Heidegger

Zomergasten (zondag 27 augustus 2006) met Ad Verbrugge

[@ronaldvandenoever8562]

Bijzonder toch als mensen dingen die ze niet begrijpen als saai of onzin kwalificeren. Gewoon toegeven dat je het niet (helemaal) snapt en dat je er daardoor ook niet kan worden geboeid is dan wel zo eerlijk en heel niet erg. Ik snap Heidegger ook niet helemaal, maar ik ben er wel door gefascineerd. En hoe Ad Verbrugge Heidegger uitlegt is inderdaad wat moeilijk te volgen. De interviewer heeft een punt als hij zegt 'waarom zou ik dit moeten weten?' Nergens maakt Verbrugge de relevantie duidelijk. Ik zal een poging wagen vanuit wat ik wel van Heidegger snap en wat ik met jullie kan delen... Heidegger bekritiseerde de maakbaarheid (beheersing/controle/techniek) als manier waarop wij ons verhouden tot de werkelijkheid. Waarom? Deze houding zou onze samenleving en de natuur geweld aan doen. Het was eigenlijk een ethische drive van Heidegger. Alleen zou hij dit misschien zelf niet zo expliciet zeggen. Ethiek was toen nog niet zo in de mode en ook wat irritant in een tijd van industrialisering en vooruitgangsgeloof. Dat hebben de Franse filosofen Gabriël Marcel, Emmanuel Levinas en de postmoderne denkers na hem wel gedaan en uitgewerkt. In zijn latere boeken richt Heidegger zich meer op maatschappijkritiek in zijn eerste boek 'Zijn en Tijd' legt hij het fundament voor een ongekend diepgaande verandering van onze manier van kijken en beleven (paradigmaverschuiving). Deze maakbare houding - die Heidegger bekritiseerde - was vrij dominant geworden in de periode van de Verlichting (Vooral Descartes was voor Heidegger een 'boosdoener'). Deze maakbaarheid zit in onze omgang met de dingen (zijnden) om ons heen, dus ook onze omgang met elkaar. Heidegger laat ons stilstaan bij een moment dat aan ons denken en onze omgang vooraf gaat. Pre-rationeel noemt hij dit soms. Het besef van onze verbondenheid en de manier waarop de werkelijkheid aan ons verschijnt. Dit is 'simpel' zelf te beleven door in de natuur te wandelen (of ergens anders), je denken even te pauzeren (als dit nog lukt) en je aandacht alleen op je zintuigen te richten. Voor sommigen lukt het de eerste keer moeilijk, maar het gaat steeds beter als je het vaker doet (zegt een ADHD-er ;). Nu noemen ze dit nu ook wel mindful... Ontvankelijkheid is een meer Bijbelse notie voor deze houding. Door je zintuigen ervaar je dan steeds meer de vormen, kleuren, bewegingen en geuren die zich aan je bewustzijn opdringen. Nog niet benoemen of verbanden leggen, eerst alleen maar ervaren. Een andere - meer maakbare manier van een boswandeling zou zijn: 'ik ga kastanjes, blaadjes en takjes zoeken voor het maken van een herfststukje', 'ik ga een boomhut bouwen' of 'ik ga een plek zoeken voor een kampvuur'. Daar zit je eigen intentionaliteit in, waardoor je minder oog, oor en neus krijgt voor wat het bos jou heeft te bieden en meer gericht bent hoe je tot je doel kan komen en desnoods ook het bos daarop zal aanpassen. De kunst is om voor beide vormen aandacht te krijgen en liefst eerst aandacht voor de ontvankelijkheid en vervolgens voor de maakbaarheid. Je kunt dit ook toepassen op relaties met de mensen om je heen. Maakbaar met mensen omgaan maakt ze veel meer tot voorwerp van jou belangen en wensen. Dat kunnen managers soms doen in een bedrijf. Ontvankelijk met mensen omgaan probeert mensen recht te doen en te zien/accepteren zoals ze zijn. In deze nieuwe 'aansluiting' worden mensen geen gebruiksvoorwerpen, maar inspiratiebronnen en is er minder 'gebruik' en meer 'behulpzaamheid' mogelijk. Zeker als we ook de naastenliefde hierbij betrekken. Dit bezinningsmoment vooraf zou je ook contemplatie, meditatie. of mindfulness kunnen noemen. Heidegger noemt het 'Daseinsanalyse' en wilde daarmee dat de mens besefte van zichzelf in verbondenheid met zijn/haar omgeving (Sein-im-Welt). In het Zijn ontdekken we ons eigen Zijn en ons verbonden Zijn met alle Zijnden om ons heen. Gek genoeg was de filosofische vraag naar het 'Zijn' ruim 2000 jaar niet meer gesteld en is de mens daardoor vervreemd geraakt in zijn relatie tot de werkelijkheid. aldus Heidegger (zijnsvergetelheid). Als het om de natuur gaat, kunnen we dit in deze tijd nog meer ervaren dan in de tijd van Heidegger. Heidegger heeft ons proberen te helpen om het maakbare denken wat dominant was geworden en waar machtigen gevaarlijke dingen mee zouden gaan doen (helaas ook zijn eigen politieke partij NSDAP) weer te downsizen ten opzichte van onze diepere ervaring en onze verbondenheid en ontvankelijkheid met/voor de dingen om ons heen. De Franse filosoof Emmanuel Levinas ging na hem nog een stapje verder door de mens niet in het middelpunt te plaatsen, maar de ander en door de ethische noodzaak te verbinden aan de zijnsvraag (hoe kunnen we goed/recht doen?). Jammer dat Heidegger (en Levinas) te weinig volle zalen hebben getrokken en niet gebruik konden maken van de media die we nu hebben om veel mensen te bereiken. Want het maakbaarheidsdenken is nog steeds dominant aanwezig en er gebeurt nu precies waar zij voor hebben gewaarschuwd in de oorlogen en in de milieurampen die er tot op de dag van vandaag plaatsvinden. Het waarom is dus vrij duidelijk geworden in de vorige eeuw tot nu, maar wij mensen zijn helaas hardleers. Aan het eind van zijn leven zei Heidegger - als zelfverklaard atheïst - dan ook: 'alleen een god kan ons nog redden'. Dus er blijft altijd nog hoop.

[@ohmmane]

Bedankt! Deze manier van denken zou een leidraad moeten zijn , voor de vele problemen die we nu ontmoeten!

[@dnls123]

Waar het hier voornamelijk om gaat is dat de empirische werkelijkheid geconstitueerd wordt door het paradigma, die de contouren van ons denkkader schetst, of begrijp ik het helemaal verkeerd?

[@vladimirsolovyov666]

Heidegger heeft het over een laatste toe-eigening (Ereignis), waarin het zijn (het paradigma) zelf wordt toege-eigend. Dit betekent dat met het Ereignis 'de geschiedenis van het zijn [het paradigma] haar einde bereikt', waarmee de relatie tussen zijn en zijnde haar 'absolutie' krijgt.

[@MegaM563]

Paradigmas worden in een bepaald opzicht gecreerd door bepaalde wetenschappers die een wetenschappelijke revolutie veroorzaken en zijn dus niet echt toegespeeld en buiten onze grip als mens. Je zou heidegger kunnen lezen als dat een bestand de mens in zekere zin overkomt buiten zijn macht om.

[@MegaM563]

Je voelt de hersenen van Joris kraken...

[@DeRueben]

Ironische eindzin, mijn beste.

[@miles6168]

Ik heb medelijden met die presentator

[@johangroenen]

Die berg is nooit een berg geweest.

[@doortjeleupens9079]

Oh die gast van de 7 vinkjes😂

[@DanielVinckevleugel]

Interessant...

[@j.q.3334]

Bestellen... Uploaden... De werkelijkheid wordt geupload in ons bewustzijn. The Matrix... Heidegger was een VISIONAIR.

[@dragonmartijn]

Bewustzijn is op zichzelf een geupload programma.

[@j.q.3334]

@@dragonmartijn Eens. For the record: de upload begon nadat alle mogelijke instructies voor het verschil tussen 0 en 1 in het geheugen waren gezet. Daarna kon bewustzijn als functie van het geheugen worden uitgevoerd.

[@doortjeleupens9079]

Ab is nu duidelijk beter ingeleefd in zijn filosofie 😂

[@encarsiaformosa]

"Er is ook geen probleem." Bedankt, Ad. Ik zat me al af te vragen waar al dat eindeloze geleuter in hemelsnaam goed voor is. Om ons begrip van de dingen te vergroten? Ik begrijp er anders geen snars van, en ik denk dat de situatie voor Ad slechts marginaal beter is. Het is voor iedereen overduidelijk dat de natuurwetenschappen een nut hebben, en dat geldt (op minder evidente wijze) ook voor de geesteswetenschappen. En de filosofie is er omdat... wij niet voor onszelf kunnen nadenken of zo?

[@aronbuch4275]

Natuurwetenschappen zijn een vorm van filosofie :)

[@olger05]

Je zou je moeten afvragen hoe je zou leven als je nooit onderwezen zou worden. Conclusie; je zou een jager verzamelaar zijn die zijn vijanden de kop inslaat. Filosofie is een levende kennis en niet een schools opvolgen van axioma's. Als je een hyper-intelligent persoon zou zijn, zou je de volledig wijsbegeerte door middel van jou eigen rede kunnen doorgronden absoluut! Enkel is het evidenter om te lezen wat voorheen gezegd werd om te weten waarom we nu leven zoals we leven. De beschaving is gesticht op de wijsbegeerte en niet op de wetenschap. Om Heidegger samen te vatten voldoet dit citaat: Abstracties zijn altijd een reducties van een levende werkelijkheid. Dit wil zeggen dat termen als identiteit, wiskunde, filosofie, moraliteit. Abstracties zijn van een levende werkelijkheid (die wij zijn) dat in zijn essentie nooit kenbaar is. Het enige wat we doen zijn impressies interpreteren in een "framework" van taal. We structureren een realiteit die een waarheid word in plaats van een waarheid te zijn. Dat is zowat de kern gedachten, enkel wordt dat nooit echt duidelijk verwoord omdat filosofen boeken moeten verkopen met de "antwoorden" in.

[@r.wallace9332]

En begrijp je het vandaag al beter? 8 jaar later.

[@eelco9547]

Het is saai omdat Ad heel erg hard op zichzelf gaat.

[@1509linette]

Geen fijne verteller.

[@emiledingemans]

Wat een saaie monoloog. Heeft hij echt niet in de gaten hoe onduidelijk hij is? Als 'ie nu eens eerst begon met 'waarom' het van belang is.,,

[@videoclog]

Wat praten deze mensen toch plat.

[@FeministAvenger]

Wat een gelul.