Język staronowogrodzki: nowy sposób klasyfikacji ludów i języków słowiańskich

[@Wojtek-fd1tb]

Dziękuję za świetny wykład. To jest po prostu fascynujące. Aż dziwne, że ta wiedza nie jest szerzej znana. Swoją drogą zawsze dziwiło mnie ostre, niepłynne przejście między językiem polskim a językami ruskimi. Ta teoria wiele tłumaczy. Wszystko staje się jasne. Na przykład tajemniczy dla mnie do tej pory starożytny podział na Słowian i Wendedów będący w sprzeczności z tradycyjnym podziałem na 3 grupy ('Lech, Czech i Rus'). No i to dlaczego Nestor (jak Pan wspominał w jednym z filmików) nazywał Słowianami tylko 'swoich'.

[@gosciwit_malinowski]

Mam nadzieję, że teraz te teorie będą szerzej znane. Lech, Czech i Rus to koncepcja polityczna. Czesi dodali Lecha, bo liczyli na Polaków w sporze z Niemcami, a Polacy Rusa, bo Kazimierz przyłączył Ruś Halicką.

[@damiancold-ash7092]

Polecam wersję chorwacka tejże bajki jeszcze i czeską wersję ale z Ksiegi Krolestwa Czeskiego jakiejs pierwszej

[@ggnagognagoma2462]

@@gosciwit_malinowski odebrał jak stalin ziemie odzyskane

[@michachudzikowski1334]

​@@gosciwit_malinowskimoże artykuł w archeologii żywej? Dotrzeć do innych odbiorców

[@zamorano102]

@@gosciwit_malinowski Rus jest w Kronice Wielkopolskiej. U Długosza jest tylko Lech i Czech. Tzn. Rus jest ale nie jest bratem tylko jakimś dalekim kuzynem czy potomkiem Lecha XD

[@tobelove1873]

Na ten temat to powinien Pan książkę wydać, bo to bardzo ważny i ciekawy temat. Wszelkie mapy dla języków słowiańskich przed X wiekiem w świetle dzisiejszych badań są nieaktualne i oddają tylko politykę historyczną, jak Pan właśnie wspominał Pozdrawiam serdecznie

[@Gew219]

To byłoby bardzo poważne przedsięwzięcie. Nie wiem, czy na siły jednego tylko badacza. Ale to racja, że obecny powszechny obraz wczesnej słowiańszczyzny, szczególnie proste modele „długiego trwania” są wg obecnej wiedzy zupełnie błędne. Okres 1000 p.n.e. - 1000 n.e. we wschodniej połowie Europy był niezwykle dynamiczny. Słowianie byli już wtedy, w drugiej połowie tego okresu i, mimo że bardzo podobni językowo, nie stanowili monolitycznej zupy, ani też jakiegoś amalgamatu germańsko-bałtyjskiego. Sprawa jest naprawdę bardziej ciekawa, niż się komukolwiek obecnie wydaje. Były zapewne różne odmiany protosłowian, parasłowianie, parabałtowie, wymarła ludność temematyczna, wpływy celtyckie, protogetmańskie, dackie, trackie, iliryjskie, irańskie. I to wszystko na obszarze dzisiejszej Polski.

[@gosciwit_malinowski]

Taką też i planuję jako drugą jak napiszę tę o Wandalach. Czyli Słowianie przed państwami, tak przed IX wiekiem.

[@gosciwit_malinowski]

@@Gew219 Oczywiście to praca dla całego zespołu. Ale jeden badacz może sformułować jakąś wizję historiograficzną. Nawet jak się okaże błędna, to będzie dyskusja i nasza wiedza stanie się bardziej precyzyjna.

[@Gew219]

@@gosciwit_malinowski Bardzo chętnie zakupię takie pozycje. Mam nadzieję, że zechce Pan podejść do tematów jak najbardziej rygorystycznie, mimo, że to nie zapewnia sprzedawalności i sławy. Zebranie różnorakich źródeł w jednym miejscu, samo w sobie, byłoby niezwykle cennym punktem zaczepienia dla dalszych dociekań.

[@0leandr1]

​​@@gosciwit_malinowskiJa czekam na symulacje wsteczne wielkości populacji źródłowych dających populacje wynikowe znane genetycznie z wczesnego średniowiecza. Wszelkie pozycję na temat migracji Słowian mają moim zdaniem całkowicie nietrafione szacowania wielkości populacji. Moczulski w "Narodzinach międzymorza" przyjął całkowicie nierealne liczby migrantów (zakładając pełna wymianę ludności) co go doprowadziło do zupełnie nierealnych szacowań wielości terytoriów, z których migracje wyszły. Moim zdaniem dopiero poprawne szacowanie liczby migrantów pozwoliłoby na jakieś wiarygodne hipotezy skąd się ci migrujący Słowianie wzięli.

[@pasza_dem]

Dziękuję za wspaniały wykład! Nie wiem czy był on planowany wcześniej czy zainspirowany moim niedawnym komentarzem jestem ale niesamowicie zaszczycony że tak szybko moja ciekawość została zaspokojona:) No i naprawdę bardzo dużo ciekawego i nowego usłyszałem, nie spodziewałem się że ten temat może doprowadzić do takich daleko idących wniosków, to mocno zmienia postrzeganie świata słowiańskiego. Grupa połnocno zachodnia i południowo wschodnia teraz ma sporo sensu. I może podobieństwo polskiego i białoruskiego języków nie jest tylko naleciałością Pierwszej Rzeczpospolitej, a stanowi starszą ciągłość dialektów od Berlina przez Gdańsk, Warszawę, Grodno, Połock, Smoleńsk, Psków i Nowogród.

[@gosciwit_malinowski]

Już się jakiś czas nosiłem z tym tematem, ale zawsze brakowało czegoś, żeby go skończyc. Tak, początki Słowiańszczyzny są fascynujace.

[@wojciechbieszk1074]

Pozwolę sobie w tym miejscu zapytać o kwestię ktura mnie nurtuje - w ramach 3podziału opisywano też przestawkę tart, (zresztą pomijając połabsko pomorskie brak przestawki) jednak ja widzę dwa jej typy z ar na ra gard>grad Czechy, Słowacja i południe oraz z or na ro i oro gord>g(o)rod Polska, Ruś, Łużyce. Przy czym wbrew przyjętej tezie o pierwotności gord jest oczywiste że gard, jest pierwotne ma analogie indoeuropejskie).To by prawie pasowało do tego dwójpodziału, gdyby nie to że pierwotnie ar było w całej Polsce i wygląda jakby w południkowe przejście z ar do ra przecięło się z równoleżnikowym or - ro a skrzyżowanie jest w Polsce.

[@mariuszniedzwiecki6147]

​@@wojciechbieszk1074 ,,ktura" i to bez przecinka?

[@kocurek77]

Zamykam oczy i słucham. I przypomina mi się, jak w dzieciństwie zjeżdżałem na rowerze z górki przez las. Ocierając się prawie o drzewa w szalonym pędzie. Takie samo wrażenie mam słuchając Interpretacji. Rock and roll!

[@gosciwit_malinowski]

Jej :)

[@danielos8284]

Dzieje Słowian ich kultury, języka, ekspansji to fascynujący temat do tego ciągle jeszcze pełen luk i tajemnic, tylko się cieszyć że taki fachowiec się tym zajmuje. Czekamy na książki.

[@gosciwit_malinowski]

Dziękuję bardzo ! Luk jest rzeczywiście bardzo dużo, ale tak chyba jest w każdej dziedzinie, źródła bywają przerzedzone.

[@lechpolach4999]

Już się nie mogłem doczekać. Pozdrawiam i zamieniam się w słuch 😊

[@gosciwit_malinowski]

I ja pozdrawiam !

[@basiak30]

Przeciekawy wykład!

[@gosciwit_malinowski]

Dzięki !

[@wojciechbieszk1074]

Czekałem na ten temat. A okazuje się że pod nim jeszcze niespodzianka - nowy podział języków!

[@eternakrokodilanto5263]

Dziękuję, bardzo ciekawie, słucham pana z Rosji

[@gosciwit_malinowski]

Dziękuję ! Pozdrowienia z Wrocławia

[@radekw-gh6ln]

Świetny materiał. Szukałem czegoś o tym języku, ale nie znalazłem. Pana materiał jest prawdopodobnie jedynym o tej tematyce na całym YT.

[@gosciwit_malinowski]

Dziękuję. Może na rosyjskim yt coś by się znalazło. gdyż to przecież koncepcje ich badaczy.

[@adamgrochowski8390]

Dziękuję. Czekałem na taki materiał.

[@gosciwit_malinowski]

Cieszę się

[@0leandr1]

Jak zwykle - świetny materiał. Wychodzi na to, że bagna prypeckie nie tylko łączyły, ale dzieliły.

[@gosciwit_malinowski]

Na bagnach zawsze można się było schować i przeczekać :) i wróg po nich nie mógł maszerować, to była zalate

[@ggnagognagoma2462]

no ...na bagnach Prypeci ongiś kończył sie zasięg Słowian zachodnich

[@0leandr1]

@@gosciwit_malinowski Dobre spostrzeżenie. Wskazuję bo nie widzę innego obiektu geograficznego, który mógłby stanowić w tym rejonie przeszkodę umożliwiającą wytworzenie osobnych dialektów. Coś jak pasma górskie. A te bagna rzeczywiście mogły jednocześnie rozdzielać dwie populacje, jak i umożliwiać im jakąś wymianę wiedzy w okresie zagrożenia - "Hunowie odeszli, ziemie czekają na zasiedlenie!". Tylko trudno uznać, że stanowiły dobre miejsce na przyrost populacji.

[@djakmalinakot8568]

@@ggnagognagoma2462 NIe no. Wiatycze byli nad Sorżą, a Radymicze nad Oką.

[@ggnagognagoma2462]

@djakmalinakot8568 super że wiesz. Ja piszę o granicy ciągłego osadnictwa

[@guardianangel3666]

Kochany Panie profesorze na ten odcinek czekałem ❤

[@gosciwit_malinowski]

cieszę się, że go w końcu zrobiłem

[@bernard22interiapl]

nareszcie usłyszałem to o czym od początku mojej fascynacji słowiańszczyzną sam mówiłem, że istniała Lechia jako zbiór samodzielnych, pokrewnych w jakiś sposób plemion czy też ludów lechickich które swój początek miały wspólny

[@gosciwit_malinowski]

Wydaje się, że tak właśnie było.

[@arturhanczyk4626]

Dokładnie, uważam tak samo.

[@janmos5178]

Ale to nie była żadna Lechia tylko normalna proto wspólnota etniczno -językowa. Czy w wypadku takiej o proto celtów mamy pisać o wielkiej Galii? A może o Asteriksii?

[@goat3717]

Fascynujacy temat, dziękuję!

[@gosciwit_malinowski]

Dzięki !

[@JanMoniak]

@gosciwit_malinowski Bardzo ciekawy materiał. Zgadzam się z tym kierunkiem myślenia i poszedłbym dalej. Dziękuję. O językach słowiańskich wiemy tyle że mają wspólnego słowiańskiego przodka. Podziały pośrednie są mniej lub bardziej uprawdopodobnianymi zgadywankami. Do mnie bardziej przemawia opcja że *PS rozpadal się od razu na rozmaite warianty gwarowe, ograniczone choćby do rodu, jak familiolekty, których było więcej niż dziś, bo po drodze wiele wyginelo a wiele przez zblizenia polaczylo sie w wieksze grupy na zasadzie ligi jezykowej. Wysoka wariantywnosc słowiańskiego tak jak indoeuropejskiego spowodowana potencjalną dowolnością szyku powodowała, że jeśli w jakiejś rodzinie mówiło się innym szykiem niż w sąsiedniej to inne sąsiedztwo głosek granicznych wyrazów prowokowało do innych przemian fonetycznych, ale i odwrotnie: jeśli pierwsze były tendencje jednostki jezykodajnej(matki, czy mamki, Dziada, czy innej osoby "charyzmatycznej") do zmian fonetycznych poszcz. głosek to prowokowały one do innego szyku. Inny szyk prowokował inną prozodię. Oczywiscie tak jak kontakt jednostki o innowacyjnych cechach językowych z resztą społeczeństwa zazwyczaj niwelował te innowację, tak zwiększanie mobilności Słowian sprawiało, że proces dyferencjacji językowej był hamowany. Mozliwe bylo ze jesli nawet grupy Slowian przemieszczaly sie na dalsze odleglosci to pozostawala pamiec ktora pozwalala na proby powrotu, ktore w przypadku ich pomyslności wiazaly sie z zaznajomieniem grupy z innym slowianskim wariantem mowy nabytym dalej, z innymi zapozyczeniami, podobnie jak w przypadku zapozyczeń obiektów i znakow pozajezykowych, narzedzi, czesci ubioru. Mnie zawsze zastanawia ze Bułgarzy mowia "wszystko" tak jak kiedys wokół Krakowa a dzis w górach. Wsićko . Osobiscie trudno mi uwazac samo rozroznienie dialektow/jezykow chorwackich: za młode. Wydaje sie dosc stare. Nawet samo slowo "co" od ktorego pochodza ich nazwy wydaje sie ulec zbyt duzym przemianom, by dzialo sie to tylko na balkanach. Szto przypomina wersje serboluzycką szczo(w ktorej t przeszlo do cz w pozniejszczych czasach, jeszcze przed hipotetycznym wyjsciem grupki Serbów na balkany), ča wersję powiedzmy ze Bialych Chorwatów z Małopolski, a kaj to nie wiem. U nas kaj znaczy raczej "gdzie', a to kajkawskie moze jest wersją bardziej archaiczną, ktora sie zachowala w jednej ze starych gwar, bo k nie przeszło do č. jak w staronowogrodzkim mamy miejsca gdzie ta palatalizacja nie zaszla, podobnie w polskim kwiat i gwiazda. tak pewnie i tu.

[@JanMoniak]

W filmie "Čakavski dijalekt otoka Raba - FINALE (titlovi)" słyszymy, że gdzie to jest "kaj") tak jak w małopolsce. Gdzie jeszcze używa się słowa "kaj"?

[@gosciwit_malinowski]

Dziękują za tę niezwykle inspirującą wypowiedź. Zwłaszcza w kontekście serbochorwackim. I te przykłady zaimka co, zebrane właściwie z całej Słowiańszczyzny. Może to rozwój wewnętrzny, a może oni już przyszli z tym co ze swoich krajów.

[@JanMoniak]

@@gosciwit_malinowski Coś pokręciłem: w górnołużyczkim jest "szto", a w dolno: "co", ale prawdopodobnie te słowa i jakieś wariacje występują w różnych gwarach, a może i fakultatywnie.

[@takisobieblues]

Bardzo fajny docinek. Aż sobie przypomniałem ten o ostatniej walce Wenedów. Tam też był ślad Słowian z północnego wschodu

[@gosciwit_malinowski]

Dziękuję. Może tych Wenedów uda się w końcu jakoś ukonkretnić.

[@patrykmatalinski6413]

Dziękujemy za bardzo ciekawy wykład. Brzmi to sensownie. Hipoteza ta zdaje się pokrywać z tezami dr. Łukasza Stanaszka. Zajmuje się on genetyką i zwraca uwagę, że występowanie haplogrupy R1a można podzielić na 2 pasy- 1 - właśnie połnocny R-Z280 ( kultura Suków- Dziedzice ?) i 2- południowy R-M458 ( kultura praska ?). Podobno takie wyniki wychodzą i w średniowieczu jak i obecnie.

[@robertab929]

Nie przywiązywałbym się za bardzo do haplogrup Y i mt. One niosą bardzo niepełną informację genetyczną.

[@Gew219]

Coś może w tym być, jednak jest to kwestia dużo bardziej skomplikowana. Subklady R-M458 i R-Z280 rozdzieliły się na długo przed powstaniem kultur wczesnosłowiańskich - najpewniej w jeszcze w III tysiącleciu p.n.e. Jest to proweniencja tak wczesna, że trudno zakładać osobną ciągłość genetyczno-kulturową tych dwóch linii, która skutkowałaby, po 3. tysiącleciach odrębności, tą samą słowiańską tożsamością, bardzo podobną k. materialną i zaledwie tylko drobnymi różnicami dialektalnymi. Zapewne w tym przypadku mielibyśmy do czynienia z dwoma odrębnymi gałęziami języków satem, pewnie bardziej odrębnymi niż j.j. słowiańskie i bałtyjskie. Dodatkowo, subklad M458 dominuje w centralnej słowiańszczyźnie (Polska, mniej Czechy i Słowacja), a Z280 na „peryferiach”; tak samo jest liczniejszy na południu, jak i na wschodzie. Kłóciłoby się to mocno z podziałem północny-zachód (k. Suków-Dziedzice → Lechici północni, Wiatycze, Krywicze) i południowy wschód (k. praska → południowa Polska, Czechosłowacja, Bałkany, Białoruś i Ukraina). Te kategoryzacje zupełnie się ze sobą nie pokrywają.

[@Gew219]

Prasłowianie zapewne byli mieszanką grup M458 i Z280 (jak i wielu innych haplogrup i ich subkladów, w tym „nieindoeuropejskich”, nie zapominajmy o tym). Obecna dystrybucja tych dwóch rodzin subkladów to pewnie wynik w dużej mierze sekwencji wielu wypadków historycznych, lub, co najwyżej, nierównomiernego rozmieszczenia M458 i Z280 w różnych warstwach społeczeństwa słowiańskiego. Jedna z warstw była bardziej skłonna do ekspansji niż druga.

[@patrykmatalinski6413]

@@Gew219 Zgadzam się z Tobą, że ta kwestia jest o wiele bardziej skomplikowana. Rzuciłem tylko luźne skojarzenie z tezami dr. Stanaszka.

[@Matero7]

Ten temat bardzo mnie ciekawi.. a zwłaszcza hg r1a-m458.. w tym l260 oraz inne.. Czy były oryginalnie słowiańskie.. czy był tu inny lud? Temat kluczowy dla etnogenezy Słowian zachodnich i Polaków - bo w wielkiej przewadze występuje właśnie w Eu. środkowej.. a nie u ogółu Słowian jak z280 i jej pochodne..

[@djakmalinakot8568]

Mój znajomy językoznawca kiedyś proponował podzial języków Słowiańskich, na Serbskie (Dolno, Górno i wymarły Wschodnioserbski), Lechickie (Polski, Kaszubski i wymarły Drzewiański i Połabski, jak ktoś tam uznaje to i Śląski), Dunajskie (Czeski, Słowacki, północne gwary Słoweńskiego, Starocerkiewnosłowiański i wymarły Panoński, a także jak ktoś uznaje to i Morawski), Serbochorwackie (Południowe gwary Słoweńskiego, Serbski, Chorwacki, Bośniacki, Czarnogórski itp.), Bułgarskie (Macedoński i Bułgarski) i Ruskie (Ukraiński, Białoruski, Rosyjski) i Północne (Staronowogrocki). W jego mniemaniu był to znacznie lepszy podział niż na zachodnio, wschodnio i południowo Słowiańskie.

[@gosciwit_malinowski]

Zdecydowanie lepszy podział

[@robertab929]

Starocerkiewnosłowiański powinien być chyba w grupie Bułgarskiej.

[@djakmalinakot8568]

@@robertab929 On tak to zaznaczył. Ja tam się nie znam zbyt dobrze na gwarach Sołuńskich, ale one chyba były bardziej Serbskie. No ale Starosłowiański był bazowany na wielu dialektach Słowiańskich

[@michachudzikowski1334]

Absolutny top. Rzadko kiedy tyle nowego dowiaduję się z jednego odcinka. Nie pamiętam już gdzie czytalem, ale wzdłuż Dniepru znajduje się zabytki analogiczne do zachodniosłowiańskich. Czy istnieje jakaś graficzna reprezentacja, które izoglosy występują w poszczególnych językach słowiańskich.

[@Gew219]

@@michachudzikowski1334 Żeby pokazać wszystkie przypadki takich map musiałoby być tysiące. Ale kilka ciekawostek możnaby umieścić na jednej.

[@michachudzikowski1334]

​@@Gew219bardziej chodzi mi o tabelę niż mapy. Takie narzędzie może pomóc w szybkiej nauce pokrewnych języków.

[@gosciwit_malinowski]

Wielkie dzięki. Szukam jakichś tablic z izoglosami i za wiele tego nie ma. Co ciekawe w internecie jest dużo więcej materiału do języków południowosłowiańskich niż innych. A tu jest coś o dialektach polskich: www.dialektologia.uw.edu.pl/index.php?l1=mapa-serwisu&l2=&l3=&l4=zcd-gwara-regionu-mwr Natomiast bardzo dobre są do takich badań Atlasy językowe. Jest taki projekt Ogólnosłowiański atlas językowy, w którym wyszło chyba z 9 tomów, tak że daleko nie wszystkie, ale jakieś zestawienia są: www.slavatlas.org/

[@kociewiak208]

Robi się ciekawie :)

[@gosciwit_malinowski]

O tak to jest bardzo ciekawe :)

[@ilcattivo13]

Dziękuję. Bardzo ciekawy wykład, a ten dwupodział rzeczywiście brzmi sensownie. Ale za mało wiem, żeby samemu to oceniać :)

[@gosciwit_malinowski]

Ja w sumie też dopiero się tego wszystkiego uczę, bo to w polskiej literaturze pomijany temat.

[@ilcattivo13]

@@gosciwit_malinowski A my się uczymy od Pana Profesora i tę wiedzę (albo przynajmniej linki do Pana wykładów) podajemy dalej :)

[@jmsower]

Ten podział wyjaśniałby dobrze skąd miały się wziąć jakieś lechickie plemiona wewnątrz Rusi (Wiatycze i Radymicze). Co do tego dawnego podziału Słowian na dwie części, to samemu zacząłem to zauważać kreśląc sobie mapki rozprzestrzeniania się prawdopodobnie słowiańskich kultur archeologicznych (tak łatwiej jest mi ogarnąć ten temat wyobraźnią) i łącząc je z ich prawdopodobnymi nosicielami (historycznymi plemionami) na bazie wiedzy którą pan przedstawia i tego co sam znalazłem choćby na wikipedii. Wyszło mi, że zarubiniecka musiała być kolebką tej zjednoczonej słowiańszczyzny, a następnie podzieliła się na zachodnią (tam pojawia się kultura praska rozprzestrzeniająca się na tereny Słowian zachodnich) i wschodnią (pojawia się tam kijowska). Do tego dochodzili Antowie, gdzie lud irański z czasem przyjął kijowski odłam kultury słowiańskiej (być może w ramach buntu podległych im Słowian, czego dotyczyć mógł konflikt Agaragantów i Limigantów). Co ciekawe, wyjaśnia to też pojawienie się na północnym wschodzie kultury imieńkowskiej, o której mówił Pan ostatnio i która także miała mieć jakiś związek z kulturą zarubiniecką. Byłaby to w takim razie po prostu jakaś bardzo wczesna migracja z zarubinieckiej, następnie zastąpiona kolejną migracją z tej samej, zachodniej części kolebki, bardzo podobną trasą migracji.

[@jmsower]

Do tego wszystkiego dochodzą jeszcze Lugiowie, którzy być może w jakimś stopniu współtworzyli zachodni odłam Słowian, i byli ludem dość bliskim kulturowo, wywodzącym się z jednego przedsłowiańskiego pnia. Zacząłem się zastanawiać czy te obecnie raczej odrzucane hipotezy o pochodzeniu nazwy Lechitów od Lugiów jednak nie mają jakiegoś sensu. Może zachodni Słowianie odziedziczyli ją wychodząc z terenów kultury zarubinieckiej na tereny przeworskiej. Jeśli pierwotna, słowiańska nazwa Lechitów to było coś w rodzaju Lęchowie, to nie trudno mi sobie wyobrazić powstania z niej (a raczej z jej pierwowzoru z terenów kultury przeworskiej) łacińskiego Lugii, Lygii, Lugiones czy Longiones. Szczególnie że jeśli byłaby to nazwa związana z naszym kręgiem kulturowym, to biorąc pod uwagę stare słowiańskie nazewnictwo tacy ludzie zwali by się Lugie, czy Lugianie a nie Lugiowie (czy może jeśli już to wiązać z Lachami to coś w rodzaju Lęchy i Lęchjane), a więc i łacińska krótka nazwa się z zgadza i w długiej to "n" się powtarza, ale nie jestem specjalistą od etymologii, czy jak Pan profesor od łaciny, by móc to dokładnie rozłożyć na czynniki pierwsze, więc jest to tylko moja intuicja. Do tego dochodzi problem, że nie znamy języka ludu kultury przeworskiej i trudno powiedzieć czy jeśli był związany ze Słowianami, to czy było to bliższe czy dalsze pokrewieństwo i jakie wtedy przyjąć kryteria językowe.

[@gosciwit_malinowski]

Bardzo ciekawe spostrzeżenia. Ostatni zapis nazwy Lugiów w kontekście końca III wieku n.e. to Longiones. Lęchowie to natomiast skrót od Lędzian; Lengyen węgierskie, Lingones łacińskie u chorwackiego autora, Lenzanini u Porfirogenety. Jest dziura jakieś 550-600 lat. Etymologia wymagałaby dokładnego rozpisania. Ale nie jest niemożliwe, żeby była to jednak i ta sama nazwa.

[@janmos5178]

Dobry film.

[@guciodestroyer2432]

Są miejsca w naszej Polsce, gdzie w sklepie mówi się po polsku, a na targu po rusku :). Serdeczne dzięki za kolejne zamieszanie w głowie :))

[@gosciwit_malinowski]

Ale tu nie chodzi o ostatnie dwa lata :) tylko tak w ogóle od pokoleń?

[@guciodestroyer2432]

@@gosciwit_malinowski Tak, od pokoleń :)

[@robertab929]

​@@guciodestroyer2432 Chodzi Ci o lokalne gwary? Znajomi z polskiej Orawy mówili mi, że jak byli na studiach w większym miejsce inni pytali się ich czy nie mówią po rusku :)

[@guciodestroyer2432]

@@robertab929 Tak - na Sokólszczyźnie, dawnej Ziemi Grodzieńskiej WXL jest ciągle słyszany taki podskórny dialekt staroruski.

[@stanisawzokiewski428]

Bardzo dobry wykład.

[@gosciwit_malinowski]

Dzięki !

[@robertab929]

Niesamowicie ciekawy wykład. Języki czeski (wraz dialekty w Karantanii) i słowacki (wraz z dialektem panońsko-słowiańskim) mają/miały elementy od obu grup Słowian. Jednakże zastanawia mnie czy rozdział na dialekty czeskie i słowackie ma sens. Tym bardziej, że dialekt morawski (traktowany jako dialekt czeskiego) wykazuje podobieństwo do dialektów zachodniosłowackich. Czy stawianie granicy między dialektem morawskim i zachodniosłowackim ma sens? A może ta granica powinna być między dialektem zachodniosłowackim i resztą dialektów słowackich? W sumie Nitra była cześcią rdzeniową Wielkiej Morawy. Nasuwa mi się też państwo Samona, które obejmowało Czechy, Karantanię, Morawy, Łużyce.

[@gosciwit_malinowski]

Czeski jest w miarę spójny, w obrębie Kotliny Czeskiej, ale morawski jest poza tą Kotliną i tylko z politycznych powodów jest czeski; pewnie powinien być zaliczony do jednej grupy z zachodnio-słowackim i może nawet nazwać się to powinno dialektem wielkomorawskim.

[@robertab929]

@@gosciwit_malinowski Wygląda na to, że zagarnięcie Słowacji przez Węgry spowodowało ten cały zamęt z morawskim ogryzkiem.

[@warmazaim]

​@@gosciwit_malinowskiDialekty morawskie są dość zróżnicowane, nie wykształciły jednolitego standardu literackiego. Mowa może się różnić na obszarach oddalonych od siebie o kilkanaście kilometrów. To podobna sytuacja do panującej dawniej na Kaszubszczyznie.

[@gosciwit_malinowski]

@@warmazaim racja, nieraz uważa się Morawy za teren przejściowy czesko-polsko-słowacki

[@mmiror1975]

Czytałem też artykuł kilka lat temu, że Rosjanie przebadali osadę z XI chyba wieku nad jeziorem Ładoga genetycznie i wyszło im że z Wielkopolski ta ludność pochodzi

[@patrykmatalinski6413]

Pamiętasz tytuł tego artykułu?

[@mmiror1975]

@@patrykmatalinski6413 A skąd To bym napisał Pamiętam że było jakieś forum ichnie do artykułu Były dwa obozy dyskusyjne Jedni mówili o rusofobii Drudzy że my Polacy to dla nich bracia w takim razie Dzięki temu to zapamiętałem W tle były jakieś klimaty polityczne jak zwykle,ale jeszcze przed inwazją na Ukrainę

[@leoslewtrotsky1329]

Też o tym słyszałem, bardziej ogolnie o tym ze czesc plemion "ruskich" blizej bylo zachodnio slowiańskim i ze tam przyszli z zachodu

[@Gew219]

​@leoslewtrotsky1329Autosomalnie i wg principal component analysis zachodni Rosjanie są zwykle bliżsi Polakom niż środkowi Ukraińcy i Białorusini. Ale to zależy od analizowanych w badaniu konkretnych osobników. Jeden drugiemu nierówny.

[@markegirski7498]

To jest możliwe że ludnośc uciekała przed Rzezimieszka mi.Tak też było wcześniej gdy przybyli z Provansali czyli z PRAWY do obecnej Wielkopolski.

[@senator967]

A to jestem zaskoczony.

[@IvoBożęta]

A tymczasem, jak to kiedyś stwierdził Książę Klemens Lothar Fürst von Metternich: Bałkany zaczynają się w XIII-ej dzielnicy Wiednia.

[@gosciwit_malinowski]

O tak :)

[@IvoBożęta]

​@@gosciwit_malinowski Kurz und bündig.

[@IvoBożęta]

​@@gosciwit_malinowski Kurz und bündig.

[@djakmalinakot8568]

słyszałem też o kodeksach pisanych na korze brzozowej

[@gosciwit_malinowski]

Tak, na korze brzozowej pisano także w Azji Centralnej w Kotlinie Turfańskiej, indyjskie teksty buddyjskie są na niej spisane; a w Ameryce Indianie może nie pisali, ale rysowali na korze.

[@djakmalinakot8568]

@@gosciwit_malinowski parafrazując "prawie wszystko można zrobić z tej kory, buty, książe, nawet taką mąke na chleb, żeby się najeść"

[@gosciwit_malinowski]

@@djakmalinakot8568 przede wszystkim to można łódkę zrobić czyli canoe

[@wojciechbieszk1074]

Jest jeszcze dwójpodział kultura praska i kultura sukow dziedzice

[@gosciwit_malinowski]

Tak i on może okazać się bardzo ważny.

[@michachudzikowski1334]

W samej Polsce wyróżnia się ich więcej, nie mówiąc i całej słowiańszczyźnie.

[@elguahiro]

👍👍👍

[@RitaRita-sw4ug]

Spozniona - pieklam makowiec. Zamieniam sie w sluch. Pozdrawiam.

[@gosciwit_malinowski]

I ja pozdrawiam !

[@JanMoniak]

Proszę się spaźniać ("spóźniać" brzmi mi sztucznie). ważne, żeby makowiec się nie przypalił. Smakowicie się zrobiło. Pozdrowienia

[@Lendzian]

Podcast tak znakomity, że w tle dało się słyszeć zgrzyt zębów turbo-germanów i turbo-słowian. Turbo-słowianie, szczególnie ci od "słowiańskich wed" i rosyjskiego "new age", którzy na innych forach (bo Profesor jest już sławny) "demaskują" Pana jako przebiegłego allochtonistę będą mieli dziś nieprzespaną noc.

[@Gew219]

haha🤭

[@gosciwit_malinowski]

Dzięki wielkie za poprawę humoru tą barwną przepowiednią :D

[@Tadeusz-r8h]

Słychać już wycie ... kotów ? psów ? hienek ? ....😅😊😂😂

[@marekkrajewski9662]

No bardzo ciekawa teoria!

[@gosciwit_malinowski]

Dlatego się chciałem nią podzielić :)

[@marekkrajewski9662]

@gosciwit_malinowski dobrze że ten podcast jest!

[@ihorburkowsky496]

Obok szeregu słusznych ( wzgĺędnie dyskusyjnych) twierdzeń jest także niemało błędnych, zwłaszcza z tematyki wschodniosłowiańskiej (tym bardziej, że w przekazywanych przez autora tekstach językoznawców moskiewskich też nie wszystko w porządku). - I. B., pracownik Instytutu językoznawstwa w Kijowie

[@gosciwit_malinowski]

To tylko nauka, tworzymy hipotezy i modele przeszłości, żeby je weryfikować. Poddawać crash-testom. Chętnie się dowiem, co błędnego jest w tezach Zalizniaka i mojej interpretacji jego tez.

[@gorall]

Witam bardzo lubię Pana słuchać. Dziękuję i mam pytanie - wydaje mi się że słuchałem u Pana wykładu o i Romach / Cyganach i teraz nie mogę go znaleźć czy został usunięty? Pozdrawiam.

[@gosciwit_malinowski]

Dziękuję. Nie nagrywałem osobnej audycji tylko o Romach, ale wspominałem w innych audycjach o nich. Może czas zebrać to w jedną całość.

[@KeselSiemianowicki]

0:37 Nie zgodzę się nie ma czegoś takiego jak Słowianie południowi. Bułgarzy to wschodni, Serbowie, Słoweńcy , Chorwaci Zachodni a Macedończycy podobno mieszani, ale to Pan Profesor jest językoznawcą i bardziej potrafi określić, wschodni czy zachodni.😊

[@KeselSiemianowicki]

Jak Ibrachimovič wyjechał do Szwecji nie stał się przez to Słowianinem północnym.😀

[@rafawroblewski1261]

Ale mieszkają na południu! A oddziela ją ich od nas Węgrzy Austryjacy. Więc są geograficznie południowym i byli jeszcze kiedyś Etruskowie.

[@CotoToto]

​@@rafawroblewski1261Mówimy o językach czy położeniu. Zachodni to Slkavoni, a wschodni to Antowie najprawdopodobniej

[@gosciwit_malinowski]

Ja też nie wierzę we wspólnotę Słowian południowych jako całości, ale wszyscy ich tak wydzielają, to nie mogę tego ignorowac

[@JanMoniak]

@@gosciwit_malinowski Ciekawe, że oprócz tego, że oprócz "cza" dialekty czakawkie przypominają gwary małopolskie np. dlatego, że też używają "kaj" dla "gdzie". Mam bardzo silne wrażenie, że sztokawskie pochodziły z Łużyc, a czakawskie z Małopolski(Michał Wyszewicz, Biała Chorwacja? skojarzenia do wzięcia pod uwagę)

[@witoldptak7767]

Dziękuję za kolejny bardzo ciekawy wykład. Nie jestem w żadnym wypadku rusofilem, ale bardzo do mnie przemawia do mnie ta zaprezentowana klasyfikacja. Moim zdaniem polski mocno się wyróżnia na tle innych języków słowiańskich, zwłaszcza pod względem fonetycznym. Może wynika to z peryferyjnego położenia Polski w stosunku do Słowiańszczyzny, a może przez to że to Polacy długo jak Słowian mieli w pełni niepodległe państwo . Więc może to polski zachował najwięcej dawnych cech słowiańskich. Często uważa się polski za najtrudniejszy do nauczenia się język słowiański. W ogóle uważam, że klasyfikacja języków słowiańskich oparta jest w dużej mierze na emocjach, z jednej strony na wrogości między bliskimi językowo narodami, co doprowadziło dziś do negowania istnienia języka serbochorwackiego , z drugiej zaś strony niektóre mniejsze języki słowiańskie są do dziś negowane, co chyba wynika z lęku przed separatyzmami Czytałem, że w latach 90- ych tworzono w Chorwacji na siłę neologizmy, byle tylko odróżnić się od znienawidzonych Serbów. Czasami było to wręcz śmieszne, na przykład na siłę slawizowano międzynarodowe zapożyczenia z greki, czy łaciny, tak na przykład z telewizji usiłowano zrobić "dalekovidnicę",(nie wiem, na ile to się przyjęło). Z kolei w Polsce jeszcze za czasów PRL-u nie wyróżniano kaszubskiego jako języka, a do dziś spory budzi etnolekt (język) śląski. Ciężko zrozumieć wielu Polakom rozmawiających między sobą rodowitych Kaszubów, a nawet czasem Ślązaków. Z kolei czeski i słowacki są wzajemnie zrozumiałe (nie tworzy się dlatego odrębnych słowackich wersji zagranicznych filmów), a nie są uważane przez nikogo za dialekty jednego języka. To taki przykład z podwórka języków zachodniosłowiańskich. Zupełnie spoza tematu podzielę się informacją (ze Scientific American), że niektórzy językoznawcy powiązali w ciekawy sposób klimat z cechami fonetycznymi języków. Otóż, w klimatach charakteryzujących się przynajmniej okresowo wysoką wilgotnością przy wysokich temperaturach pojawiają się częściej języki tonalne (przykładem jest chiński, języki z terenu Indochin, ale również Afryki). Badacze ci uważają, że duża wilgotność powietrza sprzyja łatwiejszej artykulacji, więc różnicowaniu tonów, co jest niespotykane np. w Europie. Pozdrawiam!

[@gosciwit_malinowski]

Dziękuję bardzo za ciekawy wpis. Podział pierwotnego prasłowiańskiego na dwie grupy jest bardziej logiczny niż na trzy. A co do tego klimatu, to może i tonalność ma zależność od klimatu, na pewno też ma znaczenie liczba fonemów. Mało fonemów to długie wyrazy a więc dłuższa potrzeba otwierania ust, rzecz obojętna w tropikach, dużo fonemów, to krótkie wyrazy i krótka ekspozycja wnętrza ciała na mróz w krajach chłodnych, to ma znaczenie dla zdrowia.

[@janmos5178]

No niestety, choć tylko Serbów nie można się czepiać za wojnę w Jugosławii bo tu nagrzeszyła prawie każda z stron to trochę sobie nagrabili już i wcześniej. Już pierwotna przedwojenna Jugosławia dawne SHS była w teorii pomyślana jako państwo równe narodowościowo ale Serbowie szybko niestety zaczęli się tam zachowywać jak Rosjanie w swoim cesarstwie czyli jak naród dominujący i ograniczać prawa innych narodów. Szczególnie Chorwatów. i to nasiliło spór.

[@gosciwit_malinowski]

@@janmos5178 ja Serbów nie obwiniam o spowodowanie tej wojny; wywołali ją Niemcy szczując Słoweńców i Chorwatów przeciw Jugosławii; ale Serbowie zareagowali nieproporcjonalnie i nie dali szans na obronę tejże Jugosławii, gdyż zamienili ją w serbskie państwo

[@janmos5178]

@@gosciwit_malinowskiNiestety z calym szacunkiem ale także jako historyk pierwszy zawód nie mogę się z tym zgodzić Bez przesady z tym szczuciem. RFN popełnilo tu błędy ale Słoweńcy i Chorwaci nie kochali tego Państwa . Też nie obciążam Serbów jako jedynych za wojnę ale ich rola w Jugosławii nie była jednoznacznie pozytywna Anton Korošec .Cytat z wiki : Został wicepremierem w pierwszym rządzie Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, powołanym po zjednoczeniu[2] i pozostał na tym stanowisku do 1921[1]. Ponownie został wicepremierem i ministrem spraw wewnętrznych w 1924[2]. Po zamachu na Stjepana Radicia w czerwcu 1928 zbliżył się do króla i został premierem nowego rządu oraz ponownie ministrem spraw wewnętrznych[2]. W 1929, po wprowadzeniu dyktatury królewskiej, został ministrem[2]. Później jednak porzucił stronnictwo królewskie[1], w 1932 ogłosił deklarację nawołującą do demokratyzacji państwa i zapewnienia autonomii Słowenii, w efekcie czego, a w latach 1933-1934 został internowany[2][3]. W 1935, po zmianach u władzy, na powrót zbliżył się do rządu i został mianowany ministrem spraw wewnętrznych, pozostał na tym stanowisku do 1938[1 (...) Wśród części autorów z byłej Jugosławii panuje pogląd, że pierwsze symptomy rozpadu państwa pojawiły się na przełomie lat 60 i 70 XX wieku (a w szczególności po przyjęciu nowej konstytucji w 1974 roku). Zdaniem Waldemara Szulika proces rozpoczął się po śmierci Broz Tity. Chorwacki historyk Vjekoslav Perica uznał za przełomowy rok 1984, kiedy to rozpoczął się konflikt pomiędzy Cerkwią i Kościołem katolickim oraz rozpoczęto publiczne dyskusje na temat rozpadu Jugosławii. Jane Sharp stwierdziła, że przełomowym wydarzeniem było dojście do władzy Slobodana Miloševicia[34].

[@janmos5178]

@@gosciwit_malinowski Serbska deklaracja W czasie wojny środowiska Chorwatów, Serbów i Słoweńców pod rządami Habsburgów (tzw. Słowianie habsburscy) czyniły silne starania o zjednanie sobie opinii międzynarodowej dla planów stworzenia wspólnego południowosłowiańskiego państwa. Serbskie elity wahały się między zjednoczeniem ziem serbskich pod egidą istniejącego Królestwa Serbii, a stworzeniem nowego, szerszego bytu politycznego obejmującego wszystkich Słowian habsburskich[9]. Jesienią 1914 r. władze Serbii ogłosiły, że odtąd ich celem stało się „(...) zakończenie tej wielkiej wojny, która - od momentu, kiedy się zaczęła - stała się jednocześnie walką o wyzwolenie i zjednoczenie całej naszej zniewolonej braci Serbów, Chorwatów i Słoweńców”[9]. Do tej pory Serbia nawoływała do zjednoczenia tylko Serbów w jednym państwie, a odtąd „Serbów, Chorwatów i Słoweńców”[10]. Pomysłodawcą deklaracji był serbski premier - Nikola Pašić. Zjednoczenie miało odbyć się poprzez przyłączenie Słowian habsburskich do Serbii, a w dalszej kolejności - stopieniu się ich w jeden naród serbski[10]. Przyszłe państwo, według koncepcji serbskiej, miało cechować się scentralizowaną władzą w rękach dynastii Karadziordziewiciów[11]. Premier Pašić, podobnie jak wiele innych środowisk serbskich, był przekonany, że na fali chorwackiego i słoweńskiego entuzjazmu wywołanego wyzwoleniem spod władzy habsburskiej, uda się przeprowadzić bezproblemowy proces ich serbizacji[

[@wojciechaugustyn8537]

@gosciwit_malinowski Narażę się tu większości, a może wszystkim. Tylko jest pewien fakt historyczny i trudno go pominąć, choć jest bardzo przykry. Wiele wskazuje, że nazwa Słowianie wcale nie pochodzi od wyrazu słowo. Bardziej od wyrazu, który dziś po angielsku jest slave, niewolnik, służący, słaby. Słowianie byli od wieków sprzedawani lub oddawani w niewolę. Władcy Słowian zbijali na tym majątki. Oczywiście nie chodzi tylko o Słowian, którzy dali współczesne ludy Słowian, ale też o Bałtów i narody fińskie.

[@gosciwit_malinowski]

Nie. Odwrotnie. Od Słowianina pochodzi wyraz slavus niewolnik. Ale ten wyraz zaczęto stosować dopiero w XIII wieku we Włoszech.

[@basiak30]

A czy można by prosić o rozwinięcie, choćby pobieżne, wątku o dwóch jezykach wiellkoruskich?

[@gosciwit_malinowski]

Chodzi o dwa obszary dialektalne języka rosyjskiego: północny i południowy, są one od siebie co nieco oddalone językowo. Np. północne i standardowe: Gdie ty był wcziora wieczierom? A południowe: Hdie ty był uczora wwieczieru?

[@wojciechdomanowski5010]

Ja kidyś miałem nieprzyjemność poznać na necie wielkoruskiego szowiniste, gdzieś z Uralu. Co ciekawe twierdził on, że nie musiał się on specjalnie uczyć polskiego, gdyz jego uralska gwara jest bardzo podobna do naszego języka. W jego okolicach mieszkali bowiem potomkowie przesiedleńców z Wielkiego Nowogrodu.

[@gosciwit_malinowski]

I to może być paradoksalnie prawda, że jego gwara pozwala łatwiej zrozumieć polski niż urzędowy rosyjski. I z powodu przesiedleń Nowogrodzian i z powodu osiedlania nad Uralem polskich przesiedleńców od początku XVII wieku. Zanim uruchomiono Syberię, to ziemie naduralskie były miejscem osadzania jeńców w państwie moskiewskim.

[@wojciechdomanowski5010]

Dawnych Nowogrodzian osadzono w Nowogrodzie tylko, że Niżnym. Wraz z ekspanja państwa Moskiewskiego mogli oni emigrować na wschód w kierunku Uralu. Podobnie przebiegała migracja na wschód innych grup etnicznych. Podobno poludniowa Syberia mówi gwarami ukrainskopodobmymi gdyż to był naturalny wschodni kierunek migracji ze wschodniej Ukrainy. To co piszę oczywiście to nie jest poparte żadną literaturą ale jest całkiem możliwe.

[@andrzejrosenkiewicz4609]

Gdzie w tym ukladzie mieszczą się Łędzianie? Można ich utożsamiać z Wołynianami?

[@gosciwit_malinowski]

Lędzianie to jest nieskrócona forma nazwy Lęch / Lech / Lach. Nie sądzę by to było jedno plemię czy grupa regionalna, ale raczej jest to zbiorcze określenie plemion lechickich. Wołynianie też byli zapewne plemieniem lechickim, mieli swoją drugą część nad morzem.

[@markegirski7498]

​​​@@gosciwit_malinowskiChyba G wymienia się na DZ i Ż tak jak LEGA LEDZY LĘDZIANIE koLEGA koLEDZY koLEŻEństwo.

[@janmos5178]

@@markegirski7498 Nie.

[@ggnagognagoma2462]

taak szukać języków pośrednich można równie owocnie jak ogniwa pośredniego między lodówką absorbcyjną , sprężarkową czy bazująca na ogniwie Peltiera. A z zagadek językowych czy kultura osobników kupujących ongiś w sklepach SAM- ach czy GS-ach rożni się jakoś od osób kupujących w marketach. Czy te języki mają jakąś formę przechodnią?

[@gosciwit_malinowski]

Języki mają tylko formę przechodnią. Język jakim dziś się posługujemy wywodzi się od języka naszych przodków i zostanie w przyszłości zmieniony przez naszych następców. Język to nie lodówka, ani sklep. Język to realizacja dzień pod dniu tryliardów tryliardów wypowiedzi opartych na umownym systemie kodowania, który w toku uzywania codziennego ulega zmianom, zapożyczeniom i mutacjom.

[@robertab929]

Językowy obszar Słowiańszczyzny to jedno wielkie co najmniej dwuwymiarowe kontinuum dialektalne i setki-tysiące form przejściowych (szczególnie przed epoka radia i telewizji) :)

[@ggnagognagoma2462]

@robertab929 zatem jaka forma przejściowa była między tymi językowa była między tymi językami? W końcu jesteśmy świadkami tego zjawiska! Gdzie te naukowe opracowania tejże przemiany, czynniki je wywołujące i przyczyny tych zmian

[@Tadeusz-r8h]

Kolego, nie nadążysz, gdyż ponieważ wschód Europy był b. rzadko zasiedlony: każda grupa osad, osada, nawet dwie chaty latami żyły odosobnione oddzielona tzw. młakami, borami, rzekami i inną puszczą ... Zatem, chyba więcej było w tych czasach dzikiej zwierzyny niż ludzi (oczywiście żartuje, bobry nie rozmawiają ze sobą, chyba).😊

[@ggnagognagoma2462]

@@Tadeusz-r8h No fakt nie nadążasz, Wiesz jak wyglądała najbliższa metropolia garncarza co uwiecznił na wazie swoją bryczkę no schematycznie, ale Akademii Sztuk pięknych jeszcze nie założono. Ba odkryto zachowany układ pól i zabudowań na Pomorzu sprzed paru tysiącleci. W dodatku zaczynam podejrzewać twe nieludzkie pochodzenie. Bo mój gatunek jest społeczny, zatem..... osiedla rodowe plemienia oddzielone pasem nieużytków

[@Gew219]

Jeśli Krywicze są ludnością (proto?)-lechicką (północno-zachodnią) i Radymicze/Wiatycze są ludnością lechicką to skąd takie znaczne różnice językowe między wczesną Moskwą a wczesnym Nowogrodem? Moskwicinom narzucono siłą staro-cerkiewno-słowiański i nic nie zostało z ich oryginalnego dialektu?

[@hubcyn4631]

Może inaczej - może do Moskwy później napłynęła ludność wschodniosłowiańska która wolała żyć trochę dalej od Tatarów lub po prostu żyła z obsługiwania Moskiewskiego Kremla.

[@Gew219]

@@hubcyn4631 Słowianie lub ich pobratymcy zamieszkali okolice Moskwy już mniej-więcej w V w. po Chrystusie. Później (zapewne) doszło do migracji z terenów Polski bezpośrednio w obecne granice Moskwy plemienia o nazwie Węcice (Wiatycze). Ludzie ci, zarówno jedni - wcześni (para/proto)-słowianie, jak i drudzy - Węcice, przybyli tam wg źródeł archeologicznych, lub historycznych z terenu obecnej Polski. Znaczy to, że dialekt słowiański w okolicach Moskwy do czasu ustanowienia tam władzy Rurykowiczów był zapewne podobny do tego, jaki istniał w tym samym czasie w Polsce. Proszę zapoznać się z ostatnią audycją prof. Malinowskiego o języku imieńkowskim i tą Wiatyczach (nr 041). Tam jest o tym więcej. I tu mamy problem taki, że kiedy już mamy zapiski języka z okolic Moskwy w pełnym średniowieczu, to nie mają one ani cech imieńkowskich, ani lechickich, a staroruskie z silnym nasyceniem staro-cerkiewno-słowiańskim (co jest charakterystyczne w j. rosyjskim do dziś). Więc jest to argument przeciw „polskości” oryginalnej słowiańskiej ludności Moskwy, niezgodność z Kroniką Nestora oraz badaniami lingwistów i archeologów rosyjskich.

[@kemodalerd4243]

...a może to Antowie...?

[@gosciwit_malinowski]

Krywicze pskowscy przybyli na swoje tereny już w V i VI wieku i odtąd żyli w izolacji z innymi ludami zachodnimi; Wiatycze weszli na swój teren dopiero w VIII wieku i wraz z Radymiczami mieli lechicką tożsamość. A Krywicze nigdy takiej nie mieli, a przynajmniej nic o tym nie wiemy. Stąd ich języki mogły być różne.

[@gosciwit_malinowski]

@@Gew219 o tu jest bardzo dobra konkluzja; tak zapewne bylo, z Moskwy mamy zabytki języka znacznie późniejsze niż z Nowogrodu

[@ZenonJot]

Zdecydowanie radzę "staro-nowogrodzki".

[@gosciwit_malinowski]

Chyba tak najlepiej

[@robertab929]

Jak język/dialekt Nowego Grodu (gród w momencie założenia był nowy) stał się z biegiem czasu starym. Z oczywistości wyszło pomieszanie :) Kiedyś następcy będą mówić o starym dialekcie Nowego Jorku. Lepiej unikać dawanie w nazwie miejscowości określeń typu nowy.

[@gosciwit_malinowski]

@@robertab929 nazwa chyba sama wyszła im, że to Nowy Gród, Nowe Miasto. Ale fakt, że tego typu nazw jest multum i mogą one budzić problem, podobnie jak i Starogardy :) dialekt staro-starogardzki

[@robertab929]

@@gosciwit_malinowski dialekt staro-starogardzki, dialekt średnio-starogardzki, dialekt nowo-starogardzki :)

[@djakmalinakot8568]

11:48 i w Pannoni

[@gosciwit_malinowski]

jak najbardziej tak

[@marcinwieloch2283]

Przez te gramoty czuje się niegramotny 😂

[@gosciwit_malinowski]

Uznałem, że lepsza grecka gramota niż łaciński dokument :)

[@marcinwieloch2283]

@gosciwit_malinowski i bardzo dziekuję. Nagle wyraz "niegramotny" nabral dla mnie sensu.

[@IvoBożęta]

​@@gosciwit_malinowski W tej kwestii mam identyczne odczucia.

[@djakmalinakot8568]

6:56 a Pomorski to nie po prostu Starokaszubski?

[@gosciwit_malinowski]

Tak by mozna powiedzieć, Kaszubi są spod Słupska. Tylko że w x XVII wieku wciąż koło Szczecina mówiono po slowiańsku, a Kaszubi już wówczas byli na Pomorzy Gdańskim.

[@warmazaim]

​@@gosciwit_malinowskiJęzyk słowiński był dość odmienny od kaszubskiego. Miał zachować swobodny akcent, cechę nietypową wśród zachodniosłowiańskich. Ponadto istniał w nim iloczas, który w kaszubskim podobno przetrwał do XIX wieku. Ciekawy byłby materiał poświęcony językowi słowińskiemu.

[@gosciwit_malinowski]

@@warmazaim język był rzeczywiście bardzo odmienny, ale Słowińcy sami siebie nazywali łebskimi Kaszubami i jednak jakąś wspólnotę z Kaszubami odczuwali, mimo że byli pierwotnie po dwóch stronach granicy

[@warmazaim]

@@gosciwit_malinowski Słowińcy byli luteranami i dlatego ulegli germanizacji w przeciwieństwie do Kaszubów wyznających katolicyzm. Język kaszubski uległ wpływowi polszczyzny natomiast język Kaszubów słowińskich zachował więcej cech pomorskich. Może to być sytuacja podobna do języków chińskich. Język wu uległ wpływowi mandaryńskiego i trochę się do niego upodobnił. Natomiast języki chińskie występujące bardziej na południu, np. kantoński, zachowały swoje cechy.

[@gosciwit_malinowski]

@@warmazaim na pewno luteranizm sprzyjał germanizacji Pomorzan; co więcej Kaszubi mieszkali w państwie polskim, nawet jeśli na terenach niemieckojęzycznych dookoła; a Słowińcy w państwie pruskim systemowo od pewnego czasu niechętnym Słowianom

[@damiancold-ash7092]

A co z językiem morawskim szczególnie ze wsi wokół Brna i na północ, w wielu przypadkach jest bliższym polskiemu niż czeskiemu?

[@gosciwit_malinowski]

Chodzi o język laski postulowany przez Ondrę Łysohorskiego?

[@damiancold-ash7092]

@gosciwit_malinowski raczej hanacki północny czy też morawsko-slowacki też , przy czym opis na wiki na miejscu nijak się ma poza niektórymi miastami z rzeczywistością (czeskie chciejstwo hahaha ew. opis z tzw. d...)

[@damiancold-ash7092]

@gosciwit_malinowski laski nie jest czeskim przecież, ale dialektem polskiego (śląskiego)

[@damiancold-ash7092]

Zresztą tak swoją drogą Hanys od Hana(k) pochodzi. Choć potomkowie tych których moi przodkowie "kupowali" od niemieckich książąt jako rzemieślników , myślą tu w GOP, że Hanys od Hans hihi . No tylko że się oczywiście mylą.

[@gosciwit_malinowski]

@@damiancold-ash7092 tak, ale ostatnio się bardzo mocno zbohemizował

[@AdamTulodziecki]

Trzeba jeszcze podkreślić że pokrewieństwo języków nie oznacza wzajemnej zrozumiałości, mimo że mieszkałem na Kaszubach to i tak dużo łatwiej mi zrozumieć Białorusina czy Słowaka niż kogoś mówiącego czysto po kaszubsku, oczywiście w jakimś stopniu wpływa na to nauka rosyjskiego w podstawówce i szkole średniej. W sumie kaszubski jest dla mnie równie obcy jak czeski, wyłapuję pojedyncze słowa i nie rozumiem całości wypowiedzi. Śląski jest zaś dużo przystępniejszy ale może nigdy nie słyszałem go w "czystej" postaci.

[@gosciwit_malinowski]

Śląski to polski dialekt zaprawiony niemieckimi słowami i słownictwem specjalistycznym górniczym, którego niewielu ma okazję używać. Uczenie się rosyjskiego albo innego języka słowiańskiego daje ogromną wrażliwość także na pozostałe niewyuczone języki słowiańskie.

[@Gew219]

@@gosciwit_malinowski Dodatkowo o tym, jak późno zaszła germanizacja śląskiej polszczyzny, można się przekonać czytając teksty etnograficzne i śląskie pieśni ludowe z XIX wieku albo spojrzeć na casus języka polskiego w Teksasie (miejscowości Panna Maria i Cestohowa [sic] w Hrabstwie Kernes), który zawędrował tam wraz z migracją spod Opola z lat 50. XIX wieku. Jest on niemal zupełnie pozbawiony germanizmów wszelakich.

[@Jakub_Lukasik]

Nie można zgodzić się ze stwierdzeniem, jakoby podział językoznawczy zakładał wspólnego przodka. Podział językoznawczy znaczy tyle, że kryterium podziału jest językowe. Podział językoznawczy może być albo genetyczny, tzn. wskazujący właśnie na wspólne pochodzenie, albo jedynie typologiczny, tzn. wskazujący na pewne wspólne izoglosy. W rzeczywistości 99% podziałów językoznawczych jest typologiczna. Podziały genetyczne dotyczą zazwyczaj jedynie klasyfikowania całych rodzin językowych, tzn. najwyższego stopnia podziału. Ewentualnie, jeśli horyzont czasowy jest dostatecznie duży, mogą dotyczyć także stadium drugiego, tak jak w ramach jj. IE wydziela się słowiańskie itd. Wszystko inne jest albo typologiczne, albo nie językoznawcze, tylko właśnie historyczno-kulturowe, lub po prostu geograficzne. Sytuacja języków słowiańskich nie jest wyjątkowa, wręcz przeciwnie, jest zupełnie zwyczajna. Jest tak ze względu na to, że nie da się w prosty sposób wnioskować z obecnych izoglos o rozwoju historycznym. Po pierwsze, ten sam stan współczesny mógł zostać osiągnięty poprzez różne procesy zachodzące w różnych czasach. Wyobraźmy sobie języki A i B pochodzące z Prajęzyka PAB, oraz dwie następujące drogi rozwoju: PAB *g- > 1. A *dz- > c-; 2. B *k- > c-. Punkt wyjścia i punkt dojścia jest ten sam, jednak procesy są różne. Po drugie, nawet i ten sam proces może zachodzić w dwóch językach niezależnie. Po trzecie wreszcie, bez ścisłego zchronologizowania (przynajmniej względnego) wszystkich naszych izoglos (a to jest po prostu niemożliwe) nie da się ustalić, które z nich są istotniejsze, a które mniej istotne. Zobrazować może to następujący przykład: Istnieją języki A, B, C oraz D. W języku Pra-ABCD mieliśmy fonemy k oraz a. W językach ABCD przeszły one w: A. *k > k, *a > o; B. *k > k, *a > a; C. *k > g, *a > o; D. *k > g, *a > a. I teraz jak mamy je zaklasyfikować na bazie tych dwóch izoglos? Co jest istotniejsze, rozwój *k, czy *a? W zależności od naszej decyzji, drzewko rozwojowe będzie wyglądać zupełnie inaczej: albo Pra-ABCD > 1. AB > 1.1 A, 1.2. B; 2. CD > 2.1. C, 2.2. D, albo: Pra-ABCD > 1. AC > 1.1. A, 1.2. C; 2. BD > 2.1. B, 2.2. D. Dlatego klasyfikacje językoznawcze prawie nigdy nie są tak naprawdę genetyczne i prawie nigdy nie wskazują na istnienie realnego wspólnego przodka danej podgrupy (co innego w przypadku całej rodziny, ale tam sytuacja jest znacznie łatwiejsza, bo interesuje nas tylko to, czy dane języki w ogóle są spokrewnione, czy też nie). Nie-językoznawcy zasadniczo przykładają zbyt dużą wagę do klasyfikacji językoznawczych, które tak naprawdę mają charakter głównie praktyczny. Przechodzą natomiast do kwestii szczegółowych, propozycja klasyfikacji jj. słowiańskich na 2 grupy, tak, jak zaprezentowano w tym materiale, rodzi więcej problemów, niż rozwiązuje. Po pierwsze, Opisanie staro-nowogrodzkiego jako mieszkanki dwóch grup w żaden sposób nie tłumaczy cech tego języka, bowiem wykazuje on rozwoje, które nie są spotykane w żadnym innym języku słowiańskich, a dotyczą bardzo archaicznych kwestii, jak chociażby refleks PIE *-os w nominatiwie (który w staro-nowogrodzkim jest osobnym fonemem, zachowującym się inaczej, niż e innego pochodzenia, np. w wołaczu!), albo palatalizacje. Po drugie, języki lechickie wyróżnia się na podstawie procesów, które zaszły znacznie później, niż III-IV wiek, wobec tego próba podziału jj. słowiańskich na lechickie i inne w tamtym okresie jest metodologicznie nieakceptowalna.

[@gosciwit_malinowski]

Dziękuję za ciekawą wypowiedź. Odpowiem nieco krócej. Klasyfikacje typologiczne są pierwszym krokiem w opisie nowo poznawanego języka. Kolejnym jest jednak opis genetyczny. W indoeuropeistyce jest on obowiązkowy; typologia jest dobra do opisu rodzin językowych w Amazonii i Nowej Gwinei. Dlatego slawistyka wyróżniła trzy grupy w celach genetycznych, a nie typologicznych. I dlatego jak tworzy się ugrupowanie w slawistyce, to dotyczy ono spraw genetycznych a nie typologicznych. Po drugie, czas zajścia procesów różnicujących języki słowiańskie jest trudny do precyzyjnego ustalenia. Sam osobiście jestem zwolennikiem późnego ich datowania, jednak Zalizniak zakłada znacznie wczesniejszy rozpad wspólnoty prasłowiańskiej, a ja dziś streszczałem jego poglądy.

[@Jakub_Lukasik]

​@@gosciwit_malinowski Wydaje mi się, że mówiąc o klasyfikacji typologicznej ma Pan na myśli co innego, niż ja. Nie chodzi tutaj o dział językoznawstwa nazywany typologią. Chodzi o klasyfikację języków na podstawie cech wewnątrz-językowych w opozycji do cech historycznych czy geograficznych. Klasyfikacje, które Pan rozumie jako genetyczne w istocie są typologiczne. Oczywiście klasyfikacje genetyczne są ideałem, ponieważ w przeciwieństwie do klasyfikacji typologicznych (aby uniknąć nieporozumień nazwijmy je tym razem klasyfikacjami opartymi na izoglosach) nie są arbitralne. Tyle tylko, że językoznawstwo już od dawna rozumie, że nie posiada narzędzi do tworzenia takich klasyfikacji, z powodów, o których pisałem w poprzednim komentarzu. Pogląd, jakoby klasyfikacje językoznawcze (na poziomie niższym, niż rodziny) były genetyczne, był popularny w XIX wieku. Od tego czasu jednak zrozumieliśmy, że jest to ułuda. Do pewnych wniosków genetycznych może prowadzić porównanie danych językowych z danymi geograficznymi i historycznymi, jednak nadal rzadko kiedy jesteśmy w stanie dojść do jakichś zadowalających wniosków. Zgadzam się, że cel wydzielenia trzech grup jj. słowiańskich był genetyczny. Tyle tylko, że nie oznacza to, że cel ten osiągnięto. Jak sam Pan zauważył w materiale, kryteria tego podziału są de facto poza językowe. Ponownie, to nie jest wyjątek, a raczej norma w podziałach rodzin językowych. Co do datowania procesów, to akurat w slawistyce jest to stosunkowo łatwe, ponieważ najwcześniejsze poświadczenia imion słowiańskich, a także toponimy słowiańskie z Peloponezu jasno pokazują nam, że w zasadzie wszystkie zjawiska, które służą nam do klasyfikacji języków, a nawet niektóre zmiany wspólne dla wszystkich jj. słowiańskich, są późniejsze niż VI wiek. Natomiast co do języków lechickich, to kryterium, które wyróżnia tą grupę jest zasadniczo tylko jedna cecha, mianowicie zajście przegłosu lechickiego, który miał miejsce dość późno, dopiero ok. X wieku.

[@gosciwit_malinowski]

@@Jakub_Lukasik zasadniczo się zgadzam, może z kilkoma zastrzeżeniami; kategoria genetyczna nie jest ułudą, o ile pamięta się, że język to twór kultury a nie natury; jednak inspiracje z zewnątrz do innowacji w języku nie zmieniają genetycznego rdzenia języka; i tak angielski jest kontynuacją kontynentalnego języka/dialektów germańskich nadmorskich a rumuński bałkańskiego dialektu prowincjonalnej łaciny; cała złożoność typologiczna i historyczna tych językow nie czyni ułudą ich genetycznych więzów; języki lechickie to nie tylko przegłos, ale i np. grupa ORT OLT. Kiedy pojawiła się różnica Przemyśl - Peremyszl?

[@Viator1]

Mam pytanie nie związane z tematem. Czy byłbyś w stanie mi pomóc, w przybliżeniu oczywiście, w interpretacji etymologicznej nazwy “Raduń”, prawdopodobnie pochodzącej z dialektu pomorskiego? Występuje już w akcie lokacyjnym z początków XIV w. w postaci “Raddun”. Nazwę zapisują Niemcy z Nowej Marchii, posługujący się plattdeutsch. Odnosi się ona zarówno do jeziora, jak i grodziska znajdującego się przy jeziorze. Kolejne zapisy, już dokonane przez Polaków, to “Radyun” 1651, “Radon” 1664.

[@Jakub_Lukasik]

@@gosciwit_malinowski Nadal się nie rozumiemy. Zgadzam się, że kategoria genetyczna nie jest ułudą. Ułudą jest jednak wiara w to, że na podstawie izoglos jesteśmy w stanie odtworzyć podziały genetyczne. Problem nie jest ontologiczny, tylko epistemologiczny. To, na czym ten problem polega, opisałem w pierwszym komentarzu. W ogóle nie poruszyłem tam kwestii wtórnego zbliżania się języków do siebie, ponieważ, choć rzeczywiście jest to czynnik istotny i jeszcze bardziej utrudniający klasyfikację genetyczną, to i bez niego problemów jest dość. Akurat grupy przestawkowe to dość kiepski przykład, bowiem ich refleksy są różne w różnych językach lechickich. W polskim *TorT > Trot, a na pomorzu > Tart, np. pol. gród : pom. gard. A co do datowania, to odpowiedzią jest tu Ardagast, który jeszcze nie był Radagastem. lepszym przykładem byłoby zachowanie nosówek, ale tutaj problemem są różne pojedyncze gwary słoweńskie i bułgarskie, które też nosówki zachowują. Jeśli chcemy być konsekwentni w naszych kryteriach, to nie możemy ich zignorować.

[@tymion2470]

24:28 ale to cholernie smutne... czemu jako ludzkość tacy jesteśmy?

[@gosciwit_malinowski]

Car Iwan Groźny był psychicznie chory. Pozostaje natomiast pytanie czemu tak wielu chętnie korzystało z władzy obłąkańca i wypełniało jego polecenia, dokonując ludobójstwa, lub wręcz popychało cara w stronę ludobójstwa. To jest potworne, że istnieją systemy organizacji społecznej, które takie ludobójcze obłąkanie preferują.

[@markegirski7498]

​@@gosciwit_malinowskiCi co mają prawdziwą władze wybierają sobie takie typy żeby potem na nich zwalić wine.To jest do dziś.A jak by okazał się dobrym to robią zamach czy rewolucje.

[@janmos5178]

@@markegirski7498 Reptilianie.

[@janmos5178]

@@gosciwit_malinowski Tak. Także dlatego że wschodni Rusini-Moskwicze byli przyzwyczajeni na mniejszą skalę do okrucieństwa Chanów Ordy a potem ich wasali przez jakiś czas książąt Moskwy. Owszem to nie było aż tak szalone ale klimat do tolerowania takich zachowań był. Dobrze to pokazał Tarkowski w " Andrzeju Rublowie". Cytat z Panfilówa: Wspaniały filozof Grigorij Fiedotow, który żył i umarł na emigracji, po rewolucji, komentując koniec jarzma mongolsko-tatarskiego, powiedział: „Chańska stawka została przeniesiona do Kremla”. Czyli chan przeniósł się do Kremla, Moskwa nabrała cech tatarskich i mongolskich, a więc rosyjski cesarz, wielki książę rosyjski - to chan”.

[@janmos5178]

W tym miejscu należałoby przywołać słynną maksymę: „Poskrob Rosjanina, a ujrzysz Tatarzyna”. Ze swej strony czynimy to jednak nie w wyniku przywiązania do zasady „czystej i niezmieszanej krwi”, mozolnie studiując drzewa genealogiczne elit ówczesnego państwa moskiewskiego (co wydaje się zajęciem jałowym), ale przez odwołanie się do zasady „zdobytej i posiadanej ziemi”, tzn. do aspektu przestrzennego (tj. geopolitycznego) omawianych związków łączących Ruś Moskiewską z Mongołami. Otóż w chwili obecnej tylko nieliczni znawcy tejże problematyki orientują się, że Moskwa u progu swej błyskotliwej kariery hegemona w Eurazji stanowiła jedno z czterech państw sukcesyjnych mongolskiej Złotej Ordy. Pozostałe trzy organizmy polityczne, tzn. Chanat Kazański, Chanat Astrachański i Chanat Krymski zostały przez Moskwę podbite i wcielone do wyłaniającej się eurazjatyckiej Wielkiej Rosji odpowiednio w latach 1551 oraz 1556 (za panowania cara Iwana IV Groźnego) i 1792 (za panowania carycy Katarzyny II). Tak więc również w wymiarze geograficznym jeśli chodzi o ziemie „rdzennie rosyjskie” państwo to stanowi swego rodzaju geopolityczny „cień” dawnej potęgi państwa wielkiego chana z Saraju nad Wołgą Ostateczne stopienie się kultury rosyjskiej z mongolską na przełomie XV i XVI wieku przyniosło ze sobą daleko idące konsekwencje natury geopolitycznej. Odtąd Rosja zaczęła występować jako spadkobierca największej potęgi lądowej w dziejach świata i konsekwentnie budowała swoje eurazjatyckie imperium, stając się na przełomie XVIII i XIX wieku mocarstwem rangi światowej. Lecz w tym samym czasie na „Dalekim Zachodzie” zaczął jej wyrastać bardzo groźny konkurent: Stany Zjednoczone, będące „na obraz i podobieństwo” Rosji „państwem-kontynentem” z tą jednak różnicą, że Rosja biorąc przykład od Mongołów, przystąpiła do utworzenia światowej potęgi lądowej (tellurokracji), natomiast Amerykanie wzorując się na swoich pobratymcach Anglikach, uzyskali kontrolę nad światową potęgą morską (tallasokracją). Dawid Madejski: “Pocałunek mongolskiego księcia”. Eurazjatyzm Rosji w myśli Aleksandra Dugina.

[@szmonkas.1583]

"Muzułmański język" - gratuluję naukowego podejścia! Czyli: "bośniacki", albański, farsi, berberyjski i ujgurski to języki jednej grupy językowej. Genialnie!!! "SUSTRIEKAT` " - jak po białorusku "sustriekać" i ukraińsku "zustrekaty". "Druhyj" i "zełenyj" po ukraińsku i "druhi" i "zialiony" po białorusku. "Bułharskaha" po białorusku i "bułharśkoho" po ukraińsku! Dęte argumenty, które dotyczą opozycji wobec sztucznego pidżynu moskiewskiego, a nie języków wschodniosłowiańskich, czyli białoruskiego i ukraińskiego. ЖывЕ Беларусь!!! Potwierdzają nie niewschodniosłowiańskość nowogrodzkiego, ale (co najmniej) dziwaczność moskiewskiego (zaleskiego, czy rosyjskiej wersji SCS)!

[@gosciwit_malinowski]

Podejście jest jak najbardziej naukowe, gdyż zwraca uwagę na rolę religii w tworzeniu języka. Muzułmański język to język, który ulega wpływom kulturowym trójki języków islamskich - arabskiego, perskiego i tureckiego. W sposób oczywisty berberyjski takim nie jest, gdyż jest to język siostrzany wobec wobec semickiego arabskiego, ale inne języki tak. Tak urdu jest muzułmańską wersją języka hindustani, a bośniacki jest muzułmańską wersją serbo-chorwackiego. Nie ma żadnego innego niż islam czynnika, które by wyróżniało te języki, tak samo jak język dungański mniejszości Hui w Chinach i na Syberii. To jest genialne określenie, szkoda, że nie ja je wymyśliłem, ale z całym rozmysłem je stosuję. 2. Przykłady białoruskie i ukraińskie wyglądają paradnie, problem tylko w tym, że język nowogrodzki nie należy do języków południowej grupy wschodniosłowiańskiej, lecz lokuje się w strefie północnej. I nie rozumiem dlaczego języki białoruski czy ukraiński, które kształtowały się pod dachem zachodniosłowiańskiego języka polskiego miałyby w czymkolwiek stanowić normy dla wschodniosłowiańskich bez uwzględnienia obu wersji języka rosyjskiego, północnej i południowej. A tak w ogóle, to żeby uniknąć żenującej polityki, najlepiej pracować na materiale staroruskim, którego co nieco jednak dla średniowiecza się zachowało.

[@kocurek77]

Jak takie brzozowe gramoty wyglądają? Gdzie można je zobaczyć?

[@marekkubala7254]

pl.wikipedia.org/wiki/Gramoty_na_brzozowej_korze

[@gosciwit_malinowski]

tu jest baza danych gramoty.ru/birchbark/

[@Damio22yt]

To w końcu "staro-" czy "nowo-" grodzki? 🤔

[@gosciwit_malinowski]

Staro-nowo- brzmi rzeczywiście dziwnie, może dawno-nowo- ?

[@michachudzikowski1334]

​@@gosciwit_malinowskistaroholmgardzki 😉

[@piotrzawadowski6403]

Gramоty ze Zwienigoroga galickiego? Czyzby?

[@gosciwit_malinowski]

W liczbie jeden

[@gosciwit_malinowski]

Nie jedna, trzy: ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%8F%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D1%82%D1%8B_%D0%BD%D0%B0_%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B5#%D0%97%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BA%D0%B8

[@Gew219]

@@gosciwit_malinowski Ta Gowienowa to nie miała łatwo z tym Nieżeńcem...

[@gosciwit_malinowski]

@@Gew219 takie okruchy życia są najpiękniejsze :)

[@dariusz_k._ladziak]

0:40 Przepraszam, ale dla mnie język białoruski nie należy do rodziny języków wschodniosłowiańskich. W moim pojęciu język białoruski jest pigginem języków wschodnio, i zachodniosłowiańskich. Duże wpływy języków ruskich, ale też duże wpływy języka polskiego...

[@gosciwit_malinowski]

Polski był Dachsprache dla bialoruskiego, jednak białoruski był ważnym językiem wschodnim, przekazał np. akanie do rosyjskiego, gdyż w XVII wieku był prestiżowy w Moskwie.

[@dariusz_k._ladziak]

@gosciwit_malinowski Był. Dawny białoruski. Obecny tkwi między dwiema grupami. Przecież jak odmadziaryzować akcent w języku czeskim, to prawie staropolszczyznę usłyszymy... A polski jest chyba najbardziej zgermanizowanym językiem słowiańskim. Co ciekawe, najbardziej słowiańskim językiem w Polsce jest ponoć kaszubski...

[@gosciwit_malinowski]

@@dariusz_k._ladziak polski jest zgermanizowany, gdyż Polacy nigdy nie czyścili swego języka w XIX wieku z zapożyczeń; czeski jest staropolski ale tylko ten książkowy, ten codzienny, język gospody, jest mocno niemiecki; a my w Polsce nawet nie możemy zrozumieć, że mozna inaczej mówić w szkole czy urzędzie a inaczej z rodziną czy przyjaciółmi jak w Czechach.

[@robertab929]

​@@gosciwit_malinowski Czechom udało się usunąć germanizmy ze słownictwa, ale nie z gramatyki. Wpływy j. niemieckiego są większe na gramtykę j. czeskiego niż j. polskiego. Wpływy j. francuskiego są większe na j. polski. Jedną z konsekwencji tego jest to, że język czeski jest najbardziej fleksyjnym językiem słowiańskim, język polski natomiast charakteryzuje się zdecydowanie silniejszą skłonnością do analityczności, czyli większymi odstępstwami od typu fleksyjnego. Dlatego w języku polskim spotyka się przymiotnik oznaczający cechę trwałą, mający funkcję kategoryzacyjną, który umieszczany jest po rzeczowniku. Z kolei W języku czeskim często dodaje się końcówki. Przykłady: galeria obrazów (pol.) - galerie de tableaux (fr.) / obrazárna (cz.) - Gemäldegalerie (niem.) sala gier (pol.) - salle de jeu (fr.) / herna (cz.) - Spielsaal (niem.) punkt wyjścia (pol.) - point de départ (fr.) / východisko (cz.) - Ausgangpunkt (niem.) Czasami formy są bardzo podobne: ściernisko - strniště [takie same końcówki] zbrojownia - zbrojnice owczarnia - ovčinec śmietnik - smetiště Więcej: *Janina Labocha: "Czescy slawiści o języku polskim"*

[@hiddenstorypl6688]

Tak naprawdę Iwan Groźny zlikwidował poprzez swego rodzaju czystki etniczne odrębność Nowgrodzian. Tak zapewne powstał by tam czwarty naród wschodniosłowiański.

[@gosciwit_malinowski]

Zaczątek był, byłby bardzo ciekawy naród o zupełnie nie mongolskiej tradycji władzy

[@kemodalerd4243]

...co zaś stało sié z Antami...?!?

[@Gew219]

Może to są ci Słowianie południowo-wschodni, ze stepów środkowej Ukrainy (?¿?¿?) Są prawdopodobne cechy irańskie w nazwie Chorwatów, prof. Malinowski twierdzi, że Serbowie swą nazwę wywodzą od Proto-Mongołów (Sarpi). Antowie mają być wg powszechnej hipotezy zeslawizowanymi Sarmatami lub innym ludem irańskim. Jordanes pisze, że to, obok Sklawinów, potomkowie Wenedów. To wszystko to jedna wielka degrengolada, szczerze powiedziawszy.

[@gosciwit_malinowski]

Rozproszyli się wśród innych Słowian i utracili swoją odrębność i spoistość etniczną.

[@shreder221]

Dobrze pamiętam z któregoś odcinka że jedyną dzisiejszą grupą są osetyńcy? Czy pomyliłem ludy?

[@tomaszh5551]

Tak, Rzymianie nazwali sobie rzekę Albis. Niemcy „ Germanie” nazwali ją Elbe. Słowianie przyszli na Sorbisze Limes i pokręcili i nazwali Laba. Taki Albis- bialis… Naprawdę, ci Słowianie naprawdę wyparli Rzymian i Germanów z nad ich rzymsko- germańskiej rzeki…

[@gosciwit_malinowski]

Odpisalem w innym miejscu

[@enricopalazzo7579]

Nie pasuje mi w tej układance obecność Bałtów, która oddziela przecież Słowian zachodnich od Nowogrodzian. Skąd więc to podobieństwo językowe, skoro nie było styczności między grupami. Czy wynika to podobieństwo z jakiegoś wczesnego etapu migracji? Czy jednak była jakaś ciągłość geograficzna przez obszar Białorusi?

[@gosciwit_malinowski]

Bałtowie jak i Słowianie nie zasiedlali w sposób ciągły swych ziem, było pustkowia do zasiedlenia, były też ciągi osad wśród szlaków komunikacyjnych

[@loulou3738]

Nie ma map Polskich tylko pisane cyrylicą? Nie ufam dokumentom pisanym cyrylicą.

[@gosciwit_malinowski]

to nie są dokumenty, tylko literatura badawcza. A obce agentury mogą bez problemu przygotować dokumenty w języku polskim, żeby oszukiwać Polaków, dlatego bliżej prawdy jesteśmy czytając w ich językach

[@djakmalinakot8568]

Co do wspólnego pochodzenia języków Lechickich to nie wszyscy są zgodni. Niektórzy twierdzą, że Polski i Pomorski (z Połabskim i Załabskim również) tworzyły dwa lub trzy dialekty które na siebie nachodziły i się ze sobą mieszały i stąd są ich podobieństwa, a jakikolwiek koncept prajęzyka czy pradialektu lechickiego według nich jest jedynie Polską propagandą stworzoną w celu polonizacji innych Słowian Zachodnich takich jak Kaszubi czy Serbołużyczanie, bo o ile współcześnie są oni uznawani za osobną grupę, tak pierwotnie byli wliczani do plemion Lechickich, bo jak Rosyjski językoznawca który stworzył ten koncept stwierdził, "języki lechickie to języki Zachodnisłowiańskie które nie należą do grupy Czeskosłowackiej". Z drugiej strony słyszałem o tym od pewnego Kashub Hertiage który jest w sumie 100% Polakiem i samych Kaszubów nawet nie lubi nazywając ich "Tabakowymi smerfami", ale kocha język i historię Kaszubską i pragnąłby Polski, która jest Kaszubami od Wezery po Stryj, rządzonymi przez Hohenzolernów. Ten sam koleżka tłumacyzł mi, że Połabski i Załabski to były poprostu dialekty Pomorskiego takie same jak Kaszubski i gdyby nie wpływ Niemców to byłyby one takie same jak Kaszubski. Więc średnio temu ufam

[@gosciwit_malinowski]

Wspólny język nie zakłada wspólnoty politycznej. W dawnej Grecji bylo wiele dialektów, ale niektóre były sobie szczególnie bliskie. Dialekt lacedemoński ze Sparty był najbliższy doryckim dialektom Messenii i Argos. A zarazem Sparta nie miała gorszych relacji z żadnym innym greckim panstwem niż właśnie z Messenią i Argos, które nienawidziły Sparty i w końcu doprowadziły do jej upadku,ściągają Tebańczyków czy Macedończyków. Tak że lechickość Wieletów nic Polsce nie dodaje, a wręcz stwarza problemy historyczne, dlaczego walczyliśmy z nimi i nawet w krucjatach wendyjskich braliśmy udział po stronie Niemców. Kaszubi są 100% Polakami, ale ich język nie jest językiem polskim a tylko najbliższym krewnym wspólnego prajęzyka. To oczywiste, że były trzy różne dialekty lechickie, ale to z powodu odległości i rozluźnienia więzów. Pomorze i Połabie zajmowali Słowianie z Wielkopolski. Łuzyce są inne, bo je zajmowali Słowianie idący z Czech. I dlatego Łużyce nie są lechickie, ale serbskie.

[@djakmalinakot8568]

@@gosciwit_malinowski Ale ja to wiem. Może mój komentarz był niezrozumiały, ale nie mówiłem nic o wspólnocie poltycznej. A z tą Polską propagandą to chodziło chyba o to, że w XX wieku wykorzystywano wspólne pochodzenie do Polonizacji Kaszub

[@mmiror1975]

I znowu lęski u Nestora, dodajemy s, i dalej już wiadomo

[@Gew219]

Śląsk rządzi światem!

[@markegirski7498]

​@@Gew219 LAS najstarsz miasto w Grecji LASIO (Lazio) najstarsze państwo na półwyspie Apenińskim(tak jak PIENINY)

[@janmos5178]

@@markegirski7498 Nie.

[@gosciwit_malinowski]

Cała Polska w cieniu Śląska !

[@HasheeshianDopethrone]

Maly błąd w tłumaczeniu, slavic languages czyli języki słowiańskie czyli, np. west slavic - języki zachodnio słowiańskie, a nie język zachodnio słowiański itd, nikt chyba nie twierdzi, że nie istniały dialekty lub rozne rodzaje mowy

[@gosciwit_malinowski]

powinien istnieć, skoro się taką kategorię językową wyróżnia

[@matyjaszmatyszek3206]

@@gosciwit_malinowski Niekoniecznie. Wiele jest na świecie języków definiowanych jako zespoły zbliżonych dialektów.

[@gosciwit_malinowski]

@matyjaszmatyszek3206 języków tak, ale nie grup języków

[@matyjaszmatyszek3206]

@@gosciwit_malinowski Różnica w wielu przypadkach raczej subtelna. Tu akurat zgadzam się, że nie musiał istnieć żaden ogólny język wschodniosłowiański, zachodniosłowiański czy południowosłowiański. Ważniejsze są wzajemne relacje między współczesnymi językami, dość dobrze ukazujące migracje wczesnych Słowian poza obszar macierzysty i wpływy innych języków na języki słowiańskie.

[@gosciwit_malinowski]

@matyjaszmatyszek3206 też tak myślę

[@markegirski7498]

Jakie dialekty słowackie jak ten język cały czas jest tworzony.Język ludzi z gór słowackich ktory j jest prawie jak polski nazywają gwarą słowacką.

[@gosciwit_malinowski]

Bratysława to nie za bardzo są góry

[@markegirski7498]

@gosciwit_malinowski To moje doświadczenie kiedy rozmawiałem ze słowakami, to mówili mi o tych sprawach.Bratysława i Wrocław pochodzi od tego samego.

[@gosciwit_malinowski]

@@markegirski7498 czy ja wiem, u nich tylko raz się pojawia Wratislaburgum, u nas jednak Wratislavia była cały czas

[@janmos5178]

@@markegirski7498 Czyli nie zrozumiałeś co mówią.

[@markegirski7498]

@gosciwit_malinowski I jeszcze to tych dwóch dochodzi Barcelona

[@markegirski7498]

Wszystkie zbitki literowe -el -in -yn -jew -yew -lew są obce w polskim języku. Tylko stosowane w przypadku kiedy odnoszą sie do obcych INNI lub jako chwasty języka polskiego.

[@janmos5178]

Nie.

[@gosciwit_malinowski]

-in- obce? Lublin, Lubin, Dęblin? -el obce? zbawiciel, odkupiciel, cielsko? -yn obce? wyczyn, płynny, -lew obce? -wylew, lewy

[@markegirski7498]

@@gosciwit_malinowski Pewnie że obce te miasta zostały nazwane albo dolepiono końcówke hazarską. ZBAWCA a nie Zbawiciel a odkupićel to tak jak koś sprzeda a pózniej chce z powrotem odkupić.

[@markegirski7498]

@@gosciwit_malinowski Płyn a CIECZ.

[@markegirski7498]

@@gosciwit_malinowski 1000 lat twórczości jensykosnafcuw.

[@towarzyszmirosaw6765]

Tak, "Wielka Lechia", to był czysty KOMUNIZM, a nie jakiś socjalizm realny Polski LUDOWEJ!!!

[@kundeleczek1]

Czy to ten sam podział co Wielkopolska i Małopolska? PiS PO, Polska blond i Polska bruneci?

[@Gew219]

Wg populacyjnych badań fenotypów z okresu PRL najwięcej brunetów procentowo jest w północno-zachodniej Polsce, w okolicach Szczecina. Także nie przywiązywał bym zbyt dużej wagi do (niezwykle) powierzchownego podobieństwa podziałów kulturowo-dialektalnych sprzed 1500 lat z dzisiejszym rozmieszczeniem fenotypów i preferencji politycznych. Szczególnie nie po wielkich przemieszczeniach ludności z lat 1939-1950.

[@kundeleczek1]

Bardziej myślę Suwałki kontra Sandomierz. Wystrczy pojechać ta raz żeby zobaczyć jak ludzie są inni.

[@kundeleczek1]

​@@Gew219albo nawet Suwałki vs Dolina Nidy

[@alexandermalinowski4277]

Suwałki to raczej baltowie, Jacwież i Litwa.

[@gosciwit_malinowski]

Zasadniczo Wielkopolska może być mocno lechicka, a Małopolska taka mieszana jak Czechy - elementy lechickie i chorwackie

[@handekweda6815]

Witam , nie przeczę , że świetnie pan skupia informacje na dany temat , ale przedstawia pan to przeważnie z punktu nauki narzuconej nam przez zgniliznę zachodnią , a właściwie przez cesarstwo rzymskokatolickie , które co nie jest tajemnicą niszczyło , lub próbowało zniszczyć wszelkie zapisy - dokumenty historyczne , a na ich miejsce wprowadzało swoje kroniki , na szczęście niektóre przetrwały , te których nie strawił do końca ogień - np. z biblioteki aleksandryjskiej , cztery kodeksy Majów , czasem coś tam wykopią na jakiejś pustyni , więc ma pan z czego korzystać , oczywiście w innych częściach świata tendencja była podobna , by zwykłego luda za pysk trzymać poprzez ciemnotę - np. Chiny , tam też byli cesarze palący nie tylko księgi , ale i ludzi , ciekawe że rozstrzał dat nie jest jakiś wielki - Chiny początek palenia 213 r p.n.e. , a biblioteka aleksandryjska 48 r p.n.e. [ no oczywiście cesarstwo rzymskokatolickie to dalszy ciąg cesarstwa rzymskiego ] , później dalsza kontynuacja wszędzie gdzie wleźli , łącznie z paleniem ludzi wiedzy - ,, czarownic ,, , co ciekawe słynny Aleksander na cześć którego nazwano zbiory wiedzy spisywanej przez Greków , sam w IV w p.n.e. niszczył zbiory Awesty , na szczęście część odtworzono , na szczęście przetrwały zapisy sanskryckie , bo dla tępego hinduskiego luda były święte , no i oczywiście nie wlazło tam cesarstwo rzymskokatolickie i nie spaliło wszystkiego jak w Polsce . Kwestią jest to , że pan to doskonale wie i mimo swojej wiedzy i możliwości nie wychodzi poza ramy ustalone już dawno odgórnie i pan to podtrzymuje - np. wyższość pana ,, dachsprachen ,, nad pierwowzorem jakim jest nasza mowa , ale może przeceniam pana możliwości do logicznej analizy własnej mowy , bo po tylu latach siedzenia w programie i samo utrwalania go , nie pozwala już to panu wyjść poza narzucone ramy . Nawet nie zauważył pan , że nasza mowa jest tak skonstruowana , by bez problemu przetrwała w niej prawda , mimo zniszczenie zapisów i nawet wprowadzenie do niej rozwoju ,, ewolucyjnego ,, - ą , ę , ó , rz nie zniszczyły tego . Tępym ludem bardzo łatwo się kieruje np. w niszczeniu historii , co dziś widać doskonale po islamskiej wiośnie , jak i po wprowadzaniu do polskich szkół nowych podręczników historii , jak pan myśli , jaką oni będą ,, wyznawać ,, historię za trzydzieści - czterdzieści lat i będą tak jak pan profesorami . Z poważaniem mądrala .

[@janmos5178]

Gadasz bzdury. Chińczycy, Grecy wszyscy prześladowali tych rzekomych Protosłowian i Ich język. Nawet nie widzisz Ty i Tobie podobni jakich słabeuszy robicie z tych Twoich Protosłowian w waszej wersji. Tacy słabi i się dali co? Oczywiście nie pisze o prawdziwych Słowianach. Tacy Twojego bełkotu nie potrzebują.

[@asyriusz1890]

Prawdziwy Lach - łach, sz mata

[@janmos5178]

Bujda.

[@tomaszh5551]

Tak, Rosji nie było a piszą historię. Polacy w Ruskiego Ż zrobili sobie RZ. Naprawdę Polacy pochodzą od bardzo wielkiej Rusi………

[@Gew219]

Ruś to społeczność skandynawsko-słowiańska, która powstała w IX wieku po Chrystusie.

[@Gew219]

Słowianie byli zarówno w dzisiejszej Rosji, jak i w Polsce, na długo przed Rusią.

[@markegirski7498]

Nie RZ tylko RŻ tak jak rżysko.Ale też było jak czeskie Ř

[@janmos5178]

Taa jasne.

[@gosciwit_malinowski]

No cóż to sami rosyjscy językoznawcy dowodzą, że rosyjski stworzyli Lechici, dlaczego miałbym im nie wierzyć

[@markegirski7498]

W wikipedii ang hisz i innych ale nie polskiej pod hasłem BARCELONA można znaleźć tablice z nazwą BARCIN ale podpis pod zdjęciem jest BarcinO czyli kłamstwo w żywe oczy.Dlatego że jest też nazwa BarcinONA i wtedy by trzeba powiedzieć skąd jest ONA.Do tej pory szukają jej we Francji w CarcasONA.

[@janmos5178]

Nie nie jest to kłamstwo. Napis jest w języku łacińskim.. Nie szukają. Nikt W Hiszpanii i w Francji nie uznaje turbosłowiaństwa. Powtarzasz się i znowu kłamiesz. Słowo Barcin jest tam bo wynika z użycia i skrótu tej nazwy w języku łacinskim a nie żadnej jej słowianskości. To takie same bajki interpretacyjne jak rosyjskie roszczenia do Etrusków przez rdzeń rusk. Napis brzmi: COL IVL AVG FAV PAT BARCIN" i jest skrótem od Colonia Julia Augusta Faventia Paterna Barcino. Dokładniej AE 1972, 294 = IRC. 4, 76 = IRC. 5, p 113: COL(oniae) IUL(iae) AUG(ustae) FAV(entiae) PAT(ernae) BARCIN(onensium) IIIIII VIRI AUGUSTAL(es).

[@markegirski7498]

Są trzy języki słowianskie POLSKI ROSYJSKI i LASKI.Reszta to taka mieszanka z dodatkiem hazarskich.

[@janmos5178]

Nie nie są.

[@bernard22interiapl]

popatrzył bym też na sł.lechickich pn., zach. i pd. z perspektywy legendy o Lechu, Czechu i Rusie i jak to się wszystko ma do bawarskiej góry Lech i rzeki Lech

[@gosciwit_malinowski]

Rzeka Lech to celtyckie Liccus, nasze to było pierwotnie Lęch. A Lech, Czech i Rus to legenda polityczna z późnego średniowiecza. Natomiast Słowianie lechiccy znad Bałtyku to może być bardzo ważne.

[@tomaszh5551]

Tak, Rzymianie nazwali sobie rzekę Albis. Niemcy „ Germanie” nazwali ją Elbe. Słowianie przyszli na Sorbisze Limes i pokręcili i nazwali Laba. Taki Albis- bialis… Naprawdę, ci Słowianie naprawdę wyparli Rzymian i Germanów z nad ich rzymsko- germańskiej rzeki…

[@janmos5178]

Rzymian już tam nie było kiedy Słowianie doszli do Łaby.

[@gosciwit_malinowski]

elbe to jest po środkowo-wysoko-niemiecku, dopiero od średniowiecza; po germańsku było Albiz, po st.-ang. jest Aelf, po staroszwedzku. A po słowiańsku było Łoba, do dziś po łużycku jest Łobjo.

[@chaldejczykkoodziejczyk3990]

@@gosciwit_malinowski Łobjo= bjoło - sam Pan pisze. Najpierw był Rzym - Albis, później "Germanie" a na końcu wszystkich przepędzili Słowianie i zrobili z rzeki Biała = Łabia gdzie ia=ja=я/a = Łaba... Coś nakręcili ci agresorzy słowiańscy. Elbe = e-je (z ruska) i otrzymujemy Elbie=bielE. Skąd wiedzieli że rzeka Albis to rzeka Biała. Niemiec nic nie kapuje jak pytam się czy dla niego Elbe na jakieś "Germańskie" znaczenie. Po prostu mówi, że to jest "ich" nazwa niemieckiej rzeki. Polacy głusi i ślepi.... Wysoko-najwyższo-niemiecki to tworek/potworek. Dopóki D Ojcze będzie miał nazwę od Polaków to w nic nie uwierzę. I dlatego Niemiec pragnie do Ojcze - ich Heimatu... Proszę zapytać się mojej córki, która mówi od matki po niemiecku skąd pochodzą jej niemieckie słowa to Pan zrozumie co chcę Panu przekazać. Rozumiem, że kłóci się mój wywód z obecną wiedzą oficjalną/akademicką i w pełni Pana rozumiem. Ale proszę mnie zrozumieć co usilnie tłumaczę: Polacy ślepi i głusi. To trochę jak Cygaro -pochodzenie z j. hiszpańskiego - podobne kształtem do konika polnego wg słownika Brucknera. Jednakże Se Gario - se żario - się żarzy...............................Bardzo po hiszpńsku. I tak wciąż i ciągle bzdury. Nasze słowa pochodzą np. z łaciny które przeszły przez niemiecki albo francuski a następnie zrobiły salto przez Czechy i wylądowały po transformacji w Polsce...w naszym słowniku. Tak jak rzymski podatek drogowy od którego to pochodzą słowa: Strada, strasse, street... (proszę sprawdzić jak nazywa się po łacinie rzymski podatek drogowy to wtedy nastąpi pełne zrozumienie o co mi chodzi). Czekam kiedy naszym językoznawcom otworzą się oczy i przejdzie głuchota. Serio. Odkręcanie tego co nakręcili nasi sąsiedzi jest trywialnie proste. Należy wziąć długopis i napisać po polsku to co słyszymy (taka maleńka podpowiedź) i czasami troszkę przekręcić/odkręcić co przekręcono, czasami dodać uciętą literkę albo dwie. Malutki wysiłek a taki duży krok do wspaniałej przyszłości i prawdy...Kiedy Pan zrobi 100- 200 a później 1000 słów z ich języka to mnie zrozumie. Bo moja półniemiecka córka już sama potrafi odnaleźć z niemieckiego nasze słowa... A podobno to odrębna gałąź językowa, taka gruba gałąź a nasza słowiańska taka cienka, podwinięta, taka bidna, schowana, zawstydzona, sucha... Pozdrawiam

[@chaldejczykkoodziejczyk3990]

@@janmos5178 Tak, Słowianie dowiedzieli się od Niemców, że rzeka Łaba to rzeka Biała (ŁaBia/Łaba) naprawdę logiczne

[@janmos5178]

@@chaldejczykkoodziejczyk3990 Nie. Nie narzuvisz tych bajd na tym kanale,