Grexit? De mogelijke gevolgen | Actualiteitencollege met econoom Floris Heukelom

Econoom Floris Heukelom gaf zijn visie op de situatie die ontstaan is na het Griekse Oxi. Er is een ingewikkelde situatie ontstaan zonder simpele oplossingen, nu er teveel schulden zijn die niet meer afgelost kunnen worden.
Wanneer privé-personen, bedrijven en gemeenten niet meer aan financiële verplichtingen kunnen voldoen, komt er altijd wel een oplossing. Die bestaat er meestal in dat schuldeisers een deel van schuld moeten opgeven, terwijl de schuldenaar scherpe maatregelen moet nemen. Zo kan een gemeente die failliet gaat, nadat ze te hulp geschoten is er niet beter uitkomen dan gemeenten die eerder niet in problemen waren. In Europa ligt dat anders. Griekenland heeft ondanks de financiële steun die het ontvangen heeft, vastgehouden aan gunstige regelingen die in andere landen niet meer bestaan, zoals vroege pensionering.
Na de crisis van 2010 riepen Europese landen de hulp van het IMF in. Het IMF eiste van Griekenland onder meer verhoging van de pensioenleeftijd en een hogere belasting op de tegoeden van vermogende Grieken. in ruil daarvoor zou een deel van schuld worden afgeboekt. Maar Europese landen wilden geen schuld afboeken, omdat hun eigen banken dan zouden kunnen omvallen.
Er is geen Europese bankenunie, en dat is een probleem, zo stelt Heukelom. De Griekse centrale bank kan het probleem niet oplossen. Daarom moesten de Europese landen ingrijpen.
Niemand - de Grieken noch de andere Europese landen - komt ongeschonden uit de strijd. Alle partijen hebben bovendien een aandeel in de ontstane problemen. Het IMF vindt achteraf dat het zich niet met de situatie had moeten bemoeien en de problemen aan de Europese landen had moeten overlaten. De Europese landen hadden sneller schulden moeten afboeken. En de Grieken hebben verkeerde statistieken aangeleverd en op te grote voet geleefd.
Er is geen gouden oplossing die Griekenland terug op het oude welvaartspeil brengt.
Het referendum van Tsripas was een onverwachte interventie, die een rare situatie opleverde. Heeft de democratie gezegevierd? Het Griekse Nee kan ertoe leiden dat ook in andere Europese landen referenda georganiseerd gaan worden. De kans is groot dat in verschillende landen de uitslag zou zijn: wij gaan Griekenland niet meer helpen! Dan wordt de crisis alleen maar groter.
Volgens Heukelom is er maar één oplossing. Nu de Griekse minister van financiën Varoufakis is afgetreden, moeten alle betrokken partijen diep ademhalen en het gesprek met elkaar hervatten. Er zal gekozen moeten worden voor een oplossing die iedereen pijn doet maar die Griekenland in de euro houdt.
Maar het kan alsnog misgaan: Griekenland verlaat dan de euro en de ECB verstrekt geen kredieten meer aan Griekse banken. Wat gebeurt er dan? Griekse banken gaan failliet en de economie loopt vast, er ontstaat grote chaos. Elementaire goederen zullen aanvankelijk niet meer te krijgen zijn; goederen uit het buitenland worden veel duurder. Er moet een nieuwe munt ingevoerd worden: de (sterk gedevalueerde) drachme. Maar buitenlandse investeerders zullen geen geld uitlenen de komende 20 jaar. Griekse bedrijven kunnen dan zeer moeilijk aan krediet komen.
Wat zal de komende tijd aan nieuwe ontwikkelingen te zien geven? Tsripas zal vinden dat huidige situatie te prefereren is boven een Grexit. Want er zijn geen capabele ambtenaren die een Grexit in goede banen kunnen leiden. Ook politiek zijn er grote problemen te verwachten. Bv: komt er een communistisch hoekje in Europa?
In het gesprek met de deelnemers kwam de vraag naar voren of er overeenkomsten zijn met het faillissement van Argentinië in 2001. De belangrijkste overeenkomst is volgens Heukelom: ook Argentinië leefde boven zijn stand. Maar er is een groot verschil, waardoor de situatie van Griekenland nog dramatischer is dan die van Argentinië destijds: dat land had zijn nationale munt, de peso, nog. Argentinië ging door een diepe crisis, maar vond snel weer een weg naar economische opgang. In Griekenland zal dat veel moeilijker zijn.
Terugblik: www.ru.nl/sp/gr...
Foto's: www.flickr.com...
Podcast: www.mixcloud.c...