba mnie się myśleć, że Dostojewski pełnymi garściami czerpał z szynela, chociaż niektórzy badacze wskazują, iż pierwowzorem Goladkina był Butkow. Pan Doktor mówi, że 50 rubli miesięcznie to mało, że wystarczy na biedne życie. Jednak Kamaszkin zarabiał 400 rubli rocznie (Goladkina 600). Szynel powstał w 1842, sobowtór w 46, czyli wartość rubla była taka sama. Różnica mogłaby wynikać z różnicy nie w rangach, ale w stopniach rang. Bo o ile Kamaszkin faktycznie był urzędnikiem najniższej 14. rangi, to Goladkina chyba już nie. Najniższa ranga obejmowała stopnie od 9 do 14, ale radca tytularny to stopień 9 (proszę sobie przypomnieć utwór "Tysiąc dusz" Pisimskiego, gdzie autor pokazuje jak trudna była droga Jakuba Klinowicza do radcy tytularnego). Ta różnica mogłaby powodować różną wysokość wynagrodzenia, ale nie aż tak znaczną. Sobowtóra, którego my czytamy Dostojewski napisał najprawdopodobniej w 1864. Wydaje się, że ten z 46 był zbyt mocny, zbyt osobisty i zbyt wiele bólu przypominał (wg. mnie właśnie po nim nastąpiła przemiana, w wyniku klęski jaką poniósł). Zresztą on tego sobowtóra przerabiał już podczas odsiadki po aresztowaniu w 49 (powszechnie pomijane pytanie, jak wielką wartość musiał mieć dla niego ten utwór skoro go tak często przerabiał?). Później miał pomysł na całkiem nową książkę opartą o sobowtóra, ale przerobioną w innym kierunku. Rubel stracił wartość po wojnie krymskiej, jednej z tych wielu wojen, które miały być formalnością. Dostojewski przywiązywał ogromną wagę do pieniędzy, więc 400 czy 600 na pewno miało znaczenie. Poza tym zawsze pozostawała cenzura (istotnie w 1863 nieco zelżała) z którą miał problemy w sumie od zawsze. W 1864 rocznie 600 rubli Goladkina ma uzasadnienie. Zastanawiam się nad faktyczną rolą Bieleńskiego, w sumie to nie wiem jak ocenić jego bilans. Zbyt często na literaturę mają ogromny wpływ ludzie, którzy niczego wielkiego nie napisali. Ci ludzie są w każdej epoce, którą możemy określić złotym wiekiem w danym kraju. Co ciekawe dosyć często są to ludzie, powiedzmy rozchwiani, nadwrażliwi, acz apodyktyczni. Pozdrawiam Państwa

[@mysleniejednakboli2809]

Dziękuję za inspirację, by zająć się właśnie Sobowtórem. Ta lektura dostarczyła mi wiele niespodzianek. Oczywiście nie prowadziłem badań nad sytuacją materialną radcy tytularnego a moja anegdotyczna raczej wiedza pochodzi ze źródeł rosyjskich (jeśli udało mi się wybrać te wiarygodne). Podziwiam Pana erudycję i cieszę się, że pańskie rozważania pojawiają się właśnie pod moimi filmikami. Co do poczucia biedy. Często, rozchodzi się ono z sytuacją materialną - tzn. nasze odczucia odbiegają od obiektywnych kryteriów, często to ci bogatsi decydują o tym, jak bardzo biedni my sami się czujemy, jak oceniamy swoją sytuację. A przy tym to poczucie biedy i bogactwa jest w jakimś sensie społecznym uznaniem i podlega prawom opinii w danym miejscu i czasie. Na pewno Goliadkin nie był zadowolony ze swojej sytuacji i chciał ją radykalnie zmienić.

[@antonioconte7351]

Dziękuję za dobre słowo. W związku z naturą człowieka, pomysł sobowtóra, bliźniaka jest bardzo pociągający, szczególnie dla takiego umysłu jak Dostojewskiego. Sobowtóry, dualizmy charakterów są stałym elementem jego dzieł. Goladkin-młodszy jest wytworem pisarza (mniejszość opinii) albo Goladkina-starszego (większość). Jak już wspomniałem, Dostojewski, jeszcze przed sobowtórem napisał gospodyni, opowiadanie mocno ukraszone elementami fantastycznymi.. nie wiadomo dokładnie dlaczego oba utwory się nie spodobały, który z nich miał większy wpływ na porażkę (chronologicznie pierwsze gospodyni czy trudniejszy w odbiorze, ciekawszy, głębszy sobowtór stosunek autora wskazywałby na drugi tytuł.). Być może wersja z '46 miała elementy fantastyczne, ale tego już się nie dowiemy. W ogóle trzeba by było porozmawiać o Bieleńskim.. ale to przy innej okazji. Chodzi za mną kłamstwo; w polityce, w psychologii, w literaturze. Być może Jakub Piotrowicz okłamywał siebie tak długo aż konsekwencje: konflikty wewnętrzne, frustracja, kompleks niższości, a wszystko podlane sosem pychy, zawiści, agresji, strachu i lęku doprowadzają do pojawienia się w wewnętrznym świecie bohatera dwojnika, Goladkina-młodszego. Wydaje się to logiczne, jeżeli przyjmiemy, że sobowtór pojawiał się jako oznaka śmierci. Stan Jakuba Piotrowicza się pogarszał, więc w istocie Dostojewski miast uśmiercić bohatera daje mu nowe życie. A może to wcale nie kłamstwo u Jakuba Piotrowicza? Być może jakiś szczególny rodzaj rosyjskiej sprawiedliwości, a może rewizjonizm lub chociaż emocja tego typu? Co prawda sobowtór powstał po stworzeniu pojęcia resentyment, ale wydaje się, że Dostojewski to dobrze czuł. Dziękuję.

[@andrzejo6963]

Bardzo ciekawie Pan doktor opowiada. Przyjemnie słuchać i uczyć się mowosci.Dzieki.

[@mysleniejednakboli2809]

Dziękuję. Ja też przygotowując się, uczę się Dostojewskiego i mam z tego wielką satysfakcję...