Franco kontra Stalin. Wojna domowa w Hiszpanii - Arkadiusz Karbowiak i Piotr Zychowicz

Wesprzyj Historię Realną na Patronite. Zostań naszym patronem.
www.patronite....
Kup nową książkę Piotra Zychowicza „Germanofil” bezpośrednio od wydawcy - wysyłka 24 godziny!
www.rebis.com....
Obserwuj Piotra Zychowicza na:
FB: / zychowiczpiotr​​
Twitter: / piotrzychowicz​​
Wszystkie książki Piotra Zychowicza do kupienia na:
www.rebis.com....

[@HISTORIAREALNA]

Dziękuję wszystkim za obejrzenie dyskusji. Mam nadzieję, że okazała się dla Państwa interesująca. Ciekawe, mało znane w Polsce sprawy. Wkrótce nowy odcinek. :-)

[@senator967]

Bardzo znane. Zapomniał Pan o pracach profesorów Wielomskiego i Bartyzela?

[@CreativityPoland]

Raczej to kolejny chwyt marketingowy, których tu nie brakuje z tym mało znanym tematem. Akurat wojna domowa w Hiszpanii 1936-39 jest raczej w Polsce znana i kojarzona z powodu bezpośredniego poprzedzania wydarzeń jakie niosła ze sobą dla nas IIWŚ w Europie. Choć dobrze że takie wątki są poruszane na kanale historycznym. Jak mógłbym coś jeszcze zasugerować, to proponowałbym zapraszać ludzi bardziej skorych do dyskusji a nie odpowiadających na każde pytanie jakby na siłę i od niechcenia jak w przypadku tego nagrania z Panem A.Karbowiakiem. Może dyskusja np. z Leszkiem Żebrowskim?.. Jestem pewien że przyniosło by to Panu wielu widzów, choć nie wiem czy po słynnej debacie z 2018r. byłby Pan skłonny usiąść i podebatować merytorycznie o historii z ludźmi którzy mają wyraźnie odmienne zdanie i szczegółową wiedzę na dany temat.

[@CreativityPoland]

@@wojtekchudy5517 Jaka autoreklama? Mi tam się podoba że pokazywane są książki autorów w tle rozmowy na tym kanale.

[@pasjonatpl]

Niestety panowie, ale mimo że próbujecie zachować obiektywizm i wywiad jest jak najbardziej dobrze przeprowadzony pod względem merytorycznym i kultury wypowiedzi, to jednak jest stronniczy. Np. kiedy pan Karbowiak wspomniał o zbrodniach popełnionych przez reżim Franco, od razu dodał, że spora część zasłużyła na karę śmierci za popełnione zbrodnie. Ale dokładnie to samo można powiedzieć w drugą stronę. Spora część tych rozstrzelanych przez republikanów też popełniła zbrodnie, za które, wg tych samych kryteriów, zasłużyła na śmierć. Pan Karbowiak powiedział też, że lewica użala się wyłącznie nad swoimi ofiarami. Jak najbardziej się z tym zgadzam i uważam takie podejście do tematu za skandaliczne, ale jednak nie wspomniał, że prawica robi dokładnie to samo. Przynajmniej skrajna prawica. Ofiary Pinocheta czy Franco się dla nich nie liczą, bo to czerwoni. No i "Dolina Poległych" jako symbol pojednania. Czy ktoś zapytał rodziny ofiar z lewej strony, czy sobie życzą, żeby zwłoki ich krewnych leżały obok tych, którzy ich zabili? Naprawdę tego nie wiem, więc zadaję panu to pytanie. Za to wiem, że tysiące zwłok leżały w masowych grobach do 2004, kiedy w Hiszpanii wygrała lewica z Jose Zapatero jako premierem, rozpoczęto proces ekshumacji i identyfikacji. No to jak to było? Franco chciał pojednania, a z drugiej strony nie zarządził ekshumacji tych zwłok, nie zarządził identyfikacji, nie podał rodzinom zabitych informacji, co się z nimi stało? To gdzie tu pojednanie? Co do samego wyniku wojny, to zwycięstwo Franco uważam po prostu za mniejsze zło, bo inaczej Stalin by zdominował Hiszpanię. Ale gdyby po drugiej stronie był ktoś w rodzaju Tito, to moim zdaniem żadna ze stron nie byłaby lepsza ani gorsza. Tylko dominująca ideologia by się zmieniła. A o samym przeniesieniu zwłok Franco to może Hiszpanie powinni zdecydować, a my powinniśmy powstrzymać sie od opinii? Tzn Hiszpanie jako naród, a nie politycy, bo tak jak jedni nazywali ulice imieniem Franco, stawiali mu pomniki, jak komuniści w ZSRR Leninowi, nie pytając mieszkańców o zdanie, to teraz druga strona zdecydowała sie na przeniesienie jego zwłok, nie pytając ludzi, co o tym myślą. A może to rodziny zabitych republikanów by sobie życzyły, żeby szczątki Franco tam zostawić, ale przenieść szczątki ich krewnych? Powinni zorganizować jakieś referendum i pozwolić ludziom o tym zdecydować, a wszyscy powinni uszanować tę decyzję.

[@pasjonatpl]

A dzisiaj z hiszpańskich źródeł dowiedziałem się, że część ofiar w tej właśnie dolinie wrzucono do zbiorowych mogił i ich szczątki mają być ekshumowane na prośbę żyjących krewnych, tylko mogą być problemy z identyfikacją po tylu latach i przy takim stanie szczątków (same krypty ponoć są w złym stanie). Takie to było pojednanie, że zwłoki ofiar pogrzebano obok człowieka odpowiedzialnego za ich śmierć wbrew woli ich rodzin. Także mimo starań pokazaliście panowie daleko idący brak obiektywizmu. Wstyd. Po prostu wstyd.

[@ebenezerskrudrz6057]

Szczerze mówiąc taki sobie materiał. Spodziewałem się jakiejś kompleksowej analizy na przrstrzeni lat Generała Franco, a tak wyszedł zlepek znanych faktów obejmujących parę lat. Zmarnowany potencjał.

[@Nieznany_Uzytkownik]

Tylko żeby dokonać analizy trzeba rozmawiać z historykiem znającym realia i kontekst hiszpański a nie z publicystą, który zna się na wszystkim.

[@obserwators9788]

Przecież w czasie jednej rozmowy nie da się omówić tak długiego okresu.Myślę, że należałoby przeprowadzić kilka takich rozmów.I tak w czasie tej rozmowy wyjaśniono wiele faktów z okresu wojny domowej,który miał wpływ na okres następny czyli okres rządów gen. Franco.

[@mr.genz0]

Najpierw przesłuchaliśmy z żoną Podcast Historyczny na temat generała Franco a teraz słuchamy tego. KZbin bawi i uczy :-) Dzięki za waszą pracę.

[@chmielluk144]

No to odcinek to akurat slabo uczy 🤣 ale zazwyczaj jest duzo lepiej 👍

[@MrMarekmish]

@Ida Nilsson Droga Pani proszę mi wierzyć, że to nie Boga trzeba się bać, lecz szatanów w ludzkiej skórze. I wcale nie mam tu na myśli złych ludzi, bo z nimi każde wydolne państwo winno sobie bez problemu poradzić, lecz konkretnie dwa narody niemiecki i rosyjski, z którymi przyszło nam żyć przez miedzę. Chociaż dni i noce mijają nam we względnym spokoju, to cały czas nasze serca pełne są obaw o nasz polski dom, bo już tyle razy legł on w gruzach, że nawet trudno zliczyć. Aby obliczyć ile mieszkańcy tego domu wylali łez potrzeba geniusza większego niż Albert Einstein, a nawet sam Bóg, o którym się mówi, że jest rachmistrzem doskonałym miałby problem z tym zadaniem, takie dramaty dotykały polskie dzieci, kobiety, mężczyzn i starców. Prawdziwy cud, że naród Polski w ogóle przetrwał, lecz limit szczęścia już praktycznie się wyczerpał. To co teraz się dzieje w naszych granicach można ująć jednym słowem DRAMAT. Tak droga Pani ni mniej, ni więcej wszyscy jesteśmy uczestnikami pogrzebu Polski. Jeszcze gdyby czekała nas Polaków zbiorowa mogiła i odejście na drugi krąg, gdzieś tam w zaświatach, to wcale nie byłoby takie złe. Jednak tak się nie stanie, bo to ludzie potwory, znajdujący się po drugiej stronie życia powrócą na ziemię i pokażą nam żelazną pięść. Jakże pragnęłabym się mylić, lecz to wykluczone. Moje słowa wkrótce staną się ciałem i każdy bez wyjątku przekona się o ich prawdziwości. Dlatego już możemy oswajać się z myślą, że Hitler i Stalin wraz rzeszą swoich wyznawców staną w naszych granicach i nikt nawet palcem nie kiwnie w naszej obronie. Sami sobie jesteśmy winni, sami sobie założyliśmy pętlę na szyję i znowu w strugach łez będziemy przeklinać swój los. JA tak nienawidzę tych, którzy nas bezustannie poniżają w oczach świata, że nimi zaspokoję apetyty naszych wrogów, aby naród Polski unicestwić. Bez zmrużenia oka poświęcę głupców i rzucę ich na pożarcie lwom i tym samym ocalę Polskę mój dom. A poniżej tylko próbka, co będzie się dziać, gdy wszyscy ludzie jak karni żołnierze zameldują się na ziemi: @Marek Lakomski Pobożny tyci kutasiku, a jakie wiatry ciebie przygnały? Pewnie znad morza Martwego i bardzo dobrze się stało, bo JA wyjątkowo bezbożna cipa już się uśmiecham na myśl, że takie żałosne tyci kutasiki jak ty podzielą los pewnego Żyda, który wyzionął ducha na Golgocie. Oj będzie się działo, oj będzie. Tylko pamiętaj tyci kutasiku o trzymaniu wagi, by się kaci nie musieli za nadto przemęczać, kiedy będą wymierzać ci sprawiedliwość za grzebanie Polski żywcem.

[@Andrzej-rf7xn]

Thanks!

[@fk19fs]

Nie mam co oglądać to oglądam Zychowicza sprzed lat. Chłop nic się nie zmienił, tylko kciuków nie dawał :(

[@mikoajkopernik3264]

Bardzo ciekawa rozmowa.Mam nadzieję że pojawi się temat Korpusu Ochrony Pogranicza, jest to bowiem bardzo ciekawa formacja

[@ilent1850]

O tak. Też bym chętnie o tym posłuchał.

[@MrMarekmish]

@Ida Nilsson Droga Pani proszę mi wierzyć, że to nie Boga trzeba się bać, lecz szatanów w ludzkiej skórze. I wcale nie mam tu na myśli złych ludzi, bo z nimi każde wydolne państwo winno sobie bez problemu poradzić, lecz konkretnie dwa narody niemiecki i rosyjski, z którymi przyszło nam żyć przez miedzę. Chociaż dni i noce mijają nam we względnym spokoju, to cały czas nasze serca pełne są obaw o nasz polski dom, bo już tyle razy legł on w gruzach, że nawet trudno zliczyć. Aby obliczyć ile mieszkańcy tego domu wylali łez potrzeba geniusza większego niż Albert Einstein, a nawet sam Bóg, o którym się mówi, że jest rachmistrzem doskonałym miałby problem z tym zadaniem, takie dramaty dotykały polskie dzieci, kobiety, mężczyzn i starców. Prawdziwy cud, że naród Polski w ogóle przetrwał, lecz limit szczęścia już praktycznie się wyczerpał. To co teraz się dzieje w naszych granicach można ująć jednym słowem DRAMAT. Tak droga Pani ni mniej, ni więcej wszyscy jesteśmy uczestnikami pogrzebu Polski. Jeszcze gdyby czekała nas Polaków zbiorowa mogiła i odejście na drugi krąg, gdzieś tam w zaświatach, to wcale nie byłoby takie złe. Jednak tak się nie stanie, bo to ludzie potwory, znajdujący się po drugiej stronie życia powrócą na ziemię i pokażą nam żelazną pięść. Jakże pragnęłabym się mylić, lecz to wykluczone. Moje słowa wkrótce staną się ciałem i każdy bez wyjątku przekona się o ich prawdziwości. Dlatego już możemy oswajać się z myślą, że Hitler i Stalin wraz rzeszą swoich wyznawców staną w naszych granicach i nikt nawet palcem nie kiwnie w naszej obronie. Sami sobie jesteśmy winni, sami sobie założyliśmy pętlę na szyję i znowu w strugach łez będziemy przeklinać swój los. JA tak nienawidzę tych, którzy nas bezustannie poniżają w oczach świata, że nimi zaspokoję apetyty naszych wrogów, aby naród Polski unicestwić. Bez zmrużenia oka poświęcę głupców i rzucę ich na pożarcie lwom i tym samym ocalę Polskę mój dom. A poniżej tylko próbka, co będzie się dziać, gdy wszyscy ludzie jak karni żołnierze zameldują się na ziemi: @Marek Lakomski Pobożny tyci kutasiku, a jakie wiatry ciebie przygnały? Pewnie znad morza Martwego i bardzo dobrze się stało, bo JA wyjątkowo bezbożna cipa już się uśmiecham na myśl, że takie żałosne tyci kutasiki jak ty podzielą los pewnego Żyda, który wyzionął ducha na Golgocie. Oj będzie się działo, oj będzie. Tylko pamiętaj tyci kutasiku o trzymaniu wagi, by się kaci nie musieli za nadto przemęczać, kiedy będą wymierzać ci sprawiedliwość za grzebanie Polski żywcem.

[@dasboot5903]

Bardzo dobry, obiektywny i rzeczywisty program, ktory nie faworyzowal zadnej z walczacych w hiszpanskiej wojnie domowej stron !!!! Tak wlasnie trzeba podchodzic do kazdych praktycznie tematow w historii !!!! I chociaz jestem prawicowych pogladow, to bardzo dziekuje wlasnie za utrzymanie autentycznego balansu i rzeczywistego obiektywizmu i nie wybielanie zadnej ze stron tego okropnego hiszpanskiego konfliktu, czyli wojny domowej !!!! Z drugiej jednak strony, moge smialo powiedziec, ze general ("faszystowski") Franco - uchronil HIszpanie przed skutkami i konsekwencjami Drugiej Wojny Swiatowej. Zapewne doskonale rozumial, jak jego rodzony kraj wykrwawil sie podczas niewiele wczesniej trwajacej okrutnej wojny domowej, i pragnal dla niego czasu do rewitalizacji struktur spolecznych, ekonomi i gospodarki, .... czyli do pracy przy jego odbudowie - ale w spokoju - ktory dawalo mu jedynie utrzymanie neutralnosci Hiszpani w swiatowym konflicie. Dzisiejsze lewako/socjalistyczno/komunizujace rzady w Hiszpani, pragna przekonfigurowac i zreformatowac rzeczywistosc historyczna, pompujac w medialne zafalszowane i przekrecone przekazy na temat chociazby ich wlasnej wojny domowej .... calkowicie skrajnie lewackie tresci, :o( Nie pomija oczywiscie obowiazkowo juz nawet tematu dzielnej walki o "rownouprawnienie kobiet" oraz spraw zwiazanych z LGBTQ+ podczas wojny domowej w Hiszpani. Stad powstaja w zalewaczonej hiszpanskiej telewizji, takie napompowane seriale telewizyjne typu jak: *"Cable Girls" ("Chicas de cable")* ... ktore momentami nie maja zupelnie nic wspolnego w tamta okrutna rzeczywistoscia i przekierowywuja na sile uwage widza na tematy typowo lewackie - zupelnie nie zwiazane z tym, co sie dzialo wowczas na terenie Hiszpani ogarnietej trgiczna wojna domowa.

[@polskinarodowiec2912]

Przecież faszyzm to narodowy socjalizm. Więc raczej lewa strona...

[@dasboot5903]

@@polskinarodowiec2912 I tak - - i nie !!!! W zaleznosci od tzw, "konfiguracji". Nawet Hitler po osobistym spotkaniu w Berlinie z generalem Franco, pozniej powiedzial ... ze: "z socjalisty, to da sie jakos zrobic narodowego-socjaliste .... ale z tego katolickiego "faszysty" - to niestety nic sie nie da zrobic !!!!" :o)

[@polskinarodowiec2912]

@@dasboot5903 😁 faszyzm, najbardziej dyskryminowany system polityczny. Moim zdaniem najlepszy. Dla mnie faszyzm to wolnościowcy w narodowym socjalizmie..

[@dasboot5903]

@@polskinarodowiec2912 Faszyzm w Italii ... nie byl MORDERCZYM systemem. Wielu wloskich socjalistow i nawet komunistow, zostalo jedynie skazanych na izolacyjne wiezienie .... i dzieki temu przezyli wojne, aby potem zamordowac bestialsko Benito Mussoliniego i jego zone !!!! Faszyzm mial dla Wlochow wiele pozytywnych stron. Tak samo jak i dla calej ludzkosci takze. To dzieki DUCE w Rzymie wybudowano METRO, to dzieki DUCE .... caly swiat moze do dzisiaj podziwiac, pamiatki po przeszlosci Cesarstwa Rzymskiego rowniez.

[@mariaamparoromerovicent955]

Con Franco vivimos la mejor época de nuestras vidas,era un Patriota y sacó a España de las cenizas,llegando a ser la 8 Potencia Económica Mundial,vivimos en Paz y ya la gente no hablaba de la guerra,ahora han llegado los Comunistas al Poder y ya empieza nuestra economía a ir cuesta hacia abajo....siempre son ellos los culpables....🇪🇦

[@dawidnowotka4339]

Może jakiś program o rządach Salazara w Portugali, wobec których też narosło pełno mitów?

[@leonardmatthew9206]

Jestem za! Bardzo mało materiałów na ten arcyciekawy temat

[@XvallorX]

Podpisuje sie pod ta prosba. Pozdrawiam!

[@KlajniKleiner]

bdb pomysł!

[@janesik]

Konspekt Jachowicza opiera się o podręcznik szkoły średniej do historii. Proponowane przez niego zrozumienie tego konfliktu jest metodologiczne w najlepszym razie odtworcze.

[@mikoajdariuszmackowiak2141]

Bardzo jednostronnie i bardzo nierzetelnie przedstawiono temat. Zwłaszcza Pan Zychowicz, który wszystko podsumowuje krótkim: walczyli o czerwoną Hiszpanię. A może walczyli przy tym o elementarną sprawiedliwość? Poza tym frakcje komunistyczna, socjalistyczna i anarchistyczna, to nie jest jedno i to samo. Może warto coś więcej powiedzieć o udziale Orwella i o tym, co on sam pisał na temat wojny domowej w Hiszpanii.

[@grot7x603]

Może pan przybliżyć tą historię o Orwellu?

[@risussardonicusstarszy7341]

Program, jak zwykle ciekawy a treść, jak zawsze realna. W ramach skojarzeń podczas rozmowy scena z filmu „Popiół i diament”, gdzie przy dźwiękach hiszpańskiej rewolucyjnej pieśni towarzysz Szczuka wspomina swoją „bohaterską” przeszłość i wojnę domową w Hiszpanii. Szanowny Panie Piotrze! Bardzo proszę o zrealizowanie programu z dyskusją na temat Pierwszej Rzeczypospolitej, jej ustroju i realnych stosunków społecznych w niej panujących w kontekście zagęszczających się, zwłaszcza ostatnio, różnego rodzaju aberracji historycznych, których najbardziej „lansowanym” objawem jest książka Adama Leszczyńskiego „Ludowa historia Polski”. Wiem, że nie jest to, przynajmniej w znanych mi publikacjach, temat pańskich szczególnych zainteresowań, ale z drugiej strony w wielu swoich wystąpieniach odwołuje się Pan do szerokorozumianej tradycji szlacheckiej, jak rozumiem, również ze względu na tradycje rodzinne. Niestety od kilku dobrych lat, ten jedyny i oryginalnie nasz „twór cywilizacyjny” jest deprecjonowany w sposób tak bezczelny a przede wszystkim bezczelnie głupi, że porównania z propagandą z czasów tzw: „głębokiej komuny” nasuwają się same. Niemniej uważam, że fraz w rodzaju „szlachecki kolonializm”, tudzież „szlacheckie niewolnictwo” nie odważyłaby się lansować nawet najbardziej zajadła i tępa część aparatu propagandowego PRL. Niestety nie ma już z nami autorytetów, takich jak prof. Janusz Tazbir, prof. Stefan Kieniewicz, czy chociażby pański mentor prof. Paweł Wieczorkiewicz, którzy z pewnością daliby odpór owym historycznym idiotyzmom. Odpór jednak dać trzeba i mam nadzieję, że zacznie go właśnie Pan.

[@tylkopowaznie2508]

Zgoda, ten "historyczny idiotyzm" (cudzysłów świadomy)wart jest dyskusji, nie dlatego ,aby go bronić czy ganić , ale właściwie ocenić . Wprawdzie historia go ocenila po 1945r, ale mit szlacheckiej demokracji i wolnosci, szlacheckiej dumy i patriotyzmu były pielegnowane przez cały ten czas, nawet, a moze szczególnie, w PRL. Nie czytałem ksiazki p. Leszczyńskiego, znam jedynie recenzje i fragmenty (jesli sie nie mylę). Reasumujac, nie trzeba bronic tego co w istocie nie jest atakowane i szkalowane - dyskutować można.

[@risussardonicusstarszy7341]

@@tylkopowaznie2508 Zgadzam się, rzecz jasna, co do dyskusji. Dlatego właśnie próbuję Pana P. Zychowicza do organizacji takowej zachęcić. Zresztą to bardziej temat na serię programów, panel czy konferencję. Natomiast nie mogę się zgodzić ze stwierdzeniem, że, nikt tu niczego „w istocie” nie atakuje. Bo atakuje i to „w istocie” właśnie. Chociaż uważam, że „deprecjonuje” jest w tym przypadku trafniejsze. Co ciekawe dzieje się to po jednej i po drugiej stronie owej „obłędnej polskiej barykady”. Z jednej strony poprzez niczym nieuzasadnioną chęć zawłaszczenia tudzież bezrefleksyjnej apoteozy a z drugiej poprzez próbę zastąpienia owej tradycji, jakąś właśnie historyczną „ludową aberracją”. Oczywiście całe to zjawisko jest przede wszystkim tzw. „poszerzaniem pola walki”, rzecz jasna walki politycznej a ta, jak wiadomo z faktami się nie liczy. Dlatego właśnie uważam, że „Historia realna” rzecz realnie naświetlić powinna. Co do „peerelowskiego pielęgnowania”, to rozumiem, że to taki żarcik był prowokacyjny lekko.

[@tylkopowaznie2508]

@@risussardonicusstarszy7341 To co napisałem, napisałem na powaznie.

[@risussardonicusstarszy7341]

@@tylkopowaznie2508 No, to się w kolejnym punkcie nie zgadzamy. Fundamentalnie. Niemniej mam nadzieję, że jeśli nie pięknie to przynajmniej interesująco. Pozdrawiam 😉

[@tylkopowaznie2508]

@@risussardonicusstarszy7341 Napisałem, że dyskutować mozna, nie napisałem , że warto. Nie powinnismy obracać sie tak mocno do tyłu w poszukiwaniu wskazówek, jak życ dzisiaj. Na muralu przed ASzW (przy okazji , kto wymyslił taka nazwe, dla zakompleksionych?) widnieje napis -Marszalku wróć (patrz Wiki, hasło Pilsudski) . Powiem tak, kto nie ma jasnej wizji przyszlosci , swojej i swojego narodu , ten na siłe wraca do przeszłosci, w załozeniu wspaniałej i dumnej.

[@chriss2750]

Panie Piotrze, To było starcie między Frontem Ludowym (koalicja socjalistów, komunistów, anrachistow i republikanów) a nacjonalistami. Termin frankiści powstał dopiero po wojnie domowej. Gen. Franco został przywódcą rebelii dopiero po śmierci gen. Moli, który był mózgiem całego przedsięwzięcia. Polecam książkę: Hiszpania- pierwsze starcie dwóch totalitaryzmów.

[@konradhenrykowicz1859]

Następny pożyteczny idiota. W buty wsadź sobie tę książkę.

[@mikoajdariuszmackowiak2141]

@@konradhenrykowicz1859 Gościu Ci prawdę mówi, a Ty, jak na ignoranta przystało, masz gdzieś książki.

[@mikoajdariuszmackowiak2141]

Chris S Zychowicz nie wie nic o tamtej wojnie.

[@mariaamparoromerovicent955]

España siempre Católica.....Y menos mal que ganó Franco la guerra 🇪🇦🇪🇦🇪🇦🇪🇦🇪🇦

[@Kristophernando]

Świetny odcinek, dużo "mięsa", wiele się dowiedziałem, mimo że interesuje się tematem. Może poszerzyłbym 2 wątki: 1) Masakra w Paracuellos de Jarama, nazywanym hiszpańskim Katyniem, oczywiście głównie przez Frankistów ale jednak temat wart omówienia. 2) Przekazanie władzy przez Franco królowi Juanowi Carlos I, na mocy dekretu z końca lat 40. Rozumiem, że odcinek jest poświęcony głównie samej wojnie natomiast uważam, że warto jest przedyskutować powyższe tematy. Może oddzielny odcinek w jaki sposób w 1975-78 roku dochodziło do przekazania władzy. Jeszcze raz gratuluję odcinka i szczerze kibicuję kanałowi.

[@Damianeekk]

A jakie materiały albo książki kolega poleca, aby poszerzyć swoją wiedzę?

[@tylkopowaznie2508]

A gdzie w tym programie Stalin kontra Franco?

[@skowron840]

Świetnie się słucha tego programu

[@michamichalski8076]

Boże proszę uczmy się błędów na historii bo po to ona jest!!

[@tadeuszstaniec3649]

Kiedyś turysta z Polski był w Barcelonie. Szukał drogi i zapytał się miejscowego gdzie jest aleja generała Franco. Katalończyk powiedział, że nie wie. Po czym dodał,że jeśli chodzi o Diagonal to trzeba iść tak i tak dalej. Użył dawnej nazwy tej ulicy sprzed wojny domowej. To było jeszcze za PRL u nas. Dzisiaj nie ma już takiego miejsca jak Avenida de gen. Franco. W dzisiejszych czasach za pytanie o aleje Franco możnaby dostać w pysk. Katalonia wali Hiszpanię. Wszędzie są flagi katalońskie i bardzo podkreśla się, że Catalunya to nie Hiszpania. Nie wolno drażnić Katalończyków. Pozytywne , że oni się cieszą jak ktoś się zainteresuje np. ich trudnym językiem . Ani hiszpański ani francuski. Zjadają jeszcze do tego literki i łączą po kilka słów. Pozdrawiam Tadeusz

[@TheCrusader200]

Świetna debata. Ciekawe czy taka debata mogłaby zostać przeprowadzona w dzisiejszej Hiszpanii rządzonej przez socjalistów.

[@grabol1982]

Haha. To była by ostatnia debata uczestniczących

[@michaelcarpenter-hi5]

Radykalna lewica nie tylko doprowadzila do zmiany pochówku generała Franco, ale do upadku Hiszpanii

[@FeuerKriegDivisionPoland]

@@wojtekchudy5517 lewak będzie mnie historii uczył, kto by za was broń nosił, takich oskarkow starczy odciąć od prądu i sojowego latte i popłakani i usmarkani uciekają do mamy 😆

[@marektrucho8412]

@@FeuerKriegDivisionPoland O czym ty bredzisz. To wy, narodowcy, nie odznaczyliście się żadnymi istotnymi historiami zwycięskiej walki w polskiej historii. Potraficie tylko lizać carskie buty, mordować żydow, kolaborować z hitlerem, okradać chłopów i kryć się w lesie jak tchórze, względnie popierać junte Jaruzelskiego i tworzyć kolaboracyjne organizacje typu pax. Pajacu. Wróć do szkoły.

[@FeuerKriegDivisionPoland]

@@marektrucho8412 co do okradania chłopów to polecam poczytać o działalności AL oni byli ekspertami w okradaniu chłopów, mordowaniu Żydów i kradzieży damskiej bielizny i obrączek, do tego przypisywaniu sobie akcji bojowych AK, BCh i NSZ a no i usługiwania ruskim i zabijania żołnierzy innych organizacji niepodległościowych i pogromów, nawet swoich zabijaliście jak np Marcela Nowotko, a no i nie zapomnę o tym jak pięknie donosiliscie na AK do gestapo 😆 piękna karta walki

[@FeuerKriegDivisionPoland]

@@wojtekchudy5517 kto uciekał? Ja mówie o dzisiejszy czasach chłopie zacznij myśleć o tym co jest teraz, a co do Stalingradu to przypomnę że bez pomocy Anglikow Armia Czerwona zdechła by z głodu brudu, nawet nie mieli by się w co ubrać

[@dasboot5903]

@@FeuerKriegDivisionPoland A na samym poczatku ... ci zwykli bandyci/kryminalisci naslani z Moskwy, to nazywali sie Gwardia "Ludowa" .... potem dopiero Armia "Ludowa" .... zeby ladniej wygladalo obok AK !!!! :o)

[@grzechuz3964]

Rozmowa zbyt tendencyjna... Przyczyny wojny domowej na pewno są bardziej zlożone niż to wynika z dyskusji, zwłaszcza rola KK oraz postaw antykościelnych... Z czegoś to wynikało, kk był jednym z głównych hamulcowch w rozowju zacofanej jak na tamte czasy Hiszpanii... Nie kłaniałbym się frankistom tak bardzo ... Jak Pan dr... Oczywiście szaleństwa FL nie ulegają wątpliwości...

[@radekspiewak8071]

Wysmienite! Jak i ksiązki!

[@emjiemji]

Bardzo dziękuję za te audycje. Właśnie ten temat podany obiektywnie i najbliżej realiów jest nieosiągalny we Francji. Wcale mnie nie szokuje fakt, że frankisci ostro rozprawiali się czerwonymi wszelkiej maści Co sądzę o audycjach? Są genialne! Pozdrawiam Francuska babcia

[@MrMarekmish]

@Ida Nilsson Droga Pani proszę mi wierzyć, że to nie Boga trzeba się bać, lecz szatanów w ludzkiej skórze. I wcale nie mam tu na myśli złych ludzi, bo z nimi każde wydolne państwo winno sobie bez problemu poradzić, lecz konkretnie dwa narody niemiecki i rosyjski, z którymi przyszło nam żyć przez miedzę. Chociaż dni i noce mijają nam we względnym spokoju, to cały czas nasze serca pełne są obaw o nasz polski dom, bo już tyle razy legł on w gruzach, że nawet trudno zliczyć. Aby obliczyć ile mieszkańcy tego domu wylali łez potrzeba geniusza większego niż Albert Einstein, a nawet sam Bóg, o którym się mówi, że jest rachmistrzem doskonałym miałby problem z tym zadaniem, takie dramaty dotykały polskie dzieci, kobiety, mężczyzn i starców. Prawdziwy cud, że naród Polski w ogóle przetrwał, lecz limit szczęścia już praktycznie się wyczerpał. To co teraz się dzieje w naszych granicach można ująć jednym słowem DRAMAT. Tak droga Pani ni mniej, ni więcej wszyscy jesteśmy uczestnikami pogrzebu Polski. Jeszcze gdyby czekała nas Polaków zbiorowa mogiła i odejście na drugi krąg, gdzieś tam w zaświatach, to wcale nie byłoby takie złe. Jednak tak się nie stanie, bo to ludzie potwory, znajdujący się po drugiej stronie życia powrócą na ziemię i pokażą nam żelazną pięść. Jakże pragnęłabym się mylić, lecz to wykluczone. Moje słowa wkrótce staną się ciałem i każdy bez wyjątku przekona się o ich prawdziwości. Dlatego już możemy oswajać się z myślą, że Hitler i Stalin wraz rzeszą swoich wyznawców staną w naszych granicach i nikt nawet palcem nie kiwnie w naszej obronie. Sami sobie jesteśmy winni, sami sobie założyliśmy pętlę na szyję i znowu w strugach łez będziemy przeklinać swój los. JA tak nienawidzę tych, którzy nas bezustannie poniżają w oczach świata, że nimi zaspokoję apetyty naszych wrogów, aby naród Polski unicestwić. Bez zmrużenia oka poświęcę głupców i rzucę ich na pożarcie lwom i tym samym ocalę Polskę mój dom. A poniżej tylko próbka, co będzie się dziać, gdy wszyscy ludzie jak karni żołnierze zameldują się na ziemi: @Marek Lakomski Pobożny tyci kutasiku, a jakie wiatry ciebie przygnały? Pewnie znad morza Martwego i bardzo dobrze się stało, bo JA wyjątkowo bezbożna cipa już się uśmiecham na myśl, że takie żałosne tyci kutasiki jak ty podzielą los pewnego Żyda, który wyzionął ducha na Golgocie. Oj będzie się działo, oj będzie. Tylko pamiętaj tyci kutasiku o trzymaniu wagi, by się kaci nie musieli za nadto przemęczać, kiedy będą wymierzać ci sprawiedliwość za grzebanie Polski żywcem.

[@jacekbialy6105]

Wojna w Hiszpanii była typową proxy war, na którą wysyła się harcowników przed głównym starciem. Co do generała Świerczewskiego, to znany był on z urządzania nieoczekiwanych inspekcji, które zwyczajowo kończyły się poczęstunkiem. I tak w dniu 28 marca 1947 po zakończeniu inspekcji w Lesku i Baligrodzie grupa miała wracać do Leska, lecz generał zmienił plany postanawiając dokonać kontroli posterunku WOP w Cisnej. Jednak sprawa nie była prosta, gdyż Cisna leży po drugiej stronie górskiego masywu będącego wówczas naturalnym schronieniem banderowców. Niewielki konwój ruszył w stronę przełęczy i kilka kilometrów za Baligrodem natknął się na sotnię Chrina oczekującą na zaopatrzenie od miejscowych chłopów. Podchmielony generał zagrzewał do walki, lecz nie jest wykluczone, że zginął od ciosu bagnetem. Szczęściem ktoś miał znajomych w Warszawie, gdzie ogłoszono bohaterską śmierć generała Waltera, zanim prokuratora wojskowa w Rzeszowie zdążyła przystąpić do śledztwa. A skoro legenda przykryła fakty, to należało ją rozpowszechniać. Do sprawy śmierci generała Świerczewskiego próbowano wrócić w peerelowskich czasach, lecz głównie na okoliczność personalnych rozgrywek wewnątrz aparatu władzy. W końcu zawsze można było w nią wrobić tego lub innego towarzysza.

[@jacekbialy6105]

Generał nie należał do postaci powszechnie w wojsku lubianych, zatem nie jest wykluczone, że ktoś go wystawił napomykając w Baligrodzie o posterunku w Cisnej. Z drugiej strony wiadomym jest, że ukraiński sotnik lubił się chwalić przeprowadzeniem udanej na niego zasadzki. Jednak na zdrowy rozum nie musiał jej zaplanować w bliskiej okolicy Baligrodu, lecz gdzieś dalej w wyższych partiach gór, gdzie mógł ze swymi ludźmi czuć się pewniej - gdyby oczywiście spodziewał się wyprawy generała do Cisnej.

[@tomaszhyla9596]

Świetne !

[@MrMarekmish]

@Ida Nilsson Droga Pani proszę mi wierzyć, że to nie Boga trzeba się bać, lecz szatanów w ludzkiej skórze. I wcale nie mam tu na myśli złych ludzi, bo z nimi każde wydolne państwo winno sobie bez problemu poradzić, lecz konkretnie dwa narody niemiecki i rosyjski, z którymi przyszło nam żyć przez miedzę. Chociaż dni i noce mijają nam we względnym spokoju, to cały czas nasze serca pełne są obaw o nasz polski dom, bo już tyle razy legł on w gruzach, że nawet trudno zliczyć. Aby obliczyć ile mieszkańcy tego domu wylali łez potrzeba geniusza większego niż Albert Einstein, a nawet sam Bóg, o którym się mówi, że jest rachmistrzem doskonałym miałby problem z tym zadaniem, takie dramaty dotykały polskie dzieci, kobiety, mężczyzn i starców. Prawdziwy cud, że naród Polski w ogóle przetrwał, lecz limit szczęścia już praktycznie się wyczerpał. To co teraz się dzieje w naszych granicach można ująć jednym słowem DRAMAT. Tak droga Pani ni mniej, ni więcej wszyscy jesteśmy uczestnikami pogrzebu Polski. Jeszcze gdyby czekała nas Polaków zbiorowa mogiła i odejście na drugi krąg, gdzieś tam w zaświatach, to wcale nie byłoby takie złe. Jednak tak się nie stanie, bo to ludzie potwory, znajdujący się po drugiej stronie życia powrócą na ziemię i pokażą nam żelazną pięść. Jakże pragnęłabym się mylić, lecz to wykluczone. Moje słowa wkrótce staną się ciałem i każdy bez wyjątku przekona się o ich prawdziwości. Dlatego już możemy oswajać się z myślą, że Hitler i Stalin wraz rzeszą swoich wyznawców staną w naszych granicach i nikt nawet palcem nie kiwnie w naszej obronie. Sami sobie jesteśmy winni, sami sobie założyliśmy pętlę na szyję i znowu w strugach łez będziemy przeklinać swój los. JA tak nienawidzę tych, którzy nas bezustannie poniżają w oczach świata, że nimi zaspokoję apetyty naszych wrogów, aby naród Polski unicestwić. Bez zmrużenia oka poświęcę głupców i rzucę ich na pożarcie lwom i tym samym ocalę Polskę mój dom. A poniżej tylko próbka, co będzie się dziać, gdy wszyscy ludzie jak karni żołnierze zameldują się na ziemi: @Marek Lakomski Pobożny tyci kutasiku, a jakie wiatry ciebie przygnały? Pewnie znad morza Martwego i bardzo dobrze się stało, bo JA wyjątkowo bezbożna cipa już się uśmiecham na myśl, że takie żałosne tyci kutasiki jak ty podzielą los pewnego Żyda, który wyzionął ducha na Golgocie. Oj będzie się działo, oj będzie. Tylko pamiętaj tyci kutasiku o trzymaniu wagi, by się kaci nie musieli za nadto przemęczać, kiedy będą wymierzać ci sprawiedliwość za grzebanie Polski żywcem.

[@ja_reakcjonista]

Podobno Pan Zychowicz / cała redakcja czyta komentarze. Mam propozycję odcinka dotyczącego ewentualnego scenariusza wojny wybuchającej 1 października 1938 gdzie Polska udziela pełnych gwarancji Czechosłowacji i wybucha wojna z iii Rzeszą. Do tej debaty idealny był by Pan M Majewski i ktoś znający się na tematyce Polskej armii 1938. Była by to niezwykle ciekawa debata.

[@tylkopowaznie2508]

To nie była tylko sprawa wojska. Zapewne nie wiesz, ale w 1937 r Czechosłowacja podpisała z Francja i ZSRR umowe obronna przeciw Niemcom. Musielibyśmy wiec współpracować z ZSRR. Zapewne Rosjanie postawiliby sprawe przejscia swoich wojsk do Czechosłowacji przez nasze terytorium. Jak postapilibysmy, zostawiam twojej domyslnosci! Podobny problem był w 1938r podczas kryzysu sudeckiego.

[@ja_reakcjonista]

@@tylkopowaznie2508 Zacznę od tego iż Pana uwaga jest zupełnie nie na miejscu i wyjątkowo nie uprzejma. Mógł by Pan sobie na taki ton pozwolić w przypadku gdy by Pan coś więcej wiedział. Pakt nie został zawarty w 1937 tylko 16 Kwietnia 1935 roku. Nie był on podpisany przez ZSRR, Francę i Czechosłowację, tylko przez ZSRR i Czechosłowację (stosunki ZSRR i Francji były z poprzednich umów - warunkiem przystąpienia czerwonej hydry do pomocy czechosłowacji była chronologicznie pierwsza interwencja militarna Francji. Właśnie dla wyżej wymienionych problemów należy przeprowadzicie taką debatę. Właśnie chodzi o rozmowę na temat problematyki takiego układu - przejścia wojsk, Królestwo Węgier, Krolestwo Rumunii i wiele innych czynników. Dalej mamy dalej Pańskie niezrozumienie tematyki. Podobny problem kryzysu Sudeckiego - właśnie mówię o scenariuszu wojny w przypadku odrzucenia żądań. Fall Grün zakładał atak 28 Września, podpisanie Monachium 30 września - pierwsza możliwa data niemieckiego ataku to właśnie 1 Października. W wersji którą mniej więcej proponuję jako alternatywną po ogłoszeniu Monachium Polska udziela pełnych gwarancji Czechosłowacji i przeprowadza mobilizacje. Debata winna odpowiedzieć na pytania - Czy Niemcy atakują, jak zachowa się ZSRR itd.

[@tylkopowaznie2508]

@@ja_reakcjonista Ciesze sie , że zapoznałes sie na WIKI z okolicznościami podpisania tego układu. Nie stosuję Panowania, upraszczam jedynie tresć, Panownie to na forum niepotrzebne grzecznosci - oczywiscie w zyciu codziennym zachowuje obowiazujace , tradycyjne formy zwracanie sie do ludzi. Nie pisalem o niuansach układu, gdyz nie to było najwazniejsze. Twój pomysl zupełnie pomija istnienie układu Czechosłowacji, ZSRR i Francji, w tym równiez problem przemarszu wojsk ZSRR przez nasze terytorium. Pomijasz równiez sprawe Zaolzia i ogólnie tradycyjego przed wojna braku zrozumienia Polaków i Czechów. Piłsudski mówił o Czechosłowacji - :państwo sezonowe" , czy cos w tym rodzaju. Twój pomysł wcale nie jest oryginalny, choć ja bym powiedział - logiczny i naturalny. Niestety w ówczesnej polityce w Europie niewiele było logicznego i naturalnego. PS. O pomysle można o usłyszeć w filmie "Polskie drogi".

[@ja_reakcjonista]

@@tylkopowaznie2508 Pomijając początkową złośliwość która jest wynikiem wykazania nieścisłości w twoim komentarzu. Kto powiedział iż nie uwzględniam zachowania ZSRR czy Francji? Właśnie chodzi mi o to aby na ten temat pogdybać. Mnie osobiście bardziej interesuje przeliczenie uzbrojenia i ogólnie ewentualne szanse poszczególnych stron jednak nie wykluczam polityki zagranicznej. Pomysł nie jest znikąd zaczerpnięty tylko jest to jedyne logiczne wyjście w celu powstrzymania iii Rzeszy. Bodajże Edward Rydz Śmigły na oszcerstwa jakoby polska chciała atakować Czechosłowację odpowiedział iż wszystkie nieporozumienia z ČS można rozwiązać dyplomatyczne. Pomijając całą wcześniejszą treść uważam, że Polska władza winna zaangażować całe dostępne środki aby wepchnąć ČS do wojny (np. zamach stanu). Być może moje twierdzenie jest nieco naiwne ale armia (w rozumieniu zgrupowania) która finalnie weszła na Zaolzie mogła bez problemu atakować na Opole. Bardzo ciekawe w tym okresie były ruchy wojsk Polskich.

[@jinxol476]

''Tam gdzie ja będę, tam nie będzie komunizmu''. Generał Franco

[@dasboot5903]

AMEN.

[@FeuerKriegDivisionPoland]

Niestety teraz generała nie ma a czerwona hydra podnosi łeb wspomagana przez pożytecznych idiotów

[@dasboot5903]

@@FeuerKriegDivisionPoland < Dlatego przepiekna Hiszpania, ponownie stacza sie na samo dno. Coraz wiecej Hiszpanow mozena obecnie spotkac w Polsce, w poszukiwaniu zatrudnienia.

[@marcinkowskimariusz7787]

​@@dasboot5903 Hiszpanie od 10 lat nawet we Francji nie szukają "zatrudnienia" to potrzebna im robota w Polsce:) Od 10 lat na samej turystyce zarabiają 15 razy więcej niż Polska (teraz nawet więcej niż Francja i Włochy) przypominam że Biedronka jest Portugalska a ten kraj stoi gorzej ekonomicznie niż Hiszpania, kto tu komu daje prace ? ile firm polskich jest w Hiszpanii ? Hiszpania nie idzie ani na lewo ani na prawo ale PROSTO! Ich gigantyczny przemysł stoczniowy i kopalnie są w prywatnych rękach a nie zniszczone lub utrzymywane z kieszeni podatnika jak u nas w Polsce ! Hiszpanie wywalili Franco z grobu a Polacy nie potrafią wywalić Jaruzelskiego z Kiszczakiem za zbrodnie przeciw własnemu narodowi, od 30 lat na ulicach Madrytu czy Barcelony można spotkać polskich żebraków, ilu Hiszpańskich żebraków masz w Warszawie czy Krakowie ? w Toledo bezrobotny Hiszpan pije smaczne wino i pali dobre papierosy, w Kielcach Polak tyra i nawet go na kino nie stać, takie mamy fakty, ty anonimie znowu nażarłeś się valium albo z głodu majaczysz, i nie pisz mi tylko znowu o twoich gnębicielach "lewakach, gender, kod, masonach, ufo i yeti", 30 lat mija jak "obalacz komuny" JP II ma postawionych 1000 pomników w Polsce a tacy jak ty twierdzą że "komuna" nadal żyje, porozwalajcie jego pomniki skoro was "lewactwo" tłamsi, wykażcie się odwagą a nie anonimowym pierdoleniem przestraszonego kurczaka

[@dasboot5903]

@@marcinkowskimariusz7787 < Pierdolenie !!!! Juz niejednego Hiszpana spotkalem w Warszawie, w tym z wyzszym wyksztalceniem, najczeszesciej inzynierow budowlanych, szukajacych zatrudnienia w przemysle budowniczym. Skoro jest obecnie ... "tak dobrze" z bezrobociem w Hiszpani, to co oni robia w Polsce, szukajac tutaj zatrudnienia ?? Skoro w Hiszpani ~podlug ciebie to .... "BEZROBOTNY pije i pali ... i nie ma robali" ... to ciekawy jestem jak dlugo Hiszpania w takim twoim swoistym socjalnym "PARADISE" to pociagnie ???? Skad na to wezma szmalec ???? Alez BZDURY wypisujecie >> *twayszu marcinkowski !!!!*

[@menthalA]

Super dobry temat. Zainteresowałem się od czasu przeczytania książki Anthony'ego Beevora Battle of Spain.

[@MrMarekmish]

@Ida Nilsson Droga Pani proszę mi wierzyć, że to nie Boga trzeba się bać, lecz szatanów w ludzkiej skórze. I wcale nie mam tu na myśli złych ludzi, bo z nimi każde wydolne państwo winno sobie bez problemu poradzić, lecz konkretnie dwa narody niemiecki i rosyjski, z którymi przyszło nam żyć przez miedzę. Chociaż dni i noce mijają nam we względnym spokoju, to cały czas nasze serca pełne są obaw o nasz polski dom, bo już tyle razy legł on w gruzach, że nawet trudno zliczyć. Aby obliczyć ile mieszkańcy tego domu wylali łez potrzeba geniusza większego niż Albert Einstein, a nawet sam Bóg, o którym się mówi, że jest rachmistrzem doskonałym miałby problem z tym zadaniem, takie dramaty dotykały polskie dzieci, kobiety, mężczyzn i starców. Prawdziwy cud, że naród Polski w ogóle przetrwał, lecz limit szczęścia już praktycznie się wyczerpał. To co teraz się dzieje w naszych granicach można ująć jednym słowem DRAMAT. Tak droga Pani ni mniej, ni więcej wszyscy jesteśmy uczestnikami pogrzebu Polski. Jeszcze gdyby czekała nas Polaków zbiorowa mogiła i odejście na drugi krąg, gdzieś tam w zaświatach, to wcale nie byłoby takie złe. Jednak tak się nie stanie, bo to ludzie potwory, znajdujący się po drugiej stronie życia powrócą na ziemię i pokażą nam żelazną pięść. Jakże pragnęłabym się mylić, lecz to wykluczone. Moje słowa wkrótce staną się ciałem i każdy bez wyjątku przekona się o ich prawdziwości. Dlatego już możemy oswajać się z myślą, że Hitler i Stalin wraz rzeszą swoich wyznawców staną w naszych granicach i nikt nawet palcem nie kiwnie w naszej obronie. Sami sobie jesteśmy winni, sami sobie założyliśmy pętlę na szyję i znowu w strugach łez będziemy przeklinać swój los. JA tak nienawidzę tych, którzy nas bezustannie poniżają w oczach świata, że nimi zaspokoję apetyty naszych wrogów, aby naród Polski unicestwić. Bez zmrużenia oka poświęcę głupców i rzucę ich na pożarcie lwom i tym samym ocalę Polskę mój dom. A poniżej tylko próbka, co będzie się dziać, gdy wszyscy ludzie jak karni żołnierze zameldują się na ziemi: @Marek Lakomski Pobożny tyci kutasiku, a jakie wiatry ciebie przygnały? Pewnie znad morza Martwego i bardzo dobrze się stało, bo JA wyjątkowo bezbożna cipa już się uśmiecham na myśl, że takie żałosne tyci kutasiki jak ty podzielą los pewnego Żyda, który wyzionął ducha na Golgocie. Oj będzie się działo, oj będzie. Tylko pamiętaj tyci kutasiku o trzymaniu wagi, by się kaci nie musieli za nadto przemęczać, kiedy będą wymierzać ci sprawiedliwość za grzebanie Polski żywcem.

[@tomasznowicki7437]

Rozmówcy, mają swoje konkretne sympatie i poglądy (konserwatywno-narodowe), których nie ukrywają, chociaż starają się być w miarę obiektywni. Natmiast, jak sam gość zauważa - terror republikański nie był terrorem rządowym, nie był organizowany i sterowany przez rząd, natomiast terror frankistwoski był terrorem rządowym, była to zaprojektowana z zimną krwią planowa akcja terroru i zabijania. Warto jest to mieć na uwadze. I dlatego dobrze, że Franco został usunięty z mauzoleum. Poza tym pamiętajmy, kto go wspierał Mussolini i Hitler. No i kwestia Guerniki - "chcieli zbombardować most, ale nie trafili" i przypadkowo kilka bomb trafiło w miasto i przy okazji całkowicie je zniszczyło zamieniając w kupę ruin. No na prawdę .... szanujmy się i nie opowiadajmy bzdur. To była zaplanowana akcja terrorystyczna, przy okazji, której ćwiczono terrorystyczne naloty na miasta, którą to taktykę stosowano na szeroką skalę w czasie kolejnej wojny.

[@mikoajdariuszmackowiak2141]

Brawo. Podzielam.

[@IgnacyS.]

@@mikoajdariuszmackowiak2141 no i koejny lewicowiec

[@mikoajjakubbarski2551]

Jedni mówią, że miejsce pochówku Franco było upokorzeniem dla strony przegranej. Moim zdaniem wręcz przeciwnie. Dolina poległych była symbolem pojednania, ale przede wszystkim szacunku dla obu stron konfliktu. Odnoszę wrażenie, że obecne władze Hiszpanii zrozumiały to na opak. Franco był Faszystą. Nic co w dzisiejszych casach zasługuje na szacunek czy uwielbienie. Jednak zrobił to co powinien. Nie wparł III Rzeszy w wojnie (tak oczy iście coś tam pomigał), jednak tym wybronił się sam, że nie dał sobie sprzeniewierzyć ideologii Narodowosocjalistycznej. Ten błąd popełnił Mussolini. Skończył tak jak na to zasługiwał.

[@grzechuz3964]

Franco byl sprytnym a nawet cwanym koniunkturalistą ... Typowy sojusz tronu z ołtarzem... A poza tym "błękitna dywizja" na froncie wschodnim nie zbyt świadczy o jego jakiejs tam neutralności... Raczej obawiał się większego zaangażowania... + ujemne w tym wypadku przesądziły... Gdyby Hitlerowi bardziej się powodziło pewno z czasem Franco wyraźnie by go poparł... Ale... co by było gdyby... ???

[@margorzata2407]

obrzydliwe dla mnie byłoby, gdyby morderca mojej rodziny leżał w tej samej mogile. bardzo dobrze, że wyjebali jego truchło.

[@obserwators9788]

​@@grzechuz3964 Błękitna Dywizja to był ruch oddolny.Franco do wstępowania do niej nikogo nie zmuszał.Hiszpanie chcieli walczyć z komunizmem,który przyczynił się do ogromu zła w w czasie Wojny Domowej,do śmierci wielu ich rodaków.Ochotników do niej zgłosiło się wielokrotnie więcej niż miała liczyć.A jeśli Franko był koniunkturalistą "to masz rację": w sposób koniunkturalny skorzystał z pomocy Hitlera a potem wykpił się z udziału w wojnie po stronie tego którym się brzydził.Franco nie był też faszystą.Dlatego nie mieszaj faktów.

[@obserwators9788]

Czy możesz podać definicję faszysty? Bo lewica dziś zbyt łatwo z każdego przeciwnika politycznego robi faszystę!

[@obserwators9788]

Poza tym pojęcie faszyzmu nie jest precyzyjne.

[@sebastiankuc6133]

Panie Piotrze czy jest szansa na odcinek o chorwackich ustaszach lub Bolesławie Piaseckim?

[@jolantasuri7639]

Może Franco i powinien spocząć w tej dolinie razem z wszystkimi poległymi ale błędem było to ,że 9ni mu wybudowali tam mauzoleum ku jego czci a to już zupełnie zmienia sytuację. Faktycznie zaproszony za dużo nie wiedział. Zlepek jakiś faktów znanych wszystkim.

[@obserwators9788]

Komu znany temu znany.Tak czy inaczej skandalem jest że lewicą tworzy taką narrację konfliktu.

[@kovar666]

Jaka jest w miarę obiektywna książka o wojnie domowej w Hiszpanii? Co sądzicie o książce Antony Beevora? Nie chciałbym tracić czasu na jakieś stronniczych i nudnych autorów.

[@kovar666]

@@adamkowalski9559 Dzięki. Do tej pory czytałem dwie książki Beevora i podobał mi się styl. Nie szukam jakieś monografii, chce po prostu poczytać o tej wojnie i nie umęczyć się przy tym.

[@KapitanGzehotnik]

@@kovar666 Beevor NIE JEST OBIEKTYWNY!!! Facet na artach swojej książki jawnie daje wyraz swoim sympatiom względem Republiki Hiszpanii (w szczególności wobec socjalistów i anarchistów), manipuluje danymi, przekłamuje obraz. Tłumaczy ofiary zbrodni republikańskich, zaniża liczbę ofiar, wyolbrzymia zbrodnie strony narodowej. Przykładowo, jego opis obrony Alkazaru to 3 strony, z czego dwie nie są w ogóle o Alkazarze, a na tej jednej Beevor jak tylko może umniejsza znaczeniu obrony i przedstawia ją jako lekką, przyjemną strzelankę na materacach. Jego książka jest jedną z NAJGORSZYCH prac o Hiszpanii, jakie kiedykolwiek czytałem. Trzymaj się od niej z daleka. Jeśli chcesz coś obiektywnego, to tylko praca Pio Moa Rodrigueza, ewentualnie książka Tadeusza Zubińskiego.

[@obserwators9788]

​@@KapitanGzehotnik Ewentualnie też biografia gen. Franco Tadeusza Zubińskiego :Gen.Franco-biografia niepoprawna politycznie.

[@angelamomudu4354]

Pio Moa - Mity Wojny Domowej.

[@piotrsuchy4463]

Świetny materiał, bardzo ciekawie i wnikliwie przekazany - oglądnąłem z przyjemnością. Byłoby jeszcze ciekawiej gdyby pojawiło się więcej archiwalnych zdjęć, mapy czy plansze też by były nie od rzeczy.

[@mariankoniuszko666]

to teraz może poucz się polskiego, bo masz braki

[@inneczasy4913]

@@mariankoniuszko666 U2

[@MrMarekmish]

@Ida Nilsson Droga Pani proszę mi wierzyć, że to nie Boga trzeba się bać, lecz szatanów w ludzkiej skórze. I wcale nie mam tu na myśli złych ludzi, bo z nimi każde wydolne państwo winno sobie bez problemu poradzić, lecz konkretnie dwa narody niemiecki i rosyjski, z którymi przyszło nam żyć przez miedzę. Chociaż dni i noce mijają nam we względnym spokoju, to cały czas nasze serca pełne są obaw o nasz polski dom, bo już tyle razy legł on w gruzach, że nawet trudno zliczyć. Aby obliczyć ile mieszkańcy tego domu wylali łez potrzeba geniusza większego niż Albert Einstein, a nawet sam Bóg, o którym się mówi, że jest rachmistrzem doskonałym miałby problem z tym zadaniem, takie dramaty dotykały polskie dzieci, kobiety, mężczyzn i starców. Prawdziwy cud, że naród Polski w ogóle przetrwał, lecz limit szczęścia już praktycznie się wyczerpał. To co teraz się dzieje w naszych granicach można ująć jednym słowem DRAMAT. Tak droga Pani ni mniej, ni więcej wszyscy jesteśmy uczestnikami pogrzebu Polski. Jeszcze gdyby czekała nas Polaków zbiorowa mogiła i odejście na drugi krąg, gdzieś tam w zaświatach, to wcale nie byłoby takie złe. Jednak tak się nie stanie, bo to ludzie potwory, znajdujący się po drugiej stronie życia powrócą na ziemię i pokażą nam żelazną pięść. Jakże pragnęłabym się mylić, lecz to wykluczone. Moje słowa wkrótce staną się ciałem i każdy bez wyjątku przekona się o ich prawdziwości. Dlatego już możemy oswajać się z myślą, że Hitler i Stalin wraz rzeszą swoich wyznawców staną w naszych granicach i nikt nawet palcem nie kiwnie w naszej obronie. Sami sobie jesteśmy winni, sami sobie założyliśmy pętlę na szyję i znowu w strugach łez będziemy przeklinać swój los. JA tak nienawidzę tych, którzy nas bezustannie poniżają w oczach świata, że nimi zaspokoję apetyty naszych wrogów, aby naród Polski unicestwić. Bez zmrużenia oka poświęcę głupców i rzucę ich na pożarcie lwom i tym samym ocalę Polskę mój dom. A poniżej tylko próbka, co będzie się dziać, gdy wszyscy ludzie jak karni żołnierze zameldują się na ziemi: @Marek Lakomski Pobożny tyci kutasiku, a jakie wiatry ciebie przygnały? Pewnie znad morza Martwego i bardzo dobrze się stało, bo JA wyjątkowo bezbożna cipa już się uśmiecham na myśl, że takie żałosne tyci kutasiki jak ty podzielą los pewnego Żyda, który wyzionął ducha na Golgocie. Oj będzie się działo, oj będzie. Tylko pamiętaj tyci kutasiku o trzymaniu wagi, by się kaci nie musieli za nadto przemęczać, kiedy będą wymierzać ci sprawiedliwość za grzebanie Polski żywcem.

[@inalorek8225]

Nie przejmuj się nawiedzonymi. Nie ma tu żadnego błędu w wypowiedzi. Pomysł popieram. 👍

[@inalorek8225]

To do Piotr suchy, oczywiście

[@arturskoneczko941]

Nie znam się na ten wojnie, ale podsumujmy dyskusję: - Republikanie wygrywają demokratyczne wybory - Republikanie chcą reformy rolnej, co w oczach owczesnych konserwatystów czyni z nich "czerwonych". Tymczasem chłop hiszpański tkwił w podobnej biedzie jak chłop polski z powodu zbyt małych areałów przypadajacych na rodzinę, a Kościół tam był znacznie wiekszym landlordem niż Kościół w Polsce i był największym posiadaczem ziemskim. Przypomnę, że w słynnym plebiscycie "3xTak" w powojennej Polsce komuniści nie musieli fałszowac wyników odpowiedzi na tylko jedno z pytań - własnie tego dotyczacego reformy rolnej. - Następnie Franco dokonuje przewrotu i walczy z legalnie wybraną wladzą (jako konserwatysta ;) )w imię obrony interesów kościoła i innych latyfundystów. - Jego strona konfliktu popełnia nieporównywalnie wiecej zbrodni wojennych od republikanów - Franco pielgrzymuje do Mussoliniego i Hitlera po pomoc (dziś prawicy wstyd się do nich przyznawać więc są przedstawiani jako socjaliści ;), ale socjaliści z nich tacy sami jak z Kaczyńskiego i Morawieckiego :). Ale wiadomo, prawica nigdy się nie myli i nie może stać po złej stronie historii ;) - I pomimo tego brawa dla Franco :) Przykład jak wyznawana ideologia zaburza poczucie miary :)

[@ghut487]

naziści tez wygrali demokratyczne wybory, też w towarzystwie ulicznego terroru i z zabójstw politycznych. Pewnie, że Hiszpania nie była rajem, ani frankiści nie byli aniołami. Z tym, że o tym wszystko powiedziano w tym programie. Dodatkowo nie przepuścisz okazji ,żeby eksponować soje antypatie polityczne w kraju. Dlatego myślę, że ostatnie zdanie powinieneś przeczytać sobie samemu na głos. Na koniec: Hitler i Mussolini to byli socjaliści , ich świadczą o tym ich słowa ich kariera polityczna i prowadzenie gospodarki i polityki społecznej. Bo demokracja nie jest atrybutem socjalizmu, choć jak powiedział Marks, prowadzi do niego, co przykład niemiec i włoch pokazał.

[@mikoajdariuszmackowiak2141]

Artur Skoneczko Brawo.

[@adampiotrowicz9834]

Historią wojny domowej w Hiszpanii interesuję się już od dłuższego czasu, więc z rozmowy nie dowiedziałem się nic nowego. Mam oczywiście świadomość, że w godzinę nie da się omówić tematu bez skrótów i uproszczeń, ale brakowało mi kilku kwetsii. 1. Prawie wcale nie zostało powiedziane jak wyglądało społeczeństwo Hiszpanii w I połowie XX wieku, z wielkim rozwarstwieniem społecznym, analfabetyzmem, bogactwem latyfundystów (na południu Hiszpanii) i skrajną nędzą najemnych robotników rolnych, oraz niesamowitymi wpływami relatywnie bogatego kościoła. Wojna de facto rozpoczęła się pomiędzy Hiszpanami, a nie jak wynika z rozmowy knuciem "zagranicy" z naciskiem na sowiecką Rosję. Zwiastunami wojny było np. Powstanie górników w Asturii w 1934 w czasie gdy rządził rząd centro-prawicowy. 2.W części o terrorze nie powiedziano najważniejszej rzeczy. Większość ofiar nei zginęła na froncie, ale w ramach "crimenes de retaguardia" - czyli zbrodni na tyłach. Nie ważne, czy byłeś dobrym księdzem, dobrym nauczycielem, lewicującym robotnikiem najemnym, zaangażowanym urzędnikiem, bogatszym chłopem. Jeśli diabelskiego lata 1936 znalazłeś się po złej stronie frontu i na odpowiedniej liście proskrypcyjnej - czekała Cię śmierć. I teraz najciekawsze. Jeśli zginąłeś z rąk rojos (czerwonych) miałeś po wojnie tablicę, pomnik, pamięć lokalnej społeczności. Jeśli jednak strzelali do Ciebie członkowie Falangi - twoje zapomniane zwłoki rozpadały się w bezimiennych mogiłach. Bardzo dobrze o tym pisze Katarzyna Kobylarczyk w książce "Strup. Hiszpania rozdrapuje rany" 3. Sam obraz Valle de los Caidos został uproszczony. Owszem, leżą tam ofiary ze strony republikańskiej, ale ich zwłoki zostały tam umieszczone bez zgody rodzin. Ponadto same sanktuarium jest zwieńczone potężnym krzyżem, co dla wielu lewicowców jest nie do przyjęcia. Oburzonym tym zdaniem proponuję ćwiczenie myślowe, gdzie w PRL w latach 60 powstaje santuarium Wojny Domowej 1945-46, gdzie obok żołnierzy KBW i milicjantów leżą pochowali tzw. Żolnierze Wyklęci a nad całością mauzoleum góruje wielki orzeł bez korony. Zainteresowanym Hiszpanią polecam wykłady prof. Wielomskiego, wspomnianą książkę oraz cykl filmów dokumentalnych z 1983 "The Spanish Civil War" (jest dostępny po angielsku) , gdzie są wywiady z żyjącymi jeszcze świadkami z obydwu stron barykady.

[@CreativityPoland]

Wpis wnoszący przynajmniej coś do dyskusji - choć w punkcie trzecim trzeba stanowczo odróżnić wojnę domową od powstania przeciwko okupantowi i najeźdźcy. Wojnę domową to mieliśmy w małym "na szczęście" w nieszczęściu wydaniu jak Piłsudski ruszył zbrojnie po władzę w zamachu majowym 1926r. Trzeba umieć rozróżnić fakty historyczne - bo będziemy pletli bzdury typu wojna domowa między Polakami a Ukraińcami na kresach, zamiast prawdziwie - ludobójstwo na Wołyniu. Także żadna "wojna domowa 1945-46" - tylko powstanie zbrojne przeciwko okupacji sowieckiej i to obejmując zasięgiem większy zakres dat niż 1945-46. Co zaś do spraw pochówku, to w Polsce nie musimy robić żadnych eksperymentów bo wystarczy przejść się na Powązki by zobaczyć jak bohaterowie Polski leżą koło jej godnych pożałowania zdrajców. A żołnierzy podziemia niepodległościowego do dziś odkopujemy z nieznanych grobów gdzie jak raczył Pan wyżej napisać czy zasugerować - to w wojnie domowej w Hiszpanii ci "biedni chłopi" byli chowani w bezimiennych mogiłach (tak poza tym to też pokazuje po latach jak ich traktowała i w jakim charakterze społeczność lokalna). Z tą różnicą że zbrodniarze komunistyczni celowo zakopywali zamordowanych patriotów przebranych w mundury niemieckie by w razie odnalezienia przypadkiem takich zwłok ludzie nie przejmowali się takim znaleziskiem po wojnie, co miało także dodatkowo upokorzyć tych żołnierzy mimo że wielu z nich walczyło i odnosiło rany w Powstaniu Warszawskim 1944r. Także jak już sobie jednostronnie oceniamy ideologie widząc tylko "brunatne cienie" na wrażej prawicy, to nie zamykajmy oczu na to co wyrabiały czerwone reżimy przez dziesiątki lat przekręcając przy tym najprostsze terminy historyczne podając je nieprawidłowo z faktami i obiektywną prawdą historyczną.

[@adampiotrowicz9834]

@@CreativityPoland Dziękuję za odpowiedź. Można różnie oceniać, czy była to (w Polsce) wojna domowa, czy nie. Czy miała pełne spektrum jej cech, czy tylko wycinek. Jeśli zaraz po wojnie, ginęli - przykładowo - milicjanci z posterunku MO którzy wywodzili się z lokalnej społeczności, w zasadce zorganizowanej przez lokalny oddział WiN, oraz o wiele częściej lokalni "leśni" w obławie wspólnych sił KBW i miejscowej milicji, to w pewnym sensie ma to znamiona wojny domowej. Co to Wołynia to się z Tobą zgadzam, ale warto podkreślić, że Wołyń i Małopolska Wschodnia to rzeź która odbyła się między obywatelami II RP, więc dla zagranicznych badaczy też mogłaby podchodzić pod wojnę domową. Wracając jeszcze do bezimiennych mogił, w przypadku Hiszpanii, miejsca pochówków i straceń były znane, jednak przez władze frankistowskie jakakolwiek forma upamiętniania ofiar była zabroniona. To nie była kwestia braku szacunku do ofiar, tylko terroru i ostracyzmu rodzin pomordowanych. Ale analogia do pomordowanych żołnierzy podziemia niepodległościowego bardzo trafna, jak i porównanie do Powązek. Powązki to trochę Valle de los Caidos. Jednak każdy leży pod swoimi symbolami. Nie znam historii o zwłokach ubieranych w mundury niemieckie. To legenda czy udokumentowany fakt? I czy to była reguła czy wyjątek? pozdrawiam

[@mateuszpaszenda3202]

Pana głos w dyskusji jest bardzo ważny i nakreśla pewien szerszy kontekst. Jestem jak najbardziej za Pana punktem widzenia w kwestii rozwarstwienia społecznego w ówczesnej Hiszpanii "tylko", że należy też spojrzeć na: 1) Ogromną niestałość rządów w czasie poprzedzającym wojnę, o ile się nie mylę w latach 1932-1936 do wyborów doszło kilka razy. W wyborach z 33 roku zwyciężyła prawica nadająca prawo wyborcze kobietom, a w tych latach dokonano również zamachów stanu w Katalonii i Asturii oraz zabójstwa politycznego generała. Do tego doprowadzili republikanie. Jeśli idzie o kwestię kościoła i jego dóbr w Hiszpanii oczywiście miał on ich dużo, ale proszę pamiętać że wiele z nich otrzymał w spadku oraz prowadził działalność charytatywną. Sztandarowym hasłem sił republikańskich było pozbawienie kleru majątku, który sprawiał że chłopi ubożeją. Niestety ich kalkulacje doprowadziły do symbolicznej zmiany warunków bytowych chłopstwa, a nie ich drastycznej poprawy jak zapowiadano. 2) Sprawę mauzoleum w dolinie Poległych przedstawił Pan rzeczowo ukazując wiele aspektów i odwołań, ale dokonał Pan również tego w sprytny sposób. W mojej ocenie, pomysłodawcą oraz mężem opatrznościowym tego przedsięwzięcia był Franco. Jako, że był on katolikiem to wybudował on cmentarz o katolickim charakterze, który miał łączyć obie zwaśnione strony konfliktu (wbrew woli republikanów), niestety nie uszanowano woli drugiej strony. Teraz mogłoby się wydawać, że żyjemy w demokratycznym i nowoczesnym społeczeństwie, a z grobu po śmierci pod osłoną nocy i helikopterem wyciągany jest Franco z grobu. Skoro on był fundatorem i inicjatorem tego miejsca spoczynku, to dlaczego niszczy się katolicki charakter tego miejsca i wyciąga go z grobu? Nie powinno być przypadkiem tak, że to wyciągać należałoby stamtąd "gości", którzy pochówku sobie tam nie życzą, a nie gospodarza? Ja z kolei polecę użytkownikom książkę Zubińskiego oraz Pio Moa o wojnie domowej :)

[@CreativityPoland]

@@adampiotrowicz9834 Co do znamion wojny domowej to drugie wejście na terytorium państwa w stanie wojny czyli II RP sił zbrojnych armii czerwonej wyczerpuje ten temat myślę jednoznacznie. To że ginęli w tym powstaniu przeciwko nowemu zaborcy ludzie ściągnięci do MO czy KBW nie oznacza że nie była to nowa okupacja a tylko fakt że komuniści wysługiwali się z czasem lokalną populacją do trzymania siłą i terrorem zdobytej przez siebie najazdem zbrojnym władzy. Warto tu tez nadmienić że po latach dowódcy m.in KBW sami oznajmiali w wywiadach że gdyby nie pomoc armii czerwonej to by ich ci powstańcy wygonili z terenu ówczesnej Polski a Stalin potrafił w rozmowach wyśmiać tych komunistów że bez jego armii nic tutaj nie znaczą. Co do Wołynia to oczywiście używam wersji potocznej zasięgu tego ludobójstwa, gdyż wiadomym jest że rozciągało się zasięgiem często po za pas tzw. Małopolski Wschodniej którą raczył Pan słusznie wymienić. To jak interpretują ją zagraniczni badacze niestety zależy najczęściej od tego kto i w jakim konkretnie publicystycznym celu im płaci. Czy jak Niemcy mordowali mniejszości za III Rzeszy w totalitarnych obozach koncentracyjnych to mówimy o rzezi między obywatelami III Rzeszy? Czy o ludobójstwie prowadzonym przez totalitarny ustrój pod zhierarchizowanym kierownictwem? I rzeczywiście tu korekta z mojej strony. Ma Pan słuszność co do autorytarnych decyzji po wojnie ws. upamiętnienia szeroko rozumianej republikańskiej strony co także wiązało się z ww. ostracyzmem społecznym kierowanym często ze stopnia państwowego co również moim zdaniem wobec rodzin ofiar tej wojny jest jednoznacznie naganne. Ostatnie zaś co do kwestii pochówku w mundurach niemieckich. Polecam tutaj badania m.in dr Szwagrzyka z jego prac na tzw. "Łączce". Można o tej kwestii przeczytać dla przykładu w artykule pt: "Dr Szwagrzyk: Komuniści hańbili ofiary. Chowali je w niemieckich mundurach" - łatwym do znalezienia w wyszukiwarce internetowej. Ale także w innych wypowiedziach czy pracach naukowych historyków badających ten okres. Także to niestety nie mity a udokumentowane poprzez badania ekshumacyjne fakty, które miały miejsce w naszej historii. Również pozdrawiam i dziękuje za rzeczową wymianę zdań;

[@piotrtwardowski3624]

@@CreativityPoland Tak trochę na marginesie napiszę małą poradę. W trakcie każdej lektury o wojnie w Hiszpanii polecam puścić sobie: Ay carmela i A las Barricadas - pieśni republikańskie, przy czym ta druga zaadaptowała melodię Warszawianki 1905 oraz Cara al sol - hymn Falangi, i drugi po Marcha Real nieoficjalny hymn Hispzanii Franco. Wszystkie pieśni to majstersztyki. Bardzo fajnie można wpłynąć w klimat tamtych czasów.

[@Johnyoszust]

W filmie została poruszona bardzo ważna kwestia. Przewiezienie generała Franco do Hiszpani przez Brytyjczyków. Czyli stwierdzenie, że Brytyjczycy od 400 lat podpalają Europę, żeby zachować swoja mocarstwową pozycję jest po raz kolejny aktualne.

[@joannakarwowska5127]

Dokładnie na to samo zwróciłam uwagę

[@mateuszpaszenda3202]

A propos Guernicy wkleję post Administratora II wojny światowej w kolorze, on w bardzo dobry sposób obrazuje do czego doszło: "26 kwietnia 1937 roku był pogodnym dniem w Guernice. Co prawda był to poniedziałek, dzień targowy, ale targ skończył się w południe. Po południu miasteczko żyło już swoim życiem, chociaż w ostatnich dniach nieco się rozrosło - z 5 tys. mieszkańców liczba wzrosła do 7 tys. Wojna domowa i tu zostawiała swoje piętno. Byli uciekinierzy z nieodległego Bilbao, personel szpitala wojskowego i dwa bataliony baskijskiej piechoty. Przez mały kamienny most Renteria nad rzeką Oca przechodziły transporty wojskowe i uzupełnienia wojsk, wyładowywane na stacji kolejowej, a i w samym miasteczku pełną parą pracowały dwie fabryki broni (Unceta i Beistegui Hermanos) oraz jedna amunicji (Talleres Gernika). Ot, kolejne miasteczko wciągnięte w przemysł wojenny. Nagle, około 16:30 pojawił się nad miastem pojedynczy samolot. Na skrzydłach miał czarne koła i białe X. Ale jego smukła, elegancka sylwetka, zdradzała zagraniczne pochodzenie, z niewątpliwie doskonałej wytwórni. Samolot a był to He-111 z niemieckiego Legionu Condor - ruszył ku stacji kolejowej. Zrzucił tam serię bomb i odleciał. Niedługo potem pojawiły się na bardzo dużej wysokości ponad 3,5 km trzy trójmotorowe, inne już maszyny - włoskie Savoia Marchetti S.M. 79 - które również zaczęły bombardowanie. Jednak silny wiatr, wiejący z północy zwiał je wprost na zabudowania. Kwadrans później nadleciały dwa kolejne samoloty - He-111 i Do-17 - które również obrzuciły bombami stację kolejową. Budynki wokół zaczęły płonąć. Guernika stanęła w ogniu. Pół godziny później, o 17:15 pojawiło się aż osiemnaście trójmotorowych Ju-52, które chyba na oślep zaczęły zrzucać swoje bomby wprost w kłęby dymu w rejonie stacji i mostu. Atakowały falami przez 2,5 godziny w 20-minutowych odstępach. O 19:30 ruszyła ostatnia fala. Pożar w Guernice szalał przez dwa dni. Straż pożarna z odległego o 30 km Bilbao przybyła bardzo opieszale o 22, ponad dwie godziny po zakończeniu nalotu, i po pięciu godzinach zakończyła akcję gaszenia pożaru, prowadzoną bardzo nieudolnie. Zginęło od 90 do 120 osób. Pożar wypalił 71 % zabudowy, w dziwny sposób omijając najcenniejszą dla Basków dzielnicę historyczną, gdzie znajdował się słynny Dąb Pamięci i ratusz. Ale gdy wygasł prawdziwy ogień, wybuchł medialny pożar. Jeszcze tego samego dnia lewicowy korespondent brytyjskiego Timesa, George L. Steer, opisał przerażający nalot w swoim artykule, gdzie zamieścił mrożące krew w żyłach opisy o polujących na matki z dziećmi faszystowskie samoloty i obrzucaniu granatami krów i zakonnic. Później jednak okazało się, że Steer napisał swój artykuł w pokoju hotelowym w Bilbao, kiedy nawet nie był na miejscu zdarzenia. W rzeczywistości żadnego ostrzeliwania cywilów i obrzucania ich granatami nie było. Gazety na całym świecie prześcigały się w podawaniu newsów o zaplanowanej z zimną krwią faszystowskiej zbrodni. Rząd republikański natychmiast ''obliczył'' liczbę ofiar na 1654 zabitych, chociaż pojawiały się szacunki, mówiące o nawet 3000. Słynny malarz i ojciec kubizmu, a przy tym fanatyczny komunista, Pablo Picasso otrzymał polecenie opracowania dzieła, potępiającego nalot, który zaprezentowano na Wystawie Światowej w Paryżu. Strona narodowa na początku zaprzeczała, by w ogóle doszło do nalotu, a potem twierdziła - być może nie bez racji - że republikanie sami podpalili miasto. Franco osobiście strzelił sobie w kolano, oskarżając republikanów o prowokację. Jednak kilka tygodni później, Guernikę odwiedził brytyjski pionier lotnictwa i parlamentarzysta, sir Archibald James. Zbadał on ruiny i oświadczył z całą stanowczością, że niemożliwym jest, by bombardowanie było tak precyzyjne, by spaliło 3/4 miasta do ziemi, a reszty nawet nie tknęło. Dało to podstawę sądzić, że republikanie być może celowo nie gasili pożarów, a być może sami je rozprzestrzeniali (co robili m.in. w 1936 r. podczas wycofania z Irun, które zostało podpalone). Podobne wątpliwości snuli m.in. polscy reporterzy wojenni, ale te głosy utonęły we wrzasku medialnym, który każdego, kto śmiał wątpić w oficjalną wersję, nazywał ''faszystą''. Niemiecki Legion Condor, mimo, iż składał się niemal wyłącznie z profesjonalnych żołnierzy i inżynierów, został trwale skojarzony z mordercami dzieci. Po nalocie na Guernikę Niemcom zabroniono przeprowadzać naloty w rejonach miast (co doprowadziło do konfliktu między dowódcą Legionu, gen. Hugo Sperrlem, a gen. Franco) i tego zakazu konsekwentnie przestrzegali do końca wojny w Hiszpanii. Celem Niemców był most i dworzec, tam też znalazło się najwięcej lejów po bombach, ale silny wiatr spowodował rozrzut bomb, które spadały na budynki. Warto tutaj dodać, że decyzję o nalocie wydał gen. Juan Vigon, dowódca brygady karlistowskiej, chcąc wykorzystać zamieszanie i zdobyć miasto. Cóż dodać... gdy pół roku wcześniej, 10 września 1936 r. republikańskie samoloty bombardowały szpitale i kościoły w Oviedo, zabijając 120 cywilów, nikt nie zająknął się o zbrodni. Nie było zagranicznych reporterów. Nikt nie malował obrazów. Tak było i wówczas, gdy republikańskie bomby spadały na Kadyks, Salamankę, Cabrę..." Warto jeszcze dodać, że po poległych pilotach z Legionu Condor w czasie wojny domowej w Hiszpanii do teraz uposażenie z rządu hiszpańskiego otrzymują wdowy i sieroty. Taka była wdzięczność generała Franco dla lotników, którzy zginęli w Hiszpanii.

[@AndrewSienx]

Czyli z opisu wynika, że mieliśmy do czynienia z nieudolnym bombardowaniem celów wojskowych w środku miasta, a cywile byli tylko "colateral damage". A może sami się podpalili, bo przecież jasne wtedy było, że Picasso już założył podkład na płótnie. No, to wszystko w porządku... Potwierdzają to polscy dziennikarze z sanacyjnych gazet, których pracodawcy byli w dobrych układach z władzą, szczycącą się wtedy znakomitymi stosunkami z tak wybitnym osobowościami jak Pan Goebbels czy Pan Goering.

[@mateuszpaszenda3202]

@@AndrewSienx W jakim środku miasta jak most znajdował się na obrzeżach (przedmieściach), nie wiem skąd to wziąłeś, Picasso był wyjątkowym komunistą i namalował Guernicę na zlecenie Kominternu... Szkoda, że nie widzisz że sprawę badał też pionier awiacji, ale takim typom jak Ty trzeba wiedzę wbijać cegłą... Nalot miał miejsce, ale przypominał w niczym ofensyw bombowych na miasta z II wojny światowej. O tej wersji wydarzeń mówią też doktor Skibiński i Ciechanowski.

[@katarzynaufir3265]

Ciekawy temat

[@petrosguasos530]

Jako osoba o poglądach lewicowych muszę powiedzieć, że jestem bardzo zadowolony z faktu iż ktoś bardziej pro-frankistowski może bez zbędnego nadęcia i propagandy (ktora zawsze jest obrzydliwa, niezależnie od strony) przedstawić sytuację mocno obiektywnie. Dlatego też subskrybuję ten kanał.

[@GPX15]

Brakowało mi kontekstu geopolitycznego i międzynarodowego wojny. Dlaczego inne kraje zachowały się tak a nie inaczej? Czy to były decyzje ideologiczne czy bardziej zimna kalkulacja.

[@piotrp8881]

Brakuje mi obiektywnej oceny tego konfliktu. Bo z jednej strony, jak za jego opis zabierają się osoby o poglądach lewicowo-liberalnych, to wychodzi panegiryk na cześć strony republikańskiej, natomiast "prawicowcy" wyraźnie starają się rozgrzeszać i usprawiedliwiać Franco i jego reżim. Jest na YT kilkuodcinkowy dość stary dokument, całkiem treściwy, jednak tam również można dostrzec przechylanie szali na stronę republikańską. Wojna domowa w Hiszpanii to chyba jeden z najbardziej nieoczywistych i zagmatwanych konfliktów w historii, mimo że nie trwał zbyt długo. W rozmowie pojawia się sporo ogólników i niewiele wartościowych wiadomości - to już stary program Wołoszańskiego ma więcej treści, choć również operuje jakimś zlepkiem informacji. Jedyna w miarę obiektywna interpretacja tego konfliktu w polskiej literaturze historycznej to książka Beevora, ale wydawnictwo Znak nie wydaje się skore wznowić tej pozycji, co jest trochę dziwne, biorąc pod uwagę, jak kluczowe znaczenie miał ten konflikt dla późniejszych lat nie tylko w Hiszpanii, ale i w skali światowej. Przydałoby się rzetelne i obszerne opracowanie historyczne na polskim rynku, oparte o źródła, a nie intepretacje zabarwione ideologiczne, które przedstawiają ten konflikt jednostronnie.

[@margorzata2407]

może po prostu prawaki przyjmą do wiadomości, że to oni są odpowiedzialni za tę wojnę, zamiast szukać "obiektywnej analizy", czyli w ich mniemaniu rozgrzeszającej nacjonalistów? no tak, wszystko to wina lewaków, żydów i gejów. to jest argument na wszystko.

[@fredcaster9876]

Super

[@Oktafly]

Jak zwykle merytorycznie i na temat!

[@IgnacyS.]

wszystko co jest przeciwko komunizmowi,faszyzmowi,niemcami i rosji jest zwykle dobre

[@franksmith6297]

51:30 Warren Carroll, autor "Ostatniej krucjaty. Hiszpania 1936", doktor historii Columbia University i były oficer CIA szacuje liczbę zabitych przez oddziały Franco jak i przez powojenne egzekucje na 57 662, natomiast ofiar czerwonego terroru na 72 344. Tak więc o ile zgadza się liczba ofiar podana przez pana Karbowiaka w 44:00 o tyle liczbę 114 200 ofiar Franco chyba sporo zawyża

[@mikolajpe]

Świetny kanał i bardzo udany odcinek. Dzięki za dobrą robotę. Do dopracowania technika - dźwięk (montaż) i kolory.

[@ulysses1685]

Szkoda że po wojnie nie było u nas kogoś takiego jak Franco. Oj miałby co robić.

[@lukamodric1547]

było Ich całkiem sporo, tylko powyrywano im paznokcie i wsadzono taboret w kakaoko

[@piotrtwardowski3624]

Nawet jakby był, to było już pozamiatane. Nie Polacy o sobie decydowali.

[@mikolajtrzeciecki7979]

Pan Karbowiak rzeczywiscie zna sie na sprawach hiszpanskich, skoro tak profesjonalnie wymawia hiszpanskie imie "Jose".

[@Nieznany_Uzytkownik]

Faktycznie ten Jose i Gil zdradza, że pan Arkadiusz nie ma pojęcia o języku hiszpańskim. Ciekaw jestem jak on zgłębiał źródła? Toż to jakaś pomyłka. A już wytłumaczenie idei ruchu karlistowskiego (a właścieie jego brak) potwierdza, że ten pan nie ma pdstswowych kompetencji jeśli chodzi o historię Hiszpanii. Naczytał się jedynie opracowań zagranicznych. To jest publicysta a nie historyk Jest za to :politycznie słuszny". To jest przykład na bolączkę polskiej historiografii, która jeszcze niedawno badała polski udział interwencji napoleońskiej wyłącznie bazując na źródłach .....francuskich. Ten odcinek jest ewidentnie najsłabszy.

[@tytusromek8630]

Ha ha typowy Janus.

[@tytusromek8630]

Ktoś kto zna historię musi znać język danego kraju na temat którego się wypowiada. Janus. Spiepszaj dziadu

[@tytusromek8630]

@@Nieznany_Uzytkownik jeśli to panu odpowiada są sposoby zgłębiania jazyka sposobem LGBT

[@Nieznany_Uzytkownik]

@@tytusromek8630 Bardzo merytoryczny głos w sprawie.

[@tadeuszkowalski6073]

Brawo znakomity program, mądry, przemyślany.

[@rafalg7260]

opadla mi szczeka, dzieki

[@slawekw5645]

Proponuję oglądnąć "Rozmowy z ks. prof Tischnerem" z Eweliną Puczek w TVP. Prawdziwa lekcja pokory. Naprawdę mądry człowiek.

[@micharapp5592]

Jestem ateistą i nie przepadam za narodowcami - ale Pana programy bardzo lubię i cenię. Czekam z niecierpliwością na każdy kolejny program. Politycy i publicyści uwielbiają majstrować przy historii i zamazywać jej obraz. Pan ma zdecydowane poglądy, nie do końca mi bliskie - ale mimo to uważam Pana za jednego z najbardziej obiektywnych i trzeźwo patrzących na rzeczywistość historyków w tym kraju. Brawo Panie Piotrze - niech Pan się rozwija na kanale i pisze nowe książki. Zawsze znajdzie Pan we mnie wiernego czytelnika.

[@marcinswiatczak5792]

Mój ulubiony kanał historyczny👍dzieki za temat😉

[@umajone]

dziękuję!

[@crash2101]

Ooo Pan Karbowiak, szykuje się ciekawa rozmowa. Daję łapkę w ciemno.

[@poziomka1212]

Mało obiektywne podejście do bardzo złożonego tematu

[@maxhistoriawiekow8294]

Bardzo dziękuję za publikację

[@ghut487]

1700 szt ckm wz 30. prosto z fabryki to raczej nie było pozbywanie się niewielkich ilości starej niepotrzebnej broni.

[@januszchlebek7588]

Myślisz że w radzieckich fabrykach nie było wadliwych produktów ? W latach 80 tych co czwarty telewizor firmy Elektron nadawał się do smietnika

[@bartoszmaciesza]

Rewelacyjny materiał

[@adammielcarek9175]

Fajny styl p. Karbowiaka? czy ma tytuł naukowy?

[@arkadiuszslezak238]

33:38 czyli jak rozumiem powodem tak rozległego zniszczenia miasta Guernica była nieudolna akcja gaszenia w wykonanIu miejscowej straży pożarnej (przypominam, ze pożar został wzniecony po bombardowaniu) Boże chroń mnie przed takimi.

[@arkadiuszslezak238]

@@goterar daj spokój, podajesz niezrozumiałą argumentację. chcę powiedzie, że: 1) powodem zniszczenia miasta było bombardowanie (gdyby nie było bomb nie było by pożaru) teksty o nieporadnej straży pożarnej bardzo mi się niepodobają i źle świadczą o gościu Zychowicza. zakładam, że nigdy nie gasił pożaru w zagruzowanym mieście. 2) nie każda reakcja przeciwko franko jest komunizmem. nie rozumiem, tego że posądzasz mnie o żal. najważniejsze żeby człowiek był wolny - ani komuniści ani frankiści tego nie zapewnili. 3) Hiszpania to nie mój kraj więc ... cóż stało się, wojna. 4) dobrze się stało że franko zachował ostatecznie neutralność podczas IIWŚ. republikanie zdominowani przez komunistów mogliby postąpić inaczej.

[@mikoajdariuszmackowiak2141]

@@arkadiuszslezak238 Wreszcie jakiś zdystansowany komentarz.

[@Szycha8412]

Bardzo fajny temat. Jakby Pan jeszcze przypadkiem rozmawiał z Jackiem Bartosiakiem to proszę mu ponownie zadać pytanie co by zrobił jakby rządził IIRP w obliczu nadciągającej wojny i w jej trakcie bo nie odpowiedział jednoznacznienie. A generał Franco mam nadzieję wróci na stałe do doliny poległych a Jaruzelski zostanie zabrany z Powązek i zostanie wysłany do Moskwy jako ich człowiek albo względnie na cmentarz żołnierzy radzieckich.

[@inalorek8225]

Jaruzelski z licznym towarzystwem powinien się wynieść z Powązek, bo to wstyd A wszyscy z Wiejskiej - von od koryta!

[@bej2281]

Komuna,sociajiści , hitlerowski faszyzm oraz syjonizm nie różnią się od siebie za bardzo !

[@boguslaw5996]

Hitlerowski nazizm,nie faszyzm.Nazizm jest czerwony

[@KapitanGzehotnik]

Dyskusja bardzo ograniczona, widać, że obaj uczestnicy mają raczej niewielkie pojęcie o wojnie domowej w Hiszpanii. Przede wszystkim zabrakło genezy wojny domowej - choćby krótkiego wprowadzenia do tematu w postaci opisu rządów republikańskich 1931-1936. Jest to o tyle istotne, że często-gęsto podnosi się, że ''Franco powstał przeciwko demokratycznym władzom''. Te same ''demokratyczne władze'' wprowadziły terror i anarchie, gdy wybory poszły nie po ich myśli. Mowa tutaj o lewicowych terrorystycznych zamachach stanu w Asturii i Katalonii w 1934 roku, przeprowadzonych przez anarchistów, socjalistów i komunistów, uzbrojonych przez partie lewicowe. Ci terroryści powstali przeciwko jak najbardziej demokratycznemu rządowi złożonemu z prawicy. Zabrakło także wzmianki o tym, że niemal od razu po abdykacji króla Alfonsa XIII w 1931 roku doszło w Hiszpanii do serii podpaleń kościołów i ataków na klasztory, podsycanych przez lewicowy wówczas rząd. Dużo za mało o kwestiach militarnych, znacznie ciekawszych, niż 1500-100-900. odcinek o terrorze i polityce hiszpańskiej, której Polacy i tak nie ogarniają (hiszpańska scena polityczna była ewenementem na skalę światową - to jedyny kraj na świecie, poza Rosją, w którym anarchiści stanowili poważną siłę polityczną; równie ciekawe są ruchy karlistowskie i alfonsistowskie, będące de facto przeżytkiem wojen z XIX wieku).

[@obserwators9788]

A co sądzisz o książce: Pojednanie gen. Franco-po wojnie domowej w Hiszpanii.Autor: chyba Stępień.

[@bogdanski6928]

Czy wiadomo cos o Karolu Swierczewskim w Hiszpanii w tym czasie? Pseudonim Walter.

[@tytusromek8630]

Jak był to walczył. Jak walczył, to wiadomo z kim. Co to tajemnica jakaś? Jak zginął, też wiadomo.

[@tytusromek8630]

Zapomniałem, jedyny pomnik został w miejscu jego śmieci, lub tam gdzie poległ. Myślę że to symbol walki z bandami upowskimi, nie gloryfikacja mordercy żołnierz AK

[@januszchlebek7588]

Wiadomo że brał czynny udział w wojnie polsko - bolszewickiej po stronie czerwonych wiadomo że dowódca był beznadziejnym pod jego dowództwem ginęło mnóstwo zolnierzy

[@januszchlebek7588]

@@tytusromek8630 No wiadomo z kim walczył Walczyl po stronie bolszewików z Polską

[@dasboot5903]

Wiadomo, ze ten caly Swierczewski byl bolszewickim anty-polakiem. No i oczywiscie byl przy tym rowniez .... NALOGOWYM ALKOHOLIKIEM !!!!

[@slawomirkorbas]

Szkoda, że te szczątki gen Franco tak są przenoszone. Pytanie jest na ile on miał wpływ na poszczególne zbrodnie, a na ile były to decyzję podejmowane przez ewentualnych fanatyków lub reakcje odwetowe. Wydaje się że przed przenoszeniem grobu należało by zorganizować jakiś naukowy dowód publiczny, żeby rodzina i zwolennicy wiedzieli dokładnie za jaki czyn jest taka "pośmiertna kara". Nienaukowo stwierdzam że Franco wyglądał na zdjęciach jak umiarkowanie nieszkodliwy pulpecik.

[@robertsotkowsky7974]

Franco byl wrogiem rewolucji,demokracji,ideologii....wojna to nie matka,zawsze sa zbrodnie.(: Jest to zawsze albo my albo oni,albo zycie albo zginiemy..... Rewolucja/financiera globalistyczna/ rzadzi szwiatem zachodnim,to nie dziwo ze go tak potraktowali,jak kazdego obronce wartosci....

[@mikoajdariuszmackowiak2141]

@@robertsotkowsky7974 Taak? A po wojnie mordowanie/zabijanie/torturowanie w celu utrzymania władzy też jesteś w stanie wytłumaczyć?

[@robertsotkowsky7974]

@@mikoajdariuszmackowiak2141 Jakie konkretne ma Pan na myszli?

[@mikoajdariuszmackowiak2141]

@@robertsotkowsky7974 Szanowny Panie, proszę czytać, używając różnych źródeł, a nie tylko prawicowych. Jeśli patrzymy tylko z jednej strony, to dowiadujemy się tylko tego, co dla nas wygodne, a prawda zazwyczaj jest gdzieś pośrodku. Trzeba wykonać trochę pracy, a nie liczyć, że ktoś wszystko na talerzu poda.

[@robertsotkowsky7974]

@@mikoajdariuszmackowiak2141 Ok to niech Pan poda te zrodla,o wojne domowa w Hispanii,czy rewolucje bolszwickom,czy rewolucje we francji interesuje sie moze 20 lat...(: pozdrawiam z czech,sorry za jazyk ale nie mam szkoly polskiej,/moj dziadek byl polski narodowosci,byly oficer armii Andersa/

[@keicaam]

Z lewicą mi nie po drodze, ale program o którym mowa w 15:28 brzmi całkiem rozsądnie jak na tamtą rzeczywistość.

[@piotrtwardowski3624]

Wywiad, z racji formy jest bardzo uproszczony. Ciekawie o przyczynach opowiada ten dokument: YT:"Hiszpańska wojna domowa: 1931-1936"

[@Internautao]

Tylko kościół nie bez powodu się bogacił przez poprzednie wieki, wzbogacili się w większości (bo wiadomo że jakiejś przekręty też się znalazły) przez w pełni legalne i pozytywne działania. Przykładowo poprzez nauczanie dzieci zamożnych ludzi czy też poprzez dobrowolne datki i zabranie komuś jego własności to zwyczajna kradzież. Chcą to niech się dogadują z właścicielem, jeżeli nie popełnia jakiejś zbrodni i nie prowadzimy do jego eksterminacji to się nie zabiera, a właśnie to "powstanie" było jak większość zamiast skupić się na własnej lepszej sprawie skupiło się na jebaniu kogoś komu się powodzi, bo przecie xjak to kościół może mieć lepiej... Chociaż rola w Hiszpanii była jak najbardziej uzasadniona patrząc na jej historie i jak się używa mózgu to zna się jego znaczenie. Odcięcie od polityki jako takiej czyli laicyzacja prawa i państwa to jedno ale atak na to co budowali państwo przez wieki i dzięki czemu nie byli analfabetami to drugie i jest to zwyczajnie głupota.

[@sebastianfilas2254]

panie kochany ten miecz laserowy rozprasza.

[@amammamamm]

Jednakowoż... szanujący się ekspert powinien wymawiać poprawnie nazwy, nt. których się wypowiada: @p.Zychowicz: ['ba ʎe ðe los ka 'i ðos] 1:23 Uwaga na akcentowanie... [ger 'ni ki] 31:34 Gerniki, nie Güerniki; Gerra, nie Güerra... @p.Karbowiak: [xo 'se an 'to njo 'pri mo ðe ri 'βe ra] 11:38 i 13:31 [řa 'mi ro le 'ðez ma] 13:19 [mi 'ʎan as 'trai] 20:41 [ger 'ni ka] 32:13 ['lar ɣo ka βa 'ʎe ro] 46:06 [pa ra 'kwe ʎoz ðe xa 'ra ma] 47:36 [san 'tja ɣo ka 'ři ʎo] 47:53 ... Źródła: www.curso.pl/index.php?p=1_41_alfabet-i-wymowa-hiszpa-ska xavierlopez.dev/transcriptorfonetico/ easypronunciation.com/en/phonetic-symbols-chart/spanish/ipa Polecam. 🙂

[@marcinkowskimariusz7787]

Franco to był przeciętniak a nie geniusz wojny, za jego rządów Hiszpania stała praktycznie w miejscu, i paradoksalnie jego sojusznikiem byli tacy jak Mussolini, Hitler ale i Stalin, bo to siepacze Stalina wymordowali po cichu kierownictwo republikańskie. Franco dla Hiszpanów to taki "bohater" jak Jaruzelski dla Polaków, dokładnie to samo, a ten facet powyżej pieprzy i uważa że Hiszpanie to idioci, tak zwana "prawica" Franco nigdy już nie dojdzie w Hiszpanii do władzy gdyż jest totalnie skompromitowana jak PZPR w Polsce, Franco wystąpił przeciw legalnie wybranej władzy, poparli go Hitler i Mussolini, a Stalin wymordował tych republikanów których oni nie mogli, bolszewicy w propagandzie brali przykład z kościoła katolickiego-ogłupić, zastraszyć albo zabić. Franco nic nie "wygrał", o 40 lat opóźnił to co stało by się bez jego "wygranej", interwencja Franco w Hiszpanii, ten pucz wojskowy, bunt przeciwko władzy wybranej w legalnych wyborach, doprowadził do tego że Stalin mógł występować w roli "dobrego wujka". Jest mało prawdopodobne aby Stalinizm zainstalował się w Hiszpanii. To właśnie Franco otworzył drogę komunistom do przejęcia władzy w Hiszpanii z rąk republikanów. Po za tym my Polacy sprzedawaliśmy broń obu stronom konfliktu i dobrze żeśmy na tym zarobili. Demokracja nie ma wielkich szans w walce z dyktaturą, republikanie w Hiszpanii to nie byli tylko komuniści, tam byli anarchiści, socjaliści, demokraci, Trockiści, ale przede wszystkim ludzie którzy chcieli zarabiać na chleb i buty. Wojna domowa w Hiszpanii drogi panie to nie była wojna ideologiczna czy religijna, ale wojna bogatych z biedakami, jak to w wojnie domowej obie strony popełniały zbrodnie. Mamy rok 2021, Franco jest wywalony z mauzoleum (to samo Rosjanie powinni zrobić z Leninem). Już po wojnie domowej było widać że polityka Franco poniosła klęskę. Od 1939 roku Hiszpanie spieprzali z tego "raju" Franco jak Polacy z PRLu, to nie Franco ale Unia Europejska postawiła Hiszpanie na nogi dopiero po 1975 roku.

[@doktorlubicz2279]

dla zasiegow.

[@vacpass3597]

Mordowanie dla Watykanu to nie grzech !

[@jad_lang-ku]

Pan Arkadiusz mam nadzieję nauczy się kiedyś NIE używania NOTORYCZNIE przerywników typu EEEEE EEEEEEEEEE EEEEEEEEEEEEEERE ... Trzymam kciuki.

[@lukamodric1547]

kto czerwony ten do dołu

[@FeuerKriegDivisionPoland]

Lewaki bedą użyteczne jako nawóz do roślin

[@lukamodric1547]

@@wojtekchudy5517 chudy do budy

[@lukamodric1547]

@@wojtekchudy5517 z drugoligowcem w lidze mistrzów? Nie stać cię

[@mikoajdariuszmackowiak2141]

@@wojtekchudy5517 Dobre! ;-)

[@mikoajdariuszmackowiak2141]

@@FeuerKriegDivisionPoland Czy Ty w ogóle wiesz, co piszesz?

[@grot7x603]

O, proszę, nawet Brytyjczycy mieli epizod w tej historii. Kto by się tam ich spodziewał? ;-)

[@Damianeekk]

Biorąc pod uwagę Kanał Sueski i Cieśninę Gibraltarską to chyba każdy kto używa rozumu i wie czym są szlaki handlowe.

[@grot7x603]

@@Damianeekk a co ma piernik do wiatraka?

[@Damianeekk]

@@grot7x603 Mąkę i tyle samo liter. Imperium na pewno nie chciało mieć nic wspólnego z wojną w regionie, którędy przepływał najważniejszy brytyjski szlak handlowy 😂 Niech się dzieje co chce - my pływamy dalej?

[@grot7x603]

@@Damianeekk sarkazm, z tego co pamiętam to był sarkazm.

[@1gabier]

Panie Arkadiuszu,to może jeszcze spalone szczątki hitlera powinniśmy pochować z honorami na Wawelu?.

[@grabol1982]

A dlaczego na Wawelu, jełopie?

[@radosawdugi8195]

Ta relacja była minimalnie prawdziwa.

[@pawekoodziejczyk7478]

Jak to fajnie można wygładzać niewygodne dla swojej narracji fakty. Calle do los Caídos nie było żadnym pojednaniem a r w przeważającej części rodziny zabitych republikanów nie chciały by leżeli oni z frankistami. Używanie słowa powstanie narodowe jest odrazajace w tym przypadku, to był pucz wojskowy a nie żadne powstanie...

[@e.r.1504]

Przed wojną podobnie jak teraz obywatel Polski nie mógł służyć w obcym wojsku. Polacy po powrocie z Hiszpanii byli aresztowani

[@grzegorzeryk8320]

Świetny odcinek.

[@andrzejkowalski2838]

Fajny odcinek lubię ten kanał za to że patrzy na historię z różnych perspektyw i pokazuję że różne drogi mogła obrać historia bardzo Pana za to cienie co pan robi i mam dwa pomysły na odcinek jak Franco nie dał się wciągnąć w wojnę i oparł się Hitlerowi kulisy tej gry politycznej i a drugi pomysł na odcinek to Na ratunek Czechosłowacji w 1938 roku i stanięcie razem przeciwko Hitlerowi który by próbował zająć ich ziemię i pokazanie zachodowi że wojna będzie jak odważycie się nas sprzedać w Monachium czy taka opcja była możliwa pozdrawiam czekam na kolejny odcinek 👍

[@tadeuszczernia5422]

Franco to moj bohater. Zatrzymal bolszewikow , nie dal sie wmanewrowac do wojny , bral pomoc od Niemcow i od Zachodu . Polska kogos takiego potrzebuje.

[@michakos2371]

Mógłbym czepiać sie kilku niestosownych sformułowań,czy też stwierdzenia że 20 junkersow transportowych to tylko 20....ale raczej pragnę zwrócić uwagę na 500 ton złota, nasze obecne rezerwy to ok283 ton złota, chyba oczywiste jest dla wszystkich że w sytuacji kryzysowej, konfliku, nikt nie bedzie liczyć wirtualnych pieniedzy , placonych zamiennikiem zamiennika zlota, wirtualnym zapisie wirtualnej kasy na kartă. Juz bitcoiny jako niezalezne beda wiecej warte. Liczyc sie beda tylko realne aktywna. Smutnr

[@tylkopowaznie2508]

Gdzie bedą ostatecznie pochowane doczesne szczątki generallisimusa Franco to sprawa tylko i wyłacznie Hiszpanów.

[@KrzychAdam1]

Nie zauważyłem, żeby czy Arkadiusz Karbowiak czy Piotr Zychowicz zgłaszali się czy to do decydowania zamiast Hiszpanów o czymkolwiek czy też na przykład do zajęcia się osobiście ekshumacją El Jefe del Estado Español (przez 39 lat} i przeniesieniem szczątków z powrotem z tego podmadryckiego cmentarza do Valle de los Caídos. Stąd nie jasny jest dla mnie powód tak stanowczej deklaracji. Ja sam nie mam wyrobionej w tym względzie opinii. Być może kiedy już Marsjanie przylecą w swych latających spodkach należałoby rozważyć ich opinię w tej kwestii?

[@CreativityPoland]

A myślałem że to powinna być decyzja jego rodziny i najbliższych. Ale chyba jestem wychowany w innej cywilizacji kulturowej niż szanowny kolektywny tawariszczy;

[@tylkopowaznie2508]

@@CreativityPoland1. Nie wydaje mi się, aby rodzina Franco nie była Hiszpanami. 2. Sprawa miejsca pochówku postaci historycznych nie do końca jest sprawą tylko jego rodziny. Po smierci takiej osoby, nadal jest ona przedmiotem dyskusji, krytyki czy zachwytów, co przenosi sie na sposób i miejsce pochówku, także niekiedy, zmiany tego miejsca. Jest to niestety nadal problem religijno -kulturowy (Lenin), czy polityczny - Bułgaria (Dymitrow), Czechy (Gottwald) , Pinochet (cialo skremowano i oddano rodzinie, nie ma grobu), Stalin (ciało przeniesiono z mauzoleum do grobu pod murem Kremla)

[@CreativityPoland]

@@tylkopowaznie2508 Chodziło mi oczywiście o wymiar znaczenia tego co wyżej zostało napisane. Nie uważam żeby jakiś kolektyw a nie rodzina zainteresowanego była tutaj w dyspozycji doczesnymi zwłokami i miejscem pochówku danej osoby. Tylko tyle i aż tyle;

[@tylkopowaznie2508]

Zapomnialem wspomniec o przeniesieniu trumny Piłsudskiego z krypty sw. Leonarda do krypty pod Wieżą Srebrnych Dzwonów.

[@lukaszlankocz4883]

Budujemy zasięgi :)

[@ja_reakcjonista]

Arriba España! Dios, Patria y Rey!

[@macgregory2854]

Dios

[@ja_reakcjonista]

@@macgregory2854 zgadza się - pomyliłem zawołanie po hiszpańsku a łacinie, z tego co wiem istniało w dwóch wersjach.

[@agnieszkam5426]

Interesujący mnie temat🙂

[@Zielony_Ork]

Nazwa kanału powinna być Historia Alternatywa 🤣. Kto wam papiery dał.

[@mikoajdariuszmackowiak2141]

Dokładnie.

[@Kalder5]

Ówcześni Polacy wykazali więcej rozumu pomagając republice przeciwko faszystom wspieranym przez Hitlera niż rozmawiający panowie. Gość bardzo manipulował faktami Rozumiem o co chodzi Napierale ze nie cierpi Zychowicza

[@pawelreperowicz9485]

Audycja warta kontynuowania. Choc to spotkanie wyjatkowo słabe .

[@mirkas47]

W ocenie popełnianych mordów zabrakło stwierdzenia kto to zaczął. A byli to czerwoni.

[@jasniepandionizyzlotopolski]

Zaprosicie pana profesora Żebrowskiego ?

[@johnbrown3560]

To mogłoby być ciekawe, choć sam Leszek Żebrowski bardzo nie chętnie mówi o Zychowiczu.

[@januszczuczwara9537]

Co u Ciebie Kargul słychać?

[@MN1978FEANOR]

¡No pasarán!

[@MN1978FEANOR]

@@wojtekchudy5517 jest to moja odpowiedź apologetom Franco, by nie zapomniały. Są osoby identyfikujące się z Brygadami Międzynarodowymi.

[@MrTrampol]

Nie padło ważne,a jakże oczywiste stwierdzenie, że liczba ofiar republikanów wzrosła by niepomiernie po ich zwycięstwie.

[@slawekw5645]

Franko, Ustasze, ks. Tiso marzenie Piusa XII, idole pis-u. Kolejne relatywizowanie zbrodniarzy. Maskakra Panie Zychowicz nie idź Pan ta droga ;)

[@hadrianuscaesare4918]

Może zbrodniarz ale to przeciwko czemu walczył Franco było znacznie gorsze, Franco podczas wojny uratował Hiszpanię jednocześnie zachowując szacunek do swoich przeciwników

[@hgw1950]

Nie widzisz, nie rozumiesz czym jest pis skoro podejrzewasz ich że mają tego typu wzorce. I nazywanie Franco zbrodniarzem... To kogo zwalczał twoim zdaniem?

[@lukamodric1547]

panie slawek w umyj zad bo czerwono barwi

[@karolwojdak9892]

@@hadrianuscaesare4918 Uratował ciemnotę i biedę. Hiszpania rozwinęła się dopiero po upadku dyktatury Franco.

[@hadrianuscaesare4918]

@@karolwojdak9892 co? Przecież największy skok gospodarczy w Hiszpanii miał miejsce we franksistowski czasach

[@czetnik1]

Bardzo mi się podobało. Wydaje mi się, generał Franco powinien spoczywać gdzie indziej, gdyż nie poległ na tamtej wojnie. Z Doliny Poległych podobno chcą jeszcze usunąć krzyż.

[@klematis1]

Czerwoni zabili czarnych. Takie tam porachunki między gangami.

[@siafok6960]

a Franco poległ żeby leżeć w dolinie poległych?

[@jaroslawpeter3586]

Nuda