Centrale bank, financieel toezicht, geldschepping - Economie voor vwo - Economisch Beleid

Met het verstrekken van kredieten en het aantrekken van spaargeld zijn algemene banken verantwoordelijk voor geldschepping en geldvernietiging. Het is aan de centrale bank om de maatschappelijke geldhoeveelheid te controleren en zo de inflatie op het gewenste niveau te houden. Met financieel toezicht probeert de centrale bank bovendien de stabiliteit van het financiële stelsel te waarborgen.
In deze uitleg: centrale bank, algemene banken, besparingen en kredietverlening, tijdsvoorkeur, ruilen over de tijd, rente als vergoeding voor risico op inflatie en risico op wanbetaling, rentemarge van een bank, maatschappelijke geldhoeveelheid, chartaal geld, girale geldhoeveelheid, geldschepping, geldvernietiging, financieel toezicht door de centrale bank, bankrun, interbancaire lening, lender in last resort, faillissement van een bank, stresstest, depositogarantiestelsel, LWEO lesbrief Economisch Beleid.
Zit jij op havo of vwo en vind je economie een lastig vak? Wil je graag hogere cijfers halen? Gijs van den Brekel helpt je: / gijsvandenbrekel .

[@maud2107]

geweldige uitleg

[@0sba]

De persoon die mij uit kan leggen wat voor nut het heeft om al die afkortingen te leren bij Economie kan mij ook een brug verkopen..

[@gijsvandenbrekel]

Aanlokkelijk voorstel, maar ik verkoop helaas geen bruggen...

[@liekeschuurman412]

Hoiii, allereerst super fijne uitleg! Bedankt ☺️ Nog wel een vraagje: hoe zorgt de rente die leners betalen ervoor dat het risico op inflatie wordt afgedekt? Dat begrijp ik niet helemaal…

[@gijsvandenbrekel]

Bedankt voor je complimenten en ook voor je vraag, Lieke. Ik ga het proberen uit te leggen. Het bedrag dat de verstrekker van een krediet heeft uitgeleend aan de kredietnemer (de persoon die het geld leent) staat nominaal, dus in euro's vast. Voor het algemeen prijspeil geldt dat echter niet, dat kan namelijk stijgen (of dalen). Door inflatie kan de reële waarde van het (uit)geleende bedrag (dus de koopkracht ervan) daarom wél veranderen. Als jij € 1.000 uitleent met een looptijd van één jaar tegen 0% rente, dan krijg je over precies een jaar jouw € 1.000 terug. Als in de tussentijd het prijspeil met 3% is gestegen, dan heb jij je geld over een jaar weliswaar terug, maar kun je er minder mee kopen. Je zult als je geld uitleent dus niet alleen een bepaald percentage rente willen hebben als beloning, maar ook om dit inflatierisico af te dekken. Als laatste toevoeging misschien: inflatie is voor de persoon die het geld leent wel fijn. Door onverwacht hoge inflatie zullen de lonen relatief sterker stijgen (ter compensatie). Het bedrag dat je hebt geleend, verandert echter (nominaal) niet. Je schuld is dankzij de inflatie dus relatief (reëel) lager geworden. Helpt dit?

[@liekeschuurman412]

Ja nu begrijp ik het. Heel fijn, dankuwel!

[@annek4885]

En in mijn boek staat dat je de deposito rente terug krijgt als bank, waarom is dat zo?

[@gijsvandenbrekel]

Algemene banken kunnen soms in de situatie komen dat ze (aan het einde van de dag) een overschot aan liquide middelen (dus aan geld) hebben. In dat geval moeten ze dat geld op hun rekening bij de centrale bank zetten. Als je geld op een rekening zet, ontvang je rente en dus ontvangt ook de algemene bank rente op het geld dat ze op hun rekening bij de CB zetten. Die rente heet de depositorente. Dit klinkt aantrekkelijk, maar eigenlijk valt dat best tegen. De depositorente is namelijk een heel stuk lager dan de rente die de bank zou ontvangen als ze het geld gewoon uitlenen aan hun eigen klanten. Banken zullen dat laatste daarom veel liever doen.

[@KarinOst]

komt er ook uitleg over IS-MB-GA model?

[@gijsvandenbrekel]

Video's met uitleg over het IS-MB-GA model staan zeker op de planning voor dit (school)jaar. Houd het kanaal de komende tijd even in de gaten.

[@annek4885]

Wat is de marginale beleningsfacaliteit dan? :)

[@gijsvandenbrekel]

Algemene banken kunnen als ze te weinig liquide middelen hebben geld lenen bij de centrale bank. De centrale bank hanteert een verplichte kasreserve en dat betekent dat de algemene banken verplicht een deel van hun geld bij de CB moeten bewaren. Het gevolg daarvan is dat algemene banken daadwerkelijk vaak geld tekort komen en van de mogelijkheid om geld te lenen bij de CB gebruik moeten maken. We noemen dat ook wel: algemene banken moeten hun tekort aan geld gaan herfinancieren. Op deze leningen die de algemene banken afsluiten bij de CB betalen ze rente, namelijk de herfinancieringsrente (in het Engels: refinancing rate, vandaar de afkorting refi-rente). Deze rente bepaalt indirect ook de spaarrente en de leenrente die wij ontvangen en betalen bij onze banken. Aan het bedrag van de herfinancieringsleningen zit echter een maximum. Als algemene banken dan toch nog geld tekort komen, kunnen ze nog steeds extra gaan lenen bij de CB, maar dat is erg duur. Banken doen dat dus liever niet. Op die extra leningen wordt namelijk een hogere rente gerekend en dat is de marginale beleningsrente. En die mogelijkheid om bovenop de herfinancieringsleningen nog extra geld te lenen, heet de marginale beleningsfaciliteit. Hopelijk helpt dit je verder, meer over de relatie tussen de algemene banken en de centrale bank vind je in het filmpje "Monetair beleid, inflatie, rente-instrument".